Symulacja przedstawia ruch płyt litosfery. Slajd 1. W efekcie przemian, jakie miały miejsce w przeszłości geologicznej, skorupa ziemska zbudowana jest obecnie z wielu płyt litosfery, które ulegają przemieszczaniu w związku z oddziaływaniem prądów w płynnym płaszczu Ziemi. Ich efektem jest funkcjonowanie stref konwergencji i dywergencji. To skutkuje nie tylko zmianami konfiguracji kontynentów i oceanów, ale również zmianami ukształtowania powierzchni kontynentów. Jest to następstwem procesów tektonicznych i plutonicznych. Z punktu widzenia warunków sprzyjających formowaniu się jezior, w efekcie procesów tektonicznych istotne są te czynniki, które prowadzą do powstawania zagłębień pozwalających na gromadzenie się wody i odpowiednio dużych zlewni jeziora. W określonych warunkach klimatycznych pozwala to na gromadzenie się wody w zbiorniku. Sztandarowym przykładem takiej sytuacji są strefy ryftowe w Afryce. Na ilustracji jest mapa świata przedstawia umiejscowienie i ruch płyt tektonicznych. Zaznaczone są poszczególne płyty: Juan De Fuca , Gorda, Pacyficzna, Północno-amerykańska, Karaibska, Kokosowa, Nazca , Południowo-amerykańska, Scotia, Antarktyczna, Afrykańska, Somalijska, Euroazjatycka, Irańska, Arabska, Indoaustralijska, Bismarcka , Salomona, Filipińska. Płyta Pacyficzna odsuwa się od płyt Nazca, Antarktycznej i Kokosowej a przysuwa się do Euroazjatyckiej oraz Indoaustralijskiej. Płyta Nazca przesuwa się w stronę płyty Południowo-Amerykańskiej. Płyta Kokosowa odsuwa się płyt Pacyficznej i Nazca. Płyta Antarktyczna odsuwa się od płyt: Pacyficznej, Afrykańskiej, Somalijskiej, Indoaustralijskiej. Płyta Euroazjatycka przysuwa się do Indoaustralijskiej i Pacyficznej a odsuwa od Północno-amerykańskiej. Płyta Indoaustralijska przysuwa się do Euroazjatyckiej i Pacyficznej. Płyty Afrykańska i Somalijska odsuwają się od płyt: Północno-amerykańskiej, Południowo-amerykańskiej, Antarktycznej, Indoaustralijskiej oraz Arabskiej. Płyta Filipińska przysuwa się do Płyty Euroazjatyckiej. Uskok transformacyjny jest w południowej i północno-wschodniej części Płyty Pacyficznej, na północy Płyty Południowoamerykańskiej, na granicy Płyty Karaibskiej i Płyty Scotia , na północy Płyty Irańskiej. Pod mapą są trzy ilustracje. Pierwszy schemat przedstawia granicę rozbieżną płyt. Dolną warstwą na schemacie stanowi astenosfera, nad nią jest litosfera. Magma wdziera się pomiędzy astenosferę i litosferę ku powierzchni ziemi. W górnej warstwie ziemi powstaje pęknięcie. Powierzchnia ziemi rozsuwa się na wschód i na zachód. Na drugim schemacie przedstawiono granicę zbieżną płyt. Na schemacie litosfera wdziera się w głąb ziemi. Nad warstwą litosfery jest cienka warstwa skorupy ziemskiej. W miejscu zsuwania się jednej płyty pod drugą zaznaczono łuk wulkaniczny i rów oceaniczny. Ostatni schemat przedstawia uskok transformacyjny. To granica między dwiema płytami litosfery, które przemieszczają się poziomo i równolegle względem siebie. Na środku schematu powstaje wypiętrzenie - to grzbiet oceaniczny. W poprzek grzbietu biegnie uskok transformacyjny. Slajd 2. W strefach ryftowych prądy wznoszące w astenosferze prowadzą do powstania plam gorąca, osłabiania skorupy ziemskiej i utworzenia strefy prądów rozbieżnych. Te z kolei doprowadzają do powstawania uskoków w wyniku rozciągania skorupy ziemskiej. Długość procesu i jego intensywność decyduje o głębokości powstającego rowu tektonicznego oraz jego szerokości, w tym o liczbie uskoków, ich symetrii, jak również o ukształtowaniu dna rowu, co sprzyja tworzeniu się misy jeziornej. Schemat przedstawia warstwy ziemi - astenosferę, nad którą jest litosfera. W warstwie astenosfery jest magma. Wszystkie warstwy schematu ulegają wybrzuszeniu nad miejscem, w którym jest magma. Slajd 3. Długotrwałe oddziaływanie prądów konwekcyjnych i rozrywanie skorupy ziemskiej prowadzi do rozerwania płyty kontynentalnej i transgresji oceanu. Na schemacie pokazano jak górna warstwa ziemi, litosfera i astenosfera zapadły się nad miejscem, w którym jest magma w warstwie astenosfery. To zagłębienie ryftowe. Slajd 4. Przykłady rozwoju ryftu w poszczególnych miejscach świata. Cztery schematy dotyczą przykładowych stref ryftowych. Afryka Wschodnia: płyty rozsuwają się, na środku schematu jest wypiętrzenie, znajduje się powyżej miejsca, w którym jest magma w warstwie astenosfery. Morze Czerwone: warstwy zapadają się powyżej miejsca, w którym jest magma. Ocean Atlantycki: na środku schematu powstaje wypiętrzenie i pęknięcie. W poprzek grzbietu biegnie uskok transformacyjny. Pękniecie powstaje w miejscu wdzierania się magmy z astenosfery. Magma przechodzi przez kolejne warstwy. Płyty rozsuwają się.
Symulacja przedstawia ruch płyt litosfery. Slajd 1. W efekcie przemian, jakie miały miejsce w przeszłości geologicznej, skorupa ziemska zbudowana jest obecnie z wielu płyt litosfery, które ulegają przemieszczaniu w związku z oddziaływaniem prądów w płynnym płaszczu Ziemi. Ich efektem jest funkcjonowanie stref konwergencji i dywergencji. To skutkuje nie tylko zmianami konfiguracji kontynentów i oceanów, ale również zmianami ukształtowania powierzchni kontynentów. Jest to następstwem procesów tektonicznych i plutonicznych. Z punktu widzenia warunków sprzyjających formowaniu się jezior, w efekcie procesów tektonicznych istotne są te czynniki, które prowadzą do powstawania zagłębień pozwalających na gromadzenie się wody i odpowiednio dużych zlewni jeziora. W określonych warunkach klimatycznych pozwala to na gromadzenie się wody w zbiorniku. Sztandarowym przykładem takiej sytuacji są strefy ryftowe w Afryce. Na ilustracji jest mapa świata przedstawia umiejscowienie i ruch płyt tektonicznych. Zaznaczone są poszczególne płyty: Juan De Fuca , Gorda, Pacyficzna, Północno-amerykańska, Karaibska, Kokosowa, Nazca , Południowo-amerykańska, Scotia, Antarktyczna, Afrykańska, Somalijska, Euroazjatycka, Irańska, Arabska, Indoaustralijska, Bismarcka , Salomona, Filipińska. Płyta Pacyficzna odsuwa się od płyt Nazca, Antarktycznej i Kokosowej a przysuwa się do Euroazjatyckiej oraz Indoaustralijskiej. Płyta Nazca przesuwa się w stronę płyty Południowo-Amerykańskiej. Płyta Kokosowa odsuwa się płyt Pacyficznej i Nazca. Płyta Antarktyczna odsuwa się od płyt: Pacyficznej, Afrykańskiej, Somalijskiej, Indoaustralijskiej. Płyta Euroazjatycka przysuwa się do Indoaustralijskiej i Pacyficznej a odsuwa od Północno-amerykańskiej. Płyta Indoaustralijska przysuwa się do Euroazjatyckiej i Pacyficznej. Płyty Afrykańska i Somalijska odsuwają się od płyt: Północno-amerykańskiej, Południowo-amerykańskiej, Antarktycznej, Indoaustralijskiej oraz Arabskiej. Płyta Filipińska przysuwa się do Płyty Euroazjatyckiej. Uskok transformacyjny jest w południowej i północno-wschodniej części Płyty Pacyficznej, na północy Płyty Południowoamerykańskiej, na granicy Płyty Karaibskiej i Płyty Scotia , na północy Płyty Irańskiej. Pod mapą są trzy ilustracje. Pierwszy schemat przedstawia granicę rozbieżną płyt. Dolną warstwą na schemacie stanowi astenosfera, nad nią jest litosfera. Magma wdziera się pomiędzy astenosferę i litosferę ku powierzchni ziemi. W górnej warstwie ziemi powstaje pęknięcie. Powierzchnia ziemi rozsuwa się na wschód i na zachód. Na drugim schemacie przedstawiono granicę zbieżną płyt. Na schemacie litosfera wdziera się w głąb ziemi. Nad warstwą litosfery jest cienka warstwa skorupy ziemskiej. W miejscu zsuwania się jednej płyty pod drugą zaznaczono łuk wulkaniczny i rów oceaniczny. Ostatni schemat przedstawia uskok transformacyjny. To granica między dwiema płytami litosfery, które przemieszczają się poziomo i równolegle względem siebie. Na środku schematu powstaje wypiętrzenie - to grzbiet oceaniczny. W poprzek grzbietu biegnie uskok transformacyjny. Slajd 2. W strefach ryftowych prądy wznoszące w astenosferze prowadzą do powstania plam gorąca, osłabiania skorupy ziemskiej i utworzenia strefy prądów rozbieżnych. Te z kolei doprowadzają do powstawania uskoków w wyniku rozciągania skorupy ziemskiej. Długość procesu i jego intensywność decyduje o głębokości powstającego rowu tektonicznego oraz jego szerokości, w tym o liczbie uskoków, ich symetrii, jak również o ukształtowaniu dna rowu, co sprzyja tworzeniu się misy jeziornej. Schemat przedstawia warstwy ziemi - astenosferę, nad którą jest litosfera. W warstwie astenosfery jest magma. Wszystkie warstwy schematu ulegają wybrzuszeniu nad miejscem, w którym jest magma. Slajd 3. Długotrwałe oddziaływanie prądów konwekcyjnych i rozrywanie skorupy ziemskiej prowadzi do rozerwania płyty kontynentalnej i transgresji oceanu. Na schemacie pokazano jak górna warstwa ziemi, litosfera i astenosfera zapadły się nad miejscem, w którym jest magma w warstwie astenosfery. To zagłębienie ryftowe. Slajd 4. Przykłady rozwoju ryftu w poszczególnych miejscach świata. Cztery schematy dotyczą przykładowych stref ryftowych. Afryka Wschodnia: płyty rozsuwają się, na środku schematu jest wypiętrzenie, znajduje się powyżej miejsca, w którym jest magma w warstwie astenosfery. Morze Czerwone: warstwy zapadają się powyżej miejsca, w którym jest magma. Ocean Atlantycki: na środku schematu powstaje wypiętrzenie i pęknięcie. W poprzek grzbietu biegnie uskok transformacyjny. Pękniecie powstaje w miejscu wdzierania się magmy z astenosfery. Magma przechodzi przez kolejne warstwy. Płyty rozsuwają się.