Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego

RUEfcDwgg9Zar

Mapa. Na mapie przedstawiono podział polityczny Europy po zakończeniu II wojny światowej. Państwa: ZSRS, Polska, NRD, Czechosłowacja, Austria, Węgry, Rumunia, Szwajcaria, RFN, Holandia, Belgia, Francja, Luksemburg, Wielka Brytania, Norwegia, Szwecja, Finlandia, Jugosławia, Grecja, Turcja, Hiszpania, Portugalia, Bułgaria, Albania, Włochy, Islandia, Irlandia, Dania.

Zimna wojnazimna wojnaZimna wojna to trwający kilkadziesiąt lat konflikt między Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich (ZSRS) - komunistycznym państwem powstałym po zakończeniu I wojny światowej na gruzach carskiejcarcarskiej Rosji, a demokratycznymi państwami Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Za początek zimnej wojny przyjmuje się przemówienie Winstona Churchilla [czyt. łinston czerczil], wygłoszone w Fulton
5 marca 1946 roku.

Historia NATO

Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (North Atlantic Treaty Organisation – NATO) [czyt. norf atlantik triti organizejszyn] powstała w 1949 roku i obecnie jest największym sojuszem obronnym państw na świecie.

RViqD7odvMisQ

Film przedstawia początki Traktatu Północnoatlantyckiego w 1949 roku.

Film przedstawia początki Traktatu Północnoatlantyckiego w 1949 roku.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RViqD7odvMisQ

Film przedstawia początki Traktatu Północnoatlantyckiego w 1949 roku.

Bezpośrednią przyczyną utworzenia Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego
[ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO] było:

• dążenie ZSRS do narzucenia systemu komunistycznego innym państwom,

• rywalizacja polityczna i militarna określana mianem zimnej wojny.

RQwVnCXB7N9kT

Zdjęcie przedstawia szczyt NATO. W części centralnej widoczny napis z cyfrą 50 i flagi państw, które przynależą do NATO. Poniżej podest, na którym widoczni są ludzie i poustawiane doniczki z krzewami. W centralnej części widoczna flaga NATO (w odcieniu błękitu z różą kierunkową na środku). Jest rozłożona, tworzy pięciokąt, wokół którego siedzą zaproszeni przedstawiciele państw NATO. Pozostali goście siedzą po bokach sali. Po bokach sali znajdują się filary pomiędzy którymi na wysokości pierwszego piętra są balkony. Na nich umiejscowione są flagi, które zwisają w kierunku środka sali. Na flagach znajdują się daty 1949,1999, oraz napisy NATO, Summit.

W Waszyngtonie 12 państw podpisało traktat waszyngtoński 4 kwietnia 1949 r. Wszedł on w życie 24 sierpnia 1949 r. Pod względem formalnoprawnym jest to umowa międzynarodowa, powołująca do życia organizację międzynarodową o charakterze militarnym – Organizację Paktu Północnoatlantyckiego. W traktacie sformułowano cele i zadania sojuszu. Zobowiązano się do współpracy gospodarczej i rozwiązywania sporów pokojowymi metodami oraz nieużywania siły niezgodnie z celami Karty Narodów Zjednoczonych. Najważniejsze zobowiązania państw zawarte zostały
w art. 5 traktatu waszyngtońskiego.

R1G65VLCtPOBD

Na zdjęciu w części centralnej widoczne spowite dymem i płomieniami dwie bliźniacze wieże. Materiał, z którego zbudowane są wieże to stal, aluminium, szkło. Po lewej stronie dwa wieżowce. Płonące wieże są podobne do siebie, ale jedna z nich ma iglicę. W tej perspektywie jedna z wież jest wysunięta do przodu. W ich otoczeniu znajdują się dwa mniejsze budynki. Błękitne niebo.

Zgodnie z zacytowanym artykułem każdy atak na terytorium jednego z państw członkowskich będzie potraktowany jako atak przeciwko całemu sojuszowi.
W traktacie waszyngtońskim państwa potwierdzają rolę Rady Bezpieczeństwa ONZ w utrzymaniu pokoju i bezpieczeństwa oraz określają warunki członkostwa w sojuszu. Najważniejszym celem NATO jest zagwarantowanie bezpieczeństwa państwom członkowskim.

Członkowie NATO

R1NCwZO7DUEyX

Mapa świata z podziałem na kontynenty. Na mapie zaznaczono kolorem granatowym państwa, które są członkami NATO.Na mapie zaznaczono państwa, które w latach 1949‑2021 przystąpiły do NATO. Są to państwa: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Islandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Włochy, Grecja, Turcja, RFN, Hiszpania, Czechy, Polska, Węgry, Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Albania, Chorwacja, Albania, Chorwacja, Czarnogóra, Macedonia Północna.

Obecnie NATO ma 31 członków. Do sojuszu może zostać zaproszone państwo, które jest w stanie popierać zasady traktatu i przyczynić się do bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego. Początkowo w skład sojuszu wchodziło 12 państw. Do końca zimnej wojny przyjęto (oprócz członków pierwotnych – zakładających pakt) tylko
4 państwa. Po 1989 r. pakt północnoatlantycki rozszerzył się o 15 państw. Obecnie znaczna część państw zrzeszonych w NATO jest również członkiem Unii Europejskiej.

Oficjalnymi kandydatami do członkostwa w NATO są obecnie Bośnia i Hercegowina oraz Szwecja.

R4J6YqnlHGGgK

Mapa przedstawiająca Organizację Paktu Północnoatlantyckiego w Europie. Podział polityczny Europy z oznaczeniem państw członkowskich w konkretnych latach: Państwa należące do NATO w 1989 r.: Portugalia, Hiszpania, Francja, Włochy, Grecja, Turcja, Belgia, Holandia, Luksemburg, Norwegia, Islandia, Niemcy Zachodnie (RFN). Rozszerzenie NATO w 1989 r. - Niemcy Wschodnie (NRD). Państwa przyjęte do NATO w 1999 r.: Polska, Republika Czeska, Węgry; w 2004 r.: Estonia, Łotwa, Litwa, Słowacja, Słowenia, Rumunia, Bułgaria; w 2009 r.: Chorwacja, Albania; w 2017 r.: Czarnogóra; w 2020 r.; Macedonia; państwa kandydujące do NATO: Bośnia i Hercegowina. Siedziba NATO w Europie: Bruksela.

Mapa przedstawiająca Organizację Paktu Północnoatlantyckiego w Europie.

W legendzie mapy zaznaczono:

• siedzibę NATO (Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego), która znajduje  się w Brukseli

• państwa, należące do NATO do 1989 r.

• zapis o rozszerzeniu NATO o pięć wschodnich landów w 1990 r.

• uwzględniono państwa, które zostały członkami NATO w  1999 r., 2004 r., 2009 r.

• uwzględniono państwa, które w latach 2017‑2020 wstąpiły do NATO: Czarnogóra i Macedonia Północna

• zaznaczono państwo, które kandyduje do członkostwa w NATO.

Na mapie zaznaczono państwa, które w 1989 roku należały do NATO.

Państwa:

• Belgia

• Dania

• Holandia

• Luksemburg

• Norwegia

• Islandia

• Wielka Brytania

• RFN

• Francja

• Włochy

• Hiszpania

• Portugalia

• Grecja

• Turcja

Na mapie zaznaczono państwa, które w 1999 r. zostały przyjęte do NATO.

Państwa:

• Polska

• Czechy

• Węgry

Na mapie zaznaczono państwa, które w 2004 r. wstąpiły do NATO.

Państwa:

• Bułgaria

• Estonia

• Łotwa

• Rumunia

• Słowacja

• Słowenia

Na mapie zaznaczono państwa, które w latach 2017‑2020 przystąpiły do NATO.

Państwa:

• Czarnogóra

• Macedonia Północna

Mapa uwzględnia również państwo, które kandyduje do NATO.

Państwo:

• Bośnia i Hercegowina

Na mapie zaznaczono jeszcze państwa:

• Andora

• Monako

• Watykan.

Działania NATO

R1Stx7LbHFKZV

Na ilustracji znajduje się flaga NATO. Biała, róża kompasowa na błękitnym tle.

Do przełomu lat 80. i 90. XX wieku (czyli do zakończenia zimnej wojny) sojusz był organizacją zapewniającą bezpieczeństwo państwom członkowskim. Utrzymywał też równowagę militarną na kontynencie europejskim. Był przeciwwagą dla Związku Sowieckiego i państw od niego zależnych, do których zaliczała się również Polska.
Rola NATO zmieniła się po rozpadzie ZSRS i upadku komunizmu w Europie.
Możemy wyróżnić trzy zasadnicze płaszczyzny zmian w NATO:
– operacje sojuszu poza tzw. obszarem statutowej odpowiedzialności (czyli poza terytoriami państw członkowskich),
– reforma wewnętrzna (zmiany w strukturze wewnętrznej, nowa doktryna wojskowa),
– rozwój współpracy z państwami nieczłonkowskimi i rozszerzenie paktu.

Od początku lat 90. XX wieku trwa w NATO dyskusja, czy organizacja powinna angażować się w konflikty toczące się poza terytoriami państw członkowskich, czyli poza tzw. obszarem statutowej odpowiedzialności. Niejednokrotnie państwa członkowskie decydowały się na zaangażowanie sił NATO w konfliktach poza obszarem statutowej odpowiedzialności na podstawie wyraźnego upoważnienia Rady Bezpieczeństwa.
W latach 90. NATO realizowało operacje wojskowe na terenie byłej Jugosławii. Ochraniało konwoje z pomocą humanitarną i udzielało wsparcia dla sił pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych.

R1CJDfdMQwIjc

Zdjęcie, które przedstawia amerykańskich żołnierzy patrolujących w pełnym umundurowaniu, hełmach i ciężkich butach, z bronią w ręku, w okularach przeciwsłonecznych, droga piaszczysta, w oddali widać góry. Po prawej i lewej stronie widoczne poukładane poziomo prostokątne i kwadratowe paczki, w których znajdują się worki. Odsłonięte worki widoczne są tylko po prawej stronie.

W kolejnych latach NATO zaangażowało się w rozwiązywanie konfliktów zbrojnych także poza kontynentem europejskim. Jednym z najważniejszych i najtrudniejszych zadań były działania przeprowadzane na terenie Afganistanu. W sierpniu 2003 r. sojusz przejął dowództwo nad Międzynarodowymi Siłami Wspierającymi Bezpieczeństwo [ang. International Security Assistance Force, ISAF]. W jej ramach wspiera odbudowę Afganistanu, dba o umacnianie bezpieczeństwa i stabilizację, tak aby nie dopuścić do aktywności grup terrorystycznych.

R19AxkqUKBWYo

Na zdjęciu znajduje się sekretarz generalny NATO Andres F. Rasmussen ubrany w jasny garnitur. Wokół niego znajdują z żołnierze sił specjalnych. Żołnierze posiadają wyposażenie wojskowe. Na głowach mają hełmy, ubrani są w mundury na które zostały nałożone kamizelki kuloodporne, a w rękach trzymają karabiny.

14 kwietnia 2021 decyzję o zakończeniu zaangażowania USA w Afganistanie i wycofaniu wojsk do 11 września 2021 r. oficjalnie ogłosił prezydent Joe Biden.

RK7E1BEjSaL9T

Operacje Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego.

Mapa przedstawiająca operacje Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego.

W legendzie mapy zaznaczono:

• operacje NATO od 2003 r. (z okresem trwania)

• operacje NATO z udziałem Polaków od 1999 r.

• państwa należące do NATO

Na mapie zaznaczono operacje NATO do roku 2003. Jest to:

• operacja zbrojna Międzynarodowych  Sił Wsparcia Bezpieczeństwa ISAF w Afganistanie

Na mapie uwzględniono operacje NATO z udziałem Polaków od 1999. Miała ona miejsce w:

• Kosowie w ramach KFOR

Na mapie zaznaczono państwa, które należą do NATO (stan do 2009)

Państwa:

• Belgia

• Dania

• Francja

• Holandia

• Islandia

• Kanada

• Luksemburg

• Norwegia

• Portugalia

• Stany Zjednoczone

• Wielka Brytania

• Włochy

• Grecja

• Turcja

• Republika Federalna Niemiec

• Hiszpania

• Czechy

• Polska

• Wegry

• Bułgaria

• Estonia

• Litwa

• Łotwa

• Rumunia

• Słowacja

• Słowenia

• Albania

• Chorwacja

Polska w NATO

RJw5Q9KQgySCF

Film przedstawia przystąpienie Polski do Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).

Film przedstawia przystąpienie Polski do Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RJw5Q9KQgySCF

Film przedstawia przystąpienie Polski do Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).

Polska była w grupie trzech państw, które weszły do Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego w pierwszym rozszerzeniu po zakończeniu zimnej wojny. Droga Polski do NATO przedstawiała się następująco:

1993
Prezydent Lech Wałęsa w liście wystosowanym do sekretarza generalnego NATO uznał członkostwo Polski w tej organizacji za jeden z priorytetów polskiej polityki zagranicznej.

1994
Państwom Europy Środkowej i Wschodniej przedstawiona została propozycja współpracy z NATO w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju. Program umożliwiał żołnierzom polskim udział w operacjach pokojowych i humanitarnych prowadzonych przez sojusz.

12 III 1999
Polska stała się formalnie członkiem NATO.

Ry8YmfTorS2Tz

Zdjęcie przedstawia grupę przywódców państw członkowskich NATO znajdujących się w dużej sali. Nad nimi wisi dekoracja z liczbą 50. Za nimi stoją umundurowani mężczyźni, trzymający flagi państw członkowskich.

Od 1999 r. Polska aktywnie uczestniczy w pracach sojuszu. Brała udział w realizowanych operacjach (misjach) pokojowych:

• 1999‑1999 NATO operacja Allied Force (Kosowo),

• 1999‑1999 NATO AFOR Albania,

• 2001‑2002 NATO Amber Fox Macedonia,

• 2002‑2003 NATO Allied Harmony Macedonia,

• 2003‑2003 NaTO Display Deterrence Turcja,

• 2004‑2014 NATO ISAF Afganistan,

• 2005‑2011 NATO Active Endeavour Morze Śródziemne,

• 2005‑2011 NATO NTM‑I Irak,

• 2005‑2011 NATO UNIMIS Sudan,

• 2005‑2006 NATO NRF Pakistan,

• 2006‑2020 NATO Baltic Air Policing Litwa, Łotwa, Estonia,

• 2006‑2006 NATO NRF Łotwa,

• 2009‑2014 NATO NTM‑A Afganistan,

• 2013‑2013 NATO Ocean Shield Somalia,

• 2017‑2019 NATO Sea Guardian,

• 2014‑2021 NATO Resolute Support Afganistan.

RJSjRbvnMUeuy

Na zdjęciu polski patrol w samochodzie wojskowym. Samochód znajduje się bliżej lewej krawędzi. Jest opancerzony i posiada dwa otwory - jeden z tyłu samochodu dla strzelca z karabinem, drugi nad kabiną pojazdu dla obserwatora/drugiego strzelca. Dwóch żołnierzy z obu punktów wozu obserwuje okolicę, będąc odwróconymi do widza. Żołnierze i pojazd są maskowane w kolorze pustynnym. W tle utrwalona jest zabudowa miasta.

RkBbRZ8dfTL6W

Na zdjęciu polscy żołnierze w czasie patrolu (jeden stoi na ulicy, drugi obserwuje obszar z samochodu wojskowego). Na drzwiach samochodu namalowana polska flaga i skrót CIMIC. W miejscu tylnej tablicy rejestracyjnej - biała tablica z napisem po arabsku. Zdjęcie wykonane za dnia. W tle naturalne wyniesienie i drzewostan w pobliżu stanowiska patrolu.

Polscy żołnierze zawsze wyróżniali się bohaterstwem i odwagą. Podobnie było w czasie słynnej już misji w Iraku w kwietniu 2004 roku, w czasie której doszło do największej bitwy stoczonej przez polskie wojsko od czasu drugiej wojny światowej. O tej historii powstała książka i film fabularny pt. „Karbala. Raport z obrony City Hall” [czyt. siti hol]. Podpułkownik Grzegorz Kaliciak, wówczas dowódca kompanii Fox, tak wspomina tamte wydarzenia: „Kierowała mną duma, że po takich zmaganiach wszyscy żywi wróciliśmy do kraju. Książka, którą napisałem, to także po części hołd oddany moim podwładnym z kompanii Fox, którzy okazali się prawdziwymi wojownikami. Nie przedstawiam ich jednak jako superbohaterów. Nie piszę, że byli doskonali. Jedni wykazali maksimum bohaterstwa, inni robili tylko to, co do nich należało, ale wszyscy dobrze wykonali swoje bardzo niebezpieczne zadania”.

Aktualnie Polska uczestniczy w operacjach prowadzonych pod auspicjami NATO w:

• PKW w Kosowie (KFOR, NATO),

• PKW w Rumunii (tFP NATO),

• PKW w Iraku (INHERENT RESOLVE),

• PKW na Łotwa (eFP NATO),

• PKW w Libanie (UNIFIL),

• PKW Islandia (ASIC IPPN).

Według badania opinii publicznej w 2014 roku większość Polaków (57 proc.) było zdania, że w naszym kraju powinny stacjonować wojska innych państw NATO.
61 proc. Polaków było pewnych, że wojska Paktu Północnoatlantyckiego staną w naszej obronie. W marcu 2014 r. wedle sondażu Centrum Badania Opinii Społecznej obecność Polski w NATO popierało 62 proc. ankietowanych. Jednak po aneksji przez Rosję Krymu i rozpoczęciu wojny na wschodzie Ukrainy poparcie Polaków dla NATO szybko wzrosło. W marcowym badaniu CBOS z 2022 r. aż 84 proc. badanych zadeklarowało, że w Polsce powinny stacjonować wojska innych państw NATO.

Podsumowanie

R128hiZ46eN4Z

Ilustracja przedstawia flagi Polski i NATO. Flaga RP w barwach narodowych, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego. Flaga NATO jest w odcieniu błękitnego. Ma biały pierścień oraz na środku różę kierunkową.

Początkowo, w chwili powstania w 1949 roku, celem istnienia NATO była militarna obrona przed atakiem ze strony Związku Sowieckiego i jego sojuszników. Potem pakt stał się organizacją zapewniająca równowagę pomiędzy Wschodem i Zachodem.
Po rozpadzie Układu WarszawskiegoUkład WarszawskiUkładu Warszawskiego Sojusz Północnoatlantycki podjął przede wszystkim działania zapobiegające rozprzestrzenianiu się konfliktów lokalnych. Ważną datą w historii NATO jest rok 1999, kiedy jego członkami stały się państwa z dawnej sowieckiej strefy wpływów: Polska, Węgry i Czechy. W następnych latach
do paktu przystąpiły inne kraje postkomunistyczne. Obecnie NATO liczy 31 członków, kilka państw oficjalnie kandyduje do NATO.

Polecenie 1

Drzewko decyzyjne

Rozważ, jakie znaczenie ma dla nas przynależność do NATO.
Sytuacja wymagająca podjęcia decyzji to przystąpienie Polski do Paktu Północnoatlantyckiego.

Możliwe rozwiązania:

• Polska przystępuje do NATO.

• Polska nie przystępuje do NATO.

RCMNTRbwSLeUs

Na ilustracji znajduje się schemat przedstawiający drzewo decyzyjne.

R1QhksS3DXaKR

(Uzupełnij) -.

Polecenie 1

Rozważ, jakie znaczenie ma dla nas przynależność do NATO. Sytuacja wymagająca podjęcia decyzji to przystąpienie Polski do Paktu Północnoatlantyckiego.

Możliwe rozwiązania:

• Polska przystępuje do NATO,

• Polska nie przystępuje do NATO.

Odpowiedź zapisz poniżej.

RiNWWalWfd3V3

Miejsce na notatki ucnzia.

Słownik