Urząd gminy

YuoTube

Podstawowe akty prawne regulujące prawa obywatela wobec administracji publicznej

R1VZ7yvyty5vN

Grafika przedstawia dłoń, która trzyma lupę do czytania. Widoczny czerwony paragraf, który oplata prawą szalkę wagi Temidy.

Organy administracji publicznej (rządowej i samorządowej) rozpatrują skargi i wnioski obywateli na podstawie ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – kodeksu postępowania administracyjnego (z późniejszymi zmianami). Jest to podstawa prawna dla działań urzędników, którzy rozstrzygają indywidualne sprawy obywateli w drodze decyzji administracyjnej.

Kolejny ważnym aktem prawnym regulującym relacje między państwem i obywatelem jest ustawa o ewidencji ludności z dnia 24 września 2010 roku z późniejszymi zmianami. Zgodnie z jej brzmieniem każdy obywatel RP ma obowiązek meldunkowy, który polega na zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego; wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego; zgłoszeniu wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej oraz powrotu. Za osobę nieposiadającą zdolności do czynności prawnych lub posiadającą ograniczoną zdolność do czynności prawnych obowiązek meldunkowy wykonuje jej przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny lub inna osoba sprawująca faktyczną opiekę w miejscu wspólnego pobytu. Obywatel polski dokonuje zameldowania na pobyt stały lub czasowy w formie papierowej lub elektronicznej. Obywatel polski dokonujący zameldowania na pobyt stały lub czasowy na piśmie utrwalonym w postaci papierowej przedstawia potwierdzenie pobytu w lokalu, dokonane przez właściciela lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu na formularzu zgłoszenia pobytu stałego lub formularzu zgłoszenia pobytu czasowego, oraz – do wglądu – dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu tego właściciela lub podmiotu.

W formularzu zgłoszenia pobytu stałego umieszcza się:

1. nazwisko i imię (imiona),

2. numer pesel (jeżeli został nadany),

3. kraj urodzenia,

4. kraj poprzedniego miejsca zamieszkania,

5. podpis właściciela lokalu lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu,

6. imię i nazwisko pełnomocnika, jeżeli został ustanowiony.

Zameldowania w stosunku do dzieci osób urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonuje z urzędu kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzający akt urodzenia. 
Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy następuje z dniem sporządzenia aktu urodzenia, w miejscu stałego albo czasowego pobytu rodziców albo tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa.

Zgłoszenie zgonu dokonane w urzędzie stanu cywilnego, zastępuje wymeldowanie osoby zmarłej z miejsca pobytu stałego i czasowego.

Co możemy załatwić w urzędzie gminy?

RsGMPPE8kNndo

Zdjęcie, które przedstawia siedzibę Urzędu Gminy Michałowice w Regułach. Nowy, duży budynek. W znacznej części przeszklony. Po prawej stronie znajduje się ściana. Na ścianie budynku widoczny zegar i przeszklone okna. Przed wejściem do budynku znajduje się parking. Na parkingu są zaparkowane auta. Przed parkingiem znajduje się trawnik.

Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Jest ona najbliżej obywatela i większość spraw związanych z życiem codziennym możemy załatwić właśnie dzięki pomocy jej urzędników. Do najważniejszych spraw, które można załatwić w urzędzie gminy (miasta), należy wydawanie dowodów osobistych i numerów PESEL.

Poza tym w urzędzie gminy możemy uzyskać akt urodzenia, co oznacza również rejestrację dzieci w tym urzędzie. Zawierane są też cywilne związki małżeńskie przed przedstawicielem prezydenta, wójta lub burmistrza, albo któregoś z tych urzędników osobiście. Zgodnie z obowiązującym obecnie prawem można poprosić o udzielenie ślubu poza urzędem, w miejscu przez nas wybranym. Wiążą się z tym nieco wyższe koszty. Oczywiście urząd gminy wydaje odpisy skróconych aktów urodzenia, małżeństwa czy zgonu.

W sytuacjach trudnych władze gminy powinny zadbać o jej mieszkańców. Urzędnicy zajmują się na przykład przydziałem mieszkań komunalnych osobom, które z powodów finansowych nie mają możliwości uzyskania mieszkania z innych źródeł. Pozyskuje się też fundusze, np. ze sprzedaży mieszkań komunalnych. W Polsce są miasta, w których najpierw za pieniądze gminy rewitalizuje się stare kamienice, po czym zostają one sprzedane nowym nabywcom, co ułatwia dysponowanie pozostałymi zasobami.

Do urzędu gminy zwrócimy się także z prośbą o przeprowadzenia zbiórek publicznych czy wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania poza miejscem zamieszkania.

Jakie sprawy załatwimy w poszczególnych wydziałach urzędu gminy?

RVmHzXLABWprQ

Na zdjęciu został przedstawiony czterokondygnacyjny budynek w stylu neorenesansowym wykonany z cegły. Zdobiony jest gzymsami oraz boniowaniami na krawędziach ścian. Wejście do budynku skonstruowane zostało w formie portalu z kolumnami po bokach. Na szczycie dachu widoczny jest maszt i powiewająca na nim flagach w kolorze czerwonym. Przed budynkiem znajduje się ulica i jadące przez nią samochody oddzielone ogrodzeniem od torów tramwajowych.

Biuro i sekretariat wójta, burmistrza lub prezydenta

• złożenie podania, petycji, wniosku do władz gminy,

• bezpośrednia rozmowa z włodarzem gminy.

Urząd Stanu Cywilnego i Spraw Obywatelskich

• uzyskanie dowodu osobistego i numeru PESE,

• rejestracja urodzin i zgonów,

• zawarcie związku małżeńskiego.

Wydział geodezji i kartografii

• uzyskanie informacji na temat charakteru danej nieruchomości.

Wydział podatków

• uzyskanie informacji o wysokości płaconych podatków i innych opłat lokalnych.

Wydział oświaty, kultury, sportu i turystyki

• uzyskanie informacji  na temat szkół,

• uzyskanie wsparcia finansowego dla masowych imprez.

Wydział działalności gospodarczej

• rejestracja działalności gospodarczej,

• uzyskanie odpowiednich koncesji, pozwoleń.

Wydawanie dowodów osobistych

Jednym z zadań gminy jest wydawanie dowodów osobistych. Dowód osobisty ma obowiązek posiadać każdy pełnoletni obywatel polski mieszkający na terenie naszego państwa, ale prawo do posiadania dowodu osobistego przysługuje każdemu obywatelowi Rzeczpospolitej Polskiej. Oznacza to, że dowód osobisty może otrzymać każda osoba posiadająca polskie obywatelstwo, niezależnie od wieku i miejsca zamieszkania.

Po wejściu Polski w struktury Unii Europejskiej dowód osobisty umożliwia też swobodne podróżowanie po strefie Schengen [obszar obejmujący 26 państw, na którym zniesiono kontrole graniczne na granicach wewnętrznych] oraz daje prawo do zamieszkania, nauki i pracy w dowolnym kraju Wspólnoty.
W życiu codziennym dowód osobisty ułatwia założenie konta bankowego, uzyskanie kredytu, a także daje możliwość wzięcia udziału w wyborach bez konieczności uzyskiwania dodatkowych dokumentów.

Dowód osobisty (e‑dowód) wydany po 4 marca 2019 roku jest ważny:

• 10 lat – dla osób w wieku od 5 lat

• 5 lat – dla osób w wieku do 5 lat,

Dowód osobisty należy wymienić w przypadku:

• upływu jego terminu ważności – wniosek należy złożyć co najmniej 30 dni przed upływem tego terminu,

• utraty dowodu osobistego,

• zmiany danych zamieszczonych w dowodzie,

• uszkodzenia dowodu,

• zmiany wizerunku twarzy w stopniu utrudniającym lub uniemożliwiającym identyfikację posiadacza.

R1JJhFuSOyelk

wzór e-dowodu (dowodu) wydawanego po 4 marca 2019 roku

Wzór dowodu osobistego.

Na awersie dowodu osobistego znajdziemy następujące informacje:

• napis: Rzeczpospolita Polska/Republic of Poland

• w lewym górnym rogu godło Polski

• zdjęcie

• napis: dowód osobisty

• nazwisko

• imiona

• obywatelstwo

• numer dowodu osobistego

• termin ważności

• data urodzenia

• płeć

• numer can

• imiona rodziców

• parafa.

Na rewersie dowodu osobistego znajdziemy następujące informacje:

• numer pesel

• miejsce urodzenia

• nazwisko rodowe

• organ wydający dokument

• data wydania

• powtórzone dane osobowe i numer dokumentu  w polu MRZ.

Elektroniczna administracja

Współczesny świat to miejsce, w którym rzeczywistość fizyczna coraz mocniej splata się z rzeczywistością wirtualną. Jednym z przejawów tego procesu jest informatyzacja wielu aspektów naszego życia codziennego. Obecnie, jednym z takich aspektów, który coraz szybciej ulega informatyzacji, jest działalność urzędów i instytucji.

Głównym celem elektronicznej administracjiElektroniczna administracjaelektronicznej administracji jest umożliwienie obywatelom, a także przedsiębiorcom, uzyskania dostępu do usług administracyjnych za pośrednictwem internetu przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu i 365 dni w roku bez wychodzenia z domu i oczekiwania w kolejkach.

R1djVn1uX9j4Y

Ilustracja przedstawia po lewej stronie rysunek budynku pięciokondygnacyjnego. Na jego dachu widnieje napis: "URZĄD". Po środku ilustracji umieszczony został rysunek mężczyzny siedzącego przy biurku i pracującego na komputerze. Nad rysunkiem widać napis: "SZKOŁA". W górnym prawym rogu widać rysunek przedstawiający kobietę siedząca przy biurku i pracującą przy komputerze. Nad nią napisane jest: "PRACA". W prawym dolnym rogu przedstawiono mężczyznę siedzącego w fotelu z laptopem na kolanach. Obok niego na stoliku leży telefon komórkowy i niebieski kubek. Na podłodze stoi kwiatek. Nad rysunkiem widać napis: "DOM"

Poprzez elektroniczną administrację rozumiemy wykorzystanie technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych w administracji publicznej w powiązaniu ze zdobywaniem nowych umiejętności przez urzędników w celu poprawienia jakości świadczonych usług publicznych. 

W swym założeniu utworzenie elektronicznej administracji ma pozwolić na:

• uproszczenie procedur,

• dostępność informacji, niezależnie od miejsca i czasu, dla każdej uprawnionej osoby,

• ograniczenie biurokracji,

• obniżenie kosztów utrzymania dokumentów, dzięki eliminacji ich wielokrotnego powielania,

• skrócenie kolejek,

• odciążenie pracowników administracji publicznej,

• zwolnienie klientów z konieczności spędzania czasu w urzędach.

Jak działa e‑Urząd?

W Polsce funkcjonowanie elektronicznej administracji opiera się na platformie elektronicznej określanej popularnie jako e‑Urząd. Za jej pośrednictwem istnieje możliwość załatwiania spraw urzędowych przez internet, bez konieczności fizycznego pojawienia się w placówce jednostki administracji publicznej.

Platforma ta umożliwia kontakt z urzędnikiem właściwym dla danej sprawy, pobieranie formularzy oraz ich elektroniczne wypełnianie i składanie. Wszystkie te czynności odbywają się za pośrednictwem usługi ePUAPePUAP, czyli Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej.

Z platformy mogą korzystać osoby mające numer PESEL, konto na portalu oraz możliwość potwierdzenia swojej tożsamości w internecie.

RE40GU94MCOsx

Ilustracja przedstawia komputer przenośny, na którym wyświetlona jest strona internetowa serwisu ePUAP. W lewym górnym rogu widać godło Polski a obok niego napis: gov.pl. Poniżej znajduję sie napis: Podpisz dokument elektronicznie za pomocą podpisu zaufanego, i krótka instrukcja jak to zrobić. Widoczne są dłonie osoby, która wpisuje coś na klawiaturze.

Do korzystania w pełni z elektronicznego urzędu, wymagane jest założenie indywidualnego konta mieszkańca lub przedsiębiorcy oraz posiadanie Profilu Zaufanego i konta na platformie ePUAP. Korzystanie z platformy e‑Urząd jest bezpłatne. 

Współcześnie, w dobie rozwoju telefonii komórkowej, portal ePUAP udostępnia również wiele aplikacji mobilnych, dzięki którym można załatwić wiele spraw urzędowych. Do takich aplikacji zaliczamy:

• eDO – umożliwiająca używanie elektronicznego dowodu osobistego w internecie,

• mObywatel – umożliwiająca m.in. okazywanie swoich danych, realizowanie eRecept bez podawania numeru PESEL, potwierdzanie uprawnień kierowcy, okazywanie danych posiadanego samochodu, realizowanie zniżek z Kartą Dużej Rodziny,

• mojeIKP – umożliwiające m.in. dostęp do skierowań lekarskich, wyników badań medycznych, recept, zwolnień lekarskich,

• mojePZU – umożliwiające korzystanie z usług Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń.

Tożsamość a e‑Urząd

Szczególnie istotnym aspektem działalności elektronicznej administracji jest brak konieczności legitymowania się za pomocą wielu różnych dokumentów, aby uzyskać dostęp do informacji. Platforma ePUAP przewiduje następujące metody potwierdzania tożsamości:

• bezpłatny Profil Zaufany (eGO)Profil Zaufany (eGO)Profil Zaufany (eGO),

• kwalifikowany podpis elektronicznyKwalifikowany podpis elektronicznykwalifikowany podpis elektroniczny.

Profil Zaufany (eGO) umożliwia bezpłatną weryfikację tożsamości. Identyfikuje on petenta korzystającego z usług e‑urzędu. Pełni również funkcję zwykłego podpisu elektronicznego, nadając dokumentom podpisanym z jego użyciem moc prawną.

R15WXkrbmsyWy

Ilustracja przedstawia logo Profilu Zaufanego, który składa się z dwóch elementów: napisu "profil zaufany" oraz symbolu graficznego. Symbol graficzny wpisany jest w granatowy prostokąt, zawierający element profilu twarzy ludzkiej nawiązującej do słowa "profil" a także części z kropkami odnoszącej się do elektronicznego charakteru usługi.

Profil można założyć przez Internet lub w punkcie potwierdzającym (w wybranych urzędach). W pierwszym przypadku można go założyć:

1. za pomocą internetowego konta bankowego. Logowanie na profil zaufany odbywa się wtedy przez infrastrukturę bankowości online,

2. za pomocą dowodu osobistego z warstwą elektroniczną. Logowanie na profil zaufany odbywa się z użyciem czytnika NFC oraz oprogramowania e‑dowodu,

3. za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Logowanie na profil odbywa się z użyciem aplikacji PZ Signer.

Obok ePUAP‑u, profil zaufany wykorzystywany jest również na innych portalach administracyjnych takich jak:

• Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców (CEPiK),

• Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej (CEIDG),

• Platforma Usług Elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (PUE ZUS)

Kwalifikowany podpis elektroniczny

Kwalifikowany podpis elektronicznyKwalifikowany podpis elektronicznyKwalifikowany podpis elektroniczny jest odpowiednikiem odręcznego podpisu i jest on zrównany pod względem prawnym z własnoręcznym podpisem. Jest traktowany jako dowód osobisty, ponieważ identyfikuje daną osobę i jest do niej trwale przypisany.

Aby wyrobić własny kwalifikowany podpis elektroniczny potrzebna jest specjalna karta z mikroprocesorem zawierającym tzw. kwalifikowany certyfikat, czytnik oraz odpowiednie oprogramowanie. Podpis elektroniczny weryfikowany jest za pomocą kwalifikowanego certyfikatu wystawianego przez tzw. centra certyfikacji. Ich lista znajduje się na stronie Narodowego Centrum Certyfikacji.

R4uKYbqHKDkqv

Na zdjęciu tablet z tekstem. W jego lewym rogu widać drukowanymi literami słowo podpis a nad nim odręcznym pismem napisane: Maria Kowalska. W prawym górnym rogu widać dłoń trzymającą długopis. Z lewej strony fragment dłoni podtrzymującej tablet.

O e‑podpis może wnioskować każdy, zarówno przedsiębiorca jak i osoba prywatna. Jest to jednak, w przeciwieństwie do profilu zaufanego, usługa płatna. Kosztuje około 300 złotych netto. Ponadto do ceny za tzw. zestaw startowy musimy jeszcze doliczyć kwotę za odnowienie certyfikatu (na rok lub dwa lata).

Warto pamiętać, że dzięki wykorzystaniu mechanizmów weryfikujących tożsamość, usługi świadczone w e‑urzędzie mają skutek prawny.

Co mogę zrobić przez e‑PUAP?

Do komunikacji z e‑Urzędem służy elektroniczna skrzynka podawcza (ESP). Zakres usług może obejmować zarówno usługi centralne jak i lokalne.

Usługi realizowane w ramach ePUAP‑u dotyczą m.in.:

• samorządów (np. wydanie dowodu osobistego lub dopisanie do spisu wyborców),

• urzędów stanu cywilnego (np. wydanie odpisu aktu urodzenia),

• Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (np. weryfikacja wysokości emerytury),

• Narodowego Funduszu Zdrowia (np. złożenie wniosku o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego),

• urzędów skarbowych,

• urzędów pracy (np. rejestracja jako osoba bezrobotna),

a także innych urzędów administracji publicznej.

Na ePUAP dostępny jest katalog spraw, które są dostępne on‑line. W niektórych przypadkach załatwienie sprawy urzędowej będzie się wiązało z dokonaniem określonej opłaty. Wówczas petent może zrobić przelew i do wniosku przesyłanego przez internet załączyć jego potwierdzenie.

Dużym ułatwieniem wynikającym z funkcjonowania e‑Urzędu stało się też ujednolicenie stosowanych formularzy i wzorów w zakresie spraw załatwianych na podstawie tych samych przepisów. Wszystkie one są dostępne za pośrednictwem platformy ePUAP.

Podsumowanie

Urząd gminy, w miastach urząd miasta jest miejscem pracy wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i podlegających mu urzędników. Odbywają się tam na ogół sesje rady gminy/ miasta oraz posiedzenia jej komisji. Petenci udają się do urzędu w celu załatwienia licznych spraw związanych z zamieszkiwaniem w danej gminie. Ułatwieniem dla interesantów jest możliwość załatwienia części spraw bez wychodzenia z domu, za pośrednictwem elektronicznej administracji.

Słownik