Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Ry2Ea5TkXcJlz
Obraz przedstawia moment uroczystego przyjęcia chrztu przez litewskich książąt i bojarów oraz lud. Na ołtarzu tuż obok krzyża znajduje się tryptyk z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej. W obraz wpatruje się królowa Jadwiga, stojąca pod sztandarem Orła Białego i trzymająca w ręku kielich mszalny, przeznaczony dla nowego biskupa Litwy. Przed królową siedzi Jagiełło, który przekazuje pastorał klęczącemu przed nim pierwszemu biskupowi wileńskiemu. W ceremonii uczestniczy arcybiskup, który pochyla się, błogosławiąc pastorał. Przed krzyżem klękają litewscy bojarzy i książęta. Po lewej stronie obrazu franciszkański mnich błogosławi zgromadzonych otwartą Biblią. Przed nim ukazani są dwaj królewscy bracia. Pod gajem katoliccy księża głoszą nowym wiernym Słowo Boże. Po prawej stronie obrazu, tuż nad brzegiem, biskup dokonuje zbiorowego chrztu litewskich poddanych.

Z dziejów unii polsko‑litewskiej w XV i pierwszej połowie XVI w.

Jan Matejko, Chrzest Litwy, obraz z 1889 roku.
Źródło: Fot. Maciej Szczepańczyk, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Stosunki polsko‑litewskie były jednym z kluczowych aspektów sytuacji politycznej w Europie Środkowo‑Wschodniej między XIV a XVI wiekiem. Okres ten można wyznaczyć następującymi datami granicznymi: ogłoszenie unii w Krewie w roku 1385 oraz ogłoszenie unii lubelskiej w 1569 roku. Relacje między państwami ewoluowały z początkowo wrogich, kiedy w wieku XIII zjednoczone przez Mendoga państwo litewskie podejmowało łupieżcze wyprawy na terytoria książąt polskich, w szczególności na terytorium Mazowsza, aż do przyjaznych i bliskich zwieńczonych zawarciem unii realnej w Lublinie między Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim. Droga ta prowadziła przez zawiązywanie unii personalnych, które przeważnie kończyły się wraz ze śmiercią wspólnego władcy.

R1aIGantopntz1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia: 1315 rok Wstąpienie Giedymina na tron wielkoksiążęcy. 1325 rok Zawarcie sojuszu Łokietka z Giedyminem. 1385 rok Unia w Krewie. 1386 rok Koronowanie Władysława Jagiełły na króla Polski. 1392 rok Zawarcie ugody w Ostrowie. 1401 rok Unia wileńsko‑radomska. Lata 1409‑1411 Wielka wojna z zakonem krzyżackim. 1410 rok Bitwa pod Grunwaldem. 1413 rok Unia horodelska. 1432 rok Unia grodzieńska. 1499 rok Unia krakowsko‑wileńska. 1501 rok Unia mielnicka. 1569 rok Unia lubelska.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz przyczyny społeczne, polityczne i gospodarcze, które doprowadziły do unii polsko‑litewskiej i kolejnych działań mających na celu jej wzmocnienie.

  • Przeanalizujesz poszczególne etapy unii między Polską a Litwą w XV i pierwszej połowie XVI wieku.

  • Zweryfikujesz swój stan wiedzy dotyczący wydarzeń w dziejach unii polsko‑litewskiej we wspomnianym okresie przez wykonanie zestawu ćwiczeń.