Ilustracja przedstawia czarne cienie dwóch siedzących osób ukazanych na białym tle. Mężczyzna po prawej stronie ma otwarte usta, gestykuluje, w lewej ręce trzyma okulary.
Ilustracja przedstawia czarne cienie dwóch siedzących osób ukazanych na białym tle. Mężczyzna po prawej stronie ma otwarte usta, gestykuluje, w lewej ręce trzyma okulary.
Tak jak trudno jest na świecie znaleźć dwie osoby o identycznym wyglądzie, tak też niemal niemożliwe jest, by ludzie mieli dokładnie takie same poglądy na wszystkie sprawy tego świata. Mimo, że tak bardzo różnimy się między sobą, możemy znaleźć wzajemne porozumienie. Z tej walki na słowa wszyscy mogą wyjść zwycięsko.
Prowadzenie dyskusji w duchu tolerancji i poszanowania wobec odmiennych poglądów adwersarzaadwersarzadwersarza może być prawdziwą sztuką. Trudno oprzeć się wrażeniu - szczególnie, kiedy jest się świadkiem toczących się publicznych debat - iż dyskutantom nieznane są zasady kulturalnej polemiki.
Ćwiczenie 1
Określ, w jakich sytuacjach użyjesz metafor: „pojedynek na słowa”, „walka na słowa”, „słowna batalia”, „toczyć wojnę słowną”, „atakować słowami”.
R1AuI0lE2tIG0
Skorzystaj ze słownika frazeologicznego.
Pojedynek na słowa: debata, dyskusja. Walka na słowa: spór słowny. Słowna batalia: gwałtowny spór wokół ważnej sprawy. Toczyć wojnę słowną: spierać się z kimś przez dłuższy czas. Atakować słowami: o agresji słownej, zaczepianiu kogoś, obrażaniu.
Zapoznaj się z filmem „Sztuka prowadzenia dyskusji”, a następnie wykonaj polecenia i ćwiczenia.
R1Vm8q37tP0yf
Film przedstawia zasady, jakich należy przestrzegać w kulturalnej dyskusji. W filmie zaprezentowany został negatywny przykład toczenia rozmowy.
Film przedstawia zasady, jakich należy przestrzegać w kulturalnej dyskusji. W filmie zaprezentowany został negatywny przykład toczenia rozmowy.
Film przedstawia zasady, jakich należy przestrzegać w kulturalnej dyskusji. W filmie zaprezentowany został negatywny przykład toczenia rozmowy.
Polecenie 1
Sformułuj dwa argumenty, które wykorzystasz w dyskusji na temat konieczności przestrzegania zasad kultury w debatach publicznych.
R1I4C5MKOGX0j
(Uzupełnij).
Polecenie 2
Odwołując się do informacji zawartych w filmie, określ cechy wzorcowej dyskusji.
RsWiXrcCVBdBv
(Uzupełnij).
RfKfQD1fsEJSS
Ćwiczenie 2
Z poniższych wypowiedzi wybierz te, które odpowiadają zasadom kulturalnej dyskusji.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
ReDx0gJIkKjuT
Ćwiczenie 3
Wskaż synonimy słowa dyskutant.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ważne!
Rzeczowa dyskusja bazuje na argumentach popartych konkretnymi przykładami. Argument to stwierdzenie potwierdzające lub obalające tezę. Przykład to fakt lub zdarzenie wspierające argumentację.
Na przykład:
Argument: Czytając baśnie, odkrywamy uniwersalne prawdy o człowieku i otaczającym go świecie. Rozwinięcie argumentu: Dzięki baśniom zgłębiamy tajemnice ludzkiej natury, odróżniamy dobro od zła, a także na przykładzie losów bohaterów uczymy się rozwiązywać trudne problemy.
Przykład: Z baśni O Waligórze i Wyrwidębie dowiadujemy się, że zło prędzej czy później zostaje pokonane, a zwyciężają pokój, dobro.
R1WOnRzYfUges
Ćwiczenie 4
Przyporządkuj podane poniżej przykładowe wypowiedzi do odpowiednich elementów dyskusji.
Przyporządkuj podane poniżej przykładowe wypowiedzi do odpowiednich elementów dyskusji.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 5
Sformułuj przykład do poniższego argumentu.
Argument: Właściciel wioski z dramatu Dziady Adama Mickiewicza zasłużył na surową karę po śmierci, ponieważ za życia był niegodziwym człowiekiem.
RzYuOHK01jOnD
(Uzupełnij).
Zwróć uwagę na konkretne zachowanie właściciela wioski za życia. Pamiętaj, że przykład ma za zadanie poprzeć, zilustrować stwierdzenie zawarte w argumencie.
Przykład: Zły właściciel wioski przychodzący na obrzęd dziadów pod postacią Widma kazał wychłostać chłopa, który zerwał kilka jabłek z jego jabłoni, ponieważ był bardzo głodny. Odegnał wdowę z małym dzieckiem, która w mroźny dzień przyszła prosić o zapomogę.
Kontrargument to dowód zbijający argumenty oponenta.
Kontrargument: Ćwiczenia fizyczne mogą powodować kontuzje.
Ważne!
W dyskusji można stosować trzy typu argumentów:
argument logiczny buduje się na podstawie różnych przesłanek (istotnych informacji), z których wyciąga się wniosek będący uogólnieniem; taka konstrukcja argumentu wywołuje u odbiorcy przekonanie, że to są stwierdzenia obiektywne;
argument rzeczowy formułuje się na podstawie faktów, danych liczbowych, cytatów; w funkcji argumentów rzeczowych często wykorzystywane są przykłady;
argument emocjonalny formułuje się poprzez odwołanie do pozytywnych lub negatywnych uczuć odbiorcy, aby wywołać u niego na przykład uczucia aprobaty albo niechęci; w tego typu argumentacji dominuje słownictwo wartościujące o pozytywnym lub negatywnych zabarwienie.
PRZYKŁAD
Teza: Książka W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza jest ciekawą powieścią.
argument logiczny: Książka W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza posiada wielowątkową fabułę, w której skład wchodzą obszerne opisy i liczne dialogi. Takie cechy posiadają zwykle powieści uznawane przez czytelników za interesujące.
argument rzeczowy: Według badań przeprowadzonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza jest jedną z najbardziej lubianych przez uczniów lektur szkolnych.
argument emocjonalny: Wydarzenia przedstawione w utworze Sienkiewicza mogą być interesujące dla odbiorcy w każdym wieku. Uważam, że historia o przygodach Stasia i Nel to jedna z najlepszych powieści, jakie czytałam.
RHNd7dVhuDLNq
Ćwiczenie 7
Połącz typ argumentu z odpowiednim przykładem.
Połącz typ argumentu z odpowiednim przykładem.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 8
Sformułuj argumenty: logiczny, rzeczowy i emocjonalny, którymi uzasadnisz stwierdzenie, że internet może pomóc w nauce.
R1FzLfdmJVmak
(Uzupełnij).
Zwróć uwagę, że argument rzeczowy odnosi się do faktów, emocjonalny odwołuje się do emocji, zaś logiczny formułuje się na podstawie przesłanek.
Teza: Internet pomaga w nauce.
Argument logiczny: Korzystanie z portali edukacyjnych i wirtualnych bibliotek może być bardzo pomocne w nauce. Miejsca te są bogatym źródłem informacji na różne tematy.
Argument rzeczowy: Z badań wynika, że odsetek dzieci i młodzieży korzystających z internetu w celach edukacyjnych stale rośnie.
Argument emocjonalny: Nauka z wykorzystaniem internetu jest bardziej atrakcyjna niż zdobywanie wiedzy ze szkolnych podręczników. Sam bardzo lubię rozwiązywać różnego rodzaju zadania interaktywne.
RLjWxDXJaVEos
Ćwiczenie 9
Przyporządkuj poniższe wyrazy związane ze słowem dyskusja do odpowiednich kategorii.
Przyporządkuj poniższe wyrazy związane ze słowem dyskusja do odpowiednich kategorii.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ważne!
Należy pamiętać, że wielu dyskutantów stosuje argumenty, które mają na celu ośmieszenie, zdenerwowanie lub wykazanie słabości przeciwnika. Jest to postępowanie nieuczciwe.
R15z4xEKpueF9
Ćwiczenie 10
Dyskutując, należy pamiętać o szacunku dla swoich rozmówców. Przyporządkuj podane poniżej argumenty do "chwytów", których w rzeczowej i kulturalnej debacie nie powinno się stosować.
Dyskutując, należy pamiętać o szacunku dla swoich rozmówców. Przyporządkuj podane poniżej argumenty do "chwytów", których w rzeczowej i kulturalnej debacie nie powinno się stosować.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Sprawdź, czy umiesz!
Ćwiczenie 11
Wypisz ze słownika frazeologicznego co najmniej trzy związki wyrazowe ze słowem „dyskusja”. Następnie ułóż z nimi zdania.
R1Bp3LbnfKjUu
(Uzupełnij).
Związki wyrazowe mogą się składać np. z przymiotnika lub czasownika w formie nieosobowej i rzeczownika „dyskusja”.
Związki wyrazowe:
burzliwa dyskusja,
jałowa dyskusja,
rzeczowa dyskusja,
kwestia do dyskusji,
poddać coś pod dyskusję,
rozgorzała dyskusja,
nie wdawać się w dyskusję,
nie podlega dyskusji.
Przykładowe zdania:
Przeprowadziliśmy na lekcji burzliwą dyskusję na temat motywów postępowania głównego bohatera powieści.
Nie uzyskałam żadnych nowych informacji do opracowania referatu, ponieważ rozmówcy prowodzili jałową dyskusję.
Wczoraj wysłuchałam w radiu bardzo rzeczowej dyskusji na temat twórczości poetów młodego pokolenia.
Po szkoleniu dowiedzieliśmy się, że pozostała jeszcze jedna ważna kwestia do dyskusji.
Prowadzący zajęcia poddał pod dyskusję różne teorie na temat pochodzenia człowieka.
Podczas kolacji rozgorzała dyskusja o ostatnio przeczytanej książce.
Olga postanowiła nie wdawać się w dyskusję z niekulturalnym rozmówcą.
Forma naszego kursu została już szczegółowo omówiona i jakiekolwiek zmiany nie podlegają dyskusji.
Polecenie 3
Wyjaśnij, jak rozumiesz wyrażenie - „pojedynek na słowa”. Określ, co można zrobić, by uniknąć podczas dyskusji wrażenia pojedynkowania się.
