RfINOeT6sByO4
Kolaż barwnych zdjęć
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
R1X2Zzv4zAqlj
Sprawdź swoją wiedzę. Zastanów się, które pojęcia, spośród podanych poniżej, znasz, a które są Ci nieznane. Dopasuj je do odpowiednich miejsc.
Uwaga! Podczas pracy z materiałem zwróć szczególną uwagę na te określenia/terminy, które znalazły się w rubryce NIE WIEM
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.

Spis treści:

  1. Architekt i jego dzieło

  2. Co bierze pod uwagę architekt gdy projektuje?

  3. Praca architekta

  4. Architekt jako kreatywny matematyk

  5. Architekt wnętrz

  6. Już wiesz

  7. Potrafisz

  8. Słownik

link1

Architekt i jego dzieło

Z języka greckiego „archi” znaczy „naczelny”, a „tekton” – „budowniczy”.
Projektowaniem architektury zajmują się architekci, a ich dzieła - budowle i budynki wznoszone są później w wybranym miejscu, w określonej przestrzeni. Architekt musi wiedzieć, jak je zaprojektować, aby miały interesującą formę, były trwałe i funkcjonalne.Budynek_a_budowla

Budowle wznoszone zależnie od potrzeb ludzi, różnią się zewnętrznym kształtem i wystrojem.

wróć do spisu treści

link2

Co bierze pod uwagę architekt gdy projektuje?

  • obowiązujące przepisy budowlane,

  • oczekiwania i wymagania inwestora (czyli osoby lub firmy, która zamawia projekt),

  • kształt terenu budowy,

  • otoczenie,

  • przeznaczenie obiektu,

  • indywidualny styl.

Indywidualny styl decyduje o ostatecznej bryle budynku, można to zauważyć na ilustracjach poniżej.

R18nR5YmnpWDZ
Od lewej: A. Gaudi, Sagrada Familia, od 1882 r., Barcelona; Shreve, Lamb and Harmon, Empire State Building [czytaj: szriiw, lam end harmen, empajer stejt bildin], 1931 r., Nowy Jork; Herzog & de Meuron[czytaj: hercog unt de mojron]; Centrum Kultury, 2008 r., Madryt
Źródło: zbiory prywatne, domena publiczna.

Jakie obiekty projektuje architekt?

apartamentowiec
  • mieszkalne (domy, bloki, apartamentowceapartamentowiecapartamentowce),

  • sakralne (kaplice, kościoły, itp.),

  • użyteczności publicznej (urzędy, muzea, markety, szpitale, mosty i inne),

  • przemysłowe (fabryki, magazyny i inne),

  • komercyjne (centra handlowe, sklepy, pasaże, targowiska),

  • tzw. małą architekturę (altany, place zabaw, fontanny i in.)

Ciekawostka

W 2022 r. najwyższym budynkiem w Unii Europejskiej ogłoszono  Varso Tower w Warszawie.

RSxG01coTOu4i
Foster and Partners [czytaj: foster end parttners] (wieża główna), HRA Architekci (budynki boczne), Varso Tower [czytaj: worsoł tałe], 2022 r., najwyższy budynek w Polsce (stan na 2023 r.), Warszawa
Źródło: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY 4.0.

Poniżej znajdziesz opis domu, który został zbudowany tanim kosztem, wykorzystując elementy z odzysku. Takich domów powstało bardzo wiele w różnych zakątkach świata (jeden z nich znajduje się na fotografii). Zapoznaj się z historią powstania  domu Patryka Bradleya, a następnie spróbuj zaprojektować podobne rozwiązanie.

R1DAEzCLU1cgU1
Dom z kontenerów we wschodnim Londynie
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.

Architekt i rolnik Patryk Bradley [czytaj: patryk bradli] postanowił wybudować dla siebie dom w swoim malowniczym gospodarstwie rolnym w Irlandii.
Gdy okazało się, że nie wystarczy mu pieniędzy na tradycyjny murowany budynek, wymyślił tańsze rozwiązanie. Kupił kontenery, w których przewozi się towary statkami.
Po wycięciu otworów na okna i drzwi ustawił jeden na ziemi, a drugi prostopadle na nim z tyłu opierając go o zbocze góry. 
Nie było łatwo przekonać innych do tego nietypowego pomysłu.
Jednak od 2015 roku Patryk Bradley [czytaj: patryk bradli] mieszka we własnym domu o skromnej i ciekawej bryle, a przez duże okna podziwia widoki malowniczej okolicy.

Twórz tradycyjnie!

R15LDLXJZKJLP
Materiały i przybory plastyczne
Źródło: wikipedia.pl, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
RJJDATJUQL21N
Bądź jak Patryk Bradley. [czytaj: patryk bradli] Samodzielnie zaprojektuj dom z kontenerów.
Czego potrzebujesz? Do narysowania projektu domu (spróbuj to zrobić w perspektywie zbieżnej): ołówka, gumki, linijki i kartki formatu A4. Do wykonania modelu przestrzennego: kleju, nożyczek, linijki z miarką, pisaków lub farby, 3‑5 kartonowych rolek po ręcznikach papierowych lub kilku tekturowych pudełek. Jeśli nie uda ci się zdobyć gotowych rolek, wykorzystaj pudełka lub zrób modele kontenerów samodzielnie z papieru technicznego. W każdym przypadku pamiętaj, aby zachować właściwe proporcje. Długość kontenera musi być 5 razy większa od boku kwadratu z jego przodu. Z rolki uzyskasz szerokość i wysokość 4 cm, długość 20 cm.
Zamiana okrąglej rurki na kwadratową: 1) Zgnieć rurkę na płasko wzdłuż – uzyskasz 2 krawędzie. 2) Rozłóż rurkę i ponownie zgnieć ją pośrodku między poprzednimi zagięciami – uzyskasz pozostałe 2 krawędzie kontenera.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Teraz już możesz zdecydować, jaką bryłę zbudujesz za pomocą tych elementów; możesz je zestawić i połączyć w dowolnym układzie, pomalować farbami lub mazakami, wyciąć lub nakleić okna, drzwi, daszki, balkony, tarasy. Powodzenia!

Polecenie 2
RVCSD7LLP9C5C
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.

wróć do spisu treści

link3

Praca architekta

Architekci zajmują się nie tylko projektami budynków, planują ich otoczenie oraz koordynują prace zespołów projektowych. Pełnią też nadzór nad wykonawcą robót budowlanych.

Architekt może zajmować się również planowaniem miast; na planie nanosić ulice, budynki, strefy zieleni, trasy komunikacyjne, drogi. Dba o stronę wizualną oraz uwzględnia potrzeby mieszkańców, kierując się funkcjonalnością każdego osiedla i całego miasta - jest wówczas urbanistąurbanistaurbanistą.
Urbaniści pracują w zespołach wraz z architektami, konserwatorami zabytków i innymi specjalistami.

RS738ga0TUlbN
Warsztat architekta
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 1
RQKQRFMOGBMBB
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Praca, którą będzie wykonywał nie zawsze musi wiązać się z projektowaniem architektury. Kwalifikacje pozwalają mu także wykonywać prace związane z projektowaniem wnętrz, krajobrazu, a także w działaniach powiązanych z zawodem designera i projektanta reklamy.

R1Kb6LijINCut
Rysunkowy żart architektoniczny
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.

wróć do spisu treści

link4

Architekt jako kreatywny matematyk

Rhyl8krglp6vx1
Wielopoziomowe schody z barierkami w budynku
Źródło: pxhere.pl, domena publiczna.

Architektura jest dziedziną sztuki silnie związana z matematyką. 
Przykładem relacji architektury z matematyką są zasady ergonomiiergonomiaergonomii.
Czy wiesz, że prawidłowy wymiar poszczególnych schodków w budynku jest ściśle określony? (wysokość stopnia powinna wynosić od 14 do 19 cm). Podobnie wyznaczona jest wysokość barierek, wymiary blatów kuchennych, odległości urządzeń sanitarnych, itd.

Plan architektoniczny to podporządkowany matematyce, a więc zwymiarowany, określony liczbami i proporcjami układ elementów, pomieszczeń, ciągów komunikacyjnych, instalacji.

Na zdjęciu obok, prosta i elegancka klatka schodowa, łącząca funkcję z estetykąestetykaestetyką - zestawienie kilku rytmicznych elementów tworzy ciekawą kompozycję we wnętrzu.

Architekt musi więc uwzględnić wiele ściśle określonych zasad, które wpływają na funkcjonalnośćfunkcjonalnyfunkcjonalność i bezpieczeństwo budynku. Jego kreatywność polega na połączeniu tych zasad z wyobraźnią, która pozwala tworzyć wyjątkowe bryły i wnętrza.

wróć do spisu treści

link7

Architekt wnętrz

Praca architekta wnętrz przy tworzeniu projektu danego pomieszczenia obejmuje kilka etapów. Najedź na punkty znajdujące się na interaktywnych fotografiach, a dowiesz się o szczegółowych zadaniach architekta wnętrz.

R5H3AZBJ2NCS7
Ilustracja interaktywna przedstawia pierwszy etap pracy architekta wnętrz. Na zdjęciu znajduje się grupa 6 osób, w tym trzy osoby siedzą na narożniku, pozostałe stoją. Jedna osoba - kobieta, siedząca na kanapie - rozmawia z inną kobietą, gestykulując. Pozostałe osoby przysłuchują się. Na stoliku przy narożniku znajdują się dokumenty oraz otwarty laptop. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Rozmowa architekta wnętrz z klientem w celu określenia potrzeb, upodobań, funkcji pomieszczeń.
Rozmowa z klientem
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R17CXPNAU498U
Ilustracja interaktywna przedstawia drugi etap pracy architekta wnętrz. Na zdjęciu widać leżący, otwarty katalog. Za nim w tle znajduje się metalowy koszyk, lampa oraz brązowa mała butelka z kwiatkiem w środku. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Przeglądanie katalogów produktów z elementami niezbędnymi do aranżacji wnętrz.
Katalog aranżacji wnętrz
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RICUG2n1Lvdbr
Ilustracja przedstawia trzeci etap pracy architekta: sporządzenie kosztorysu, obejmującego ceny wszystkich elementów które powinny znaleźć się we wnętrzu.
Strona arkusza kalkulacyjnego
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RmU0UC0gxd5Qv
Ilustracja przedstawia czwarty etap pracy architekta: Sporządzenie dokumentacji technicznej, czyli rysunków technicznych zawierających rzut z góry z elementami funkcjonalnymi.
Fragment rysunku technicznego
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R45iQlkgX2lUK
Ilustracja interaktywna przedstawia piąty etap pracy architekta wnętrz. Na zdjęciu widoczna jest wizualizacja jednej kondygnacji domku jednorodzinnego. Zaprojektowano 4 pokoje, w tym jeden salon i łazienkę, do których wejście prowadzi z jednego wspólnego korytarza, usytuowanego po środku. Wszystkie pomieszczenia, oprócz przedpokoju, mają zaprojektowane okna, w tym dwa pokoje, okna od podłogi. W projekcie uwzględniono także wszystkie niezbędne urządzenia, dekoracje i meble. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Przygotowanie wizualizacji na podstawie danych z kosztorysu i rysunków technicznych.
Wizualizacja jednej kondygnacji domu jednorodzinnego
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

wróć do spisu treści

link8

Już wiesz:

  • jak odróżnić zadania architekta, urbanisty i architekta wnętrz;

  • jakie czynniki wpływające na pracę architekta;

  • że architektura jest związana z matematyką;

  • jakie są przykłady wybitnych dzieł architektury współczesnej;

  • że współczesna technologia wykorzystuje obiekty architektoniczne do reklamy;

  • jak zdefiniować pojęcia; architekt, architekt wnętrz, urbanista

wróć do spisu treści

Potrafisz:

  • wyjaśnić pochodzenie słowa „architekt”;

  • wymienić przykłady obiektów, które projektuje architekt;

  • opowiedzieć, na czym polega praca architekta;

  • wskazać powiązania architektury z matematyką;

  • podać przykład wybitnego współczesnego dzieła architektonicznego;

  • podać kilka nazwisk znanych współczesnych architektów;

  • wskazać przykład powiązania architektury ze współczesną technologią;

  • wymienić zadania architekta wnętrz.

wróć do spisu treści

link10

Słownik

apartamentowiec
apartamentowiec

budynek mieszkalny, w którym znajdują się mieszkania (apartamenty) o podwyższonym standardzie. Apartamentowiec jest atrakcyjnie położony,  zawiera nowoczesne rozwiązania, udogodnienia, np. tarasy, większe przestrzenie, recepcję parterze;

architekt
architekt

specjalista w dziedzinie projektowania i wznoszenia budowli;

architektura
architektura

sztuka projektowania, wznoszenia i artystycznego kształtowania budowli;

architekt wnętrz
architekt wnętrz

osoba zajmująca się projektowaniem wnętrz; ogromne znaczenie ma funkcjonalność danego pomieszczenia i ergonomiczne ułożenie elementów ruchomych, czyli konkretnych mebli czy urządzeń; w zależności od rodzaju pomieszczenia i jego przeznaczenia projekt powinien być dostosowany do konkretnych potrzeb;

architektura wnętrz
architektura wnętrz

dziedzina twórczości artystycznej obejmująca kształtowanie wnętrz architektonicznych zarówno funkcjonalnych, jak i estetycznych (przestrzeni prywatnych, mieszkalnych, użyteczności publicznej, miejsc pracy), projektowanie wystroju i wyposażenia ruchomego z uwzględnieniem funkcji pomieszczenia;

budowla
budowla
  1. nieruchome, trwale połączone z gruntem dzieło rąk ludzkich; budowle związane z gospodarką wodną i wyzyskaniem zasobów wodnych oraz z ochroną przed szkodami, wywołanymi przez żywioł wodny, nazywa się budowlami wodnymi, w przeciwieństwie do budowli o wszelkim innym przeznaczeniu, zwanych budowlami lądowymi; zależnie od położenia w stosunku do powierzchni gruntu, budowle lądowe dzieli się na nadziemne (budynki, mosty, linie elektroenergetyczne, parkany i tym podobne), naziemne (drogi kołowe i kolejowe, ulice) i podziemne (tunele);

  2. każdy obiekt budowlany (na przykład most, zapora, droga, kanał) nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury (definicja według polskiego prawa budowlanego — ustawa z 1994); do obiektów małej architektury są zaliczane na przykład: kapliczki, pomniki, fontanny;

budynek
budynek

obiekt budowlany nadziemny odgradzający od wpływów zewnętrznych, zwłaszcza atmosferycznych, określoną przestrzeń użytkowaną przez człowieka (lub przeznaczoną do chowu zwierząt) za pomocą przegród budowlanych (ściany, przekrycie);

ergonomia
ergonomia

nauka zajmująca się zależnościami istniejącymi pomiędzy człowiekiem a otoczeniem (miejscem pracy lub przestrzenią prywatną, mieszkalną), rodzajem wykonywanych zajęć, czynnościami i dopasowanymi do nich urządzeniami;

estetyka
estetyka

dziedzina filozofii, która bada naturę piękna i postrzeganie piękna przez człowieka, dlatego jest ściśle związana ze sztuką;

funkcjonalny
funkcjonalny

odpowiadający czyimś potrzebom i dobrze spełniający swoją funkcję, np.: „ To mieszkanie jest funkcjonalne”;

inwestor
inwestor

to osoba przeznaczająca pieniądze na jakiś cel [tu: realizację procesu budowlanego], to osoba fizyczna lub prawna, na której imię realizowana jest inwestycja;

kondygnacja
kondygnacja

pozioma część budynku między podłogą a stropem;

kontener
kontener

pojemnik o znormalizowanych wymiarach, używany do przechowywania i transportu towarów (głównie transportu kolejowego oraz morskiego);

mała architektura 
mała architektura 

zespół niewielkich obiektów budowlanych, wznoszonych w celu zagospodarowania terenu (działki budowlanej pod budownictwo jednorodzinne, wielorodzinne, miast, osiedli, zakładów pracy, parków, ogrodów i tym podobne);

perspektywa zbieżna
perspektywa zbieżna

rodzaj perspektywy geometrycznej. Perspektywa zbieżna jest sposobem przedstawienia trójwymiarowej przestrzeni na płaszczyźnie, odpowiadającym w przybliżeniu obrazowi przestrzeni, jaki tworzy oko ludzkie;

skala
skala

ustalony stosunek zmniejszania się lub zwiększania rysunku, mapy, modelu w porównaniu z rozmiarami przedmiotu rzeczywistego;

trójwymiarowy
trójwymiarowy

mający trzy wymiary: długość, szerokość i wysokość;

urbanista
urbanista

zajmuje się planowaniem miast; ulic, budynków, stref zieleni, tras komunikacyjnych, dróg; dba o stronę wizualną oraz uwzględnia potrzeby mieszkańców, kierując się funkcjonalnością każdego osiedla i całego miasta;

użyteczność
użyteczność

jeśli coś zaspokaja nasze potrzeby (bo tego używamy) - jest użyteczne; gdy konsument ma satysfakcję i korzyść z użytkowania sprzętu, samochodu, mieszkania, domu, można mówić o ich użyteczności, chociaż każdy może tę użyteczność oceniać inaczej (subiektywnie)

Źródła

  • encyklopedia.pwn.pl

  • sjp.pwn.pl

Linki do e‑materiałów

wróć do spisu treści

link11