Przeprowadzono eksperyment w laboratorium chemicznym. Zapisano problem badawczy i zweryfikowano hipotezę. W formularzu zanotowano obserwacje i wyniki, a następnie sformułowano wnioski.

Analiza eksperymentu:

Badanie odczynu oraz $\text{pH}$ wodnych roztworów kwasów, zasad i soli.

Problem badawczy:

Czy $\text{pH}$ roztworu zależy od rodzaju substancji rozpuszczonej?

Hipoteza:

Rodzaj substancji rozpuszczonej wpływa na $\text{pH}$ jej roztworu.

Sprzęt laboratoryjny:

• zlewka – naczynie szklane o kształcie cylindrycznym, stosowane do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych;

• pręcik szklany – szklany pręt laboratoryjny służący do mieszania;

• tryskawka z wodą destylowaną;

• cylinder miarowy – podłużne szklane naczynie laboratoryjne w kształcie walca z umieszczoną na ściance podziałką objętości, służące do odmierzania cieczy;

• $\text{pH}$–metr – aparat służący do pomiaru pH wyposażony elektrodę wskaźnikową i porównawczą;

• uniwersalne papierki wskaźnikowe – kawałek bibuły nasączonej indykatorem służący do pomiaru $\text{pH}$.

Odczynniki chemiczne:

Roztwory wodne o stężeniach $1 \text{mol}$ na decymetr sześcienny, $\mathrm{0,5} \text{mol}$ na decymetr sześcienny i $\mathrm{0,1} \text{mol}$ na decymetr sześcienny następujących substancji: chlorek sodu; chlorowodór; chlorek amonu; węglan potasu; wodorotlenek sodu; kwas octowy; octan amonu; amoniak; N–metylometanoamina (dimetyloamina).

Przebieg eksperymentu:

1. Wybrano roztwór do badania i przeniesiono go na blat stołu laboratoryjnego.

2. Wybrano stężenie roztworu oraz metodę pomiarową (papierki wskaźnikowe, $\text{pH}$–metr). Podczas korzystania z uniwersalnych papierków wskaźnikowych zanurzano szklany pręcik w roztworze, a następnie dotykano nim papierka wskaźnikowego. Podczas korzystania z $\text{pH}$–metru używano cylindra miarowego o pojemności $50$ mililitrów dla wybranego roztworu i przenoszono go do zlewki. Pamiętano przed i po dokonaniu pomiaru o przemyciu elektrody wodą dejonizowaną.

Obserwacje:

Kolory papierków wskaźnikowych dla roztworów wodnych ($1 \text{mol}$ na decymetr sześcienny; $\mathrm{0,5} \text{mol}$ na decymetr sześcienny; $\mathrm{0,1} \text{mol}$ na decymetr sześcienny): chlorku sodu (żółty; żółty; żółty); chlorowodoru (brunatny; brunatny; czerwonawy); chlorku amonu (ciemnopomarańczowy; ciemnopomarańczowy; ciemnopomarańczowy); węglanu potasu (niebieski; niebieskozielony; niebieskozielony); wodorotlenku sodu (granatowy; ciemnoniebieski; ciemnoniebieski); kwasu octowego (ciemnoczerwony; ciemnoczerwony; ciemnoczerwony); octanu amonu (żółty; żółty; żółty); amoniaku (niebieskozielony; niebieskozielony; niebieskozielony); N–metylometanoaminy (niebieski; niebieski; niebieskozielony);

Wyniki:

$\text{pH}$ roztworów wodnych ($1 \text{mol}$ na decymetr sześcienny; $\mathrm{0,5} \text{mol}$ na decymetr sześcienny; $\mathrm{0,1} \text{mol}$ na decymetr sześcienny):

• chlorku sodu ($\mathrm{7,00}$; $\mathrm{7,00}$; $\mathrm{7,00}$);

• chlorowodoru ($\mathrm{0,00}$; $\mathrm{0,30}$; $\mathrm{1,00}$);

• chlorku amonu ($\mathrm{4,62}$; $\mathrm{4,78}$; $\mathrm{5,13}$);

• węglanu potasu ($\mathrm{10,17}$; $\mathrm{10,03}$; $\mathrm{9,69}$);

• wodorotlenku sodu ($\mathrm{14,00}$; $\mathrm{13,70}$; $\mathrm{13,00}$);

• kwasu octowy ($\mathrm{2,37}$; $\mathrm{2,52}$; $\mathrm{2,87}$);

• octan amonu ($\mathrm{7,00}$; $\mathrm{7,00}$; $\mathrm{7,00}$); amoniaku ($\mathrm{11,62}$; $\mathrm{11,42}$; $\mathrm{11,12}$);

• N–metylometanoaminy ($\mathrm{12,36}$; $\mathrm{13,20}$; $\mathrm{11,85}$).

Wnioski:

Roztwór wodny chlorku sodu posiada odczyn obojętny. Kwas chlorowodorowy posiada odczyn silnie kwasowy. Roztwór wodny wodorotlenku sodu posiada odczyn silnie zasadowy. Roztwór wodny chlorku amonu posiada odczyn  kwasowy. Roztwór wodny węglanu potasu posiada odczyn zasadowy. Roztwór wodny kwasu octowego posiada odczyn kwasowy. Roztwór wodny octanu amonu posiada odczyn obojętny. Roztwór wodny amoniaku posiada odczyn zasadowy. Roztwór wodny dimetyloaminy posiada odczyn zasadowy.

Wodne roztwory kwasów mają odczyn kwasowy, a wodne roztwory zasad – odczyn zasadowy. Wodne roztwory soli wykazują zróżnicowany odczyn – od kwasowego, poprzez obojętny do zasadowego.

Wartości $\text{pH}$ wodnych roztworów kwasów, zasad i soli zależą m.in. od rodzaju substancji użytej do sporządzenia roztworu oraz od stężenia tego roztworu.
Hipoteza została potwierdzona.