Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑azure

Wirtualny mikroskop

1
Symulacja 1

Za pomocą wirtualnego mikroskopu przeprowadź obserwację neuronu rdzenia kręgowego. Zwróć uwagę na kształt, wielkość oraz wybarwienie komórki nerwowej.

RWLfKCAaBKg7U1
Zdjęcie przedstawia neuron ruchowy rdzenia kręgowego. Dziesięciokrotne przybliżenie obrazu pozwala na wyróżnienie komórki neuronu z licznymi wypustkami. Komórka znajduje się w rogu przednim rdzenia kręgowego. Neuron ruchowy w świetle mikroskopu jest otoczony przez liczne, gęsto ułożone, kuliste komórki.
Obserwacja neuronu ruchowego rdzenia kręgowego pod mikroskopem świetlnym. Okular mikroskopu powiększa obraz 10×.
Źródło: Flickr, domena publiczna.
Szczegóły obserwacji mikroskopowej 1bluewhite
Szczegóły obserwacji mikroskopowej 2redwhite
Szczegóły obserwacji mikroskopowej 3greenwhite

Za pomocą wirtualnego mikroskopu przeprowadzono obserwację neuronu rdzenia kręgowego. W symulacji zdjęcia przedstawiają neuron ruchowy rdzenia kręgowego. Na preparacie mikroskopowym widoczny jest wybarwiony na fioletowo neuron, z widocznym jądrem komórkowym oraz wypustkami: aksonem i dendrytami. Wokół jądra znajdują się komórki glejowe, których jądra zostały wybarwione na kolor fioletowy. Dziesięciokrotne przybliżenie obrazu pozwala na wyróżnienie komórki neuronu. Komórka znajduje się w rogu przednim rdzenia kręgowego. Neuron w świetle mikroskopu jest wybawiony na ciemnofioletowo. Od jego nieregularnego ciała komórki odchodzą nitkowate dendryty i długi akson. W środku ciała neuronu znajduje się ciemna plama będąca jądrem komórkowym. Neuron otaczają liczne, gęsto ułożone, kuliste komórki. Są wybarwione na fioletowo. To komórki glejowe. Czterdziestokrotne przybliżenie ukazuje neuron jeszcze dokładniej. Nieregularne ciało komórki neuronu jest wybawione na ciemnofioletowo. Odchodzą od niego promieniście liczne, nitkowate dendryty i długi akson. W centralnej ciała neuronu znajduje się duża, ciemna plama będąca jądrem komórkowym. Neuron otaczają liczne, gęsto ułożone, kuliste komórki glejowe, wybarwione na ciemnofioletowo. Sześćdziesięciokrotne przybliżenie ukazuje neuron w dużym zbliżeniu. Nieregularne ciało komórki neuronu jest wybawione na ciemnofioletowo. Odchodzą od niego promieniście liczne, nitkowate dendryty (szersze przy ciele neuronu i cienkie na końcach) oraz długi akson. W centralnej ciała neuronu znajduje się duża, nieregularna, ciemna plama będąca jądrem komórkowym. Neuron otaczają bardzo drobne, kuliste komórki glejowe, wybarwione na ciemnofioletowo.

RaqQ7XxTDcIW7
Film nawiązujący do treści materiału, zawiera wskazówki dotyczące sposobu używania mikroskopu, jak i przykłady obserwacji.

Ogólne wskazówki dotyczące techniki mikroskopowania w warunkach szkolnych.

1. Należy ustawić właściwe oświetlenie pola widzenia (tak aby uzyskać równomierne, jasne oświetlenie). 2. Preparat umieszcza się na stoliku przedmiotowym między łapkami mikroskopu. 3. Za pomocą śrub służących do przesuwania preparatu ustawia się obiekt obserwacji mniej więcej na przedłużeniu osi obiektywu. 4. Najpierw wybiera się obiektyw o najmniejszym powiększeniu. 5. Patrząc przez okular, należy podnosić stolik przedmiotowy, aż do uzyskania obrazu. 6. Obraz wyostrza się za pomocą śruby mikrometrycznej. Można wówczas skorygować światło. 7. Aby zmienić powiększenie, należy przekręcić rewolwer na obiektyw o większym powiększeniu, np. 10×, 40×. 8. Ostrość obrazu koryguje się za pomocą śruby mikrometrycznej. 9. Po ukończeniu obserwacji należy opuścić stolik i wyłączyć światło, a następnie wyjąć preparat i ustawić obiektyw o najmniejszym powiększeniu: 4×. 10. Mikroskop przykrywa się foliowym pokrowcem, aby uchronić go przed zabrudzeniami.

1
Polecenie 1

Oblicz wielkość powiększenia obrazu, jeśli podczas obserwacji zastosowano obiektyw o powiększeniu 20×, a mikroskop wyposażony jest w okular o powiększeniu 10×.

R90WIrNBzOOSa
(Uzupełnij).
1
Polecenie 2
RhgvuohjY1EZM
Ilustracja przedstawia ciało komórki nerwowej, czyli neuronu. Ciało komórki ma charakterystyczny kształt. Jest zakończone licznymi wypustkami i wyrostkami. To dendryty i aksony. Dendryty to jedne z dwóch rodzajów wypustek nerwowych odchodzących od ciała komórki nerwowej. Dendryty są szersze w miejscu odejścia od ciała komórki, następnie rozdzielają się na coraz to drobniejsze gałęzie. Każda z komórek chroniona jest przez błonę. A jądro komórkowe to kulista forma. Do gęstego ciała komórki przeczepione są prostokątne komórki. Tworzą łańcuch. To łańcuch Schwanna. Komórki są otoczone osłonką melinową. Połączenia tych komórek od nazwiska uczonego nazywamy przewężeniami Ranviera. To przerwy, które występują między komórkami osłonki mielinowej. Na początku i końcu ciała komórki nerwowej znajdują się aksony komórkowe. Są one miejscem kontaktu z innymi neuronami.
Schemat budowy neuronu.
Źródło: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RB3waZwFCBXej
Zaznacz wszystkie elementy budowy neuronu. Możliwe odpowiedzi: 1. jądro komórkowe, 2. dendryty, 3. ciało komórki, 4. akson, 5. przewężenie Ranviera, 6. komórka Schwanna, 7. osłonka mielinowa, 8. osłonka przejrzysta
Polecenie 3
R1Ohg0oY363kf
Wykonaj w zeszycie schematyczny rysunek. Zwróć uwagę, na kształt ich jądra komórkowego. Zapisz powiększenie, z którego dokonano obserwacji komórki. Zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
R1F1UxGEIIvE7
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Element neuronu odpowiedzialny za przekazywanie informacji z ciała komórki do kolejnych neuronów lub komórek efektorowych (mięśniowych, gruczołowych). Może być okryty osłonką. Jest z reguły dłuższy od dendrytów. To... Możliwe odpowiedzi: 1. akson, 2. mielina, 3. dendryt, 4. węzeł Ranviera