R16L8760kST3q
Ilustracja przedstawia na pierwszym planie pięć czarnych figur kobiet i pięć czarnych figur mężczyzn stojących na tle biało‑czerwonego tła. Za nimi widać urnę, do której wkładana jest, trzymana w dłoni, kartka papieru. Po prawej stronie ilustracji została umieszczona mapa administracyjna Polski z podziałem na województwa.

Społeczność lokalna, czyli jak funkcjonuje moja gmina

Wybory samorządowe
Źródło: Learnetic S.A., dostępny w internecie: https://docs.google.com/document/d/1N7HvauJHpSz4-G8DDbvJ6S4BCdAEXQaEFGiMKD9952U/edit?usp=sharing, licencja: CC BY 4.0.

Budżet gminy

Nauczysz się

  • wyjaśniać w jaki sposób powstaje budżet gminy;

  • przedstawia główne źródła przychodów i kierunki wydatków w budżecie gminy;

  • definiować pojęcie „budżet obywatelski”;

  • przedstawiać sposób uchwalania budżetu obywatelskiego;

  • oceniać wady i zalety budżetu obywatelskiego.

Polecenie 1

Zaproponuj konkretne działanie, które mogłoby poprawić warunki życia w twojej gminie (mieście). Jakie są możliwościami finansowania takiego przedsięwzięcia? Zastanów się, jak dla realizacji tego działania można współpracować z organami gminy i organizacjami pozarządowymi funkcjonującymi w gminie.

RJMoqweTD6YNZ
(Uzupełnij) -.

Skąd gmina ma pieniądze?

Budżet gminy to plan dochodów i wydatków uchwalany w formie uchwały budżetowej stanowiący podstawę gospodarki finansowej gminy. Budżet gminy jest rocznym planem: dochodów i wydatków, a także przychodów i rozchodów.

RHsfPfI5j0jgd
Zdjęcie zawiera informacje na temat dochodów i wydatków gminy.
Gminne dochody i wydatki
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Dochody

  • podatki i opłaty lokalne

  • pieniądze z budżetu państwa

  • majątek gminy

Wydatki

  • Ochrona środowiska np. odbiór i wywóz odpadów, oczyszczanie ścieków komunalnych.

  • Cele społeczne np: współfinansowanie szkół, przedszkoli, bibliotek, przychodni lekarskich, opieka społeczna, finansowanie domów kultury i muzeów.

  • Zapewnienie porządku i bezpieczeństwa np. utrzymanie straży miejskiej, ochrona przeciwpowodziowa i przeciwpożarowa.

  • Potrzeby techniczne np.: utrzymanie gminnych dróg i mostów, budowa kanalizacji i wodociągów.

Uchwalenie budżetu należy do wyłącznej kompetencji rady gminy, a opracowanie projektu budżetu – do wyłącznej kompetencji wójta. Projekt budżetu zawiera również sporządzone przez wójta objaśnienia do projektu oraz informację o stanie mienia komunalnegomienie komunalnemienia komunalnego. Podstawowe zasady i terminy obowiązujące na etapie projektowania i uchwalania budżetu uregulowane zostały w ustawie o samorządzie gminnym i ustawie o finansach publicznych, natomiast procedurę uchwalania budżetu oraz szczegółowość materiałów towarzyszących projektowi budżetu określa rada.

R2QbgzxE5qUoD
Zdjęcie zawiera dwa wykresy kołowe. Po lewej jest wykres przedstawiający wydatki budżetowe. Po prawej stronie jest wykres przedstawiający wydatki inwestycyjne w budżecie na 2020 r. Na wykres zamieszczone są informacje ile gmina przeznaczyła na działania w ramach wydatków.
Gmina Brwinów - budżet na 2020 r.
Źródło: dostępny w internecie: http://popradio.pl/budzet-gminy-brwinow-na-2020-rok/ [dostęp 18.06.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Gmina Brwinów - budżet 2020 r.

Wydatki budżetowe

  • Oświata i wychowanie - 49.663.443,48 zł

  • Rodzina i pomoc społeczna - 47.638.606,00 zł

  • Gospodarka komunalna i ochrona środowiska - 30.314.696,72 zł

  • Transport i łączność - 22.387.065,25 zł

  • Inne wydatki - 16.782.386,24 zł

  • Administracja - 12.978.396 zł

  • GOK oraz biblioteka -11.781.397,95 zł

Wydatki inwestycyjne w budżecie na 2020 r.

  • Drogi - 12.626.600,49 zł

  • Kultura - 9.647.484,34 zł

  • Wodociągi i kanalizacja - 5.686.863,79 zł

  • Gospodarka komunalna i ochrona środowiska- 4.259.932,43 zł

  • Oświata - 3.090.000 zł

  • Targowisko - 2.690.707,38 zł

  • Oświetlenie - 658.246,12 zł

  • Pozostałe- 965.000 zł

RdH5vUmxEvN5D
Ćwiczenie 1
Na podstawie danych statystycznych pt.: Gmina Brwinów - budżet na 2020 r., wskaż trzy działy na które gmina wydatkuje najwięcej środków budżetowych. Możliwe odpowiedzi: 1. Oświata i wychowanie, 2. Rodzina i pomoc społeczna, 3. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska, 4. Transport i łączność, 5. Administracja, 6. GOK oraz biblioteka
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RCw1tQy7CELVy
Ćwiczenie 2
Połącz działy wydatków gminy z następującymi działaniami. Rodzina i pomoc społeczna Możliwe odpowiedzi: 1. utrzymanie urzedu gminy, 2. utrzymanie szkoły podstawowej, 3. świadczenie wychowawcze 500+, 4. utrzymanie komunikacji miejskiej, 5. odbiór i wywóz odpadów Administracja Możliwe odpowiedzi: 1. utrzymanie urzedu gminy, 2. utrzymanie szkoły podstawowej, 3. świadczenie wychowawcze 500+, 4. utrzymanie komunikacji miejskiej, 5. odbiór i wywóz odpadów Oświata i wychowanie Możliwe odpowiedzi: 1. utrzymanie urzedu gminy, 2. utrzymanie szkoły podstawowej, 3. świadczenie wychowawcze 500+, 4. utrzymanie komunikacji miejskiej, 5. odbiór i wywóz odpadów Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Możliwe odpowiedzi: 1. utrzymanie urzedu gminy, 2. utrzymanie szkoły podstawowej, 3. świadczenie wychowawcze 500+, 4. utrzymanie komunikacji miejskiej, 5. odbiór i wywóz odpadów Transport i łączność Możliwe odpowiedzi: 1. utrzymanie urzedu gminy, 2. utrzymanie szkoły podstawowej, 3. świadczenie wychowawcze 500+, 4. utrzymanie komunikacji miejskiej, 5. odbiór i wywóz odpadów
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Budżet obywatelski

Budżet obywatelski, zwany również partycypacyjnympartycypacjapartycypacyjnym, jest demokratycznym procesem, w ramach którego mieszkańcy współdecydują o wydatkach publicznych w mieście w perspektywie kolejnego roku budżetowego.

Koncepcja budżetu obywatelskiego powstała pod koniec lat 80. w brazylijskim mieście Porto Alegre. W naszym kraju po raz pierwszy wprowadzono dopiero w 2011 r. w Sopocie. Od 2013 roku budżety obywatelskie wdrażane są w bardzo wielu miastach i gminach w Polsce. Rady miast/gminy przeznaczają na realizację projektów obywatelskich z roku na rok coraz więcej środków finansowych. Idea budżetu obywatelskiego wpisuje się w koncepcję społeczeństwa obywatelskiegospołeczeństwo obywatelskiespołeczeństwa obywatelskiego i współzarządzania.

Ru08Gtub2Sb5M
Ilustracja przedstawiająca ułożone pionowo informacje o historii budżetu obywatelskiego. Na górze jest ilustracja kuli ziemskiej z zaznaczoną Brazylią a obok rok 1989, pierwszy budżet obywatelski na świecie - Brazylia. Poniżej jest fragment mapy konturowej Europy a obok rok 2000, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy wprowadzają budżet partycypacyjny. Poniżej herb miasta Sopotu a obok rok 2011, pierwszy budżet obywatelski w Polsce - Sopot. Poniżej mapa konturowa Polski z zaznaczonymi miastami Elbląg, Gorzów Wielkopolski, Poznań, Zielona Góra a obok 2012 rok, Elbląg, Gorzów Wielkopolski, Poznań, Zielona Góra przystąpiły do realizacji budżetu obywatelskiego. Poniżej flaga Polski a obok 2013 rok, ponad 70 gmin i miast w Polsce przystąpiło do budżetu obywatelskiego.
Historia budżetu obywatelskiego
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1FaufeRemO5j
Ćwiczenie 3
Wskaż, w jakich jednostkach samorządu terytorialnego realizowany jest Budżet Obywatelski: Możliwe odpowiedzi: 1. gmina, 2. powiat, 3. województwo
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Działanie budżetu obywatelskiego

Budżetu obywatelski to wyjątkowa okazja do rzeczywistego i bezpośredniego współdecydowania o tym, na co zostanie wydana część budżetu miasta/gminy. Daje on możliwość zgłaszania i promowania własnych ciekawych pomysłów na rzecz mieszkańców, przyczyniających się do poprawienia funkcjonowania całego miasta i gminy.

W ramach budżetu obywatelskiego mogą być zgłaszane propozycje projektów o charakterze prospołecznym, kulturalnym, oświatowym, ekologicznym, sportowym, rekreacyjnym, edukacyjnym, modernizacja lub remont elementów infrastruktury miejskiej lub drogowej itp.

Pieniądze, które zostały przeznaczone na budżet obywatelski to wydzielona część budżetu miasta/gminy. Środki przeznaczane na ten cel zaczynają się od 100 tys. zł do ponad 50 mln zł (Warszawa). Wszystko zależy od wielkości samorządu i woli włodarzy. W odróżnieniu od konsultacji społecznych, w wypadku budżetu partycypacyjnego decyzje podjęte przez mieszkańców są wiążące.

W Polsce nie istnieje jedna, centralnie opracowana procedura ustanawiania lokalnych budżetów partycypacyjnych. Każda jednostka samorządu terytorialnego sporządza ją we własnym zakresie i uchwala mocą decyzji swoich organów uchwałodawczych. Budżety partycypacyjne są wprowadzane w oparciu o ustawę o samorządzie gminnym, na mocy której na terenie jednostek samorządu terytorialnego są organizowane konsultacje z mieszkańcami „w innych sprawach ważnych dla gminy”. W polskim prawodawstwie budżet partycypacyjny jest więc tożsamy z procesem konsultacji społecznych nad wybraną pulą środków finansowych wyodrębnionych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

USTAWA z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy

Art. 5a.

  1. W wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla gminy mogą być przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy.

  2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady gminy, z zastrzeżeniem ust. 7.

  3. Szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski.

  4. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu gminy. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej gminy. Rada gminy w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.

  5. W gminach będących miastami na prawach powiatu utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkowe, z tym że wysokość budżetu obywatelskiego wynosi co najmniej 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.

  6. Środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość gminy i jej części w postaci jednostek pomocniczych lub grup jednostek pomocniczych.

  7. Rada gminy określa w drodze uchwały wymagania, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego, w szczególności:

    1. wymogi formalne, jakim powinny odpowiadać zgłaszane projekty;

    2. wymaganą liczbę podpisów mieszkańców popierających projekt, przy czym nie może być ona większa niż 0,1% mieszkańców terenu objętego pulą budżetu obywatelskiego, w którym zgłaszany jest projekt;

    3. zasady oceny zgłoszonych projektów co do ich zgodności z prawem, wykonalności technicznej, spełniania przez nie wymogów formalnych oraz tryb odwołania od decyzji o niedopuszczeniu projektu do głosowania;

    4. zasady przeprowadzania głosowania, ustalania wyników i podawania ich do publicznej wiadomości, biorąc pod uwagę, że zasady przeprowadzania głosowania muszą zapewniać równość i bezpośredniość głosowania.”

CART2 Źródło: USTAWA z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, dostępny w internecie: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110210112/U/D20110112Lj.pdf.
R1KwDRsDmw1iv
Ćwiczenie 4
Łączenie par. Po przeczytaniu ustawy o samorządzie gminnym, rozstrzygnij czy zdania są prawdziwe czy fałszywe. Zaznacz P, jeśli sformułowanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.. Najważniejszymi opiekunami dziecka są rodzice.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zgodnie z zasadą pomocniczości państwo może pomóc lub przejąć od rodziców zadanie opieki nad dzieckiem.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Prawa człowieka zaczynają przysługiwać dziecku z chwilą osiągnięcia przez nie pełnoletności.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Prawo nie dopuszcza możliwości osiągnięcia przez dziecka pełnoletności wcześniej niż przed 18. rokiem życia.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 5

Zinterpretuj znaczenie art. 5a ust. 6 ustawy o samorządzie gminnym.

RPHXjceFW9TMc
(Uzupełnij).

Uchwalanie budżetu obywatelskiego

W miastach powoływany jest Zespół ds. Budżetu Obywatelskiego, którego zadaniem jest wypracowanie zasad budżetu obywatelskiego w mieście/gminie oraz czuwanie nad prawidłowym przebiegiem procesu. W jego skład wchodzą np. pracownicy urzędu miasta/gminy, przedstawiciele rady miasta/gminy, organizacji społecznych działających na terenie jednostki samorządu terytorialnego oraz mieszkańcy. Członkowie zespołu rozpatrują i przegłosowują projekty, które wcześniej przeszły weryfikację formalną, a następnie zostały przeanalizowane pod względem merytorycznym.

Pracownicy urzędu sprawdzają m.in.:

  • zgodność z obowiązującymi przepisami prawa;

  • możliwość realizacji we wskazanej lokalizacji;

  • możliwość realizacji w ciągu roku;

  • zgodność z kompetencjami miasta/gminy;

  • oszacowany koszt realizacji pomysłu;

  • zgodność z dokumentami programującymi rozwój danego miasta/gminy;

  • zgodność z przyjętymi zasadami dostępności dla mieszkańców.

Ra9hhmyd4BcWs
Zdjęcie osi czasu na której zaznaczone są kropki. Przy nich znajdują się opisy działań harmonogramu budżetu partycypacyjnego.
Przykładowy harmonogram budżetu partycypacyjnego
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Przykładowy harmonogram budżetu partycypacyjnego

  • organizacja budżetu partycypacyjnego,

  • nabór członków do zespołu ds. BP;

  • spotkania z mieszkańcami;

  • zgłaszanie projektów;

  • weryfikacja projektów;

  • głosowanie;

  • wybór projektów.

R1QKzq7XWgUGp
Film ilustrujący sposób uchwalania budżetu obywatelskiego i przykłady realizacji inicjatyw mieszkańców
Uchwalanie budżetu obywatelskiego i przykłady realizacji
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1QKzq7XWgUGp

Uchwalanie budżetu obywatelskiego i przykłady realizacji
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Film ilustrujący sposób uchwalania budżetu obywatelskiego i przykłady realizacji inicjatyw mieszkańców

Polecenie 2

Wyjaśnij, w jaki sposób odbywa się zgłaszanie wniosków projektów do budżetu obywatelskiego.

RSUNVnBQq4cq0
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Wygrane projekty są realizowane w następnym roku kalendarzowym. Wyjaśnij, dlaczego.

R5xxc8cSfHBdg
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Oceń inicjatywy realizowane w ramach budżetu obywatelskiego.

RlH8uEmeupKKy
(Uzupełnij).

Zielony budżet obywatelski

W ramach budżetu obywatelskiego działa tzw. zielony budżet. Pod tym terminem kryją się fundusze, wydzielane specjalnie na poprawę wyglądu danego miasta pod względem przyrodniczym. Celem jest rozwój terenów zielonych, istotnych z punktu widzenia zarówno zdrowotnego obywateli (pod względem fizycznym, jak i psychicznym), jak również pod względem prezencji samych miejscowości. Każde miejsce lepiej się prezentuje, gdy posiada parki czy przestrzenie rekreacyjne.

RKiMfYNH0Mq59
Schematyczny rysunek czterech uśmiechniętych osób przedstawionych od pasa w górę, przed nimi leży otwarty laptop, obok laptopa roślina doniczkowa, po ich lewej stronie wiewiórka, drzewa, wysoki budynek i chmura. W prawym górnym rogu logotyp przedstawiający serce i napis: Katowice Zielony Budżet
Zielony Budżet Katowic
Źródło: dostępny w internecie: https://katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/miejskie-centrum-energii/klimat/dobryklimat-dla-katowic/zielony-bud%C5%BCet, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RS7pickO77SmY
Ćwiczenie 6
Wskaż, czy we wszystkich miastach w Polsce jest obowiązek tworzenie Zielonego Budżetu Obywatelskiego: Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, jest on obowiązkowy dla wszystkich gmin w Polsce, 2. Tak, ale tylko wtedy, gdy rada gminy zaakceptuje zaproponowane działania, 3. Nie, każda gmina decyduje sama o utworzeniu Zielonego Budżetu, 4. Nie, tylko wówczas, kiedy miasto jest na prawach powiatu
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Wady i zalety budżetu obywatelskiego

Choć sama idea budżetu obywatelskiego z pozoru od razu budzi sam entuzjazm (w końcu to fantastyczny pomysł, by oddać władzę w ręce wyborców, którzy mogą zadecydować, na co wydać część publicznych pieniędzy), ma zarówno swoich zwolenników, ale i krytyków.

Z jednej strony badania udowadniają, że skutkiem jego wdrożenia w życie w  danym mieście czy gminie jest:

  • wyższa jakość życia;

  • zwiększone zadowolenie z usług publicznych;

  • większa przejrzystość i wiarygodność władz publicznych;

  • wzrost zaangażowania mieszkańców w życie publiczne;

  • umacniane idei obywatelskości;

  • spadek ryzyka korupcji i marnotrawca pieniędzy.

RT08lTbWpdhKi
Na ilustracji skarbonka w kształcie różowej świnki. Przed nią ustawione są trzy kolumny monet. Kolumna od lewej jest najniższa, kolejna wyższa i ta po prawej stronie najwyższa.
Budżet obywatelski zapewnia lepsze gospodarowanie finansami
Źródło: dostępny w internecie: https://pixabay.com/pl/photos/zaoszcz%c4%99dzi%c4%87-skarbonka-pieni%c4%85dze-3402476/, domena publiczna.

Jest i druga strona medalu, która wskazuje na pewną powierzchowność tego modelu rządzenia. Jego krytycy wskazują na to, że wyniki budżetu obywatelskiego nie są najczęściej w istocie obligatoryjne. Nie wymuszają na władzach samorządowych słuchania woli mieszkańców.

Ćwiczenie 7

Zaproponuj korzyści dla władz lokalnych, płynące z wprowadzenia budżetu obywatelskiego.

RhwC6Ht3Wl7JM
(Uzupełnij).
RGRZfYGdAY8jQ
Ćwiczenie 8
Dopasuj informacje dotyczące mocnych i słabych stron budżetu partycypacyjnego. Mocne strony Możliwe odpowiedzi: 1. Niechęć do działań lokalnych, 2. Brak pomysłów lub pomysły niewykonalne, 3. Nie wszystkie potrzeby mieszkańców można zrealizować, 4. Poczucie, że robisz coś słusznego1, 5. Promowanie ciekawych pomysłów, 6. Współuczestniczenie w działaniach lokalnych, 7. Zbyt mała wiedza mieszkańców na temat budżetu partycypacyjnego, 8. Rozwijanie postawy kreatywnego działania, 9. Wpływ na wydatki z budżetu państwa Słabe strony Możliwe odpowiedzi: 1. Niechęć do działań lokalnych, 2. Brak pomysłów lub pomysły niewykonalne, 3. Nie wszystkie potrzeby mieszkańców można zrealizować, 4. Poczucie, że robisz coś słusznego1, 5. Promowanie ciekawych pomysłów, 6. Współuczestniczenie w działaniach lokalnych, 7. Zbyt mała wiedza mieszkańców na temat budżetu partycypacyjnego, 8. Rozwijanie postawy kreatywnego działania, 9. Wpływ na wydatki z budżetu państwa
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Podsumowanie

Budżet gminy składa się z przychodów, tzn. podatków lokalnych, pieniędzy przekazywanych z budżetu państwa oraz dochodów z majątku gminy.

Drugą stroną każdego budżetu są wydatki. Każda gmina powinna dbać, aby bilans dochodów i wydatków się zgadzał. Jeśli w budżecie będzie brakować pieniędzy, wówczas organ stanowiący może podjąć decyzję o zaciągnięciu długu. Zawsze jednak trzeba pamiętać, że każdy dług trzeba spłacić. Dlatego warto dobrze zastanowić się, zanim się go zaciągnie. Zwłaszcza, jeśli dysponujemy pieniędzmi publicznymi.

Każde miasto/gmina indywidualnie wyznacza cele i priorytety, jakie chce zrealizować w ramach budżetu obywatelskiego. Celem może być m.in  integracja społeczna, aktywizacja mieszkańców czy edukacja obywatelska.

W budżecie obywatelskim mogą wziąć udział wszyscy mieszkańcy, którzy mieszkają na stałe w danym mieście bez względu na wiek, zameldowanie czy obywatelstwo. Wystarczy mieć ciekawy pomysł, na co wydać publiczne pieniądze.

R7NgiImIBwmUw
Ćwiczenie 9
Elementy do uszeregowania: 1. Zgłaszanie projektów, 2. Ułożenie projektów na listach do głosowania, 3. Weryfikacja przez zespół konsultacyjny, 4. Głosowanie
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
ROrmL258GFMvJ
Ćwiczenie 10
Wskaż te opisy, które są prawdziwe i opisują budżet obywatelski. Możliwe odpowiedzi: 1. Budżet obywatelski odpowiada na potrzeby mieszkańców, 2. Projekty w budżecie obywatelskim są realizowane z budżetu miasta., 3. Do budżetu obywatelskiego pomysły zgłaszają tylko urzędnicy i władze gminy., 4. Do budżetu obywatelskiego pomysły i projekty zgłaszane są przez mieszkańców., 5. W budżecie obywatelskim projekty wybierane są przez głosowanie mieszkańców., 6. Budżet obywatelski to pewnego rodzaju konsultacje społeczne, czyli proces, w którym władze prowadzą rozmowy z mieszkańcami i pytają ich o opinie w ważnych dla nich sprawach., 7. W budżecie obywatelskim mogą głosować wszyscy, niezależnie czy mają 5 czy 105 lat., 8. W głosowaniu w budżecie obywatelskim mogą wziąć udział tylko osoby dorosłe.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5

Scharakteryzuj, jaki projekt mógłby powstać w twojej gminie lub dzielnicy w ramach budżetu obywatelskiego.

R1ELi0NDAUsoP
(Uzupełnij).

Słownik

budżet gminny
budżet gminny

plan dochodów i wydatków uchwalany w formie uchwały budżetowej stanowiący podstawę gospodarki finansowej gminy

legitymizacja
legitymizacja

uznanie jakiegoś systemu politycznego za najbardziej odpowiedni dla danego typu społeczeństwa

mienie komunalne
mienie komunalne

stanowi część mienia jednostek samorządu terytorialnego; „komunalne” nakazuje odnosić to pojęcie wyłącznie do jednostek samorządu terytorialnego szczebla gminnego; mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw

partycypacja
partycypacja

uczestnictwo, udział jednostek w większej grupie, projekcie czy instytucji

reelekcja
reelekcja

ponowne obranie kogoś na jakieś stanowisko lub urząd

społeczeństwo obywatelskie
społeczeństwo obywatelskie

rodzaj społeczeństwa demokratycznego, w którym obywatele świadomie uczestniczą w życiu publicznym, są aktywni i odpowiedzialni oraz posiadają zdolność samoorganizacji

RAVxLydZ8QczI
(Uzupełnij).

.

2. Organy stanowiące i wykonawcze samorządu gminnego
4. Urząd gminy