R1UFJa9ACmR5i

Wiek XVI - powtórzenie

Sąd Ostateczny, fresk na ścianie ołtarzowej Kaplicy Sykstyńskiej (1534-1541)
Michał Anioł, domena publiczna
RswoA2SxqEZba1
Świat na początku XV w.
Krystian Chariza i zespół,
R1YcNrzVXBXhZ1
Rekonkwista na Półwyspie Iberyjskim
Krystian Chariza i zespół,
R1NFV9m48NuEc1
Italia i Bizancjum około 1400 roku
Krystian Chariza i zespół,
RjVrwMrUsXO9e1
Wzrost terytorialny Imperium Osmańskiego w XV i XVI w.
Krystian Chariza i zespół,

Powyższe 4 mapy ukazują świat w pocz. XV w. oraz procesy i przemiany historyczne, które miały wpływ na dokonanie wielkich odkryć geograficznych oraz w części na narodziny renesansu we Włoszech.

Praca domowa
Polecenie 1.1

Jaki był stan wiedzy o świecie przed 1492 r.? Jakie kontynenty (obszary) znano, a jakie były nieznane? Na podstawie poprzednich lekcji wymień poznane cywilizacje pozaeuropejskie.

Polecenie 1.2

Przypomnij sytuację na Półwyspie Iberyjskim ok. 1492 r. Jakie doświadczenia i sukcesy w podróżach morskich mieli Portugalczycy? Jakim wydarzeniem zakończyła się rekonquista Hiszpanów?

Polecenie 1.3

Kosztem jakich ziem nastąpił rozwój potęgi państwa osmańskiego do końca XV w. (przypomnij przełomowe wydarzenia)? Jaki miało to wpływ na handel włoski we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego?

Polecenie 1.4

Omów, na czym polegało udoskonalenie statków oraz przyrządów umożliwiających żeglugę przed 1492 r.

taCIvJgW9I_0000001D

Wielkie odkrycia

RNpMp5mXVDjpE1
Wyprawy Krzysztofa Kolumba
Krystian Chariza i zespół,
RXEO7uyXuLx4F1
Wyprawy Ferdynanda Magellana
Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 4.0
R18RH2ho0fjBh1
Wielkie odkrycia geograficzne
Krystian Chariza i zespół,

Powyższe 3 mapy ukazują najważniejsze odkrycia oraz powstawanie pierwszych kolonii.

Praca domowa
Polecenie 2.1

Omów wyprawy odkrywcze Kolumba, Vasco da Gamy oraz Magellana. Na czym polegało ich znaczenie?

Polecenie 2.2

Na jakich terenach Hiszpanie i Portugalczycy tworzyli swoje pierwsze imperia kolonialne? Które państwa europejskie w XVI w. włączyły się do walki o kolonie?

Polecenie 2.3

Na podstawie różnych źródeł informacji spróbuj przedstawić skutki odkryć geograficznych:

  • dla Indian i dla czarnej ludności Afryki,

  • dla Europy.

taCIvJgW9I_0000002F

Renesans

RhBIJqgftZsa11
Europa na początku XVI w.
Krystian Chariza i zespół,
Ćwiczenie 1
RL1vkKcNzefQB1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3

Wymień osiągnięcia renesansu europejskiego parami (twórca/jego dzieło) w następujących dziedzinach (tam, gdzie to możliwe, podaj kilka przykładów):

  • malarstwo włoskie,

  • fresk włoski,

  • malarstwo holenderskie,

  • rzeźba,

  • architektura włoska,

  • architektura w innych krajach,

  • literatura.

taCIvJgW9I_00000038

Reformacja

R1ElRf93iAP2U1
Reformacja w Europie
Krystian Chariza i zespół,
RMrTDCoAiIsCn1
Sytuacja wyznaniowa w Rzeczpospolitej w XVI w.
Krystian Chariza i zespół,
Praca domowa
Polecenie 4.1

Wskaż obszary występowania w Europie w końcu XVI w.:

  • luteranizmu; tam, gdzie to możliwe, wyjaśnij: z czyją działalnością, z jakimi wydarzeniami i postanowieniami jest związane jego występowanie na tym obszarze;

  • kalwinizmu; tam, gdzie to możliwe, wyjaśnij: z czyją działalnością, z jakimi wydarzeniami i postanowieniami jest związane jego występowanie na tym obszarze;

  • anglikanizmu; wyjaśnij: z czyją działalnością, z jakimi wydarzeniami i postanowieniami jest związane jego występowanie na tym obszarze.

Polecenie 4.2

Na podstawie map omów podział religijny Europy po zawarciu pokoju w Augsburgu w 1555 r:

  • obszary całkowicie opanowane przez wyznania protestanckie,

  • obszary w pełni katolickie,

  • kraje katolickie z dużym udziałem wyznań protestanckich.

Polecenie 5

Wiek XVI, jeśli go porównać z wiekiem „typowego średniowiecza” w dziejach Europy, jakim było niewątpliwie XIV stulecie, stanowi zupełnie nową jakość. Podsumuj, z czego to wynika (z jakich nowych idei, poglądów, odkryć itp.).