Podstawowa wiedza o języku pojawia się w słownikach, podręcznikach do gramatyki i wielu publikacjach popularyzujących kulturę języka, czyli zasady poprawności językowej i stylistycznej. O języku można się również wiele dowiedzieć z audycji telewizyjnych i programów radiowych (prowadzonych przez wybitnych językoznawców, m.in. Jerzego Bralczyka, Jana Miodka czy Andrzej Markowskiego). Wiedza o języku pojawia się również w internecie – przykładem są pogadanki i wykłady oraz blogi/wideoblogi znanych badaczy, którzy w przystępny i ciekawy sposób opowiadają o języku i wyjaśniają najtrudniejsze problemy poprawnościowe.

Kto popularyzuje wiedzę o języku?

Jeszcze przed „erą internetu”, przez cały XX wiek, pojawiały się różne ciekawe pogadanki, audycje telewizyjne i radiowe, w których językoznawcy popularyzowali trudną wiedzę gramatyczną. Dzięki tej działalności powstały słowniki poprawności językowej (pod redakcją Witolda Doroszewskiego i Haliny Kurkowskiej oraz Andrzeja Markowskiego). Wielką popularnością cieszyły się wykłady przywołanych autorów słowników oraz Jana Miodka (telewizyjna Ojczyzna polszczyzna). Na temat języka felietony pisali również wybitni publicyści. Współcześnie możesz również skorzystać z wielu audycji, w których uzyskasz ważne informacje o języku i upewnisz się, jak używać poprawnych (czyli normatywnych) form językowych. Popularnością wśród telewidzów i słuchaczy radia cieszą się na przykład:

• Słownik polsko@polski – program telewizyjny prowadzony przez prof. Jana Miodka,

• Co w mowie piszczy? – audycja radiowa prowadzona przez prof. Katarzynę Kłosińską.

Czym się te audycje odznaczają? Autorami programów są językoznawcy, którzy w przystępny sposób piszą i opowiadają o sprawach naukowych. Posługują się więc stylem popularnonaukowym. W ich wystąpieniach znajdziesz wiele interesujących i barwnych przykładów, zabawnych anegdot i ciekawych ilustracji. Zamiast skomplikowanych terminów pojawiają się słowa powszechnie zrozumiałe, trudne odniesienia do fachowej literatury są zastąpione ciekawymi przykładami użycia form językowych zaczerpniętymi z mowy współczesnych Polaków. Najważniejszą cechą wszystkich tych programów jest to, że „uczą, doradzając” – a więc możesz się przekonać, jakie problemy związane na przykład z oceną tego, co jest normą, a co błędem, mają użytkownicy polszczyzny.

Inną formą popularyzowania wiedzy na temat języka są internetowe i telefoniczne poradnie językowe, w których zawsze możesz skorzystać z wyjaśnień ekspertów. Poradnie internetowe przeważnie mają postać podobną do blogów – w różnych zbiorach znajdziesz katalogi/archiwa „pytań i odpowiedzi”. Pojawiają się w nich najważniejsze działy nauki o języku, np. pisownia (o ortografii), interpunkcja, stylistyka (komentarze o użyciu wypowiedzi zgodnej z przeznaczeniem i sytuacją komunikacyjną), frazeologia (wskazówki co do poprawnego użycia zwrotów frazeologicznych), znaczenie (o znaczeniach wyrazowych, synonimach, antonimach itd.).

Internetowe poradnie językowe

Największą współczesną witryną internetową poruszającą zagadnienia poprawności jest Poradnia Językowa PWN (w której porad udzielają m.in. prof. Mirosław Bańko i prof. Jerzy Bralczyk). Możesz już w tej chwili sprawdzić na stronie poradni, jaka jest poprawna forma dopełniacza wyrazu blog: bloga czy blogu?

R1KxFr06f4RzU1

Screenshoty ze strony PWN Źródło: PWN, [online], dostępny w internecie: http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/blog;14450.html [dostęp 30.10.2015 r.].

Jak widzisz, witryna, którą odwiedzasz, to blog, na którym znani naukowcy udzielają porad językowych swoim czytelnikom, posługując się przy tym stylem popularnonaukowym. Jeśli dobrze poszukasz w archiwach poradni, pewnie znajdziesz inne ciekawe odpowiedzi.

Przykładem bloga‑poradni jest również Obcy język polski prowadzony przez Macieja Malinowskiego, mistrza ortografii polskiej.

Innym sposobem na propagowanie poprawnej polszczyzny i rozwiewanie wątpliwości językowych są cykle wideo na różnych portalach internetowych. Przekonaj się, co prof. Jerzy Bralczyk sądzi o googlaniu i lajkowaniu.

Możesz też włączyć się w dyskusję na portalach społecznościowych poświęconych poradom językowym – o ważnych i trudnych sprawach rozmawiają tam zarówno naukowcy, jak i internauci.

Historia blogów

O blogach i historii blogów przeczytaj w felietonie Bartka Chacińskiego.

Zadaniowo