Nie wszystko jest całością - ułamki dziesiętne
4. Porównywanie ułamków dziesiętnych

Czy wiesz, że we Francji od 1794 r. do 1800 r. używano czasu dziesiętnego? Czas dziesiętny dzielił dzień na 10 godzin, każdą godzinę na 100 minut i każdą minutę na 100 sekund. Czas zapisywano więc za pomocą ułamków dziesiętnych. Taki zapis miał ułatwić między innymi porównywanie czasów.
W tym materiale dowiesz się, jak skracać, rozszerzać oraz porównywać ułamki dziesiętne.
Skracanie oraz rozszerzanie ułamków dziesiętnych
Wśród podanych liczb znajdują się cztery, które są sobie równe. Czy domyślasz się, które to liczby?
Aby przekonać się, że wybrane liczby są równe, zamienimy wszystkie dane liczby na ułamki zwykłe, a następnie niektóre z nich skrócimy.
Widzimy, że
Zapis tych czterech liczb różni się tylko zerami na końcu części dziesiętnych.
Okazuje się, że w ułamku dziesiętnym możemy na końcu dopisywać lub opuszczać zera, a liczba się nie zmieni.
Opuszczanie końcowych zer, to skracanie ułamków dziesiętnych przez , , … itd.
. Liczbę skróciliśmy przez
. Liczbę skróciliśmy przezDopisywanie końcowych zer w ułamkach dziesiętnych , to ich rozszerzanie przez , , … itd.
. Liczbę rozszerzyliśmy przez
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16.
b) przez .
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16.
Rozszerz podane liczby
0,600, 0,00600, 1,500, 10,03000, 1,20, 0,60, 10,0300, 1,2000, 0,02400, 4,3210, 0,0060, 0,050, 0,024000, 1,50, 4,32100, 0,0500
a) przez 10.
0,6 = ................ 1,2 = ................
0,05 = ................ 4,321 = ................
b) przez 100.
1,5 = ................ 0,024 = ................
10,03 = ................ 0,006 = ................
Połącz w pary.
0,1, 0,011, 0,001, 0,11, 0,01
| 0,10 | |
| 0,0100 | |
| 0,0110 | |
| 0,11000 | |
| 0,0010 |
Porównywanie ułamków dziesiętnych
Przeanalizuj sposób porównywania ułamków dziesiętnych, zaprezentowany na poniższym filmie.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R10GgqyWfe7dZ
Animacja przedstawia w jaki sposób możemy porównywać liczby dziesiętne.
1. , 2. , 3. większą liczbę, 4. różną liczbę, 5. większą liczbę, 6. , 7. , 8. , 9. różną liczbę, 10.
1. , 2. , 3. większą liczbę, 4. różną liczbę, 5. większą liczbę, 6. , 7. , 8. , 9. różną liczbę, 10.
Jeżeli liczby dziesiętne mają 1. , 2. , 3. większą liczbę, 4. różną liczbę, 5. większą liczbę, 6. , 7. , 8. , 9. różną liczbę, 10. całości, to ta z nich jest większa, która ma 1. , 2. , 3. większą liczbę, 4. różną liczbę, 5. większą liczbę, 6. , 7. , 8. , 9. różną liczbę, 10. całości.
Liczby: ; ; ; ; ustawimy w kolejności malejącej, to znaczy od największej do najmniejszej.
Aby porównać te liczby, do dwóch z nich dopiszemy na końcu zera, rozszerzając je przez . Następnie zamienimy je na ułamki zwykłe.
.
Wszystkie ułamki mają ten sam mianownik, zatem
Wobec tego
Jeżeli całości w dwóch ułamkach dziesiętnych są równe, to ten jest większy, która ma większą cyfrę części dziesiątych.
Jeżeli całości w dwóch ułamkach dziesiętnych są równe oraz cyfry części dziesiątych też są równe, to ten ułamek jest większy, którego cyfra części setnych jest większa.
Analogiczna zasada dotyczy kolejnych części dziesiętnych.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
Porównaj liczby i wybierz.
>, >, >, <, <, >, <, >, <, <, <, >
a) 0,17 ............ 0,29
b) 1,3 ............ 1,28
c) 3,05 ............ 3,07
d) 0,253 ............ 0,25
e) 5,336 ............ 5,339
f) 12,5 ............ 12,501
długopis
, 2.
temperówka
, 3.
cyrkiel
, 4.
zeszyt
, 5.
ekierka
b) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. , 17. , 18. , 19. , 20. , 21. , 22. , 23. , 24. , 25. , 26. , 27.
c) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. , 17. , 18. , 19. , 20. , 21. , 22. , 23. , 24. , 25. , 26. , 27.
d) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. , 17. , 18. , 19. , 20. , 21. , 22. , 23. , 24. , 25. , 26. , 27.
e) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. , 17. , 18. , 19. , 20. , 21. , 22. , 23. , 24. , 25. , 26. , 27.
f) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. , 17. , 18. , 19. , 20. , 21. , 22. , 23. , 24. , 25. , 26. , 27.
g) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. , 17. , 18. , 19. , 20. , 21. , 22. , 23. , 24. , 25. , 26. , 27.
h) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. , 17. , 18. , 19. , 20. , 21. , 22. , 23. , 24. , 25. , 26. , 27.
i) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. , 16. , 17. , 18. , 19. , 20. , 21. , 22. , 23. , 24. , 25. , 26. , 27.
Uporządkuj liczby malejąco.
- 1,23
- 0,1204
- 1,203
- 0,123
- 0,1
- 1,2134
Notatnik
Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.