Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RnPmzdsxDMzMn
Obraz przedstawia pejzaż. Na pierwszym planie płynie ogromna, błękitna rzeka. Jest to Styks. W centrum obrazu, na łódce, znajduje się mężczyzna. To prawdopodobnie Charon. Próbuje on dotrzeć na jeden z brzegów Styksu. Jest nagi, ubrany jedynie w białą szatę. U jego stóp znajduje się postać, prawdopodobnie zmarły, który już wkrótce trafi do jednej z ziem. Artysta zastosował w kompozycji zasadę kontrastu. Po prawej stronie obrazu jest brama, prowadzącą do piekieł. Pod nią pojawia się dziwna istota. Być może to strażnik wrót. Piekło ukazane jest jako pełne lawy, popiołu, dymu. Na czubku bramy, na wierzy pojawiają się dusze zmarłych. Próbują się one wydostać z piekła. Lewa i centralna część pejzażu jest rajem wypełnionym elementami natury. To drzewa, skały, wzgórza, błękitne niebo. Wśród łąk pojawia się ptactwo i inne stworzenia. Są także sylwetki aniołów. Mają oni lśniąco białe skrzydła. Rzeka Styks podkreśla granicę krain.

Wobec śmierci. Treny jako świadectwo kryzysu wartości poety

Źródło: Joachim Patenier, Przeprawa przez Styks, 1515-1524, olej na desce, Muzeum Narodowe Prado.

Wizja harmonijnego świata obecna w dziełach Jana Kochanowskiego podlega weryfikacji w zetknięciu z doświadczeniem śmierci. Rozum okazuje się bezradny wobec uczuć, które towarzyszą odejściu najbliższej osoby, zwłaszcza gdy jest nią małe dziecko.

Córeczce Urszuli, zmarłej w wieku trzech lat, poeta poświęcił jedno z najbardziej znanych swoich dzieł – cykl Trenów. Czytelnika dotychczasowej jego poezji wprowadzają one w zupełnie nowe obszary doświadczenia i emocji, wcześniej nieobecne w twórczości autora Pieśni.

Twoje cele
  • Poznasz okoliczności powstania Trenów Jana Kochanowskiego.

  • Scharakteryzujesz tren jako gatunek literacki.

  • Wyjaśnisz, na czym polegał kryzys światopoglądowy Jana Kochanowskiego.

  • Rozpoznasz w tekście środki artystyczne i wyjaśnisz ich funkcje.