Oglądając występ iluzjonisty, często zadajemy sobie pytanie: „jak to się stało?”. Podobne odczucia możemy mieć podczas obserwacji eksperymentów chemicznych. Czy to nie jest niesamowite, że np. łącząc ze sobą dwie substancje o różnych właściwościach, otrzymujemy trzecią, zupełnie inną? Jak to się dzieje, że nauczyciel chemii umie „wyczarować” wybuchające wulkany, ciecz zmieniającą barwy i chemiczny ogród z rosnącymi w oczach różnokolorowymi „roślinami”?
R12nWpMim3wyH1
Rysunek z lewej strony przedstawia iluzjonistę, który w jednej ręce trzyma cylinder z białym królikiem w środku, a w drugiej różdżkę. Po prawej stronie iluzjonisty zaprezentowane są jego kompletne akcesoria: cylinder, białe rękawiczki, różdżka.
Przed tobą odkrywanie tajemnic chemii
Już wiesz
jak ważne w poznawaniu świata jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania: „dlaczego?”, „jak jest?”, „co się stanie, gdy...?”;
jak można przewidywidzieć przebieg niektórych zjawisk oraz procesów przyrodniczych i wyjaśnić proste zależności między nimi;
jak przeprowadzać obserwacje i doświadczenia według instrukcji, rejestrować ich wyniki w różnej formie oraz objaśniać je, używając odpowiedniej terminologii;
jak korzystać z różnych źródeł informacji.
Nauczysz się
jakie są zasady oceniania z chemii;
jakie są wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych;
jakie są sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych;
jakie są warunki i możliwości poprawienia oceny;
w jaki sposób można uzyskać wyższą niż przewidywana roczną ocenę klasyfikacyjną.
ivCK4VrxFn_d5e187
1. Chemiczne czary. Czy chemia to nauka eksperymentalna?
Polecenie 1
Wyjaśnij, w jaki sposób można się przekonać, że w kolbie z napisem WODA rzeczywiście jest woda.
Wskazówka
Czasem wystarczy potrząsnąć zawartością kolby.
Zanikająca barwa – pokaz nauczycielski
Doświadczenie 1
Zainteresowanie chemią jako nauką eksperymentalną.
Co będzie potrzebne
woda destylowana,
wodorotlenek sodu,
glukoza,
błękit metylenowy (używany m.in. jako preparat akwarystyczny),
kolba stożkowa o pojemności 300 cmIndeks górny 33,
korek,
waga laboratoryjna,
cylinder miarowy.
Instrukcja
Odważ ok. 5 g wodorotlenku sodu oraz ok. 3 g glukozy.
Do kolby stożkowej wlej ok. 250 cmIndeks górny 33 wody destylowanej. Dodaj do niej odważone wcześniej substancje oraz szczyptę błękitu metylenowego.
Kolbę zamknij korkiem i energicznie potrząsaj zawartością aż do rozpuszczenia się wsypanych odczynników.
Odstaw kolbę na pewien czas.
Obserwuj zachodzące zmiany.
Podsumowanie
Bezbarwny roztwór pod wpływem wstrząsania zmienia barwę na niebieską, która po kilku minutach zanika – roztwór odbarwia się. Barwa roztworu jest nietrwała. Chcąc ponownie uzyskać niebieskie zabarwienie, należy potrząsnąć kolbą.
Polecenie 2
Zapoznaj się ze schematem i obejrzyj film, a następnie wymień czynności laboratoryjne eksperymentatora, które mogłyby podlegać ocenie.
R1YMjP3i8ezkN1
Ilustracja prezentuje schemat przeprowadzania eksperymentu podzielony na dziewięć faz. Wszystkie są ilustrowane pojedynczymi rysunkami i uszeregowane za pomocą strzałek. Zaprezentowane kolejności przeprowadzanych czynności i procesów to: mieszanie wodorotlenku sodu z glukozą w kolbce, dodawanie błękitu metylenowego do glukozy w kolbce, mieszanie zawartości kolbki, obserwacja zmiany koloru i czekanie aż zawartość kolbki stopniowo się wyklaruje, ponowne mieszanie zawartości kolbki przez potrząsanie zakorkowaną, ponowna obserwacja zmiany koloru i czekanie aż zawartość się wyklaruje.
Źródło: Dariusz adryan, licencja: CC BY 3.0.
R1IC5PZbo7SW81
Film zaczyna się od ujęcia przedstawiającego kolejno w zbliżeniu sprzęt i odczynniki potrzebne w doświadczeniu. Zgodnie ze słowami lektora są to: woda w cylindrze miarowym, czyli w menzurce w ilości 250 centymetrów sześciennych, odrobina błękitu metylenowego na szkiełku laboratoryjnym, wodorotlenek potasu i glukoza na szalkach Petriego, kolba stożkowa z korkiem oraz szklana pałeczka do mieszania i lejek. Następuje ujęcie stołu z zawartością oraz rąk i tułowia. Eksperyment zaczyna się od przelania wody z menzurki do kolby stożkowej. Następnie za pomocą lejka wsypany zostaje do niej wodorotlenek potasu, glukoza i dodany błękit metylenowy. Kolba zostaje zamknięta korkiem i intensywnie wstrząśnięta w celu szybszego rozpuszczenia wsypanych odczynników. Roztwór pod wpływem wstrząsania nabiera intensywnie niebieskiej barwy. Kolejne ujęcie przedstawia proces stopniowego odbarwiania, jakie zachodzi od momentu pozostawienia kolbki w spokoju.
Film zaczyna się od ujęcia przedstawiającego kolejno w zbliżeniu sprzęt i odczynniki potrzebne w doświadczeniu. Zgodnie ze słowami lektora są to: woda w cylindrze miarowym, czyli w menzurce w ilości 250 centymetrów sześciennych, odrobina błękitu metylenowego na szkiełku laboratoryjnym, wodorotlenek potasu i glukoza na szalkach Petriego, kolba stożkowa z korkiem oraz szklana pałeczka do mieszania i lejek. Następuje ujęcie stołu z zawartością oraz rąk i tułowia. Eksperyment zaczyna się od przelania wody z menzurki do kolby stożkowej. Następnie za pomocą lejka wsypany zostaje do niej wodorotlenek potasu, glukoza i dodany błękit metylenowy. Kolba zostaje zamknięta korkiem i intensywnie wstrząśnięta w celu szybszego rozpuszczenia wsypanych odczynników. Roztwór pod wpływem wstrząsania nabiera intensywnie niebieskiej barwy. Kolejne ujęcie przedstawia proces stopniowego odbarwiania, jakie zachodzi od momentu pozostawienia kolbki w spokoju.
Film zaczyna się od ujęcia przedstawiającego kolejno w zbliżeniu sprzęt i odczynniki potrzebne w doświadczeniu. Zgodnie ze słowami lektora są to: woda w cylindrze miarowym, czyli w menzurce w ilości 250 centymetrów sześciennych, odrobina błękitu metylenowego na szkiełku laboratoryjnym, wodorotlenek potasu i glukoza na szalkach Petriego, kolba stożkowa z korkiem oraz szklana pałeczka do mieszania i lejek. Następuje ujęcie stołu z zawartością oraz rąk i tułowia. Eksperyment zaczyna się od przelania wody z menzurki do kolby stożkowej. Następnie za pomocą lejka wsypany zostaje do niej wodorotlenek potasu, glukoza i dodany błękit metylenowy. Kolba zostaje zamknięta korkiem i intensywnie wstrząśnięta w celu szybszego rozpuszczenia wsypanych odczynników. Roztwór pod wpływem wstrząsania nabiera intensywnie niebieskiej barwy. Kolejne ujęcie przedstawia proces stopniowego odbarwiania, jakie zachodzi od momentu pozostawienia kolbki w spokoju.
Ciekawostka
Błękit metylenowy w temperaturze pokojowej jest bezwonnym, ciemnozielonym proszkiem. Rozpuszcza się w wodzie, dając roztwór o intensywnie niebieskiej barwie. W chemii stosowany jest jako wskaźnik, w biologii i w diagnostyce medycznej jako barwnik (barwi żywe tkanki oraz wybrane komórki bakteryjne). Wykorzystywany jest także jako łagodny środek przeciwbakteryjny.
RbZIGQsKAgMmi1
Ilustracja przedstawia błękit metylenowy w dwóch postaciach. Na zdjęciu po lewej stronie jest to ciemnozielony proszek usypany na szkiełku od zegarka. Na zdjęciu po prawej stronie ma on postać intensywnie niebieskiego roztworu w kolbce. Zdjęcia podpisane są kolejno: błękit metylenowy ciało stałe oraz błękit metylenowy roztwór wodny.
Źródło: Krzysztof Jaworski, Adam Rędzikowski(http://commons.wikimedia.org), Amanda Slater(http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.
ivCK4VrxFn_d5e304
Polecenie 3
Jakie barwy przyjmuje roztwór w doświadczeniu „Chemiczne światła drogowe”?
Doświadczenie „Chemiczne światła drogowe”
R55VOufhjmmp81
Film zaczyna się od ujęcia przedstawiającego kolejno w zbliżeniu sprzęt i odczynniki potrzebne w doświadczeniu. Zgodnie ze słowami lektora są to: woda w cylindrze miarowym, czyli w menzurce, w ilości 220 centymetrów sześciennych, wodorotlenek sodu i glukoza na szalkach Petriego, odrobina indygokarminu na szkiełku od zegarka, dwie kolby stożkowe i palnik. Następuje ujęcie stołu z demonstratorem w tle. Eksperyment zaczyna się od przelania części wody z menzurki do jednej z kolb stożkowych. Pozostała część wody zostaje przelana do drugiej kolby. Do kolby pierwszej wsypana zostaje glukoza i dodany indygokarmin, całość przybiera intensywnie niebieską barwę. Do drugiej kolby zostaje wrzucony i wymieszany wodorotlenek sodu. Następuje ujęcie przedstawiające przelewanie zawartości drugiej kolby do pierwszej. Kolejne ujęcie przedstawia tę samą kolbę, której zawartość staje się czerwona, a następnie zmienia kolor na żółty. Demonstrator zamyka kolbę i potrząsa nią mocno. Zawartość staje się zielona, a po odłożeniu ponownie zmienia kolor na czerwony i żółty. Procedura potrząsania i odkładania powtarzana jest kilkakrotnie w przyspieszonym tempie. Za każdym razem następuje ten sam cykl zmian barw roztworu, przy czym są one coraz mniej intensywne.
Film zaczyna się od ujęcia przedstawiającego kolejno w zbliżeniu sprzęt i odczynniki potrzebne w doświadczeniu. Zgodnie ze słowami lektora są to: woda w cylindrze miarowym, czyli w menzurce, w ilości 220 centymetrów sześciennych, wodorotlenek sodu i glukoza na szalkach Petriego, odrobina indygokarminu na szkiełku od zegarka, dwie kolby stożkowe i palnik. Następuje ujęcie stołu z demonstratorem w tle. Eksperyment zaczyna się od przelania części wody z menzurki do jednej z kolb stożkowych. Pozostała część wody zostaje przelana do drugiej kolby. Do kolby pierwszej wsypana zostaje glukoza i dodany indygokarmin, całość przybiera intensywnie niebieską barwę. Do drugiej kolby zostaje wrzucony i wymieszany wodorotlenek sodu. Następuje ujęcie przedstawiające przelewanie zawartości drugiej kolby do pierwszej. Kolejne ujęcie przedstawia tę samą kolbę, której zawartość staje się czerwona, a następnie zmienia kolor na żółty. Demonstrator zamyka kolbę i potrząsa nią mocno. Zawartość staje się zielona, a po odłożeniu ponownie zmienia kolor na czerwony i żółty. Procedura potrząsania i odkładania powtarzana jest kilkakrotnie w przyspieszonym tempie. Za każdym razem następuje ten sam cykl zmian barw roztworu, przy czym są one coraz mniej intensywne.
Film zaczyna się od ujęcia przedstawiającego kolejno w zbliżeniu sprzęt i odczynniki potrzebne w doświadczeniu. Zgodnie ze słowami lektora są to: woda w cylindrze miarowym, czyli w menzurce, w ilości 220 centymetrów sześciennych, wodorotlenek sodu i glukoza na szalkach Petriego, odrobina indygokarminu na szkiełku od zegarka, dwie kolby stożkowe i palnik. Następuje ujęcie stołu z demonstratorem w tle. Eksperyment zaczyna się od przelania części wody z menzurki do jednej z kolb stożkowych. Pozostała część wody zostaje przelana do drugiej kolby. Do kolby pierwszej wsypana zostaje glukoza i dodany indygokarmin, całość przybiera intensywnie niebieską barwę. Do drugiej kolby zostaje wrzucony i wymieszany wodorotlenek sodu. Następuje ujęcie przedstawiające przelewanie zawartości drugiej kolby do pierwszej. Kolejne ujęcie przedstawia tę samą kolbę, której zawartość staje się czerwona, a następnie zmienia kolor na żółty. Demonstrator zamyka kolbę i potrząsa nią mocno. Zawartość staje się zielona, a po odłożeniu ponownie zmienia kolor na czerwony i żółty. Procedura potrząsania i odkładania powtarzana jest kilkakrotnie w przyspieszonym tempie. Za każdym razem następuje ten sam cykl zmian barw roztworu, przy czym są one coraz mniej intensywne.
Polecenie 4
Wymień czynności laboratoryjne przedstawione w filmie.
ivCK4VrxFn_d5e352
Chemiczny ogród – pokaz nauczycielski
Doświadczenie 2
Zainteresowanie chemią jako nauką eksperymentalną.
Do zlewki o pojemności 1000 cmIndeks górny 33 wlej ok. 400 cmIndeks górny 33 roztworu szkła wodnego i dodaj taką samą ilość wody. Zawartość zlewki wymieszaj bagietką.
Do zlewki wrzuć kolorowe kryształy soli (każdej po ok. 10 g) w taki sposób, aby dno zlewki było nimi równomiernie pokryte.
Podwodny ogród pozostaw na około 15 minut i obserwuj zachodzące zmiany.
Podsumowanie
Po upływie kilku minut każdy kryształ pokrywa się błonką i pęcznieje. W roztworze pojawiają się różnobarwne kształty, wyglądem przypominające rośliny.
Rw0phZvPzQd4S1
Zdjęcie przedstawia dużą zlewkę z wodą i cztery małe zleweczki z różnokolorowymi substancjami: niebieską, zieloną, kremową i czerwoną.
Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R12N5Rc9FSW6O1
Zdjęcie przedstawia dużą zlewkę z wodą, w której substancje barwne zaczynają reagować, tworząc przedziwne kolorowe kształty na dnie.
Źródło: Tomorrow Sp.z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RbHU3nxN1XWFM1
Zdjęcie przedstawia dużą zlewkę z wodą w zbliżeniu i wyhodowanym w niej chemicznym ogrodem, czyli mieszaniną różnobarwnych smug i pnączy przypominających dziwaczne rośliny.
Źródło: Tomorrow Sp.z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 5
Zaproponuj własny tytuł do doświadczenia 2. Najciekawsze pomysły można zapisać na tablicy, a następnie ocenić.
ivCK4VrxFn_d5e442
Pasta dla słonia – pokaz nauczycielski
Doświadczenie 3
Zainteresowanie chemią jako nauką eksperymentalną.
Doświadczenie należy wykonywać w fartuchu, rękawicach i okularach ochronnych.
cylinder miarowy o pojemności 150 cmIndeks górny 33,
kuweta lub duża miska.
Instrukcja
Cylinder miarowy wstaw do kuwety lub dużej miski.
Bardzo ostrożnie wlej do cylindra miarowego ok. 30 cmIndeks górny 33 perhydrolu.
Dodaj kilka kropli płynu do mycia naczyń.
Wsyp niewielką ilość jodku potasu.
Obserwuj zachodzące zmiany.
Podsumowanie
Po dodaniu jodku potasu do roztworu perhydrolu z kilkoma kroplami płynu do mycia naczyń rozpoczyna się gwałtowna i burzliwa reakcja chemiczna. Powstaje duża ilość gorącej piany.
RN0vtGDQbMthP1
Ilustracja składa się z dwóch zdjęć. Zdjęcie po lewej stronie przedstawia menzurkę zawierającą niewielką ilość perhydrolu , do której eksperymentator w rękawicach ochronnych dolewa nieco płynu do mycia naczyń. Zdjęcie po prawej stronie przedstawia początek burzliwej reakcji zapoczątkowanej wrzuceniem do cylindra jodku potasu. Cylinder stoi na białej emaliowanej tacy, a jego żółta zawartość pieni się gwałtownie i wylewa w postaci sztywniejącej piany.
Źródło: Tomorrow Sp.z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RDa886Cjy3rbz1
Ilustracja składa się z dwóch zdjęć. Przedstawiają one kolejne fazy reakcji. Piany jest coraz więcej i ma ona coraz intensywniejszy żółty kolor. W końcowym etapie eksperymentu, na zdjęciu po prawej stronie menzurka jest już prawie zupełnie niewidoczna spod żółtych zwojów.
Źródło: Tomorrow Sp.z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 6
Spośród obejrzanych doświadczeń wybierz to, które twoim zdaniem było:
najciekawsze,
najbardziej niebezpieczne,
najbardziej tajemnicze.
Uzasadnij swoją odpowiedź. W celu ułatwienia sobie oceny przygotuj dodatkowo tabelę i każdemu eksperymentowi przydziel od 1 do 5 punktów w trzech kategoriach: trudność wykonania, widowiskowość, wzbudzenie ciekawości.
ivCK4VrxFn_d5e550
2. Tego się nauczysz…
Przeczytaj, czego dowiesz się podczas trzech lat nauki chemii w gimnazjum.
RQGD44zhX1b0y1
Zdjęcie przedstawia szklany sprzęt laboratoryjny, czyli kolby, zlewki, probówki, menzurki i butle wypełnione różnokolorowymi substancjami.
Źródło: PublicDomainPictures (http://pixabay.com), edycja: Krzysztof Jaworski, public domain.
Jak wygląda praca w laboratorium i w jaki sposób właściwości substancji wpływają na ich zastosowanie?
Zdjęcie przedstawia komputerowy model atomu w postaci kulek symbolizujących atomy połączonych słupkami symboli symbolizujących wiązania. Obrazek wykonany jest w technice stereograficznego 3D, dzięki czemu oglądany przez czerwono niebieskie okulary będzie wydawał się trójwymiarowy.
Źródło: TheAlieness GiselaGiardino²³ (https://www.flickr.com), licencja: CC BY-SA 2.0.
Z czego zbudowany jest świat? Co kryje się wewnątrz atomu?
Zdjęcie przedstawia w zbliżeniu rząd probówek stojących na drewnianym stojaku. W każdej probówce znajduje się inna substancja. Licząc od lewej są to czerwonawy roztwór, sznurek obrośnięty drobnymi kryształkami, biała zawiesina, żółty roztwór z osadem, oraz przezroczysty roztwór w którym zachodzi jakaś reakcja i wydzielają się bąbelki gazu.
Źródło: paigggeyy (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.
Jakie mogą być typy reakcji chemicznych i w jaki sposób można te reakcje zapisywać?
Zdjęcie przedstawia naczynia laboratoryjne, dwie zlewki i małą kolbę trójkątną, w której znajdują przezroczyste ciecze o różnych odcieniach: niebieskie i czerwonawe.
Źródło: usehung (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.
Dlaczego wywar z czerwonej kapusty przybiera w zasadach zielone zabarwienie? Jaki kwas stosowany jest w akumulatorach, a jaki mamy w żołądku?
Dział VI. Zasady i kwasy
RrUQMExiGIixM1
Zdjęcie przedstawia wielki kryształ soli o kształcie zbliżonym do sześcianu, znajdujący się na czarnym tle.
Źródło: Didier Descouens (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 4.0.
Czy sól używana w kuchni jest solą w znaczeniu chemicznym? Jak działają leki na „zgagę”? W jakim celu wapnuje się glebę?
Dział VII. Sole
R17uk4IiqTHqY1
Zdjęcie przedstawia dwa palniki kuchenki gazowej w kompletnych ciemnościach. Niebieski płomień z fioletowymi końcówkami jest w ciemności doskonale widoczny.
Źródło: Michal Osmenda (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 2.0.
Czy to możliwe, że Polska była potęgą w wydobyciu ropy naftowej?
Dział VIII. Węgiel i jego związki z wodorem
RKgYnEoSFNfU71
Zdjęcie przedstawia pękaty flakon perfum, którego zawartość jest w górnej części czerwona, a u dołu żółtawa. Flakon ma złociste zamknięcie, a obok niego leży czerwona róża.
Źródło: YIM Hafiz (https://www.flickr.com), edycja: Krzysztof Jaworski, licencja: CC BY 2.0.
Co tak ładnie pachnie, czyli jakie właściwości i zastosowanie mają estry?
Dział IX. Pochodne węglowodorów
RZ1lOIlMm7Fha1
Zdjęcie przedstawia siedem butli o zróżnicowanych kształtach wypełnionych olejem lub oliwą stojących na zwierciadlanym podłożu, na białym tle. Intensywne oświetlenie sceny sprawia, że olej jest bardzo jasny i błyszczy jakby był podświetlony. Pomiędzy butlami dla ozdoby ułożono kilka kwiatów bawełny.
Źródło: cottonseedoil (https://www.flickr.com), licencja: CC BY 2.0.
Czy cukry, białka i tłuszcze można znaleźć tylko w kuchni? Czy skrobia i celuloza to cukry?
Dział X. Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym
Polecenie 7
Zastanów się, który z działów może być dla ciebie najbardziej interesujący. Podziel się swoją opinią z osobami w klasie.
ivCK4VrxFn_d5e589
3. Co będzie oceniane na lekcjach chemii?
Elementy, które mogą być ocenianie na lekcjach chemii.
Polecenie 8
Uporządkuj według ważności elementy podlegające ocenie na lekcjach chemii:
aktywność na lekcji,
wypowiedzi ustne,
prace pisemne – kartkówki,
prace pisemne – sprawdziany,
prace projektowe,
czynności laboratoryjne,
przestrzeganie przepisów BHP,
dbałość o stanowisko pracy,
prowadzenie zeszytu,
inne (tu wpisz jakie).
Polecenie 9
Na podstawie informacji przekazanych podczas lekcji przygotuj notatkę pt. „Zasady oceniania na lekcjach chemii”. Uwzględnij w niej:
liczbę możliwych nieprzygotowań w semestrze;
zakres materiału, jaki mogą obejmować niezapowiedziane odpowiedzi ustne i kartkówki;
informacje na temat możliwości poprawy sprawdzianu.
Polecenie 10
Narzędziem ułatwiającym ocenę tego, czego nauczyłeś się na kolejnych lekcjach chemii, może być tabela. Przygotuj według poniższego wzoru „Dziennik uczenia się” i wypełniaj go po każdej lekcji.
R1RFlY6uFz1JZ1
Ilustracja przedstawia tabelę składającą się z sześciu pól do wypełnienia, z których każde ma swoją nazwę. Całość nosi tytuł: Dziennik do opisu własnego uczenia się, a pola do wypełnienia, to licząc od góry: Imię i nazwisko, cele, lista tego, czego się nauczyłeś, lista tego, co poznana wiedza znaczy dla ciebie, lista rzeczy znanych wcześniej, a związanych z tematyką zajęć oraz pięć przykładowych zagadnień, czyli pojęć, problemów lub zadań związanych z tematem lekcji.
Źródło: Krzysztof Jaworski, Małgorzata Bartoszewicz, licencja: CC BY 3.0.
ivCK4VrxFn_d5e792
4. Ciekawostki chemiczne
W naszym otoczeniu i w naszym organizmie przez cały czas zachodzą reakcje chemiczne. Obserwujesz je na co dzień, nie zdając sobie z tego sprawy. Czy wiesz, że podczas gotowania i pieczenia także zachodzą reakcje chemiczne?
R1bW1ZV5jl3dD1
Nagranie przedstawia różne ciekawostki związane z obecnością chemii i reakcji chemicznych wokół nas, naszym otoczeniu, a nawet nas samych. Ma postać pokazu slajdów, którym towarzyszy komentarz lektora. Pierwszy slajd to zdjęcie wnętrza siłowni. Na pierwszym planie widać ramię mężczyzny o dobrze rozwiniętym bicepsie podnoszącego ciężarek. Drugi slajd przedstawia przekrojony na pół bochenek chleba na białym tle. Trzeci slajd przedstawia stos jajek na czarnym tle. Czwarty slajd przedstawia deskę kuchenną pełną różnego rodzaju serów. Piąty slajd przedstawia trawiastą łąkę koszoną przez dużą kosiarkę do trawy. Szósty slajd przedstawia zamknięte szklane naczynie z zawartością świecącą na niebiesko w zupełnych ciemnościach. Siódmy slajd przedstawia rosnące w polu wierzby. Ósmy slajd przedstawia elegancki czarny cylinder na białym tle.
Nagranie przedstawia różne ciekawostki związane z obecnością chemii i reakcji chemicznych wokół nas, naszym otoczeniu, a nawet nas samych. Ma postać pokazu slajdów, którym towarzyszy komentarz lektora. Pierwszy slajd to zdjęcie wnętrza siłowni. Na pierwszym planie widać ramię mężczyzny o dobrze rozwiniętym bicepsie podnoszącego ciężarek. Drugi slajd przedstawia przekrojony na pół bochenek chleba na białym tle. Trzeci slajd przedstawia stos jajek na czarnym tle. Czwarty slajd przedstawia deskę kuchenną pełną różnego rodzaju serów. Piąty slajd przedstawia trawiastą łąkę koszoną przez dużą kosiarkę do trawy. Szósty slajd przedstawia zamknięte szklane naczynie z zawartością świecącą na niebiesko w zupełnych ciemnościach. Siódmy slajd przedstawia rosnące w polu wierzby. Ósmy slajd przedstawia elegancki czarny cylinder na białym tle.
Źródło: Małgorzata Bartoszewicz, rich115 (https://www.flickr.com, Aitor Garcia(https://www.flickr.com), John Loo (https://www.flickr.com), aka Jens Rost (https://www.flickr.com), David Muelheims (http://commons.wikimedia.org), rkramer62 (https://www.flickr.com), Nikodem Nijaki (http://commons.wikimedia.org), cwbuecheler (http://www.flickr.com), Kevin MacLeod (http://incompetech.com), Krzysztof Jaworski, licencja: CC BY-SA 3.0.
Źródło: Małgorzata Bartoszewicz, rich115 (https://www.flickr.com, Aitor Garcia(https://www.flickr.com), John Loo (https://www.flickr.com), aka Jens Rost (https://www.flickr.com), David Muelheims (http://commons.wikimedia.org), rkramer62 (https://www.flickr.com), Nikodem Nijaki (http://commons.wikimedia.org), cwbuecheler (http://www.flickr.com), Kevin MacLeod (http://incompetech.com), Krzysztof Jaworski, licencja: CC BY-SA 3.0.
Nagranie przedstawia różne ciekawostki związane z obecnością chemii i reakcji chemicznych wokół nas, naszym otoczeniu, a nawet nas samych. Ma postać pokazu slajdów, którym towarzyszy komentarz lektora. Pierwszy slajd to zdjęcie wnętrza siłowni. Na pierwszym planie widać ramię mężczyzny o dobrze rozwiniętym bicepsie podnoszącego ciężarek. Drugi slajd przedstawia przekrojony na pół bochenek chleba na białym tle. Trzeci slajd przedstawia stos jajek na czarnym tle. Czwarty slajd przedstawia deskę kuchenną pełną różnego rodzaju serów. Piąty slajd przedstawia trawiastą łąkę koszoną przez dużą kosiarkę do trawy. Szósty slajd przedstawia zamknięte szklane naczynie z zawartością świecącą na niebiesko w zupełnych ciemnościach. Siódmy slajd przedstawia rosnące w polu wierzby. Ósmy slajd przedstawia elegancki czarny cylinder na białym tle.
ivCK4VrxFn_d5e825
Praca domowa
Polecenie 11.1
„Chemiczny wulkan” Przygotuj proszek do pieczenia, ocet (10‑procentowy roztwór kwasu octowego), mały słoik, piasek lub plastelinę, dużą miskę. Mały słoik wstaw do miski i obsyp piaskiem bądź oklej plasteliną, aby powstała w ten sposób „góra” miała kształt stożka, podobnego do wulkanu. Do słoika wsyp pół małego opakowania proszku do pieczenia i wlej niewielką ilość octu. Obserwuj zachodzące zmiany.
Do doświadczenia „Chemiczny wulkan” przygotuj arkusz samooceny, czyli dziennik uczenia się.
ivCK4VrxFn_d5e872
Zadania
Ćwiczenie 1
R7NQ2I40xzOmD1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Źródło: Małgorzata Bartoszewicz, licencja: CC BY 3.0.
