W jaki sposób kultura, religia, normy obyczajowe kształtują ludzką psychikę? Sigmund Freud odkrył, że zależność od ogółu norm społecznych doprowadza do powstania w psychice superego, czyli nadjaźni. Kulturowe nakazy i zakazy, przyswajane już na etapie wychowania, stanowią rodzaj zabezpieczenia przed skutkami ludzkich popędów. Największe dokonania Freuda to podział ludzkiej psychiki na trzy części: ego, id i superego, a także rozróżnienie na sfery świadomości, podświadomości i nieświadomości. Był to punkt wyjścia dla stworzenia teorii psychoanalizy.