Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑azure

Wirtualny mikroskop

12
Symulacja 2

Za pomocą wirtualnego mikroskopu przeprowadź obserwację przekroju poprzecznego przez rdzeń kręgowy. Zwróć uwagę na kształt i wybarwienie tej struktury oraz lokalizację istoty białej i istoty szarej.

RuDfDyDslnY6h
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Obserwacja przekroju poprzecznego przez rdzeń kręgowy pod mikroskopem świetlnym. Okular mikroskopu powiększa obraz 10×.
Źródło: Ilona Kruk, licencja: CC BY-SA 3.0.
Szczegóły obserwacji mikroskopowej 1bluewhite
Szczegóły obserwacji mikroskopowej 2redwhite
Szczegóły obserwacji mikroskopowej 3
Szczegóły obserwacji mikroskopowej 4greenwhite

Za pomocą wirtualnego mikroskopu przeprowadzono obserwację przekroju poprzecznego przez rdzeń kręgowy. Rdzeń kręgowy zbudowany jest z istoty białej (wypustki neuronów), która otacza leżącą wewnątrz istotę szarą (skupisko ciał neuronów). Na przekroju poprzecznym istota szara (wybarwiona na ciemniejszy kolor) przybiera charakterystyczny kształt zbliżony do litery H. Jej pasma tworzą skierowane ku przodowi rogi brzuszne (przednie) oraz zwrócone ku tyłowi rogi grzbietowe (tylne). W centralnej części rdzenia kręgowego znajduje się kanał środkowy (wypełniony płynem mózgowo‑rdzeniowym). W powiększeniu czterokrotnym widoczna jest niewyraźnie struktura przypominająca kształt litery H lub skrzydła motyla. W środku struktury jest pionowy, biały, podłużny otwór, to kanał środkowy. Istotę szarą (literę H) wypełniają jasno- i ciemnoróżowe komórki. Wokół litery H jest istota biała. Wypełniają ją jasnoróżowe i białe komórki. W powiększeniu dziesięciokrotnym widoczna jest niewyraźnie górna część struktury przypominająca kształt litery H (lub skrzydła motyla), wypełniona drobnymi jasno- i ciemnoróżowymi komórkami. W środku struktury jest kanał środkowy. Jest on pionowy, biały, podłużny, a jego górny koniec jest wrzecionowaty. Wokół litery H znajduje się istota biała wypełniona jasnoróżowymi i białymi komórkami. W powiększeniu czterdziestokrotnym widoczna jest struktura wypełniona drobnymi jasno- i ciemnoróżowymi komórkami. Ciemnoróżowe komórki są kuliste, zebrane w skupiskach.

RaqQ7XxTDcIW7
Film nawiązujący do treści materiału, zawiera wskazówki dotyczące sposobu używania mikroskopu, jak i przykłady obserwacji.

Ogólne wskazówki dotyczące techniki mikroskopowania w warunkach szkolnych.

1. Należy ustawić właściwe oświetlenie pola widzenia (tak aby uzyskać równomierne, jasne oświetlenie). 2. Preparat umieszcza się na stoliku przedmiotowym między łapkami mikroskopu. 3. Za pomocą śrub służących do przesuwania preparatu ustawia się obiekt obserwacji mniej więcej na przedłużeniu osi obiektywu. 4. Najpierw wybiera się obiektyw o najmniejszym powiększeniu. 5. Patrząc przez okular, należy podnosić stolik przedmiotowy, aż do uzyskania obrazu. 6. Obraz wyostrza się za pomocą śruby mikrometrycznej. Można wówczas skorygować światło. 7. Aby zmienić powiększenie, należy przekręcić rewolwer na obiektyw o większym powiększeniu, np. 10×, 40×. 8. Ostrość obrazu koryguje się za pomocą śruby mikrometrycznej. 9. Po ukończeniu obserwacji należy opuścić stolik i wyłączyć światło, a następnie wyjąć preparat i ustawić obiektyw o najmniejszym powiększeniu: 4×. 10. Mikroskop przykrywa się foliowym pokrowcem, aby uchronić go przed zabrudzeniami.

Polecenie 1

Przeciągnij prawidłowe nazwy i podpisz elementy budowy rdzenia kręgowego.

R1e44vaWVVLDd
Rdzeń kręgowy to część ośrodkowego układu nerwowego, przewodząca impulsy nerwowe pomiędzy mózgowiem a układem obwodowym. U człowieka ma kształt grubego sznura, nieco spłaszczonego w kierunku strzałkowym. Wewnątrz rdzenia znajduje się substancja szara, a na zewnątrz substancja biała. Istota szara jest ułożona w charakterystyczny kształt litery H, a jej ramiona oddzielone są od siebie przez sznury (należące do istoty białej). Ramię przednie substancji szarej określa się nazwą rogu przedniego, tylne rogu tylnego. Przez środek rdzenia przebiega środek przebiega bardzo wąski kanał środkowy rdzenia. Kształt i wielkość kanału środkowego są zmienne. Zakończone są przez komorę końcową rdzenia kręgowego. Dodatkowo, w części piersiowej rdzenia występuje jeszcze róg boczny. Istota biała składa się z pęczków pojedynczych wypustek komórek nerwowych.
Źródło: Ilona Kruk, licencja: CC BY-SA 3.0.
RcDR7qSY4gC9R
Połącz w pary elementy budowy rdzenia kręgowego z ich opisem. istota szara Możliwe odpowiedzi: 1. Ułożona jest w charakterystyczny kształt litery H, a jej ramiona oddzielone są od siebie przez sznury., 2. Należą do niej trzy sznury: przedni, boczny i tylny pooddzielane od siebie bruzdami. istota biała Możliwe odpowiedzi: 1. Ułożona jest w charakterystyczny kształt litery H, a jej ramiona oddzielone są od siebie przez sznury., 2. Należą do niej trzy sznury: przedni, boczny i tylny pooddzielane od siebie bruzdami.