R1AlHAuTqIJLd
Zdjęcie zamkniętego notesu i myszki do komputera. Na czarnym pasku napis: Działania na liczbach wymiernych.

Działania na liczbach wymiernych

3. Porównywanie liczb wymiernych 1

R11TjKYpTaLIJ1
Start biegu na 100 metrów
Źródło: Rudolphous, domena publiczna. commons.wikimedia.org.

Najkrótszym dystansem na zawodach lekkoatletycznych na otwartym stadionie jest bieg na 100 metrów, nazywany klasycznym biegiem sprinterskim. Rekordzistów świata na tym dystansie nazywa się często najszybszymi mężczyznami lub najszybszymi kobietami świata.
Według danych na dzień 19.09.2021 roku najszybciej ten dystans pokonali:

  • Usain Bolt – 9,58 s (Jamajka)

  • Tyson Gay – 9,69 s (USA)

  • Yohan Blake – 9,69 s (Jamajka)

  • Asafa Powell – 9,72 s (Jamajka)

  • Justin Gatlin – 9,74 s (USA).

Z powyższego zestawienia wynika, że rekordzistą świata w biegu na 100 metrów w 2021 r. był Usain Bolt.

W życiu codziennym ważną umiejętnością jest porównywanie wielkości. Porównujemy na przykład ceny w sklepach, wzrost ludzi, odległości między miastami. Porównywanie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie: Która z liczb, wyrażających daną wielkość, jest mniejsza, a która większa?

W tym materiale będziemy porównywać liczby wymierne.

Aby porównać liczby wymierne, czyli określić, czy są równe lub która z nich jest większa, a która mniejsza, możemy przedstawić je na osi liczbowej.

  • Zaznaczmy na osi liczbowej dowolną liczbę ujemną i dowolną liczbę dodatnią.

    R8LBzTWmjIDt61
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

    Oczywiste jest, że każda liczba dodatnia jest większa od liczby ujemnej.

  • Zaznaczmy na osi liczbowej dwie dowolne liczby dodatnie.

    RSPzetwATHISo1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

    Oczywiste jest również, że z dwóch liczb dodatnich większa jest ta, która znajduje się dalej od 0 na osi liczbowej.

  • Zaznaczmy na osi liczbowej dwie dowolne liczby ujemne.

    RT8eHc82IwbTs1
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

    Z dwóch liczb ujemnych większa jest ta, która leży bliżej 0 na osi liczbowej.

  • Porównajmy liczby -0,6-0,4.

W tym celu zaznaczymy je na osi liczbowej.

R1EeVA2wPmyty1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Bliżej 0 znajduje się liczba -0,4, zatem jest ona większa od liczby -0,6.

Pamiętamy, że odległość liczby od 0 na osi liczbowej nazywa się wartością bezwzględną.

-0,6=0,6

-0,4=0,4

Mamy

-0,6>-0,4

ponieważ

0,6>0,4

Możemy zatem powiedzieć, że z dwóch liczb ujemnych większa jest ta, której wartość bezwzględna jest mniejsza.

Zapamiętaj!

Z dwóch liczb ujemnych większa jest ta, której wartość bezwzględna jest mniejsza.

Ćwiczenie 1

Zaznacz na osi liczbowej podane liczby, a następnie uporządkuj je od najmniejszej do największej.

R1awpzJf31vgf
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

-3,5, 12, -214, -0,25, 3, 34, -32, -0,75, 52

RfyIzHfSM4vLr
Ćwiczenie 1
Uporządkuj rosnąco podane poniżej liczby. Elementy do uszeregowania: 1. 12, 2. -32, 3. -0,75, 4. -0,25, 5. 3, 6. -214, 7. 34, 8. 52, 9. -3,5
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2

Pod jakimi literami kryją się dane ułamki?

120, -25, -0,1, -0,95, -45, -0,5.

RU2nXIpExx6bn1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RuBRGuSmfEE48
Ćwiczenie 2
Uporządkuj malejąco podane poniżej liczby. Elementy do uszeregowania: 1. -0,5, 2. 120, 3. -25, 4. -45, 5. -0,1, 6. -0,95
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RspUYEWPw5CJH
Ćwiczenie 3
Uporządkuj rosnąco podane poniżej liczby. Elementy do uszeregowania: 1. -3,4, 2. 1,003, 3. -13, 4. 3,3, 5. -0,332, 6. -3, 7. -0,33, 8. 256, 9. 143, 10. -314
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1G2torwnNLgm
Ćwiczenie 4
Porównaj liczby. W odpowiednie pole przeciągnij odpowiedni znak: <, > lub =. 25 1. >, 2. <, 3. <, 4. =, 5. >, 6. =, 7. <, 8. =, 9. =, 10. >, 11. =, 12. <, 13. =, 14. <, 15. =, 16. >, 17. >, 18. >, 19. >, 20. <, 21. <, 22. >, 23. <, 24. = 35 -25 1. >, 2. <, 3. <, 4. =, 5. >, 6. =, 7. <, 8. =, 9. =, 10. >, 11. =, 12. <, 13. =, 14. <, 15. =, 16. >, 17. >, 18. >, 19. >, 20. <, 21. <, 22. >, 23. <, 24. = -35 16 1. >, 2. <, 3. <, 4. =, 5. >, 6. =, 7. <, 8. =, 9. =, 10. >, 11. =, 12. <, 13. =, 14. <, 15. =, 16. >, 17. >, 18. >, 19. >, 20. <, 21. <, 22. >, 23. <, 24. = 15 -16 1. >, 2. <, 3. <, 4. =, 5. >, 6. =, 7. <, 8. =, 9. =, 10. >, 11. =, 12. <, 13. =, 14. <, 15. =, 16. >, 17. >, 18. >, 19. >, 20. <, 21. <, 22. >, 23. <, 24. = -15 -25 1. >, 2. <, 3. <, 4. =, 5. >, 6. =, 7. <, 8. =, 9. =, 10. >, 11. =, 12. <, 13. =, 14. <, 15. =, 16. >, 17. >, 18. >, 19. >, 20. <, 21. <, 22. >, 23. <, 24. = -0,4 -2,79 1. >, 2. <, 3. <, 4. =, 5. >, 6. =, 7. <, 8. =, 9. =, 10. >, 11. =, 12. <, 13. =, 14. <, 15. =, 16. >, 17. >, 18. >, 19. >, 20. <, 21. <, 22. >, 23. <, 24. = -2,8 -4516 1. >, 2. <, 3. <, 4. =, 5. >, 6. =, 7. <, 8. =, 9. =, 10. >, 11. =, 12. <, 13. =, 14. <, 15. =, 16. >, 17. >, 18. >, 19. >, 20. <, 21. <, 22. >, 23. <, 24. = -414 -45 1. >, 2. <, 3. <, 4. =, 5. >, 6. =, 7. <, 8. =, 9. =, 10. >, 11. =, 12. <, 13. =, 14. <, 15. =, 16. >, 17. >, 18. >, 19. >, 20. <, 21. <, 22. >, 23. <, 24. = -56
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5

W miejsce kropek wstaw taką liczbę, aby otrzymać nierówność prawdziwą.

  1. 18<1

  2. -18<-1

  3. -8>-38

  4. -27>-8

  5. -5< -12

  6. -4, 1>-4,31

Ćwiczenie 6

W miejsce kropek wstaw taką liczbę, aby otrzymać nierówność prawdziwą.

  1. 2,227 <<2,228

  2. -0,26<<-0,25

  3. 15<<14

  4. -12<<-13

  5. -2<-25<-5

  6. -4<-47<-7

RzHEQMdcurmjY
Ćwiczenie 7
Która z liczb jest najmniejsza? Możliwe odpowiedzi: 1. 0,03 , 2. 0,003 , 3. 0,3 , 4. - 1 3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1Eb7q3OFWhC9
Ćwiczenie 8
Która nierówność nie jest prawdziwa? Możliwe odpowiedzi: 1. - 3 4 < - 2 3 , 2. - 5 < - 4 , 3. - 1 3 > - 0,3 , 4. - 1 4 5 < - 1 3 4
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Rn0pTpg9fW2Kh
Ćwiczenie 9
W kolejności malejącej uporządkowane są liczby Możliwe odpowiedzi: 1. -12, -14, -18, -116, 2. -1415, -1115, -815, -715, 3. -0,23, -0,22, -0,21, -0,2, 4. -2,13, -2,14, -2,15, -2,16
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R8qSSUWSswPQe
Ćwiczenie 10
Rozstrzygnij, czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe. Możliwe odpowiedzi: 1. Ułamek - 3 7 jest większy od - 1 2 i mniejszy od - 2 7 ., 2. Liczba -1,466 jest mniejsza od liczby -1,467., 3. Najmniejszą liczbą całkowitą, która jest większa od liczby -3,45 jest - 4 ., 4. Największą liczbą całkowitą, która jest mniejsza od liczby -3,45 jest - 4 .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 11

Podaj

a. dwie liczby całkowite ujemne i  dwie liczby całkowite dodatnie, które są mniejsze od 2,8 i jednocześnie większe od -5,67,
b. taką liczbę całkowitą x, która spełnia warunek x>4,5,
c. dwie dowolne liczby wymierne, które są większe od -5,36 i mniejsze od -5,35,
d. trzy dowolne liczby, które są większe od -45 i jednocześnie mniejsze od -35.

Notatnik

Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.

R1b8OvSPUG8s3
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.