Podsumowanie - barwy i rodzaje barw
Kolory można uporządkować na różne sposoby, jednym z nich jest koło barwkoło barw.
Istotą koła barw jest możliwość dostrzeżenia, jak powstają kolory, a także w jaki sposób należy je wymieszać, aby otrzymać inną barwę.
Kolory podstawoweKolory podstawowe to kolory, których nie da się uzyskać poprzez mieszanie innych kolorów: to żółty, czerwony i niebieski.
Kolory pochodneKolory pochodne to kolory, które powstają poprzez zmieszanie dwóch kolorów podstawowych. Zmieszanie żółtego z niebieskim daje zielony, czerwonego z żółtym pomarańczowy, a niebieskiego z czerwonym fioletowy.
Kolory dopełniająceKolory dopełniające - to pary kolorów leżące naprzeciw siebie w kole barw, które dopełniają się do szarości (czyli po zmieszaniu dają odcienie zbliżone do szarości). Dla czerwonego kolorem dopełniającym będzie zielony, dla żółtego fioletowy, a dla niebieskiego pomarańczowy. Pary barw dopełniających są jednocześnie najbardziej kontrastowekontrastowe.
W przypadku mieszania barw, które są emitowane przez monitory i inne kolorowe wyświetlacze: barwami podstawowymi są wiązki świateł red (czerwony), green (zielony), blue (niebieski) - (RGB). Ten rodzaj zapisu kolorów używany jest w programach graficznych.
Podczas wydruków wielobarwnych (plakaty, billboardy, fotografie), zachodzi mieszanie barw światła odbitego. W tym przypadku podstawowy zestaw składa się z 4 kolorów: magenta (czytaj: madżenta), (fioletoworóżowy), Cyjan (błękitny), yellow (żółty) i key (czarny)- (CMYK). Są to barwy podstawowe farb drukarskich patrz, ilustracja poniżej.
Wszystkie kolory koła barw, zarówno podstawowe: żółty, czerwony, niebieski, jak i pochodne: pomarańczowy, zielony, fioletowy są barwami czystymi.barwami czystymi.
Przeciwieństwem barw czystych są barwy złamane. To określenie barw z zauważalną domieszką bieli, szarości lub czerni.
Podstawową cechą barwy jest kolor, czyli ton, określany jako chromatyczność barwy (np. żółty, czerwony, zielony). Wszystkie kolory są barwami chromatycznymi.
Barwy achromatycznBarwy achromatyczne - to te, w których brak koloru; czerń, biel i odcienie szarości.

Ważną cechą barwy jest jej jasnośćjasność. Wrażenie jasności koloru jest względne i zależy od sąsiedztwa innych kolorów. Decydują one o tym, czy dany kolor spostrzegamy jako jaśniejszy czy jako ciemniejszy.
Przy zmniejszaniu jasności kolor zawsze zmierza od białego do czarnego, tak jak to widać na zamieszczonej niżej ilustracji przedstawiającej zestawienie jasności koloru czerwonego o różnej jasności.

Obok tonu i jasności barwy ważne jest jej nasycenienasycenie, opisujące intensywność. Kolory o niskim nasyceniu najczęściej są określane jako pastelowe albo przytłumione, natomiast kolory o dużym nasyceniu postrzegane są jako żywe, jaskrawe.

Gama barwnaGama barwna:: wyróżniamy dwie gamy barwne:
szeroką gamę barwną;
wąską gamę barwną.
Barwy zimneBarwy zimne to barwy znajdujące się najbliżej koloru niebieskiego w kole barw.
Barwy ciepłeBarwy ciepłe to określenie barw znajdujących się najbliżej koloru żółtego i czerwonego w kole barw.
Do najbardziej znanych zjawisk związanych z widzeniem barwnym należą tzw. kontrasty barwnekontrasty barwne, a wśród nich:
kontrast równoczesnykontrast równoczesny;
kontrast brzegowykontrast brzegowy;
kontrast następczkontrast następczy (tzw. powidok).
Akcent barwnyAkcent barwny - to element kompozycji obrazu o zdecydowanie wyróżniającej się barwie (cieplejszej lub zimniejszej) względem pozostałych plam tworzących dzieło. Główną funkcją akcentu barwnego jest zwrócenie uwagi na wybrany fragment całości, podkreślenie znaczenia danego elementu, detalu.
Dominanta kolorystycznaDominanta kolorystyczna to podobne kolorystycznie elementy obrazu odgrywające najważniejszą rolę w kompozycji dzieła – górujące nad pozostałymi elementami, wybijające się kolorem i wpływające na inne barwy.
Słownik
plama barwna, najczęściej niewielkich rozmiarów w stosunku do całej kompozycji dzieła, o zdecydowanie wyróżniającej się barwie (cieplejszej bądź zimniejszej) względem pozostałych plam tworzących obraz
inaczej rozprzestrzenianie się barwy na tło, upodobnienie sąsiadujących z sobą barw
subiektywne wrażenie wywołane przez fale elektromagnetyczne światła
substancje barwiące przepuszczające światło i zabarwiające sobą materiał, w którym są rozpuszczone lub stopione; w przemyśle barwnikami są substancje wchodzące w reakcję chemiczną z włóknem naturalnym, sztucznym lub skórą; najbardziej znane naturalne barwniki to np. hemoglobina – czerwony barwnik krwi, chlorofil – zielony barwnik roślinny
biały, czarny oraz wszystkie stopnie szarości
określenie barw znajdujących się najbliżej koloru żółtego i czerwonego w kole barw, obrazowo nazywane „barwami ognia”: czerwono‑pomarańczowo‑żółte
Wszystkie kolory koła barw, zarówno podstawowe: żółty, czerwony, niebieski, jak i pochodne: pomarańczowy, zielony, fioletowy
kolory leżące naprzeciw siebie w kole barw, powstają z połączenia dwóch kolorów; podstawowego i pochodnego; uzyskany w ten sposób kolor jest dopełnieniem do szarości; dla czerwonego kolorem dopełniającym jest zielony, dla żółtego fioletowy, a dla niebieskiego pomarańczowy
barwy nieposiadające dominanty barwnej, a więc: biel, czerń oraz wszystkie stopnie szarości; kolory, które powstają poprzez zmieszanie dwóch kolorów podstawowych;
zmieszanie żółtego z niebieskim daje zielony, czerwonego z żółtym pomarańczowy, a niebieskiego z czerwonym fioletowy
w malarstwie to kolory, których nie da się uzyskać poprzez mieszanie innych kolorów farb - to czerwony, żółty i niebieski; w programach graficznych, gdzie barwy emitowane są przez monitory i inne kolorowe wyświetlacze: barwami podstawowymi są wiązki świateł red (czerwony), green (zielony), blue (niebieski) - (RGB); w poligrafii do wydruków wielobarwnych, podstawowy zestaw składa się z 4 kolorów: magenta (czytaj: madżenta), (fioletoworóżowy), cyjan (błękitny), yellow (żółty) i key (czarny)- (CMYK); są to barwy podstawowe farb drukarskich
określenie barw znajdujących się najbliżej koloru niebieskiego w kole barw
w kompozycji dzieła – wyróżniająca się kolorem plama barwna, zazwyczaj kontrastowa w stosunku do gamy kolorystycznej całego dzieła
inaczej- tonacja barwna, szereg odmian barw; ciepła, zimna, monochromatyczna, wąska, szeroka, z akcentem kolorystycznym
odnosi się do tego, ile światła wydaje się z czegoś świecić, to subiektywne odczucie obserwowanego koloru, jeden z parametrów określających kolor
graficzny model mający postać koła, służący do objaśniania zasad mieszania się i powstawania barw, w którym wokół jego środka, zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara i układem barw widma światła białego
różnica, przeciwieństwo lub przeciwstawienie elementów np.: barw
uwydatniona różnica, przeciwieństwo elementów kolorystycznych; największe kontrasty występują między tymi barwami, które w kole barw są położone naprzeciw siebie
złudzenie optyczne polegające na tym, że na styku zetknięcia jednego koloru z drugim wydaje się, że ciemniejszy kolor ciemnieje, a jaśniejszy jaśnieje, mimo iż w rzeczywistości kolor na całej płaszczyźnie jest taki sam
złudzenie optyczne polegająca na tym, że barwa i jasność postrzeganego obiektu zależy od tła, na którym obiekt jest umieszczony: obiekt ma tendencję do przyjmowania barwy dopełniającej od barwy otoczenia i odwrotnie, np. kolor żółty wydaje się mocniejszy, gdy zostanie umieszczony na fioletowym tle
użycie w obrazie jednej barwy w różnych odcieniach
im barwa jest bardziej nasycona, tym jest odbierana jako bardziej intensywna; barwy mniej nasycone, zdają się przytłumione i bliższe szarości
owalna płytka, która służy malarzowi do rozrabiania farb podczas malowania obrazu
substancje barwiące nierozpuszczalne w wodzie i olejach, używane do wyrobu farb; drobno zmielone substancje stałe, najczęściej nieprzezroczyste, zazwyczaj są to rozdrobnione minerały
to ślad na podłożu powstały w wyniku naniesienia farby za pomocą wybranego narzędzia malarskiego; plamy barwne można uzyskać poprzez nałożenie farby pędzlem, szpachlą, wałkiem, odciskanie farby za pomocą stempla, tkaniny, rozpryskiwanie sprayem, a także rozlewanie
zjawisko optyczne polegające na tym, że po wpatrywaniu się w jakiś kształt, a następnie odwróceniu wzroku, w oczach pojawia się na chwilę ten sam, zamazany kształt w barwie dopełniającej
zawęża pojęcie barwy do ściśle określonej jakości, walorze, odcieniu, nasyceniu i jasności
w malarstwie to jasność barwy, natężenie światła względem cienia (ilość jasności i ciemności), jaka zawarta jest w tonie kolorystycznym

Źródła
sjp.pwn.pl
encyklopedia.pwn.pl
Linki do e‑materiałów
https://zpe.gov.pl/a/cieplo-i-zimno–jak-mowia-kolory/DX3AtyVLM
https://zpe.gov.pl/a/tanczace-kolory–szeroka-gama-barw/DTQpq2u3K
https://zpe.gov.pl/a/barwni-sasiedzi-asymilacja-barwna-czyli-rozprzestrzenianie-sie-barw/DC25fjOTtht
https://zpe.gov.pl/a/barwni-sasiedzi–o-wzglednosci-barw-kontrasty-barwne/Do3E0H3Mf
https://zpe.gov.pl/a/paleta-malarza–wszystko-na-temat-barwy/D18E2h0gk
https://zpe.gov.pl/a/zwrocic-na-cos-uwage-akcent-kolorystyczny/Dk6KHSEEThttps://zpe.gov.pl/a/zwrocic-na-cos-uwage–akcent-kolorystyczny/Dk6KHSEET
https://zpe.gov.pl/a/kalejdoskop–tworze-prace-barwna/Dabsgpddc