Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Symulacja 1

Jakim reakcjom chemicznym ulegają litowce? Zapoznaj się z poniższą symulacją. Za pomocą pęsety wyjmij kawałek metalu ze słoiczka i sprawdź jego zachowanie w kontakcie z wybranymi odczynnikami. Następnie rozwiąż krótkie ćwiczenia sprawdzające.

Zapoznaj się z opisem symulacji interaktywnej, dotyczącej reakcji chemicznych litowców. Następnie rozwiąż krótkie ćwiczenia sprawdzające.

RsdJAzCQjwJQs1
Symulacja interaktywna dotycząca reakcji chemicznych, którym ulegają litowce. Zbadano reaktywność litu, sodu i potasu. W pierwszej części przeprowadzono reakcje spalania poszczególnych metali w płonieniu palnika gazowego. Za pomocą pęsety wyjmowano kawałek metalu ze słoiczka wypełnionego naftą lub olejem mineralnym, następnie usuwano jego nadmiar bibułą i odcinano niewielki fragment metalu, który następnie za pomocą łyżki do spaleń umieszczano w płomieniu palnika. W przypadku litu płomień zabarwił się na karminowo (to jest intensywnie czerwono), a na łyżce do spaleń powstał białawy osad, którym jest tlenek litu Li2O. Podczas spalania sodu płomień przyjmował intensywnie żółtą barwę, a powstały na łyżce osad miał barwę jasnożółtą, zatem w reakcji z tlenem powstał nadtlenek sodu Na2O2. W przypadku spalania potasu płomień barwił się na fioletowo, a powstały po spalaniu osad na łyżce do spaleń miał barwę intensywnie żółtą i był to ponadtlenek potasu KO2. Dalej przeprowadzono reakcje dostępnych litowców z bezwodnym etanolem. W tym celu w łaźni wypełnionej wodą destylowaną o temperaturze pokojowej umieszczono probówkę zamontowaną w łapie połączonej ze statywem. Kawałek badanego metalu wyjmowano za pomocą pęsety z oleju mineralnego, którego nadmiar usuwano za pomocą bibuły. Następnie odcinano niewielki fragment, który umieszczano w uprzednio przygotowanej probówce. Po czym dodawano do niej etanol, szybko zakrywano wylot probówki korkiem z rurką prowadzącą do drugiej probówki odwróconej do góry dnem i umieszczonej w łaźni. W przypadku wszystkich zbadanych metali: litu, sodu i potasu, po dodaniu etanolu, zaczął ulatniać się gaz gromadzący się w drugiej probówce. W przypadku litu gaz wydzielał się najsłabiej, a w przypadku potasu najintensywniej. Spośród wymienionych metali, tylko lit w reakcji z etanolem unosił się na powierzchni cieczy. W przypadku wszystkich wymienionych reakcji z etanolem do drugiej probówki zebrano gaz. Każdorazowo po przyłożeniu do jej wylotu tlącego się łuczywka słyszalny był trzask. W kolejnym etapie badano reaktywność litu, sodu i potasu z trzydziestopięcioprocentowym kwasem chlorowodorowym. W tym celu w łaźni wypełnionej wodą destylowaną o temperaturze pokojowej umieszczono probówkę zamontowaną w łapie połączonej ze statywem. Kawałek badanego metalu wyjmowano za pomocą pęsety z oleju mineralnego, którego nadmiar usuwano za pomocą bibuły. Następnie odcinano niewielki fragment metalu, który umieszczano w uprzednio przygotowanej probówce. Po czym dodawano do niej kwasu chlorowodorowego za pomocą pipety jednorazowej oraz szybko zakrywano wylot probówki korkiem z rurką prowadzącą do drugiej probówki odwróconej do góry dnem i umieszczonej w łaźni. W przypadku wszystkich zbadanych metali: litu, sodu i potasu, po dodaniu kwasu, zaczął wydzielać się gaz gromadzący się w drugiej probówce. Spośród wymienionych metali, wszystkie w reakcji z kwasem unosiły się na powierzchni cieczy. Sód zapalał się momentami, a potas palił się tak intensywnie, że momentami płomień wypełniał niemal całą objętość probówki. W przypadku wszystkich wymienionych reakcji zebrany w drugiej probówce gaz, po przyłożeniu do wylotu probówki tlącego się łuczywka wydawał charakterystyczny trzask. Następnie zbadano reaktywność litu, sodu i potasu z lodowatym kwasem octowym, czyli kwasem etanowym o stężeniu dziewięćdziesiąt dziewięć i pół procenta. W tym celu w łaźni wypełnionej wodą destylowaną o temperaturze pokojowej umieszczono probówkę zamontowaną w łapie połączonej ze statywem. Kawałek badanego metalu wyjmowano za pomocą pęsety z oleju mineralnego, którego nadmiar usuwano za pomocą bibuły. Następnie odcinano niewielki fragment metalu, który umieszczano w uprzednio przygotowanej probówce. Po czym dodawano do niej kwasu octowego za pomocą pipety jednorazowej oraz szybko zakrywano wylot probówki korkiem z rurką prowadzącą do drugiej probówki odwróconej do góry dnem i umieszczonej w łaźni. W przypadku wszystkich zbadanych metali: litu, sodu i potasu, po dodaniu kwasu octowego, zaczął wydzielać się gaz gromadzący się w drugiej probówce. Spośród wymienionych metali, wszystkie w reakcji z kwasem unosiły się na powierzchni cieczy. Gaz najintensywniej wydzielał się dla potasu, a najsłabiej dla litu. W przypadku wszystkich wymienionych reakcji zebrany w drugiej probówce gaz, po przyłożeniu do wylotu probówki tlącego się łuczywka wydawał charakterystyczny trzask.
Symulacja interaktywna pt. „Jakim reakcjom chemicznym ulegają litowce?”
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Podpowiedźgreenwhite
R1YxXNTxi4g1O
Ćwiczenie 1
Wybierz poprawne dokończenie poniższego zdania.
Litowce przechowuje się pod warstwą nafty lub oleju mineralnego, ponieważ: Możliwe odpowiedzi: 1. inaczej straciłyby swoje właściwości chemiczne., 2. wydzielają toksyczne substancje do otoczenia., 3. są bardzo aktywne chemicznie i higroskopijne, przez co reagują z wodą zawartą w powietrzu.
1
Ćwiczenie 2

Uczeń przeprowadził doświadczenie zilustrowane na poniższym schemacie:

RGK6SuAaXrZIv
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rpk7Km6pRovjv
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
REgFjzMBhZ1uu
A. Napisz obserwacje jakie powinien odnotować uczeń w czasie wykonywania tego doświadczenia. (Uzupełnij). B. Odpowiedz na pytanie, czy na podstawie dokonanych obserwacji, uczeń mógłby porównać aktywność badanych litowców w reakcji z etanolem. Swoją odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij). C. Stosując zapis cząsteczkowy, napisz równania zachodzących reakcji chemicznych.  (Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 3

Stosując zapis jonowy skrócony, napisz równania reakcji badanych w symulacji reakcji litowców z kwasem chlorowodorowym.

R6h7mOzbylv0j
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
RsnqjUrTzzntF
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
R7dVqT6DC7h5V
Ćwiczenie 4
Łączenie par. Oceń poprawność poniższych stwierdzeń dotyczących przeprowadzonej symulacji.. Produktami reakcji badanych w symulacji metali z tlenem są substancje należące do tej samej grupy związków chemicznych.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Powstający podczas spalania tlenek litu ma biały kolor.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Każdy z badanych w symulacji metali reaguje z kwasem octowym, a jednym z produktów reakcji w każdym przypadku jest wodór.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Lit i sód mają gęstość mniejszą od gęstości etanolu, a potas większą od gęści etanolu.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz