Wirtualne laboratorium – I
Przeprowadź doświadczenie w wirtualnym laboratorium chemicznym. Rozwiąż problem badawczy i zweryfikuj hipotezę. W formularzu zapisz obserwacje i wyniki, a następnie sformułuj wnioski i rozwiąż ćwiczenia. Spróbuj wykonać doświadczenie samodzielnie. Jeśli jednak będziesz mieć problemy, możesz skorzystać z instrukcji, która znajduje się lewym górnym rogu.
Problem badawczy: Czy krystalizacja pozwala na oczyszczanie siarczanu() miedzi() – woda () z zanieczyszczonej próby w postaci krystalicznej?
Hipoteza: kryształy siarczanu() miedzi() – woda () można oczyścić za pomocą krystalizacji.
Sprzęt laboratoryjny: palnik – rodzaj sprzętu z regulacją płomienia, umożliwiający podgrzewanie substancji chemicznych; szalka Petriego – szklany spodek do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych; probówka – podłużne naczynie szklane do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych; cylinder miarowy – naczynie laboratoryjne przeznaczone do odmierzania określonej ilości cieczy; tryskawka – plastikowe naczynie zamknięte nakrętką z długą końcówką. Pod wpływem nacisku na plastikowe naczynie, uwalnia zawartość na zewnątrz przez długą końcówkę; filtry papierowe – błona lub warstwa zaprojektowana do przepuszczania jedynie pewnych grupy substancji a zatrzymywania innych; parowniczka – biała, płaska, ceramiczna miseczka; szklana kolba – podstawowe naczynie laboratoryjne służące do prowadzenia reakcji chemicznych, przechowywania odczynników, destylacji i wielu innych procesów prowadzonych z ciekłymi materiałami; zlewka – naczynie szklane o kształcie cylindrycznym, stosowane do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych; bagietka – sprzęt laboratoryjny, o kształcie prostego pręta szklanego, czasami zakończonego z jednej strony małą rączką, a z drugiej małą łopatką. Służy głównie do mieszania płynów; krystalizator – płaskie naczynie laboratoryjne, jeden z rodzajów zlewki; statyw – rodzaj sprzętu laboratoryjnego służący do montowania szklanej aparatury; lejek – sprzęt laboratoryjny zazwyczaj w kształcie stożka zakończonego rurką lub szlifem, służy do przelewania płynów, przesypywania proszków oraz do sączenia; trójnóg – metalowa podstawka na trzech nóżkach pod siatkę azbestową. Podczas ogrzewania naczynie znajduje się na siatce. Służy do podgrzewania substancji.
Odczynniki chemiczne: siarczan() miedzi() - woda (), butelka z rozcieńczonym kwasem siarkowym ), butelka wody destylowanej, etanol. Na odczynnikach chemicznych naklejone są etykiety informujące o możliwym zagrożeniu wynikającym z użytkowania tych związków chemicznych.
Instrukcja wykonania doświadczenia: do szalki Petriego należy przesypać tyle niebieskiego siarczanu() miedzi() - woda (), aby po rozpuszczeniu w centymetrów sześciennych wody destylowanej (o temperaturze stopni Celsjusza) otrzymać roztwór nasycony. W tym celu umieszczono tabelę rozpuszczalności tego związku przedstawiającą, ile gramów tej substancji rozpuści się w poszczególnych temperaturach wyrażonych w stopniach Celsjusza w 100 centymetrach sześciennych wody. W temperaturze stopni Celsjusza rozpuszczalność wynosi grama na centymetrów sześciennych. Dla temperatury stopni Celsjusza rozpuszczalność wynosi grama, dla stopni – gramy, dla stopni – grama, dla stopni – , dla stopni – , dla stopni – , dla stopni – , dla stopni – , dla stopni – , dla stopni – gramów. Po wpisaniu odpowiedniej wagi siarczanu() miedzi() – woda () ( gramów) należy odmierzyć cylindrem centymetrów sześciennych wody destylowanej i przelać ją do zlewki. Następnie należy przesypać sól z szalki Petriego do zlewki z wodą destylowaną oraz wszystko razem wymieszać. Powstaje niebieski roztwór. Kolejnym krokiem jest dodanie centymetrów sześciennych rozcieńczonego kwasu siarkowego(), odmierzając odpowiednią ilość cylindrem miarowym do zlewki z roztworem. Drugim etapem eksperymentu jest przygotowanie zestawu laboratoryjnego do filtracji. Na blacie stołu postawiony jest metalowy statyw z obręczą, lejek i zlewka z przygotowanym wcześniej roztworem. Umieszczono szklany lejek w statywie tak, aby zwężająca się strona była skierowana w dół. Następnie podłożono parowniczkę pod lejek. Do lejka włożono papierowy filtr. Po ściance bagietki ostrożnie wlano wcześniej zrobioną mieszaninę do lejka. Mieszanina została przepuszczona przez lejek z filtrem, zbierając się w umieszczonej pod lejkiem parownicy. Następnie przygotowano zestaw laboratoryjny do odparowywania. Na stole umieszczono: metalowy trójnóg, palnik, metalowa kratka oraz parownica z przefiltrowanym roztworem. Należy umieścić trójnóg nad palnikiem. Następnie położono metalową kratkę na trójnogu i parownicę z roztworem na kratce. Włączono palnik i podgrzano roztwór do temperatury stopni Celsjusza. Należy poczekać, aż objętość roztworu zredukuje się do .
Następnym etapem jest ochłodzenie roztworu. Na stole laboratoryjnym ustawiono szklaną miskę z wodą i lodem oraz parownicę z roztworem. W pierwszym kroku przelano roztwór do krystalizatora. Umieszczono krystalizator w misce z wodą i lodem. Odczekano około minut. W krystalizatorze pojawiły się niebieskie kryształy. Następnym etapem jest oczyszczenie powstałych kryształków. Do krystalizatora dodano nieco mieszaniny etanolu z zimną wodą. Następnie należy odlano nadmiar alkoholu do zlewki. Oczyszczone kryształy przesypano na szalkę Petriego. Na szalce Petriego znajdują się niebieskie kryształy siarczanu() miedzi() – woda () o wadze .
W oparciu o poniższy wzór, oblicz wydajność oczyszczania siarczanu() miedzi() – woda () metodą krystalizacji. Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.
– wydajność oczyszczania
– masa substancji po krystalizacji
– masa substancji przed krystalizacją
Wyjaśnij, jaką rolę pełni kwas siarkowy() w procesie oczyszczania siarczanu() miedzi() – woda ().
Do samodzielnego wykonania w domu
Przeprowadź proces krystalizacji soli kuchennej. Zapoznaj się z problemem badawczym i hipotezą. Następnie zapisz obserwacje i sformułuj wnioski.