Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Rb76orBmDrJBE
Ilustracja przedstawia obraz, którego głównymi bohaterami są kobieta i mężczyzna. Siedzą oni na dziobie żaglówki, tyłem do widza. Kobieta ubrana jest w długą, pomarańczową sukienkę z białym kołnierzykiem. Jej rude włosy są spięte na kok. Ubranie mężczyzny jest koloru zielonego, na jego głowie znajduje się kapelusz. Po prawej stronie obrazu znajdą się rozwinięte żagle żaglówki. Na drugim planie, na horyzoncie znajduje się morze, w tle zarysy dużego miasta.

Rola aluzji literackiej na podstawie interpretacji porównawczej sonetu Adama Mickiewicza Cisza morska i wiersza Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej Najpiękniejsza zwrotka

Caspar David Friedrich, Na żaglówce, między 1818 a 1820
Źródło: dostępny w internecie: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Czym jest aluzja literacka? Jakie znaczenie ma kontekst utworu? W jakim stopniu znajomość kontekstu pomaga zrozumieć intencje autora?

Motyw miłości jest uniwersalny i pojawia się w utworach różnych epok literackich. Owa podnadczasowość pozwala na prowadzenie swoistego dialogu pomiędzy dziełami, nawet jeśli realizują one różne modele opisywania uczuć i odwołują się do odmiennych estetyk. Przykładem takiego nawiązania jest wiersz Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej Najpiękniejsza zwrotka, który stanowi aluzję literacką do sonetu Adama Mickiewicza Cisza morska.

Dwudziestowieczna poetka pisze o miłości, wchodząc tym samym w polemikę z romantycznym wieszczem, którego dzieło wypływa z założeń miłości romantycznej. Poetycki dialog z utworem Mickiewicza pozwolił Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej na stworzenie wieloznacznej opowieści o końcu miłości.

Twoje cele
  • Wyjaśnisz, jakie znaczenie ma kontekst w analizie i interpretacji utworu poetyckiego.

  • Przeanalizujesz teksty literackie: Ciszę morską Adama Mickiewicza i Najpiękniejszą zwrotkę Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej.

  • Omówisz rolę aluzji literackiej.

  • Ustosunkujesz się do poglądu Stanisława Barańczaka, wedle którego naczelna zasada poezji to: „paradoksalna zwięzłość produkująca wieloznaczność i wieloznaczność istniejąca na przekór zwięzłości”.