Objętość stożka
W tym materiale zawarte są informacje na temat objętości stożka. Poznasz wzór na objętość stożka oraz zależność między objętością stożka a objętością walca o takiej samej podstawie i takiej samej wysokości.
Wzór na objętość stożka
Walec i stożek mają taki sam promień podstawy i taką samą wysokość.
Zaobserwuj, jak zmienia się stosunek objętości walca do objętości stożka wraz ze zmianą wysokości brył.
Walec i stożek mają taki sam promień podstawy i taką samą wysokość . Zaobserwuj, jak zmienia się stosunek objętości walca do objętości stożka wraz ze zmianą wysokości brył.
Przyjmijmy, że promień podstawy stożka i walca jest równy . Obliczymy objętości podanych brył dla pięciu różnych wysokości i zastanowimy się, czy zachodzi jakaś analogia między ilorazem objętości walca do objętości stożka.
Niech . Zatem , oraz
.
Niech . Zatem , oraz
.
Niech . Zatem , oraz
.
Niech . Zatem , oraz
.
Niech . Zatem , oraz
.
Łatwo więc zauważyć, że stosunek objętości walca do objętości stożka zawsze jest równy .
Objętość stożka o wysokości i promieniu podstawy wyraża się wzorem:
Oblicz objętość stożka, którego wysokość jest równa , a promień podstawy .
Do wzoru na objętość stożka
podstawiamy:
Objętość stożka jest równa .
Ile porcji lodów można otrzymać z masy lodowej?
Obliczymy objętość masy lodowej potrzebnej do wykonania jednej porcji lodów, czyli objętość dwóch stożków o wspólnej podstawie. Wysokość jednego z tych stożków jest równa , a drugiego . Promień podstawy każdego ze stożków jest równy .
Na wykonanie jednej porcji lodów potrzeba około masy lodowej.
Obliczamy teraz, ile lodów można otrzymać z masy lodowej.
Ponieważ , a , zatem .
Z masy lodowej można wykonać lodów.
Obliczanie objętości stożka
Świeca wykonana z wosku o gęstości ma masę . Świeca ma kształt stożka o średnicy podstawy równej . W czasie godziny wysokość palącej się świecy zmniejsza się przeciętnie o . Świecę zapalono o godzinie . O której godzinie zgaśnie ta świeca?
Przyjmij .
Gęstość wosku podana jest w . Średnicę świecy zapiszemy więc w centymetrach, a jej masę w gramach, aby ujednolicić jednostki.
Oznaczmy:
– wysokość świecy.
Objętość stożka, w kształcie którego jest świeca, jest równa
Stąd
Zapisujemy równość wynikającą z tego, że masa substancji to iloczyn zajmowanej przez nią objętości przez gęstość tej substancji.
Z zapisanej równości wyznaczamy wysokość świecy.
W czasie godziny wysokość świecy zmniejsza się o , czyli świeca będzie paliła się godzin.
Świecę zapalono o godzinie , do północy paliła się więc godziny i godzin po północy.
Świeca zgaśnie o godzinie następnego dnia.
Przekrojem osiowym stożka jest trójkąt, którego tworząca jest równa . Pole powierzchni bocznej stożka jest równe . Oblicz objętość stożka.
Aby obliczyć objętość stożka, należy najpierw znaleźć wysokość stożka i promień jego podstawy.
Promień podstawy stożka znajdujemy, korzystając z tego, że pole powierzchni bocznej stożka jest równe .
Zauważmy, że wysokość stożka jest zarazem wysokością jego przekroju osiowego.
Zatem trójkąt, którego boki mają długości , , (jak na rysunku), jest prostokątny.
Zapisujemy dla tego trójkąta równość wynikającą z twierdzenia Pitagorasa i wyznaczamy wysokość stożka.
Obliczamy objętość stożka.
Objętość stożka jest równa .
Element ma kształt walca, na którym umieszczony jest stożek.
Przekrojem osiowym tego walca jest kwadrat o polu . Objętość całej bryły wynosi .
Oblicz, ile puszek farby należy zakupić, aby pomalować cały element, jeżeli zawartość jednej puszki wystarcza na pomalowanie powierzchni. Przyjmij .
Oznaczmy:
– promień podstawy walca,
– wysokość walca,
– wysokość stożka,
– długość tworzącej stożka.
Przekrojem osiowym walca jest kwadrat o polu . Wynika z tego, że długość boku tego kwadratu jest równa , czyli . Wysokość walca jest więc równa , a promień jego podstawy . Objętość elementu jest równa sumie objętości walca i stożka.
Dla ułatwienia obliczeń wyłączamy z obu składników wspólne czynniki poza nawias.
Teraz, korzystając z twierdzenia Pitagorasa, obliczamy długość tworzącej stożka.
Obliczamy pole powierzchni całkowitej elementu, czyli sumę pola koła (podstawy bryły), pola powierzchni bocznej walca i pola powierzchni bocznej stożka.
Jedna puszka farby wystarcza na pomalowanie powierzchni. Ponieważ , zatem należy kupić puszek farby.
Oblicz objętość stożka otrzymanego w wyniku obrotu trójkąta prostokątnego wokół prostej . Przyjmij .
Na rysunku poniżej przedstawiono przekrój osiowy trzech stożków.
Karnisz składa się z trzech elementów. Dwa elementy są jednakowe i każdy z nich ma kształt stożka o średnicy podstawy i wysokości . Trzeci element ma kształt walca o wysokości i średnicy podstawy . Oblicz, ile aluminium zużyto na wykonanie karnisza. Przyjmij .
Powierzchnia boczna elementu składającego się ze stożka i walca (jak na rysunku) jest równa . Promień podstawy walca jest równy , a tworząca stożka . Oblicz objętość elementu.
Do szklanki w kształcie walca wstawiono lejek w kształcie stożka. Naczynia mają równe wysokości i średnice.
Naszkicuj bryłę powstałą w wyniku obrotu:
trójkąta równoramiennego wokół jego podstawy,
kwadratu wokół jego przekątnej.