Wirtualna wycieczka. Dziś oprowadzimy was po pomniku znajdującym się na Górze św. Anny. Zwany on jest pomnikiem Czynu Powstańczego i został wzniesiony na pamiątkę bitwy, która miała miejsce w tych okolicach w dniach od 21 do 27 maja 1921 roku podczas III powstania śląskiego. W wyniku podpisanego po jej zakończeniu rozejmu Góra św. Anny wprawdzie pozostała poza granicami nowo powstałego państwa polskiego, ale bitwa ta stała się przykładem bohaterstwa Polaków. Inicjatywa powstania pomnika datuje się na okres powojenny. Jego twórcą był jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy polskich - Xawery Dunikowski. Z powodu różnych okoliczności budowa monumentu przeciągnęła się na wiele lat. Dopiero w 1955 r. ostatecznie zakończono budowę pomnika, który do dnia dzisiejszego pełni rolę głównego miejsca uroczystości poświęconych pamięci poległych w powstaniach śląskich. Pierwsza część wirtualnej wycieczki przedstawia pomnik składający się dużych granitowych płyt. Tworzy prosty, prostokątny kształt z kanciastymi łukami. Podłoże składa się z betonowych płyt. Na pomniku są płaskorzeźby, głowy na fryzach oraz malunki uzbrojonych żołnierzy, którzy trzymają między innymi flagę z sierpem i młotem. Na środku stoi kamienny nagrobek otoczony kwiatami i zniczami. Pomnik stoi na wzniesieniu. Otaczają go drzewa. Opisane elementy spaceru wirtualnego. Pomnik na Górze świętej Anny. Zdjęcie przedstawia amfiteatr z okrągłą platformą ze schodkami po lewej oraz wysokim głazem po prawej stronie. W tle jest wzniesienie. Amfiteatr w czasach przedwojennych, po prawej widać nieistniejące dziś mauzoleum na Górze Św. Anny. Pomnik znajduje się na wywyższeniu i doskonale widoczny jest w okolicy. Swoją formą nawiązuje do znajdujące się tutaj w okresie przedwojennym mauzoleum, w którym spoczywały szczątki około pięćdziesięciu Niemców, którzy zginęli podczas bitwy pod Górą św. Anny i w okolicach. Otwarte w 1938 r. mauzoleum otrzymało kształt przysadzistej rotundy z wąskimi oknami, flankowanej przez dwanaście wapiennych przypór przyściennych. We wnętrzu znajdowała się wielka hala zwana Salą Zmarłych, która częściowo wykuta była w skale. Budowlę we wnętrzu podtrzymywały wykonane z czerwonego granitu przypory, a pomiędzy nimi znajdowały się trumny z ciałami poległych żołnierzy Freikorpsu. Pośrodku owej sali umieszczona była wysoka na 14 metrów rzeźba umierającego wojownika. Po wojnie mauzoleum wysadzono w powietrze. Symboliczny grobowiec. Zdjęcie przedstawia dwa medale w kształcie krzyży. Na medalu po lewej widnieje orzeł na niebieskim tle oraz trzy daty: 1921, 1939 i 1945. Na medalu po prawej widoczny jest napis KRN oraz rok 1946. Śląski Krzyż Powstańczy, polskie odznaczenie ustanowione w okresie powojennym, przyznawane tym, którzy szczególnie odznaczyli się w walce o przyłączenie Śląska do Polski Pomiędzy pylonami znajduje się rozległa sala, otwarta z każdej strony. W jej w centrum umiejscowiono postument w kształcie symbolicznego grobowca. Na nim zwykle palą się znicze, a u podnóża składa się wieńce. Z jednej strony został na nim wyryty krzyż grunwaldzki z wyraźnym odniesieniem w postaci daty do bitwy stoczonej przez Władysława Jagiełły z krzyżakami, utożsamianym ze znienawidzoną po II wojnie światowej niemczyzną. Poniżej wyryto datę 1944, czyli rok, gdy ziemie te zostały wyzwolone przez Armię Czerwoną. Z drugiej strony postumentu wyryto śląski Krzyż Powstańczy. Kształt pomnika. Zdjęcie przedstawia obelisk, na szczycie którego znajduje się orzeł. Na obelisku jest krzyż oraz następujący napis: Na wieczną pamiątkę poległym za wolność Ojczyzny Bohaterom gminy Biertułtów. Sława Im. Za przykładem Waszem bronić będziemy Piastowskiej ziemi. Pomnik poświęcony powstańcom śląskim znajdujący się w Radlinie; ma on formę obelisku, na szczycie którego ustawiono orła z rozpostartymi skrzydłami Obecny monument ma kształt czworoboku, którego krawędzie tworzą dziesięciometrowe - wysokie na 14 metrów granitowe pylony (inaczej słupy). W każdym z nich jest wejście do wnętrza, skąd można się dostać na szczyt. W górnej partii pylony te połączone są poziomymi słupami, przez co tworzy się wrażenie prostopadłościanu. Swoją wewnętrzną formą pomnik ten odbiega znacząco od innych tego typu monumentów, poświęconych poległym powstańcom śląskich, a nawiązuje w znaczący sposób do znajdującego się w tym miejscu w okresie przedwojennym mauzoleum. Rzeźba górnika. Zdjęcie przedstawia rzeźbę górnika. Jest mężczyzna z nagim torsem, który w prawej ręce trzyma kawałek węgla, a w lewej wiertło. Rzeźba stoi we wnęce ściany. Rzeźba górnika z Pałacu Kultury i Nauki. Wspartych o pylony w prześwicie ukazano tradycyjnych mieszkańców Górnego Śląska z charakterystycznymi atrybutami. Pierwszą parę tworzy rolnik z grabiami oraz hutnik. Tu w zbliżeniu jest widoczny górnik z typową dla tej profesji latarnią trzymaną w prawej dłoni. Rzeźba kobiety z dzieckiem. Płaskorzeźba przedstawia uśmiechniętą kobietę, która trzyma uśmiechnięte dziecko. Kobieta ma długą suknię oraz chustę na głowie. Dziecko ma sięgające do kolan ubranie oraz krótkie włosy. Rzeźba Macierzyństwo przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie. Naprzeciwko górnika ukazano postać śląskiej kobiety obejmującej trzymane na rękach dziecko. Wszystkie rzeźby mają kształt przysadzisty, zostały też ukazane bez zachowania rysów indywidualnych i realistycznych szczegółów. Pełniły głównie funkcję propagandowo‑apologetyczną, głosząc chwałę śląskiego ludu pracującego. Zdjęcie przedstawia fryz ukazujący grupę różnych postaci. Są mężczyźni w prostych strojach, kobiety w długich sukienkach, staruszka z laską oraz dzieci. Jedna z kobiet trzyma dziecko na rękach. Grupę rozdziela fragment z kijem, wokół którego wije się wąż. Fryz na domu mieszkalnym z XVIII w. w Nowej Rudzie, Jacek Halicki. W górnej części założenia znajduje się fryz, czyli poziomy pas dekoracyjny zdobiony wizerunkami męskich głów ludności śląskiej. Wszystkie one są brodate i należą do osób w dojrzałym wieku. Twarze te stanowią ucieleśnienie typu śląskiego. Armia Czerwona z Ludowym Wojskiem Polskim. Zdjęcie przedstawia szeroką miejską aleję, po której jadą czołgi. Przy alei stoją wysokie kamienice. W tle widoczny jest jadący tramwaj. Czołgi LWP wysłane do tłumienia Poznańskiego Czerwca 1956 na ul. Czerwonej Armii przy Placu Stalina. Płaskorzeźba ukazana po przeciwnej stronie pylonu stanowi jakby zaprzeczenie idei zaprezentowanych wcześniej. Tu bowiem ukazano żołnierzy z karabinami w ręku idących na wojnę. Ponad nimi znajduje się napis Armia Czerwona i Ludowe Wojsko Polskie. Płaskorzeźba ta zatem pod względem ideologicznym odnosi się do współpracy polskich i radzieckich sił zbrojnych w czasie II wojny światowej, której efektem w oficjalnej propagandzie było ostateczne przyłączenie terenów Górnego Śląska do Polski. Pokojowa manifestacja. Zdjęcie przedstawia pomnik składający się z trzech orlich skrzydeł. Na jednym z nich widoczny jest rok 1920. Za pomnikiem stoi szklany budynek, dalej widoczne jest niebo z kilkoma chmurami. Pomnik powstańców śląskich w Katowicach. Na pylonach zostały zamieszczone w formie płaskorzeźb różne sceny, ukazujące m.in. walkę o polskość Śląska na przestrzeni dziejów. Zilustrowano zatem wojowników walczących pod Niemczą, protestujących śląskich robotników, strajk szkolny w 1934 r. (w rzeczywistości takie wydarzenie nie miało miejsca), „gwałty germańskie” na ludności śląskiej oraz polskich powstańców. Na tym pylonie widoczna jest zaś scena ukazująca międzynarodową manifestację na rzecz pokoju na świecie. Widzimy grupę osób maszerujących z podniesionymi w górę rękoma, a nad nimi w trzech językach: polskim, rosyjskim i niemieckim wyryto słowo „pokój”. Druga część spaceru wirtualnego przedstawia amfiteatr. Przed nim wysoka skarpa, na szczycie której znajduje się wcześniej widziany pomnik. Amfiteatr składa się z kamiennych stopni, które są porośnięte trawą. Gdzieniegdzie stoją lampy. W kilku miejscach znajdują się zwiedzający. Wokół amfiteatru rosną drzewa. Amfiteatr. Zdjęcie przedstawia starożytny amfiteatr w kształcie elipsy. Nad kamiennymi trybunami są łuki. Dół amfiteatru jest piaszczysty, wokół niego są ustawione współczesne barierki. Rzymski amfiteatr w Arle we Francji. W dole widać kamienny amfiteatr. Jest on pozostałością wielkiego założenia istniejącego tutaj w okresie III Rzeszy. W miejscu, gdzie obecnie stoi pomnik, znajdowało się mauzoleum poświęcone pamięci Niemców poległych w 1921 roku. Zbudowany opodal amfiteatr przeznaczony był dla niemal 30 tys. osób (miał 7 tys. miejsc siedzących i 20 tys. miejsc stojących). W czasach nazistowskich było to miejsce masowych uroczystości. Taką samą rolę amfiteatr odgrywał w okresie Polskiej Republiki Ludowej, z tą różnicą, że w tym czasie stał się on miejscem masowych uroczystości akcentujących polskość Górnego Śląska.