Wirtualny spacer, którego główne zdjęcie przedstawia torowisko i peron. Wzdłuż torowiska ciągnie się droga, którą maszeruje duża grupa młodych ludzi niosących ogromną flagę Izraela. Jest to biały prostokąt z dwoma poziomymi niebieskimi pasami i umieszczoną na środku niebieską gwiazdą Dawida. W tle brama obozu, zabudowania obozu koncentracyjnego. Marsze śmierci Marsze Żywych nawiązują swoją symboliką do dramatycznych wydarzeń z końca II wojny światowej – marszów śmierci. Nazwą tą określa się zarządzone przez hitlerowców przymusowe ewakuacje obozów koncentracyjnych z terenów okupowanych przez III Rzeszę. Fotografia przedstawiająca rzeźbę. Na cokole umieszczono kilkanaście pochylonych idących postaci. Ludzie są nadzy, mają ogolone głowy. Źródło: Pomnik marszu śmierci z Dachau, Furukama, en.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Likwidacja obozów zagłady Zbliżające się zimą 1944/1945 r. fronty aliantów skłoniły nazistów do likwidacji obozów koncentracyjnych i przeniesienia znajdujących się tam więźniów na tereny państwa niemieckiego, oddalone od strefy frontu. Ewakuacja w większości przypadków odbywała się pieszo. Fotografia przedstawiająca torowisko prowadzące do ceglanej bramy obozu w wieżą pośrodku. Przy torach stoi po jednej stronie duża kałuża, po drugiej stronie znajduje się trawnik. Źródło: Auschwitz‑Birkenau, pzk net, pl.wikipedia.org, CC BY 3.0. Marsz żywych Od 1988 r. organizowane są co roku Marsze Żywych, mające zachować pamięć o ofiarach marszów śmierci i innych nazistowskich zbrodni. Ich uczestnikami jest głównie młodzież ze szkół średnich z całego świata, szczególnie pochodzenia żydowskiego, odwiedzająca miejsca Zagłady na terenie Polski. Symbolicznym elementem każdego Marszu Żywych jest przejście jego uczestników w milczeniu z Auschwitz do Birkenau. Celem jest upamiętnienie sześciu milionów Żydów zamordowanych przez Niemców w czasie wojny oraz oddanie hołdu tym, którzy przeżyli Holocaust. Fotografia przedstawiająca zbliżenie dużej grupy młodych ludzi niosących na plecach flagi Izraela. Jest to biały prostokąt z dwoma poziomymi niebieskimi pasami i umieszczoną na środku niebieską gwiazdą Dawida. Postaci ukazane są od tyłu. Kobiety mają długie, związane w kucyk włosy. Mężczyźni noszą płytkie, przykrywające czubki głów czapki, jarmułki. Źródło: Marsz Żywych, Yaffa Phillips, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 2.0. Marsze z obozów Tysiące ludzi wycieńczonych katorżniczą pracą w obozach było zmuszonych do długotrwałego marszu w kolumnach. Więźniowie Majdanka, Auschwitz‑Birkenau czy Stutthofu (Sztutowo k. Gdańska) bez przygotowania i zaopatrzenia przemierzali pieszo przez wiele dni trasy liczące nawet ponad 200 km. Ci, którzy z jakiegokolwiek powodu opuszczali kolumnę, byli natychmiast rozstrzeliwani. Fotografia przedstawia stojące w rzędzie drewniane baraki otoczone drutem kolczastym. Przed barakami rosną rzadko kępki trawy. Blisko szczytów umieszczone są potrójne okna. U szczytu każdego budynku stoi słup energetyczny. Źródło: Baraki w Stutthofie po wyzwoleniu, en.wikipedia.org, domena publiczna. Symbol odbitego buta prowadzi do drugiego zdjęcia. Fotografia przedstawia tłum młodych ludzi siedzących na dużym, brukowanym placu. Jest on podzielony na sektory. Pośrodku znajduje się niewielka scena, na której stoi mówca. Po bokach umieszczone są ogromne ekrany, na których wyświetlony jest obraz przedstawiający mówcę. W tle rosną brzozy. Wizja Tysiącletniej Rzeszy Za zbrodniami III Rzeszy stała ideologia narodowego socjalizmu. Opierała się ona na rasizmie, antysemityzmie, skrajnym nacjonalizmie oraz kulcie wodza – Führera. Machina niemieckiego państwa była ślepo poddana rozkazom Adolfa Hitlera. Nazistom towarzyszyło przekonanie, że biorą udział w wielkiej batalii dobra ze złem. W świetle ich ideologii zło reprezentowane było przez Żydów, a zniszczenie tego narodu miało być początkiem budowy doskonałego świata – Tysiącletniej Rzeszy. Fotografia przedstawiająca mężczyznę w sile wieku. Jest to półpostaciowy portret. Postać stoi przodem do nas. Ma owalną twarz, długą grzywkę gładko zaczesaną na lewą stronę. Mężczyzna ma zmarszczone wyraziste brwi, zwężone oczy, duży nos i charakterystyczny mały wąsik pod nosem. Ubrany jest w mundur. W garniturze ma dwa rzędy guzików, ozdobiony jest odznaczeniami, między innymi Krzyżem Żelaznym. Na lewym ramieniu ma szeroką opaskę ze swastyką. Źródło: Adolf Hitler, Bundesarchiv, Bild 183‑H1216‑0500‑002, en.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Pamięć W trakcie Marszu Żywych przywoływana jest pamięć wszystkich ofiar zbrodniczej polityki nazistów. Jego uczestnicy oddają także hołd żołnierzom i partyzantom walczącym z III Rzeszą. Udział w Marszu Żywych jest zarazem apelem o budowę świata bez opresji i nietolerancji – świata wolności, demokracji i sprawiedliwości dla wszystkich ludzi. Marsze Żywych mają przede wszystkim charakter edukacyjny. Młodzi ludzie z całego świata przyjeżdżają do Polski, gdzie odwiedzają miejsca męczeństwa Żydów oraz uczą się o Holokauście. Fotografia przedstawiająca torowisko. Wzdłuż niego maszeruje duża grupa młodych ludzi niosących flagi Izraela. Są to dwa cienkie poziome pasy niebieskiego koloru umieszczone u góry i dołu białego prostokąta. Idący ubrani są w koszulki i dżinsy. Pośrodku znajduje się błękitny kontur gwiazdy Dawida. W tle brama obozu i liczne zabudowania. Źródło: Marsz Żywych w Auschwitz‑Birkenau, Efka de~commonswiki, pl.wikipedia.org, CC BY 2.5. Hitlerowskie zbrodnie Marsze śmierci były częścią wielkiej machiny zbrodni reżimu nazistowskiego. Holokaust, czyli próba eksterminacji całego narodu żydowskiego, brutalna polityka okupacyjna w krajach Europy Wschodniej (Polska, ZSRS, Jugosławia) oraz zbrodnie wojenne wpisywały się w bilans bezwzględnych działań hitlerowskiego systemu. Fotografia przedstawiająca zbliżenie drewnianego wagonu. Nad zaryglowanymi drzwiami znajduje się otwór. Jest opleciony drutem kolczastym. Zza otworu wyglądają czterej wychudzeni mężczyźni. Ukazane są tylko ich głowy. Jeden z mężczyzn marszczy czoło, inny nosi okulary, pozostałe twarze są zacienione. Źródło: Żydzi w wagonie towarowym w drodze do obozu zagłady, pl.wikipedia.org, domena publiczna. Symbol odbitego buta wraca do pierwszego zdjęcia. Polegli w marszach śmierci W marszach śmierci szło kilkadziesiąt tysięcy osób (więźniów obozów koncentracyjnych oraz jeńców). Co najmniej dziewięć tysięcy z nich zginęło na skutek wycieńczenia, zamarznięcia lub zostało rozstrzelanych. Według historyków liczba ta mogła być znacznie wyższa. Fotografia przedstawiająca niski murek stojący w parku. Przed nim znajduje się trawnik, pośrodku którego rosną krzaki i stoi pomnik w kształcie ostrosłupa. Źródło: Mogiła zbiorowa 446 więźniów KL Auschwitz w Rybniku Wielopolu, Przykuta, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0.