Ziemniaki mogą być składowane luzem albo w paletach skrzyniowych. Wysokość luźnego przechowywania zazwyczaj nie przekracza 5 m. Tworzenie wysokich pryzm praktykuje się w dużych halach na 1000–3000 ton. Nad przechowywanymi bulwami należy zostawić 1–2‑metrową przestrzeń, by zapewnić swobodną cyrkulację powietrza.

Pojemność popularnych w Polsce palet wynosi od 500 do 1000 kg. Ustawia się je w rzędzie, najczęściej po 5 sztuk. Podobnie jak przy składowaniu luzem nie można zapomnieć o 1‑metrowej przerwie między ostatnią paletą a stropem budynku.

System wentylacyjny przechowalni jest uzależniony od sposobu składowania surowca, mechanizacji załadunku i rozładunku. Wietrzenie naturalne wykorzystuje się w małych obiektach, w których ziemniaki przechowywane są zarówno luzem, jak i w paletach. Powietrze krąży dzięki pojawiającej się różnicy temperatur na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia. System ten jest szczególnie polecany do przechowalni, w których wysokość pryzmy nie przekracza 2,5 m. Przy składowaniu luzem przez całą warstwę surowca powietrze przechodzi pionowo (kierunek góra–dół), dociera do każdej pojedynczej bulwy i odbiera od niej nadmiar ciepła i wilgoci.

Przechowywanie ziemniaków w paletach wymaga zastosowania wentylacji mieszanej (stały dopływ mechaniczny wzbogacony o okresową naturalną wentylację).

W procesach czyszczenia i sortowania wykorzystywane są też geometryczne cechy nasion. Określa się je trzema wymiarami, z których grubość i szerokość wykorzystywane są w procesie przesiewania na sitach mających otwory o różnorodnych kształtach.

Do tego typu separacji przydają się przesiewacze płaskie. Materiał ziarnisty doprowadzany jest równomierną warstwą na pochylone pod odpowiednim kątem ruchome sito. Proces przesiewania polega na rozdzielaniu mieszaniny na frakcję dolną (nasiona mniejsze) i frakcję górną (nasiona większe).

Rozdzielać nasiona można według grubości, szerokości oraz kształtu. Są sita o otworach trójkątnych, eliptycznych, okrągłych, kwadratowych, podłużne, okrągłe o wygiętych krawędziach. Sita mogą być przestrzenne albo płaskie.

Działanie przesiewaczy obrotowych oparte jest na ruchu obrotowym (o różnej prędkości) cylindrycznych bębnowych sit usytuowanych w różnych płaszczyznach. Przesiewacze obrotowe dzielimy na te z poziomą osią obrotu i te z pionową osią obrotu. Sita cylindryczne mają średnicę 400–800 mm, a ich długość zależy od średnicy.

Długość nasion wykorzystywana jest w tryjerach. Uzyskiwane są dwie frakcje: frakcja nasion długich (pozostająca na dnie cylindra) oraz frakcja nasion krótkich (kierowana do rynienki znajdującej się we wnętrzu cylindra). Element roboczy tryjera to pobocznica walca mająca na wewnętrznej stronie wgłębienia (komórki) o różnej wielkości i różnych kształtach. Wymiary wgłębień dobierane są ze względu na gatunek rozdzielanych nasion. Tryjery dzielimy na:

• cylindryczne, w których proces rozdzielczy odbywa się wewnątrz obracającego się cylindra,

• bębnowe, w których proces rozdzielczy odbywa się na zewnętrznej stronie obracającego się bębna,

• skrzydełkowe albo łopatkowe, w których proces rozdzielczy realizowany jest przez odpowiednio ukształtowane skrzydełka,

• tarczowe, w których proces rozdzielczy realizowany jest przez szereg kołowych tarcz z wgłębieniami,

• taśmowe, w których proces rozdzielczy odbywa się na taśmie z wgłębieniami,

• cylindryczne ze skrzydełkami,

• szpilkowe, w których proces rozdzielczy odbywa się w cylindrze zaopatrzonym w szpilki, a niektóre nasiona są nabijane i wynoszone.

Czyszczalnie złożone to maszyny czyszczące wykorzystujące w procesie rozdzielczym więcej niż jedną cechę lub właściwość masy ziarnistej. W zależności od przyjętych właściwości masy i kolejności ich wykorzystania możemy tu wyróżnić: rozdzielacze sitowo‑pneumatyczne (posiadające zarówno wentylator, który wytwarza ssący lub tłoczący strumień powietrza, jak i sita) oraz rozdzielacze sitowo‑pneumatyczne z tryjerami. Do tej grupy urządzeń zaliczamy również wialnie.

Separatory tarciowe wykorzystują w procesie rozdzielania rodzaj tarcia i związany z nim współczynnik tarcia zewnętrznego oraz kształt nasion i ich teksturę, która decyduje o ruchu nasion. Maszyny wykorzystujące te cechy to np. płótniarki, żmijki, stoły kaskadowe i rozdzielacze obrotowe.

Czyszczenie specjalne wykorzystuje różnego rodzaju właściwości fizyczne materiałów. W procesach rozdzielczych można wykorzystać właściwości elektryczne materiałów ziarnistych takie, jak przewodnictwo, przenikalność dielektryczna, zdolność do polaryzacji i przyjmowanie lub oddawanie ładunków elektrycznych.

Czyszczalnie magnetyczne w procesie rozdzielania mieszaniny wykorzystują tylko ferromagnetyczne właściwości materiału. Dzięki tym właściwościom można oddzielić domieszki (zanieczyszczenia) metaliczne ferromagnetyczne od materiałów niewykazujących tych właściwości. Sortownik stołowy rozdziela mieszaninę ziarnistą, wykorzystując różne ciężary właściwe i elastyczność (sprężystość) jej składników. Dlatego z nasion można wydzielić te skiełkowane lub porażone chorobami.

Rozdzielanie nasion w czyszczalni fotoelektrycznej odbywa się na zasadzie odchylania torów nasion wcześniej naładowanych ładunkiem elektrycznym w zależności od ich koloru.

Wilgotność ziarna zależy od różnych czynników biologicznych i atmosferycznych. Aby zapewnić prawidłowe przechowywanie, należy doprowadzić zawartość wody w ziarnie do bezpiecznej wilgotności. Wymagane parametry to wilgotność poniżej 14,5% i temperatura po schłodzeniu 20°C. Jeśli wilgotność przekracza bezpieczny poziom, materiał należy dosuszyć.

Planując długotrwałe magazynowanie masy zbożowej, należy obniżyć jej wilgotność poniżej 14%. Metody umożliwiające długookresowe przechowywanie polegają na suszeniu i chłodzeniu ziarna. Najczęściej stosuje się suszenie niskotemperaturowe i suszenie wysokotemperaturowe. Metoda niskotemperaturowa może być stosowana w przypadku ziarna o wilgotności do 24% (szczególnie dotyczy to ziarna kukurydzy).

Suszenie wysokotemperaturowe polega na tym, że cienkie i ruchome warstwy ziarna są przedmuchiwane ogrzanym powietrzem. Zalety takiej metody to możliwość suszenia ziarna o wilgotności powyżej 24% i krótki czas suszenia. Wady: wysoki koszt suszarek, duże zużycie energii, ryzyko uszkodzenia mechanicznego ziarna lub obniżenie zdolności kiełkowania zbyt wysoką temperaturą.

Niskie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne zapewnia natomiast metoda niskotemperaturowa. Jeśli rolnik posiada silos lub magazyn płaski, to inwestycja sprowadza się do zakupu wentylatora, sterownika zbożowego, nagrzewnicy powietrza i ewentualnie kanałów wentylacyjnych rozkładanych na podłodze.

Suszenie niskotemperaturowe polega na przedmuchiwaniu grubej warstwy ziarna powietrzem atmosferycznym nieogrzewanym lub – w okresach niekorzystnych warunków pogodowych – powietrzem podgrzanym. Inne zalety takiej metody to: dobra jakość wysuszonego ziarna, niewielkie zaangażowanie w obsługę urządzeń, brak konieczności transportu ziarna do suszenia.

Suszenie odbywa się w kilku etapach: załadunek, suszenie, schładzanie, rozładunek. Suszarnię zasypujemy ziarnem za pomocą np. podnośnika kubełkowego. W jej górnej części, tzw. strefie suszenia, powietrze odbiera wilgoć z ziarna i wydala ją na zewnątrz maszyny. Po tym etapie ziarno jest już wysuszone, ale nadal pozostaje gorące i takie dociera do strefy schładzania, gdzie jego temperatura jest stopniowo obniżana za sprawą powietrza wsysanego z zewnątrz suszarni. W ten sposób wysuszone i schłodzone ziarno wydostaje się z maszyny, odprowadzane za pomocą urządzeń pomocniczych, np. przenośnika ślimakowego, do magazynów, silosów.

Dosuszanie można przeprowadzać w silosach BIN z zastosowaniem wentylatora lub dmuchawy stanowiących wyposażenie silosu.

Suszarnie termiczne można podzielić na trzy rodzaje: daszkowe, żaluzjowe, fluidyzacyjne. Suszarki daszkowe składają się ze zbiornika wstępnego, komory suszenia, komory chłodzenia i urządzeń wybierających. Elementy te ustawione są pionowo. Posiadają również urządzenia nagrzewające powietrze oraz wentylatory.

W komorze suszenia i chłodzenia znajdują się ustawione w równych odstępach rzędy dwuspadowych daszków. Podczas pracy urządzeń wybierających zgromadzone w zbiorniku wstępnym ziarno przemieszcza się grawitacyjnie ku dołowi, dostaje się do komory suszenia, rozdziela się na wierzchołkach daszków i łączy ponownie poniżej ich dolnej krawędzi. W masie ziarna powstają zamknięte kanały utworzone przez daszek i okalające go ziarno. Powietrze podawane do kanału poddaszkowego przepływa przez perforowane ścianki daszka, warstwę ziarna, perforowaną ściankę daszka sąsiedniego i opuszcza suszarkę.

Daszki tworzą sieć kanałów doprowadzających świeże i odprowadzających zużyte powietrze oraz wyrównują przesyp ziarna w całej komorze. Przepływ powietrza w kanałach poddaszkowych komór suszarki wymuszają wentylatory. Do kanałów komory suszenia tłoczone jest powietrze podgrzane w wymienniku ciepła. W komorze chłodzenia przez ziarno przepływa powietrze pobrane z otoczenia.

Stosowane są także rozwiązania, w których powietrze po przejściu przez komorę chłodzenia kierowane jest do wymiennika ciepła, a następnie tłoczone do kanałów komory suszenia.

W suszarkach żaluzjowych warstwa ziarna zamknięta jest między dwiema ścianami utworzonymi z piętrowo ustawionych pochyłych półek (żaluzji), między którymi pozostawiono szczeliny do przepływu powietrza. Zewnętrzna obudowa suszarki przedzielona jest kolumną żaluzjową na dwie komory. Do jednej z tych komór podawane jest suszące powietrze, które po przejściu przez warstwę ziarna dostaje się do drugiej komory i z niej do przewodu ssącego wentylatora. Do górnego piętra suszarki dopływa gorące powietrze suszące. Dolne piętro pracuje jako komora chłodzenia. Przepływa przez nią chłodne powietrze z otoczenia.

Produkowane są także suszarki z dwiema kolumnami żaluzjowymi. Ustawione w pewnej odległości od siebie kolumny dzielą obudowę na trzy części: środkową i dwie boczne. Do części środkowej podawane jest powietrze, które przepływa przez dwie kolumny z ziarnem i z komór bocznych wyciągane jest przez wentylatory do otoczenia. Część górna (susząca) oddzielona jest od części dolnej (chłodzącej) poziomą przegrodą. Pod kolumną umieszczone są urządzenia wygarniające, które regulują czas przebywania ziarna w suszarce. W najwyższej części suszarki znajduje się zbiornik wstępny, z którego ziarno dostaje się do kolumn żaluzjowych.

Suszarka fluidyzacyjna ma postać zbiornika z perforowanym dnem, do którego od dołu jest tłoczone powietrze. Zbiornik przedzielono pionową przegrodą nie dochodzącą do dna. Z jednej strony przegrody podawane jest ziarno, z drugiej na określonej wysokości ściany zbiornika znajduje się otwór wylotowy z zasuwą. Mieszanina powietrza i ziarna „przelewa” się pod przegrodą i dochodzi do krawędzi otworu wylotowego. Podwyższenie krawędzi otworu wylotowego przez uniesienie zasuwy wydłuża drogę i czas przebywania ziarna w suszarce.

Silosy BIN pozwalają w pełni zabezpieczyć ziarno m.in. przed zamoknięciem, zniszczeniem, gryzoniami, ptakami. Powierzchnie wewnętrzna i zewnętrzna silosu są pokryte powłoką antykorozyjną. Gładkość wewnętrznej powierzchni umożliwia samoczyszczenie silosów. Natomiast szczelinowa podłoga zapewnia równomierny przepływ powietrza.

Podczas przechowywania ziarna konieczna jest kontrola wilgotności i temperatury. W przypadku podwyższenia się temperatury ziarna podczas magazynowania masę zbożową należy poddać wietrzeniu. Proces przewietrzania jest również konieczny w celu utrzymania w silosie wyrównanej temperatury. Ziarna przegrzane mogą stracić swoje parametry, a także zostać porażone pleśniami lub zaatakowane przez szkodniki. Oprócz temperatury i wilgotności należy kontrolować powierzchnię ziarna w celu wyeliminowania ewentualnych uszkodzeń konstrukcji silosu.

• Zbiorniki otwarte przeznaczone są do gospodarstw z małą liczbą krów. Mają zdejmowaną górną pokrywę i myje się je ręcznie. Ich pojemność wynosi od 300 do 1600 litrów.

• Zbiorniki zamknięte mają kształt walca na 4 lub 6 nogach, umieszczonego w pozycji poziomej. Zamiast pokrywy posiadają jedynie tzw. otwór kontrolny, gdyż mycie przebiega w nich w sposób automatyczny. W Polsce mamy bogatą ofertę zbiorników na mleko od wielu producentów. Każdy hodowca może do nich dotrzeć za pośrednictwem przedstawicieli handlowych bądź firmy sprzedające aparaturę udojową.

Zbiorniki na mleko muszą mieć izolację, aby chronić mleko przed temperaturą oddziałującą z zewnątrz oraz utrzymać niską temperaturę wewnątrz. Przy wyłączonym agregacie wzrost temperatury mleka nie może być wyższy niż 1°C w ciągu 4 godzin.

Zbiornik nie może stać bezpośrednio na podłodze, musi zostać przestrzeń między nim a podłogą. Podłoga powinna mieć specjalne otwory odpływowe do brudnej wody po myciu. Do pomieszczenia, w którym znajduje się zbiornik na mleko, nie powinny mieć wstępu żadne zwierzęta. Ponadto należy zwalczać tam gryzonie, muchy i wszelkie inne insekty mogące spowodować pogorszenie jakości mleka.

Należy dbać o mikroklimat takiego budynku poprzez sprawnie działającą wentylację i oświetlenie. Budynek powinien znajdować się w bezpiecznej odległości od zbiorników na gnojówkę czy płyty obornikowej. Nie należy przechowywać w nim żadnych środków chemicznych ani leków.

Po zbiorze jaj (powinien odbywać się jak najczęściej) należy je przechowywać w temperaturze gwarantującej długie zachowanie świeżości. Zakres temperatur nie jest ściśle określony przez przepisy unijne. Jednak jeśli w pomieszczeniu przeznaczonym na magazyn producent może zapewnić temperaturę poniżej 18ºC, jaja do centrum pakowania mogą być dostarczane raz w tygodniu. Jeśli natomiast nie jest to możliwe, odbiór musi się odbywać co trzeci dzień roboczy. Centra pakowania powinny sortować i pakować jaja w drugim dniu roboczym po dostawie od producenta.

Podawane na opakowaniu detalicznym informacje o warunkach przechowywania dotyczą temperatury, w jakiej należy je trzymać w chłodziarce. Zarówno w czasie składowania, jak i transportu jaja muszą być zabezpieczone przed obcymi zapachami, uszkodzeniami i wpływem światła.

Jaja sprzedawane na terenie Polski muszą być oznakowane. Oznakowanie jaj od rolnika utrzymującego nie więcej niż 50 kur niosek, sprzedawanych bezpośrednio w gospodarstwie to tylko nazwa i adres gospodarstwa lub imię, nazwisko i adres producenta jaj.

Oznakowanie jaj sprzedawanych w gospodarstwie w liczbie do 2450 sztuk tygodniowo to kod producenta na skorupkach jaj. Kod powinien być widoczny, czytelny i mieć przynajmniej 2 mm wysokości. Składa się z numeru oznaczającego system chowu kur niosek (0 – jaja z chowu ekologicznego, 1 – jaja z chowu na wolnym wybiegu, 2 – jaja z chowu ściółkowego, 3 – jaja z chowu klatkowego), kodu państwa (PL dla Polski) oraz weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego.

Oznakowanie jaj klasyfikowanych w zakładach pakowania jaj prowadzonych przez rolników i sprzedawanych luzem w ramach rolniczego handlu detalicznego zawiera:

• nazwę artykułu rolno‑spożywczego,

• dane producenta: imię, nazwisko oraz adres,

• kod producenta,

• klasę wagową jaj klasy jakości A (jaja klasy jakości B nie trafiają do handlu detalicznego, przeznaczone są wyłącznie dla przemysłu). Klasę wagową podaje się za pomocą odpowiednich liter i/lub nazw, może być uzupełniona odpowiednimi zakresami wagowymi: XL – bardzo duże, masa ponad 73 g; L – duże, masa od 73 g do 63 g; M – średnie, masa od 63 g do 53 g; S – małe, masa poniżej 53 g. Można sprzedawać opakowania jaj o różnej wielkości opatrzone stosownym opisem, np. „Jaja różnej wielkości”, oraz informacją, jaką masę ma najmniejsze jajko,

• datę minimalnej trwałości jaj; wynosi ona nie więcej niż 28 dni od dnia zniesienia, składa się z dnia i miesiąca. Poprzedza ją sformułowanie „Najlepiej spożyć przed”.

W przypadku jaj klasyfikowanych w zakładach pakowania jaj prowadzonych przez rolników i sprzedawanych w opakowaniach jednostkowych, w ramach rolniczego handlu detalicznego, informacje o produkcie muszą zostać uzupełnione o:

• kod zakładu pakowania,

• informację dotyczącą specjalnych warunków przechowywania: „Przechowywać w warunkach chłodniczych”,

• objaśnienie znaczenia kodu producenta umieszczone na zewnętrznej lub wewnętrznej powierzchni opakowania,

• kod identyfikacyjny partii produkcyjnej (kodem partii produkcyjnej może być data minimalnej trwałości, jeśli określona jest co najmniej z podaniem dnia i miesiąca i o ile określenie to wystarczy do identyfikacji partii). W oznakowaniu umieszczamy informację, co jest kodem identyfikacyjnym partii, np. „Data minimalnej trwałości jest równocześnie numerem partii”,

• jeżeli nie jest możliwe jednoznaczne odróżnienie kodu identyfikacyjnego od innych informacji zawartych w oznakowaniu, kod identyfikacyjny należy poprzedzić literą „L”,

• liczbę sztuk w opakowaniu.

Rolnicy – producenci jaj – mają możliwość ubiegania się o zwolnienie z obowiązku znakowania, jeśli dostarczają jaja z gospodarstwa do przemysłu spożywczego. W 2021 roku obowiązywały 84 decyzje administracyjne zwalniające podmioty z obowiązku znakowania jaj wydane dla 43 podmiotów. Podmioty zwolnione z obowiązku znakowania jaj wysyłały jaja nieoznakowane do zakładów przemysłu spożywczego na terenie Polski, Włoch, Francji i Niemiec.