RfoHwbPf9ZE36

Zdjęcie przedstawia powstawanie obrazu. Na ujęciu z bliska pędzel dotyka powierzchni płótna pozostawiając nieregularne plamy barwne. Jedne z nich są ciepłe, inne zimne. Na plamy wchodzą z boku zygzakowate linie rysowane cienkim konturem.

Spis treści

1. Plama barwna

2. Plama barwna w dziełach malarskich

3. Już wiesz

4. Potrafisz

5. Słownik

Plama barwna

R15KOGAEj4MNh1

Ilustracja przedstawia fotografię z wykadrowaną częścią twarzy z prawym okiem. Prawie cały kadr jest pokryty farbami w intensywnych kolorach, które ściekają po policzku.

Głównym środkiem wyrazu artystycznego w malarstwie jest plama barwnaplama barwna.

Artyści stosują plamę barwnąplama barwnaplamę barwną w różny sposób, w zależności od materiałów i narzędzi, którymi się posługują.
Mogą to być pędzle, szpachle, spraysprayspray oraz inne sposoby, takie jak np.:
odciskanie farby za pomocą stempla, gąbki lub tkaniny, rozpryskiwanie, rozlewanie, czy malowanie dłońmi.

Plama barwnaplama barwnaPlama barwna jest śladem o zróżnicowanym kształcie, wielkości i barwie.
Powstaje w wyniku naniesienia pigmentupigmentpigmentu za pomocą wybranego narzędzia malarskiego.

Zapoznaj się z przykładami plam barwnych uzyskanymi różnymi narzędziami.

Slajd 1 z 6

RJGF1ZSTB4DQ5

Ilustracja ukazuje fotografię plam barwnych, naniesionych pędzlem. Charakteryzują się intensywnością i dominacją barw ciepłych.

RFZ78ESUFCKRC

Ilustracja jest zdjęciem przedstawiającym niebieską deskę, częściowo zamalowaną pędzlem na biało. Po lewej stronie znajduje się zamoczony w farbie szeroki pędzel.

R1HXZLQ6NVQ69

Ilustracja przedstawia fotografię zamalowanej sprayami ściany. Znajdują się na niej różnobarwne napisy oraz motywy graficzne.

R1CVB5OJMH135

Ilustracja jest fotografią, ściekającej po białym tle niebieskiej farby. U góry powstała niebieska plama, a z niej ściekają strugi, których krople są czarne.

R1634E6S5B5BX

Ilustracja przedstawia akwarelę, ukazującą fragment kwiatu. Żółta roślina została przedstawiona na różowym tle.

RVOHJKNF7HAA4

Ilustracja jest fotografią żółtej plamy barwnej, nakładanej szpachlą malarską. Gruba warstwa farby jest nakładana w różnych kierunkach.

Rodzaje plam barwnychplama barwnaplam barwnych zależą nie tylko od wykorzystanych materiałów i narzędzi plastycznych, ale także od sposobu ich zastosowania przez artystę.

Polecenie 2

RS5GXZMEM8XO9

Przyjrzyj się plamie po kawie na obrusie i za pomocą wybranych narzędzi uzupełnij ilustrację tak, by powstał wiosenny kwiat.
1. Pobierz ilustrację.
2. Jak pobrać ilustrację? Jeśli wiesz - przejdź do punktu 3.
W tym celu kliknij na ilustracji prawym przyciskiem myszy, z menu rozwijanego wybierz opcję „Zapisz obraz jako...”, a następnie zapisz na dysku komputera.
3. Do wykonania polecenia skorzystaj z aplikacji miniPaint, dostępnej poniżej - otwórz zapisaną wcześniej ilustrację (opcja Plik->Otwórz, wskazanie ilustracji zapisanej na dysku komputera).
4. Po otwarciu pliku z ilustracją:
- zastanów się z jakimi barwami kojarzy Ci się wiosna;
- wybierz kolory z palety do zilustrowania swojego wyobrażenia;
- wypróbuj różne narzędzia, aby sprawdzić, jak bardzo różnorodne plamy barwne możesz uzyska;
- nadaj tytuł swojej pracy i wpisz w polu poniżej.

RR8QZNQG31GPU

Zdjęcie ukazuje ślad po rozlanej kawie, powstałej w wyniku odciśnięcia spodu filiżanki. Jest okręgiem o nierównej grubości z plamą w górnej części.

RGni5FAVk1jHI

Aplikacja minipaint

Aplikacja minipaint

Polecenie 2

RT4SB2OED1HLQ

Jaka jest Twoja ulubiona pora roku?
Wyobraź sobie, że Twoim zadaniem jest przedstawić Twoją ulubioną porę roku za pomocą trzech wybranych środków malarskich.
Wybierz spośród:
rodzajów faktury, np.: chropowata, gładka, błyszcząca;
rodzajów kompozycji; np.: dynamiczna, statyczna, symetryczna, otwarta, zamknięta;
rodzajów elementów; np.: koła, kwadraty, płynne linie, kanciaste linie, kwiaty, drzewa, skały, morze, rzeka.
Uzasadnij swój wybór.

wróć do spisu treści

Plama barwna w dziełach malarskich

O plamie barwnejplama barwnaplamie barwnej najlepiej mówić na przykładach dzieł malarstwa. Trzeba być uważnym i dociekliwym zarazem, warto oglądać malarstwo z bliska, najlepiej w oryginale. Zapoznaj się z poniższymi reprodukcjami.

W pracy francuskiego malarza Paula SérusieraPaula SérusieraPaula Sérusiera pt. „Talizman” plama barwnaplama barwnaplama barwna jest nieregularna, płaska, z wyraźnie zaznaczonymi granicami, położona za pomocą pędzla, co widać po malowanych formach.

RF6cRswcH11HX

Zdjęcie przedstawia pejzaż w parku. Obraz sprawia wrażenie szkicu. Jesienne drzewa nad brzegiem stawu odbijają się w wodzie. Brzeg przecina powierzchnię obrazu pod ukosem. Korony drzew i ich odbicia w wodzie namalowane są szerokimi plamami, tylko pnie drzew i linię brzegu artysta maznął kilkoma dobrze odznaczającymi się pociągnięciami pędzla.

Obraz poniżej należy do abstrakcjabstrakcjaabstrakcji tzw. gorącej, wypływającej z gestu, to znaczy, że  obraz powstał przez rozlewanie kolorowych farb w wielu kierunkach, nakładających się na siebie w nieregularnych kształtach.
Jest to działanie intuicyjne, wrażeniowe, bardzo emocjonalne, słowo pochodzi z języka angielskiego action paintingaction paintingaction painting - malarstwo gestu).

ROqQDAG4cY7T2

Reprodukcja przedstawia obraz należący do abstrakcji tzw. gorącej. Powstał przez rozlewanie i bryzganie farbą w wielu kolorach, nakładających się na siebie w nieregularnych kształtach. Występują tu długie rozlane, nieregularne plamy, kleksy, małe i duże krople, które łączą się ze sobą. Obraz jest zróżnicowany temperaturowo, od barw zimnych, poprzez ciepłe po gorące.

R17VSDCAN94DA1

Dla odmiany obraz z nurtu abstrakcji geometrycznej. Jego autorem jest współtwórca tego nurtu w Polsce - Henryk Stażewski. Obraz składa się z 2 znaków przypominających części liter. Wypełniają one cały obraz. Ich barwy są czyste, jasne, o równych, ostrych krawędziach, jakby wyciętych z papieru. Artysta użył tylko 3 temperatury barw, kształty znaków są jasne, pozostałe płaszczyzny są tłem w zimnych barwach.

Dla odmiany następny obraz jest z nurtu abstrakcjiabstrakcjaabstrakcji geometrycznej.
Jego autorem jest współtwórca tego nurtu w Polsce - Henryk Stażewski.
Obraz składa się z dwóch znaków przypominających części liter oraz kilku płaszczyzn za nimi.
Ich barwy są czyste, o równych, ostrych krawędziach, jakby wyciętych z papieru. 
Malarz  ograniczył kolorystykę do ciemnego brązu i zieleni w tle oraz ciepłej bieli głównego elementu.

Tutaj plama barwnaplama barwnaplama barwna jest jednolita, zdyscyplinowana wyraźnymi granicami między poszczególnymi kolorami.

RJU4BSVDO1KHG1

Obraz to dzieło Stanisława Wyspiańskiego pochodzące z roku 1895. Namalowano je z użyciem pasteli. Portret przedstawia dziecko z przechyloną głową w niebieskim kapeluszu, opartą na ręce położonej na ramieniu. Dziewczynka spogląda w bok i sprawia wrażenie zamyślonej lub rozmarzonej.

Inny rodzaj plamy barwnejplama barwnaplamy barwnej w obrazie - to plama obwiedziona konturem.
Taką plamą i kreską posługiwał się - na przykład - Stanisław Wyspiański.

W jednym z pastelowych portretów pt.: „Dziewczyna w niebieskim kapeluszu” plama barwna jest jednorodna, płaska i podporządkowana konturowi.
Jednak na twarzy i ręce tworzy walorowewalorwalorowe niuanse, które podkreślają delikatność dziewczynki.

Wiele jest obrazów i ciągle powstają nowe - moglibyśmy w każdym z nich dostrzec zupełnie inny sposób malowania. Te cechy wskazują na styl malarza - po nich możemy rozpoznać, czyje to dzieło.

R1XJRVRKGR8TA

Obraz przedstawia pejzaż namalowany farbami akwarelowymi. Niebo rozjaśnione jest pośrodku słońcem i odbija się w wodzie, która przechodzi w nieokreślony ląd z rozsypanymi, ciemnymi drobinkami. Trudno znaleźć granice wody, ziemi i nieba. Słońce jest tylko niewielką okrągłą plamką, natomiast ląd i odbicia w wodzie to duże, nieregularne plamy mocno rozwodnionej farby zachodzące na siebie.

Twórz tradycyjnie!

R1P7S2M54FTFB

Zdjęcie przedstawia przybory plastyczne; z prawej strony w dużym zbliżeniu znajdują się kredki ułożone obok siebie, od zimnych do gorących kolorów. Po drugiej stronie - rozłożony komplet farb akwarelowych i a nad nim dwie ręce. Jedna wskazuje palcem farby, druga nabiera je pędzelkiem. Z brzegu wychyla się kilka pędzli w kubku. Na górnej krawędzi zdjęcia zostały dodane spływające do dołu farby, częściowo zasłaniające obraz.

Polecenie 4

RKGSVHX28ER3U

Rozpoznajesz już różne rodzaje plam i wiesz, za pomocą jakich narzędzi je stworzyć.
Zostań projektantką/projektantem i zastanów się, jak ozdobisz koszulkę lub torbę?

W tym celu:
1. Pobierz ilustrację - jeżeli wiesz, jak to zrobić, przejdź do punktu 2. Kliknij na ilustracji prawym przyciskiem myszy, z menu rozwijanego wybierz opcję „Zapisz obraz jako...”, a następnie zapisz na dysku komputera.
2. Do wykonania polecenia skorzystaj z aplikacji miniPaint, dostępnej poniżej i otwórz zapisaną wcześniej ilustrację (opcja Plik->Otwórz, wskazanie ilustracji zapisanej na dysku komputera).
3. Przygotuj wzór na koszulce lub torbie.
4. Zatytułuj swój projekt i wpisz w polu poniżej.

REG1QPNXHNEBN

Zdjęcie przedstawia kontur torby na zakupy. Ma ona trapezowy kształt. W górnej części znajdują się dwa otwory, przez które przełożone są rączki.

RQRHBNEKFD3TG

Zdjęcie przedstawia kontur koszulki z krótkim rękawem.

RGni5FAVk1jHI

Aplikacja minipaint

Aplikacja minipaint

R1K34B1UMLGD8

Zaplanuj wykonanie nadruku na koszulce lub torbie bawełnianej.
Opisz krótko swój projekt uwzględniając rodzaj plamy barwnej

W kompozycji barwnej ważną rolę może odegrać akcent kolorystycznyakcent kolorystycznyakcent kolorystyczny, który też jest plamą o zdecydowanie wyróżniającej się barwie względem tonacji obrazu.
Główną jego funkcją jest zwrócenie uwagi na wybrany element, podkreślenie jego znaczenia. Na ilustracji poniżej aakcent barwnyakcentem barwnymakcent barwnykcentem barwnym jest najjaśniejsza plama barwna przedstawiająca słońce.

R1LLOXOUP6CJ2

Obraz przedstawia pejzaż z drogą biegnącą do horyzontu, nad którym wisi słońce, najjaśniejszy punkt na obrazie. Od słońca idą w górę promienie, od których rozjaśnia się całe niebo, w dół jasna, ostra smuga przecina drogę. Po dwóch stronach drogi stoją pojedyncze drzewa, a w rogu nieregularna plama zimnego koloru przypominająca zarośla.

wróć do spisu treści

Już wiesz:

• jak definiować pojęcie plamy barwnej;

• jakie ślady pozostawiają różne narzędzia malarskie;

• jakim rodzajem narzędzia malarskiego może powstać określony rodzaj plamy barwnej;

• jak rozróżnić rodzaje plam barwnych;

• w jaki sposób osiągnąć określony efekt plastyczny posługując się wybranym rodzajem plamy barwnej;

wróć do spisu treści

Potrafisz:

• przyporządkowywać rodzaje plam barwnych do podanych dzieł;

• wybierać odpowiednie cyfrowe narzędzia malarskie do zilustrowania określonych rodzajów plam barwnych;

• ilustrować na płaszczyźnie wyobrażenie zainspirowane przypadkowym kształtem plamy barwnej;

• ilustrować na płaszczyźnie wiosenną łąkę pełną kwiatów z zastosowaniem jak największej różnorodności plam barwnych;

• projektować dowolny wzór np.: na koszulce lub torbie klasyczną techniką malarską (malowanie farbami akrylowymi na tkaninie);

• przygotować miejsce w przestrzeni szkoły do zorganizowania pokazu np.: toreb i koszulek ozdobionych techniką akrylową według autorskiego pomysłu.

wróć do spisu treści

Słownik

Źródła

• sjp.pwn.pl

• encyklopedia.pwn.pl

Linki do e‑materiałów

• https://zpe.gov.pl/a/plama-barwna–wiosenna-laka-pelna-kwiatow/DjjZLRA73

• https://zpe.gov.pl/a/plaska-plama-i-kontur–rola-koloru-i-linii-w-obrazach-gauguina/D1G7FnEhw

• https://zpe.gov.pl/a/zwrocic-na-cos-uwage–akcent-kolorystyczny/Dk6KHSEET

wróć do spisu treści