Spacer wirtualny. Zapoznaj się z eksponatami i historią Skansenu Bojowego I Armii Wojska Polskiego w Mniszewie. Pierwsza część spaceru wirtualnego przedstawia czołg, który stoi na betonowej podstawie. Wokół jest wybrukowany chodnik oraz trawnik z małymi krzakami. W okolicy znajduje się alejka z ławkami, tablica z mapą i maszty flagowe, a także drewniana altanka, drzewa oraz kilka domów przy ulicy. Opis elementów znajdujących się w tej części spaceru wirtualnego: 1. Czołg. Czołg T‑35/85 to średni czołg konstrukcji sowieckiej z okresu II wojny światowej, wielokrotnie modyfikowany i usprawniany. Wariant 85 był produkowany od 1943 do 1950 r. Dane taktyczno‑techniczne: ciężar: 3200 kg; załoga: 5 osób; moc silnika: 450 KM; zasięg: 300 km; maksymalna prędkość: 55 km/h; uzbrojenie: armata kaliber 85 mm (szybkostrzelność: 5–8 strzałów na minutę, 2120 m donośności). 2. Przyczółek. W sierpniu 1944 r. I Armia Wojska Polskiego w obliczu niemieckiego natarcia miała za zadanie pomóc w utrzymaniu przyczółka warecko‑magnuszewskiego, zajętego wcześniej przez żołnierzy sowieckich. W operacji obrony przyczółka wzięła udział m.in. 1. Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte oraz 3. Dywizja Piechoty im. Romualda Traugutta. Jednostkom tym udało się zadać poważne straty elitarnym i przeważającym siłom niemieckim, między innymi z wykorzystaniem 86 czołgów. 3. Skansen. Skansen powstał z inicjatywy Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa oraz Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego, a całość prac wykonali żołnierze jednostek Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Obiekt został otwarty w 1977 r. i miał na celu upamiętnienie walk z Niemcami, jakie toczyły się tu ponad 30 lat wcześniej. W jego otwarciu brał udział gen. Zygmunt Berling, dowodzący wojskiem podczas tych wydarzeń. Druga część spaceru wirtualnego przedstawia armatę przeciwlotniczą otoczoną niskim, drewnianym płotkiem. Obok stoi tablica informacyjna. Wokół rosną drzewa i są ścieżki. Nieco dalej stoi kolejna armata. Opis elementów w tej części spaceru wirtualnego: 1. Armata przeciwlotnicza. Armata przeciwlotnicza 85 mm wz. 1939 (52‑K). Pierwszy model tej armaty został opracowany przez sowieckich techników w drugiej połowie lat 30. Konstrukcja była niezwykle udana, przez co stała się podstawową armatą przeciwlotniczą średniego zasięgu w armii sowieckiej podczas II wojny światowej. Dane taktyczno‑techniczne: kaliber: 85 mm; ciężar: 4600 kg; donośność pionowa: 10 500 m, pozioma: 15 500 m; szybkostrzelność: do 20 strzałów na minutę; obsługa: 7 osób. 2. I Armia Wojska Polskiego. I Armia Wojska Polskiego powstała jako ogólnowojskowy związek operacyjny formowany na podstawie dekretu Krajowej Rady Narodowej od lipca 1944 r. Była częścią „Odrodzonego Wojska Polskiego” podlegającego dowództwu sowieckiemu. Brała udział w walkach od Warszawy po Berlin, zaczynając od wsparcia powstania warszawskiego, przez odebranie wojskom hitlerowskim przyczółków na lewym brzegu Wisły, a kończąc na szturmie na Berlin. We wrześniu 1945 r. rozformowano dowództwo I Armii WP, a na jego bazie sformowano w Katowicach Dowództwo Okręgu Wojskowego Śląsk. 3. Mitologia. Działania I Armii Wojska Polskiego w latach 1944–1945 stały się istotnym elementem mitologii władz Polski Ludowej i odgrywały ważną rolę w komunistycznej propagandzie po wojnie. Jak wskazywano wówczas, polscy żołnierze – wraz z Armią Czerwoną – przeszli szlak bojowy od Lenino do Berlina. W kwietniu 1945 r. podczas walk w rejonie Berlina wraz ze wsparciem I Armia liczyła: 77 293 żołnierzy; 38 928 karabinów; 15 529 pistoletów maszynowych; 2265 karabinów maszynowych; 1326 dział i moździerzy; 88 czołgów i dział pancernych; 30 samochodów pancernych; 5915 samochodów i ciągników; 86 motocykli (M72, H‑D WLA42); 10 980 koni. W tym czasie Rosjanie stanowili ponad 38% korpusu oficerskiego. Za walki o wyzwolenie ziem polskich I Armia WP została 14 września 1945 r. odznaczona przez Krajową Radę Narodową Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy. Trzecia część spaceru wirtualnego przedstawia armatę przeciwpancerną, która stoi na piasku i jest otoczona niskim, drewnianym płotkiem. Prowadzi do niej ścieżka, wokół rosną drzewa. Opis elementów w tej części spaceru wirtualnego: 1. Armata przeciwpancerna 57 mm. Armata przeciwpancerna 57 mm wz. 1943 (ZiS‑2) była armatą holowaną, zaprojektowaną przez sowieckich konstruktorów do niszczenia mocno opancerzonych czołgów. Ciągnięta była przez samochód lub konie. Dane taktyczno‑techniczne: kaliber: 57 mm; ciężar: 1250 kg; obsługa: 5–7 osób; donośność: 8 400 m; szybkostrzelność: 25 strzałów na minutę. 2. Lata 1945–1947. Tuż po wojnie do głównych zadań polskiego wojska należało rozminowywanie kraju. Sprawdzono i rozminowano obszar o powierzchni 250 tys. km2, czyli ok. 80% powierzchni Polski. Powstała też nowa formacja – Wojska Ochrony Pogranicza, która kontrolowała linię graniczną kraju. Wojsko było wykorzystywane przez władze również do działań niemilitarnych. Wysiedlało Niemców z terenów przygranicznych, zabezpieczało akcje polityczne (referendum, wybory do sejmu) oraz zajmowało się utrzymaniem porządku publicznego. W sierpniu 1945 r. władze przygotowały ściśle tajne wytyczne dla tworzenia kadr oficerskich Wojska Polskiego. Według nich najlepszymi kandydatami byli członkowie podziemnych organizacji lewicowych z czasów wojny, oficerowie I i II Armii Wojska Polskiego i powojenni wychowankowie szkół oficerskich. 3. Ustanowienie władzy ludowej. W czasie okupacji działały na ziemiach polskich rozbudowane struktury państwa podziemnego. Były one lojalne wobec londyńskiego rządu RP na uchodźstwie i odrzucały roszczenia polityczne komunistów. O tym, co się działo na ziemiach polskich po wyzwoleniu ich spod niemieckiej okupacji, decydowano jednak w Moskwie. Stalin usiłował zdezawuować instytucje polskie podporządkowane rządowi londyńskiemu, w tym Armię Krajową. Zgodnie z ustaleniami konferencji w Jałcie, w 1945 r. powstał w Warszawie Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Został on uznany przez zachodnie mocarstwa, co oznaczało w praktyce przypieczętowanie władzy komunistów w Polsce. 4. Państwo ludu pracującego. Przywódcy komunistyczni podkreślali, że to właśnie siły Armii Czerwonej oraz Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Berlinga wyzwoliły Polskę spod hitlerowskiej okupacji. Pozwoliło to – jak twierdzono – na uratowanie Polaków przed zagładą oraz na odrodzenie Polski jako państwa „ludu pracującego miast i wsi”. Odwołująca się do czasów okupacji narracja władz PRL odegrała ważną rolę legitymizacyjną nowych rządów. Było to szczególnie istotne, zważywszy na sposób, w jaki komuniści uzyskali władzę w Polsce – Polska Partia Robotnicza nie wygrała demokratycznych wyborów ani nie cieszyła się dużym poparciem społecznym u schyłku II wojny światowej. Jej głównym atutem politycznym było wsparcie udzielone przez Józefa Stalina.