R16L8760kST3q
Ilustracja przedstawia na pierwszym planie pięć czarnych figur kobiet i pięć czarnych figur mężczyzn stojących na tle biało‑czerwonego tła. Za nimi widać urnę, do której wkładana jest, trzymana w dłoni, kartka papieru. Po prawej stronie ilustracji została umieszczona mapa administracyjna Polski z podziałem na województwa.

Społeczność lokalna, czyli jak funkcjonuje moja gmina

Wybory samorządowe
Źródło: Learnetic S.A., dostępny w internecie: https://docs.google.com/document/d/1N7HvauJHpSz4-G8DDbvJ6S4BCdAEXQaEFGiMKD9952U/edit?usp=sharing, licencja: CC BY 4.0.

Historia i współczesność twojej gminy

Nauczysz się
  • budować opowieść o tym, co łączy człowieka z małą ojczyzną;

  • szukać informacji na temat swojej gminy;

  • przedstawia informacje na temat wydarzeń i postaci z dziejów twoje gminy.

R7luKwu8UiXAd
Ćwiczenie 1
Polskie zwyczaje i tradycje.
Polskie zwyczaje i tradycje.
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Moja mała ojczyzna

Ojczyzna to kraj, który uważamy za swój własny, dlatego że się w nim urodziliśmy i mieszkamy przez dłuższy czas. Bywa też tak, że czujemy się emocjonalnie związani nie tylko z krajem, ale także z daną miejscowością, regionemregionregionem, miastem. Wtedy mówimy, że jest to nasza mała ojczyzna.

R1MR0pAUt8IpE
Ćwiczenie 2
Badania CBOS pokazują, że większość Polaków nie zamieniłaby swojej miejscowości na żadną inną! Wskaż czynniki, które mogą wpływać na atrakcyjność miejscowości, w której mieszkasz. Możliwe odpowiedzi: 1. Ciekawa architektura zabytków, 2. Piękno przyrody, 3. Dobrze wyposażone szkoły, 4. Miejsca sportowo-rekreacyjne, 5. Nowoczesne inwestycje, 6. Awanturnicze społeczeństwo lokalne, 7. Brak przedsiębiorczości u władz lokalnych
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Projekt I

Podzielcie się na grupy i przygotujcie folder swojej miejscowości. Zadaniem każdej grupy będzie przedstawienie jednego z tematów. Oto propozycje:

  1. Historia mojej małej ojczyzny.

  2. Piękna nasza Polska cała...

  3. Kultura i nauka w mojej miejscowości.

  4. Na sportowo!

  5. Aby zdrowo żyć w... (tu nazwa twojej miejscowości).

  6. Droga, którą idę...

  7. Inwestycje, których nie widać...

  8. Nasza duma!

Możecie także przestawić funkcjonowanie:

  • policji, straży pożarnej, zabezpieczeń przeciwpowodziowych itp. w waszej miejscowości;

  • najważniejszych urzędów, zakładów, fabryk, firm, sklepów itp.

A może warto, aby w waszej małej ojczyźnie powstało coś, co byłoby spełnieniem marzeń i oczekiwań mieszkańców. Zaprojektujcie w kolejnym punkcie folderu budowę nowoczesnego kina, hali sportowej, ścieżki dydaktycznej, kortów tenisowych lub zwyczajnie naprawienie czegoś, poprawienie estetyki, posadzenie drzew itp.
Jeśli w waszej małej ojczyźnie są jakieś problemy, spory lub kontrowersje wokół spraw lokalnych, to także przedstawcie w folderze. Ten punkt projektu może mieć np. tytuł: „Spory wokół...” lub „Zgoda buduje...”.
Po zebraniu informacji napiszcie wstęp do folderu, wymieńcie w nim wszystkie zalety waszej gminy. Pochwalcie się! Zaproście do odwiedzenia waszej małej ojczyzny!

RY4cgKibiQ3o4
(Uzupełnij).

Historia mojej małej ojczyzny

Na pewno w szkolnej lub publicznej bibliotece znajdziecie książki opowiadające o historii waszej gminy. Warto też poszukać informacji w Internecie. A może w waszej okolicy jest muzeum regionalne? Porozmawiajcie z rodzicami, dziadkami i z sąsiadami na ten temat. Zróbcie zdjęcie najstarszej budowli znajdującej się w waszej okolicy. Oczywiście jedne miejsca są przesiąknięte historią, a inne pozostawały jakby na jej uboczu, jednak w każdym rejonie można znaleźć coś ciekawego. W każdej miejscowości miało miejsce jakieś wydarzenie historyczne. A może warto poszukać także wśród miejscowych legend...

Piękna nasza Polska cała…

Polecenie 1

Wymień najpiękniejsze tereny w twojej miejscowości.

R1IINg2FUCQYm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Masz prawo wiedzieć

Podstawowe informacje o swojej gminie znajdziesz w internetowym Biuletynie Informacji Publicznej (BIP)BIP (Biuletyn Informacji Publicznych)Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) oraz na stronach internetowych urzędów gmin lub dzielnic. W BIP, w dziale „jednostki organizacyjne”, znajdziesz wykaz gminnych szkół, bibliotek, domów kultury i innych instytucji.

RulS5kLBos22k
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy w Serocku
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.

Kultura i nauka w mojej miejscowości

Prowadzenie szkół, przedszkoli i bibliotek to obowiązek gminy.

Polecenie 2

Podaj, czy biblioteki w Twojej miejscowości wymagają remontów i czy są dostępne dla osób niepełnosprawnych. Zaproponuj działania, które zwiększą atrakcyjność bibliotek dla mieszkańców.

RBAn3kZz97Enz
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

W gminach mogą także działać ośrodki kultury.

Polecenie 3

Wymień, zajęcia i imprezy kulturalne organizowane w domu kultury w twojej okolicy/miejscowości.

RY6dVTi0CX98X
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
R1EPujiv0w7Xz
Szkoła oraz Aquapark „Fala” w Stanisławowie Pierwszym w gminie Nieporęt
Źródło: Urząd Gminy Nieporęt, licencja: CC BY 3.0.

Na sportowo!

Polecenie 4

Podaj, czy w twojej gminie są sale gimnastyczne, boiska, place zabaw, basen lub siłownie na świeżym powietrzu. Wymień korzyści jakie wynikają dla mieszkańców z rozbudowanej infrastruktury sportowej gminy.

RlUvPmPL87DD9
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5

Podaj imprezy sportowe i rekreacyjne, które organizują włodarze twojej gminy.  Wymień korzyści jakie wynikają dla mieszkańców z organizowanych imprez.

RV24MHiqK5jEp
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
R12UtpJxsc6p7
Szkoła i Aquapark „Fala” w Stanisławowie Pierwszym w gminie Nieporęt
Źródło: Urząd Gminy Nieporęt, licencja: CC BY 3.0.

Aby zdrowo żyć w Gierałtowicach...

Do zadań gminy w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej należy opracowywanie, realizacja oraz ocena efektów programów polityki zdrowotnej. Polityka zdrowotna powinna wynikać z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy.

Polecenie 6

Podaj, czy w twojej miejscowości są przychodnie zdrowia oraz apteki.

R1Xr381EhZDud
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 7

Wyjaśnij, jakie są w twojej gminie możliwości leczenia i rehabilitacji pacjentów.

RtavDvQzGY9xj
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Droga, którą idę...

Infrastruktura drogowa to jedna z ważniejszych potrzeb mieszkańców.

Polecenie 8

Jak sądzisz, czy drogi w twojej miejscowości są w dobrym stanie. Uzasadnij odpowiedź.

R17CvbyJpylwS
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 9

Przedstaw, jak w twojej miejscowości/gminie są oznakowane przejścia dla pieszych oraz ścieżki rowerowe.

R1cJJdA1b7Ihv
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Rhcg436L2fthN
Wydzielona z chodnika droga rowerowa wzdłuż ul. Solec w Warszawie
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.

Inwestycje, których nie widać…

Czy zastanawialiście się kiedyś, jak wygląda wasza miejscowość pod ziemią?
Ile rur dochodzi do waszego bloku czy domu? Na komfort życia mieszkańców wpływa także to, czego nie widać: wodociągi, czyli układ rur, przewodów i urządzeń, służący do dostarczania wody (w miastach także wody ciepłej). Najlepiej, gdy pochodzi ona z czystego, dobrego ujęcia. Potrzebne są też instalacje odprowadzające nieczystości, doprowadzające gaz, Internet, telefon. Zbudowanie sprawnej infrastruktury, współfinansowanej przez mieszkańców oraz dofinansowywanej przez Unię Europejską, to także zadanie gminy.

R1Nwj28AUxyxA
Budowa kanalizacji w gminie Jaktorów. Środki pieniężne pochodziły z UE z projektu „Gospodarka wodno‑ściekowa w Żyrardowie i Jaktorowie”. Beneficjentem projektu były wspólnie Żyrardów oraz gmina Jaktorów. Łączna wartość projektu opiewała na kwotę 23,3 mln euro.
Źródło: Mapa Dotacji UE, licencja: CC BY 3.0.

Nasza duma!

Warto pokazać nie tylko architekturę, zabytki czy piękno przyrody, lecz również ciekawe inicjatywy, które przyciągają ludzi. Może w waszej okolicy działa amatorski teatr, zespół taneczny lub orkiestra?
W miejscowości Kaski, w gminie Baranów, od kilkudziesięciu lat istnieje Młodzieżowa Orkiestra Dęta przy Ochotniczej Straży Pożarnej. Zespół zdobył wiele nagród, ma ciekawy repertuar, współpracuje z warszawskimi artystami. Dzięki tej działalności młodzież zdobywa wykształcenie muzyczne. Orkiestra jest dumą mieszkańców tej gminy. W 2014 r. na Ogólnopolskim Festiwalu Orkiestr Dętych muzycy zdobyli drugie miejsce.

Zgoda buduje...

W wielu miejscach w Polsce istnieją lokalne problemy wywołujące spory i kontrowersje. Mieszkańcy, którzy chcą aktywnie uczestniczyć w życiu swojej małej ojczyzny, zawiązują komitety obywatelskie, organizują poparcie lub wyrażają sprzeciw wobec decyzji władz.
Przykładem takich działań jest protest dużej części mieszkańców gminy Jaktorów w woj. mazowieckim, oburzonych planem wybudowania linii elektroenergetycznej o mocy 400 kV na terenach czystych ekologicznie, przeznaczonych pod zabudowę jednorodzinną. Protestujący utworzyli stowarzyszenia z innymi gminami, przez które ma przebiegać linia wysokiego napięcia, zorganizowali spotkania z radnymi i urzędnikami gminy, opracowali ulotki informujące o zagrożeniach związanych z tą inwestycją, zorganizowali akcje sprzeciwu.

RCk3jAX74JGcu
Plakat, którego autorem jest Adam Lis został przygotowany w ramach akcji protestacyjnej. Wykorzystano w nim obraz Józefa Chełmońskiego, kiedyś mieszkańca tej okolicy. Sielski krajobraz psują słupy elektryczne.
Źródło: Adam Lis, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dużym sukcesem protestujących było przedstawienie skargi w czasie obrad sejmiku mazowieckiego. Samorząd województwa mazowieckiego podjął decyzję o zmianach Wojewódzkiego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, zdecydował o przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami gmin, przez które ma przebiegać linia wysokiego napięcia. Dzięki podjętym inicjatywom lokalna społeczność uzyskała realny wpływa na rozstrzyganie spraw swojego regionu.
Pozostaje pytanie, którędy powinna przebiegać linia energetyczna? Zapotrzebowanie na prąd stale rośnie, a tego typu inwestycje zawsze budzą sprzeciw mieszkańców.

Marzy mi się….

Każdy człowiek ma swoje miejsce zamieszkania. Jedni mieszkają w miastach, a inni poza nimi - na wsi. Miejsce zamieszkania może być kwestią wyboru, ale też i konieczności.  Podczas wybierania miejsca zamieszkania trudno jednoznacznie stwierdzić, co jest wadą, a co zaletą, gdyż każdy kluczowy aspekt ma dwie strony. To od naszego nastawienia i priorytetów zależy, czy potraktujemy je jako plusy czy jako minusy.

Polecenie 10

Wymień, czego jeszcze brakuje w twojej miejscowości, aby żyło się w niej komfortowo. Oceń, czy wskazane przez ciebie zmiany, można zrealizować w perspektywie długoterminowej czy można zrealizować je niemal natychmiast.

R1MNGGfoNKE3P
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Podsumowanie

Jednym z głównych elementów charakteryzujących region jest tożsamość terytorialnatożsamość terytorialnatożsamość terytorialna jego mieszkańców. Przejawia się ona w istnieniu więziwięźwięzi emocjonalnej z danym terytorium i jego krajobrazem, jak również z ludźmi zamieszkującymi to terytorium (społecznością lokalną), a także z wytworami kultury materialnej i duchowej oraz z symbolami danego terytorium, a więc z materialnym i duchowym dziedzictwem kulturowym danego obszaru.

Szczególnie istotna jest więź emocjonalna, która odnosi się nie tylko do elementów krajobrazu, ale także do zamieszkujących go ludzi i wytwarzanej przez nich kultury. Więź ta nie tylko pozwala mieszkańcom regionu identyfikować się, ale też widzieć swoją odmienność od mieszkańców innych regionów, a nawet akcentować ją, dbając o ich ochronę.

Projekt II

Zaplanujcie spotkanie z przewodniczącym rady gminy/miasta. Posługując się folderem, przestawcie krótko osiągnięcia gminy, które się wam szczególnie podobają, a następnie przedstawcie pomysły na poprawę warunków życia w gminie. Przekonajcie przewodniczącego rady gminy/miasta do waszych projektów. Powodzenia!

RY4cgKibiQ3o4
(Uzupełnij).

Projekt III: Poznajemy naszą miejscowość

  1. Opracujcie trasę wycieczki po miejscowości, w której mieszkacie lub w której znajduje się Wasza szkoła. Celem wycieczki jest zaprezentowanie osób, miejsc i wydarzeń, które mają lub miały istotne znaczenie dla lokalnej społeczności.

  2. Przygotujcie:

    • mapę (plan miejscowości), na której oznaczycie trasę wycieczki;

    • krótkie informacje o osobach, obiektach/miejscach, wydarzeniach, które zostaną zaprezentowane w trakcie jej trwania.

  3. Realizacja:

    • praca w grupach;

    • czas trwania: 4 tygodnie;

    • wycieczka nie powinna trwać dłużej niż trzy godziny.

RY4cgKibiQ3o4
(Uzupełnij).

Słownik

BIP (Biuletyn Informacji Publicznych)
BIP (Biuletyn Informacji Publicznych)

system stron internetowych, na których władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne udostępniają informacje publiczne wymagane przez polskie prawo

CBOS
CBOS

Centrum Badania Opinii Społecznej

region
region

określony geograficznie obszar o specyficznych, najczęściej jednorodnych cechach środowiska przyrodniczego oraz posiadający unikalną historię i tradycje kulturowe, zamieszkały przez zwartą społeczność, silnie powiązaną tradycjami i obyczajami

tożsamość terytorialna
tożsamość terytorialna

identyfikacja jednostki lub społeczności z danym obszarem, rozumianym jako ojczyzna, miejsce zamieszkania

więź
więź

to, co łączy lub jednoczy ludzi ze sobą

RY4cgKibiQ3o4
(Uzupełnij).