Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Zapewne zdarzyło ci się podróżować i odwiedzić różne miejsca w Polsce. Wszędzie tam byli ludzie – mieszkańcy danego obszaru, jednak w pewnych miejscach było ich więcej, a w innych mniej. Czy potrafisz to wyjaśnić? Czy wiesz, jakie są przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Polsce?

RUvUyjhqfADlm
Gęstość zaludnienia w Polsce wg gmin w 2020 r.
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY-SA 3.0.
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
  • jak odczytać z danych statystycznych wielkość obszaru Polski i liczbę ludności;

  • jak odczytać na mapie gęstość zaludnienia;

  • co oznacza termin gęstość zaludnienia.

Twoje cele
  • wymienisz przyczyny zróżnicowanego rozmieszczenia ludności w Polsce, spowodowanego czynnikami przyrodniczymi, historycznymi i ekonomicznymi;

  • odczytasz informacje statystyczne z tabel i diagramów zamieszczonych w rocznikach statystycznych;

  • wskażesz na mapie tematycznej obszary o dużej i małej gęstości zaludnienia;

  • opiszesz na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i w zamieszkiwanym przez siebie regionie.

itHf7xjC1C_d5e170

1. Przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności

Rozmieszczenie ludności zależy od wielu różnych czynników. W dawnych czasach o osadnictwie na danym terenie decydowały głównie sprzyjające warunki naturalne – łagodny klimat, wystarczająca ilość wody, dobre gleby, korzystne ukształtowanie terenu. Podstawowym problemem człowieka było wtedy wyżywienie, toteż najpierw szukał on miejsc, gdzie mógł zbierać owoce, orzechy, jaja albo polować na zwierzęta, a potem terenów dogodnych przede wszystkim dla rozwoju rolnictwa.

Od XIX wieku na ziemiach polskich znaczenia zaczęły nabierać warunki ekonomiczne, co było związane z rozwojem przemysłu, miast i szlaków komunikacyjnych. Ludzie masowo emigrowali na tereny, na których pojawiały się szanse lepszego życia, np. do miast.

W Polsce największy wpływ na rozmieszczenie ludności miały wtedy dwa czynniki:

  • rozwój przemysłu związany z wydobyciem surowców mineralnych,

  • wędrówki ludności (migracje) związane z przesunięciami granic.

Dziś na rozmieszczenie ludności wpływają głównie czynniki ekonomiczne, a zwłaszcza możliwości znalezienia pracy. Ludzie, przeważnie młodzi, nadal przyjeżdżają do dużych miast w poszukiwaniu zatrudnienia. Obecni mieszkańcy miast – posiadający już stałą, dobrą pracę – coraz częściej przenoszą się na tereny podmiejskie. Jedne miasta posiadają wielki potencjał rozwojowy i przyciągają nowych mieszkańców (np. stołeczna Warszawa), a w innych ubywa mieszkańców ze względu na utratę znaczenia gospodarczego (np. Łódź z powodu upadku przemysłu włókienniczego i odzieżowego).

Spory wpływ na zaludnienie danego obszaru mają też czynniki demograficznedemografiademograficzne charakterystyczne dla tamtejszego społeczeństwa. Najważniejsze z nich to liczba urodzeń i zgonów (przyrost naturalny), struktura wieku, przeciętna długość życia.

R1EKcUdRcUBGD
Czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Wyjaśnij, w jaki sposób wyżej wymienione czynniki mogą wpływać na zwiększenie bądź zmniejszenie zaludnienia na danym obszarze.

R9c2CdwIgcvNR
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
itHf7xjC1C_d5e230

2. Rozmieszczenie ludności w Polsce

Rozmieszczenie ludności na danym obszarze najczęściej obrazowane jest poprzez średnią gęstość zaludnieniagęstość zaludnieniagęstość zaludnienia określoną dla mniejszych jednostek terytorialnych. W przypadku Polski są to województwa, powiaty lub gminy.

Gęstość zaludnienia to średnia liczba osób, jaka mieszka na danej powierzchni. Najczęściej wyraża się ona liczbą mieszkańców na 1 kmIndeks górny 2. Oblicza się ją, dzieląc ogólną liczbę mieszkańców obszaru przez jego powierzchnię. Tak otrzymaną wartość gęstości zaludnienia należy zaokrąglić do liczby całkowitej.

Przykład 1

liczba ludności Polski w 2020 roku – 38 mln 268 tys.
powierzchnia Polski – 312 696 kmIndeks górny 2
średnia gęstość zaludnienia = 38 268 000 / 312 696 = 122,380 ≈ 122 osoby na 1 kmIndeks górny 2

Rozmieszczenie ludności w Polsce wykazuje duże zróżnicowanie przestrzenne, które jest efektem:

  • zróżnicowania warunków przyrodniczych środowiska geograficznego – gleb, ukształtowania powierzchni, lasów, wód, surowców mineralnych;

  • zmiennej sytuacji polityczno‑gospodarczej państwa polskiego – zabory, wojny, rozwój/kryzys gospodarczy, klęski żywiołowe;

  • ustalenia granic Polski w 1918 roku, a także późniejszych ich przesunięć i związanych z tym wielkich akcji migracyjnych;

  • forsownej polityki industrializacji w okresie gospodarki centralnie planowanej (1945–1989).

Największe zagęszczenie ludności występuje na południu Polski, a najmniejsze w części północno‑wschodniej i północno‑zachodniej. Na mapie poniżej wyróżnia się obszar przypominający kształt trójkąta o podstawie leżącej wzdłuż południowej granicy i wierzchołku w okolicach Trójmiasta. Taki układ związany jest z rozwojem gospodarczym, który skoncentrował się w Polsce południowej i centralnej. Szczególnie zwraca tu na siebie uwagę region katowicko‑krakowski, a ponadto większe miasta i zespoły miejskie, jak: Warszawa, Łódź, Trójmiasto, Wrocław, Poznań.

Obszary słabo zaludnione to przede wszystkim duże kompleksy leśne na Pojezierzu Pomorskim i Mazurskim, Ziemi Lubuskiej, w Beskidach Wschodnich. Tam też mało jest miast i przeważa ludność wiejska, co wpływa na niską średnią gęstość zaludnienia.

RUvUyjhqfADlm
Gęstość zaludnienia w Polsce wg gmin w 2020 r.
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Korzystając z mapy powyżej, wskaż obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia w Polsce. Wyjaśnij przyczyny takiego stanu.

R9c2CdwIgcvNR
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Korzystając z opisu mapy powyżej, wymień obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia w Polsce. Wyjaśnij przyczyny takiego stanu rzeczy.

R1SxHFzIvcaPh
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3

Odszukaj na mapie okolice swojego miejsca zamieszkania i odczytaj przybliżoną wartość gęstości zaludnienia. Odnieś ją do średniej krajowej (122 osoby/kmIndeks górny 2) i wskaż przyczyny ewentualnej rozbieżności.

R9c2CdwIgcvNR
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 3

Korzystając z opisu powyższych map oraz z treści materiału, podaj przybliżoną wartość gęstości zaludnienia swojego miejsca zamieszkania. Odnieś ją do średniej krajowej (122 osoby/kmIndeks górny 2) i wskaż przyczyny ewentualnej rozbieżności.

R1OctVYdOu4IX
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Największe wartości gęstości zaludnienia występują w południowej Polsce. W wielu tamtejszych regionach znacznie przewyższają one wartość średnią dla Polski, np. w województwie śląskim są to 366 osób/kmIndeks górny 2, czyli około 3‑krotnie więcej niż średnia krajowa. Na stosunkowo małym obszarze Górnego Śląska znajduje się bardzo dużo miast, w obrębie których gęstość zaludnienia osiąga kilka tysięcy osób na 1 kmIndeks górny 2.

Wartości najniższe – zaledwie kilka, kilkanaście osób na 1 kmIndeks górny 2 – notowane są w gminach wiejskich na północy Polski, a także na Ziemi Lubuskiej, w Bieszczadach i na Lubelszczyźnie.

Ciekawostka

Gęstość zaludnienia w Warszawie wynosi ponad 3469 osób/kmIndeks górny 2, ale stolica nie jest najgęściej zaludnionym miastem w Polsce. W pobliskim Legionowie, a także w Świętochłowicach na Górnym Śląsku gęstość zaludnienia przekracza 3700 osób/kmIndeks górny 2. Natomiast najmniejsza gęstość zaludnienia w Polsce występuje w bieszczadzkiej gminie Lutowiska i wynosi zaledwie 4 osoby/kmIndeks górny 2.

Polecenie 4

Zastanów się wypisz, jakie mogą być konsekwencje:

  • dużej gęstości zaludnienia w miastach,

  • małej gęstości zaludnienia na terenach wiejskich.

R9c2CdwIgcvNR
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Pod koniec XX wieku zaobserwowano w Polsce nasilanie się zjawiska depopulacjidepopulacjadepopulacji, czyli wyludniania. Najbardziej widoczne było ono na wiejskich obszarach wschodniej Polski, skąd coraz więcej młodej ludności migrowało do miast, a zwłaszcza do Warszawy. Zjawisko wyludniania całego obszaru Polski nasiliło się szczególnie po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej i otworzeniu rynków pracy dla Polaków, na przykład w Wielkiej Brytanii, Irlandii czy Niemczech. Z tego powodu nasz kraj zmniejszył nieco liczbę mieszkańców. Największy odpływ ludności zanotowano w województwie opolskim, gdzie od dawna mieszka wiele rodzin posiadających niemieckie pochodzenie. Wówczas duża ich część, zwłaszcza ludzie młodzi, zdecydowała się na emigrację.

Od wielu lat w Polsce utrzymują się niezbyt korzystne wartości wskaźników demograficznych. Mamy coraz mniej ludzi młodych, co skutkuje małą liczbą urodzeń. Zgonów jest dużo, gdyż przybywa ludności starszej, która choć średnio żyje coraz dłużej, to nie przyczynia się do wzrostu liczby nowych mieszkańców. To zjawisko nazywane jest starzeniem się społeczeństwa.

Polecenie 5

Przypomnij sobie, jaki wpływ na zmiany w rozmieszczeniu ludności w ostatnim czasie miały znane ci osoby – rodzina bliższa i dalsza, znajomi itp. Zwróć uwagę na przyczyny tych zmian. Zapisz swoje wnioski poniżej.

R9c2CdwIgcvNR
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Od końca II wojny światowej liczba ludności Polski wzrosła o 15 milionów. W 1946 roku nasz kraj liczył 23,5 mln mieszkańców, a w 2020 roku było to 38,5 mln. Przez ten czas ogólne rozmieszczenie ludności w zasadzie się nie zmieniło. Wciąż najsilniej zaludnione pozostają województwa południowe (śląskie i małopolskie), a najsłabiej – województwa północne. Warto zwrócić uwagę na obszary tzw. Ziem Odzyskanych, które tuż po wojnie były zdecydowanie najsłabiej zaludnione. Tamtejsza ludność niemiecka musiała wyemigrować, a Polacy, którzy napłynęli (tzw. repatrianci), dopiero zaczynali się tam osiedlać, nie zawsze mając pełne przekonanie, że jest to rozwiązanie racjonalne. W tamtym czasie tereny te często były traktowane jako tylko „chwilowo polskie” i przesiedleńcy nie byli pewni, jak długo będą mogli na nich pozostać.

RWv4ijjMhYavk1
Ilustracja przedstawia dwie mapy Polski z podziałem na województwa i obrazuje gęstość zaludnienia w tysiąc dziewięćset czterdziestym szóstym roku i dwa tysiące dwudziestym roku. Mapy pokryte siatką południków i równoleżników, dookoła map w ramkach przedstawiono współrzędne geograficzne co jeden stopień. Granice państw oznaczono czarnymi liniami. Obszary krajów graniczących z Polską są białe, Morze Bałtyckie oznaczono błękitną barwą. Na górze planszy tytuł „Polska. Gęstość zaludnienia w województwach”. Poniżej poziomy pasek, który wypełnia gradient – jego lewa strona jest niemal biała, następnie kolory stają się coraz bardziej nasycone, na końcu prawa strona ma intensywnie czerwoną barwę. Pasek stanowi legendę mapy i przedstawia użycie określonego koloru w zależności od zmieniającej się gęstości zaludnienia w danym województwie. Nad paskiem znajdują się liczby, dzięki czemu można odczytać przyporządkowany kolor do danej wartości gęstości zaludnienia na kilometr kwadratowy. Po lewej stronie paska z gradientem umieszczono wartość 18 (kolor zbliżony do białego), następnie wartość 100 (kolor bladoczerwony), w połowie znajduje się wartość 200 (kolor jasnoczerwony), następnie wartość 300 (kolor czerwony) i na końcu wartość 371 z dopiskiem „osób na kilometr kwadratowy”. Pasek po prawej stronie ma ciemnoczerwony kolor.W każdym z województw zaznaczono jego stolicę, a także naniesiono wartość gęstości zaludnienia na tym obszarze.Mapa umieszczona po lewej stronie przedstawia podział administracyjny kraju z tysiąc dziewięćset czterdziestego szóstego roku. W prawym górnym roku przedstawiono poziomą podziałkę, na której jeden odcinek to pięćdziesiąt kilometrów. Polska od wschodu graniczy z ZSRR, na południu z CSRS, a na zachodzie z NRD.W tysiąc dziewięćset czterdziestym szóstym roku Polska podzielona była na czternaście województw i dwa miasta wydzielone (Warszawa i Łódź). Granice ówczesnych województw w ogólnym zarysie nieco przypominają podział współczesny. Nazwy województw wraz z ich stolicami: województwo białostockie (Białystok), województwo pomorskie (Bydgoszcz), województwo gdańskie (Gdańsk), województwo śląskie (Katowice), województwo kieleckie (Kielce), województwo krakowskie (Kraków), województwo lubelskie (Lublin), województwo łódzkie (Łódź), województwo olsztyńskie (Olsztyn), województwo poznańskie (Poznań), województwo rzeszowskie (Rzeszów), województwo szczecińskie (Szczecin), województwo warszawskie (Warszawa), województwo wrocławskie (Wrocław).Najistotniejsze różnice to: województwo szczecińskie (obecnie na tym terenie znajduje się województwo zachodniopomorskie) jest wysunięte bardziej na wschód, przez co województwo gdańskie jest mniejsze w stosunku do obecnie położonego na tym terenie województwa pomorskiego. Województwo poznańskie jest większe w stosunku do obecnego województwa wielkopolskiego – głównie ze względu na wchodzące w jego skład terytorium współczesnego województwa lubuskiego. Województwo wrocławskie w zarysie przypomina obecne województwo dolnośląskie, jednak jego terytorium rozciąga się nieco dalej na północny zachód (które stanowi część współczesnego województwa lubuskiego). Województwo śląskie w przybliżeniu stanowi połączenie obecnego województwa śląskiego i opolskiego. Województwo kieleckie rozciąga się nieco bardziej na północ oraz na zachód w stosunku do obecnego województwa świętokrzyskiego. Województwo warszawskie ma nieco mniejszą powierzchnię, ze względu na województwo kieleckie, niż obecne województwo mazowieckie. Na mapie na terenie województwa warszawskiego i łódzkiego zaznaczono kontury dwóch miast wydzielonych – Warszawy i Łodzi.Województwo szczecińskie. Wartość gęstości zaludnienia – 30 osób na kilometr kwadratowy. Województwo gdańskie. Wartość gęstości zaludnienia – 68 osób na kilometr kwadratowy. Województwo olsztyńskie. Wartość gęstości zaludnienia – 18 osób na kilometr kwadratowy. Województwo poznańskie. Wartość gęstości zaludnienia – sześćdziesiąt dwie osoby na kilometr kwadratowy. Województwo pomorskie. Wartość gęstości zaludnienia – 70 osób na kilometr kwadratowy. Województwo warszawskie. Wartość gęstości zaludnienia – 73 osoby na kilometr kwadratowy. Województwo białostockie. Wartość gęstości zaludnienia – 41 osób na kilometr kwadratowy. Województwo łódzkie. Wartość gęstości zaludnienia – 88 osób na kilometr kwadratowy. Województwo wrocławskie. Wartość gęstości zaludnienia – 78 osób na kilometr kwadratowy. Województwo kieleckie. Wartość gęstości zaludnienia – 95 osób na kilometr kwadratowy. Województwo lubelskie. Wartość gęstości zaludnienia – 68 osób na kilometr kwadratowy. Województwo śląskie. Wartość gęstości zaludnienia – 184 osoby na kilometr kwadratowy. Województwo krakowskie. Wartość gęstości zaludnienia – 134 osób na kilometr kwadratowy. Województwo rzeszowskie. Wartość gęstości zaludnienia – 84 osób na kilometr kwadratowy. Kontury obu miast wydzielonych, Łodzi i Warszawy, są oznaczone intensywnie czerwonym kolorem, nie podano obok konkretnych wartości.W lewym dolnym rogu mapy umieszczono mały kontur Polski z naniesioną wartością gęstości zaludnienia dla całego kraju, która w tysiąc dziewięćset czterdziestym szóstym roku wynosiła siedemdziesiąt sześć osób na kilometr kwadratowy.Mapa po prawej stronie przedstawia aktualny podział administracyjny Polski na szesnaście województw. Na północy opisano Morze Bałtyckie wraz z Zatoką Pomorską, Zatoką Gdańską i Zalewem Wiślanym. Oznaczono państwa graniczące z Polską – na północy jest to Federacja Rosyjska, na północnym wschodzie Litwa, na wschodzie Białoruś, na południowym wschodzie Ukraina, na południu Słowacja i Republika Czeska, na zachodzie Niemcy.Wartości gęstości zaludnienia wyrażone w liczbie osób na kilometr kwadratowy dla poszczególnych województw oraz oznaczone na mapie stolice:Województwo zachodniopomorskie – 74. Stolica – Szczecin.Województwo pomorskie – 128. Stolica – Gdańsk.Województwo warmińsko‑mazurskie – 59. Stolica – Olsztyn.Województwo podlaskie – 58. Stolica – Białystok.Województwo lubuskie – 72. Stolice – Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra.Województwo wielkopolskie – 117. Stolica – Poznań.Województwo kujawsko‑pomorskie – 115. Stolice – Bydgoszcz, Toruń.Województwo mazowieckie – 153. Stolica – Warszawa.Województwo łódzkie – 134. Stolica – Łódź.Województwo dolnośląskie – 145. Stolica – Wrocław.Województwo opolskie – 104. Stolica – Opole.Województwo śląskie – 364. Stolica – Katowice.Województwo małopolskie – 225. Stolica – Kraków.Województwo świętokrzyskie – 105. Stolica – Kielce.Województwo lubelskie – 83. Stolica – Lublin.Województwo podkarpackie – 119. Stolica – Rzeszów.W lewym dolnym rogu mapy umieszczono mały kontur Polski z naniesioną wartością gęstości zaludnienia dla całego kraju, która w dwa tysiące dwudziestym roku wynosiła sto dwadzieścia osiem osób na kilometr kwadratowy.
Gęstość zaludnienia w Polsce w 1946 roku i w 2020 roku
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 6

Odczytaj z powyższych map, jak zmieniła się gęstość zaludnienia w twoim województwie. Podaj przyczyny tych zmian. Uwzględnij zmiany granic administracyjnych.

R9c2CdwIgcvNR
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 6

Na podstawie informacji zawartych w materiale oraz na bazie opisów powyższych map zapisz, jak zmieniła się gęstość zaludnienia w twoim województwie. Podaj przyczyny tych zmian. Uwzględnij zmiany granic administracyjnych.

R1L1ol23iCuCt
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Warto wiedzieć

W Polsce mniej więcej co 10 lat Główny Urząd Statystyczny przeprowadza Narodowy Spis Powszechny. Zbierane są wówczas różnorodne dane (m.in. dotyczące ludności) ze wszystkich gospodarstw domowych. Wyniki spisu są publikowane na stronach internetowych GUS (www.stat.gov.pl) lub w postaci wydawnictw drukowanych. Ostatni Narodowy Spis Powszechny przeprowadzono w Polsce w 2021 roku, a pierwszy spis ludności miał miejsce w 1789 roku.

itHf7xjC1C_d5e419

Podsumowanie

  • Rozmieszczenie ludności w Polsce jest nierównomierne, co wynika z:

    • warunków środowiska przyrodniczego;

    • rozwoju rolnictwa, rzemiosła, usług, a w największym stopniu przemysłu;

    • zaborów i przesunięć granic politycznych i administracyjnych (np. migracja na Ziemie Odzyskane);

    • migracji na obszary dające szanse lepszego życia (np. ze wsi do miast);

    • czynników demograficznych – urodzenia, zgony, starzenie się społeczeństwa.

  • Najgęściej zaludniona jest Polska południowa i centralna ze względu na najlepszy rozwój gospodarczy tego obszaru.

  • Najrzadziej zaludniona jest Polska północno‑zachodnia i północno‑wschodnia ze względu na znaczne zalesienie i małą liczbę miast.

  • Współcześnie niektóre obszary Polski objęte są zjawiskiem depopulacji polegającym na odpływie ludności ze wsi do miast, z obszarów miejskich do stref podmiejskich, a także poza granice kraju.

Praca domowa

Oblicz gęstość zaludnienia Polski, której  liczba ludności wynosi 38,5 mln,  a powierzchnia 312 969 kmIndeks górny 2.

R1TLKHieAzwhG
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Pokaż podpowiedź#15537cwhite

Znajdź w tabeli (pobierz załącznik) dane dotyczące gęstości zaludnienia w powiatach twojego województwa.  Następnie wydrukuj jedną z map, dobierz odpowiednie kredki (np. od barw jasnożółtych, poprzez pomarańczowe, czerwone, aż do brązowych) i ją pokoloruj.  Po wykonaniu mapy przyjrzyj się jej i opisz w zeszycie ogólne rozmieszczenie ludności w swoim województwie.

Znajdź w tabeli (pobierz załącznik) dane dotyczące gęstości zaludnienia w powiatach twojego województwa.  Następnie opisz w zeszycie ogólne rozmieszczenie ludności w swoim województwie.

RzD34GV8sMMR2

W załączniku arkusz kalkulacyjny do pobrania zawierający dane na temat zaludnienia w poszczególnych powiatach.

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ZIP o rozmiarze 132.78 KB w języku polskim
ROaTqQ282EvdF
Mapa przedstawia podział administracyjny Polski. Kolorami zaznaczono podział kraju na szesnaście województw: woj. zachodniopomorskie, pomorskie, warmińsko‑mazurskie, podlaskie, lubuskie, wielkopolskie, kujawsko‑pomorskie, mazowieckie, dolnośląskie, opolskie, łódzkie, śląskie, świętokrzyskie, małopolskie, lubelskie i podkarpackie. Kropkami oznaczono stolice województw i podpisano je, w woj. zachodniopomorskim jest to Szczecin, w pomorskim Gdańsk, w warmińsko‑mazurskim Olsztyn, w podlaskim Białystok, w lubuskim Zielona Góra i Gorzów Wielkopolski, w wielkopolskim Poznań, w kujawsko‑pomorskim Bydgoszcz i Toruń, w mazowieckim Warszawa, w dolnośląskim Wrocław, w opolskim Opole, w łódzkim Łódź, w śląskim Katowice, w świętokrzyskim Kielce, w małopolskim Kraków, w lubelskim Lublin i w podkarpackim Rzeszów. Kliknięcie na wybrane województwo sprawia, że otwiera się mapa danego województwa. Na mapie każdego województwa znajdują się granice powiatów, a kropkami zaznaczono miasta będące ich stolicami. Powtórne kliknięcie na mapę województwa kieruje nas na mapę administracyjną Polski.
Mapy konturowe województw
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, Michał Szymczak, licencja: CC BY 3.0.
Pokaż podpowiedź#15537cwhite
itHf7xjC1C_d5e571

Słownik

demografia
demografia

nauka o ludności

depopulacja
depopulacja

wyludnianie

gęstość zaludnienia
gęstość zaludnienia

średnia liczba mieszkańców przypadająca na określoną jednostkę powierzchni, najczęściej wyrażana jako liczba osób na 1 kmIndeks górny 2; gęstość zaludnienia zazwyczaj oblicza się dla jednostek podziału terytorialnego, np. państw, województw, powiatów, miast, gmin itp.

itHf7xjC1C_d5e647

Ćwiczenia

1
Ćwiczenie 1
RftREBaJLK0981
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2
RclcXc8qet6Ay1
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3
R19iVRhWEQ3bd1
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 4
RjlaOXb9cOp6a1
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R2LgO4o1B25me
Ćwiczenie 5
Możliwe odpowiedzi: 1. dużo lasów i jezior, 2. dużo zgonów, 3. niedobory wody, 4. częste gradobicia
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 6
RfncJT9anI8oJ1
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Znając gęstość zaludnienia oraz powierzchnię, na jakiej ona występuje, można obliczyć liczbę mieszkańców danego obszaru. Korzystając z danych w tabeli poniżej, oblicz liczbę mieszkańców w każdym z województw. Możesz to zrobić ręcznie za pomocą kalkulatora lub automatycznie, kopiując tabelę do programu liczącego, np. MS Excel czy OpenOffice Calc. Swoje obliczenia sprawdź, sumując liczby mieszkańców ze wszystkich województw – powinien wyjść wynik odpowiadający liczbie ludności Polski.

R1LXywh3LhBHP
Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Źródło danych: GUS