II front --- Normandia, Bernard Law Montgomery, Inwazja na Europę --- 6 czerwca 1944 roku

O godzinie 2 dnia 6 czerwca (1944 roku) grupa szturmowa 6 dywizji powietrznej została zrzucona w pobliżu Benouville w celu uchwycenia mostów na kanale Caen i rzece Orne. Zaskoczenie było zupełne: oba mosty zdobyto nietknięte i utworzono silne przyczółki. W pół godziny później 3 i 5 brygada spadochronowa zostały zrzucone na wschód od rzeki Orne.

[...]

Podczas rozwoju akcji lądowania sił powietrznych ponad 1100 samolotów typu bombowego rozpoczęło planową ofensywę. Blisko 6000 ton bomb spadło o świcie na baterie przybrzeżne.

W tym samym czasie armada morska nadciągała do brzegów Francji, poprzedzana przez flotyllę kontrtorpedowców. Nie zanotowano żadnej aktywności nieprzyjaciela aż do czasu osiągnięcia przez statki czołowe ich pozycji docelowych w odległości około 7 do 11 mil od brzegu i otwarcia ognia przez eskadry lotnictwa morskiego na obronę przybrzeżną.

[...]

Warunki atmosferyczne i chmury nie sprzyjały bombardowaniu, gdy ponad 1300 ciężkich bombowców 8 grupy lotniczej Stanów Zjednoczonych i 8 dywizjonów bombowców średnich 9 grupy lotniczej Stanów Zjednoczonych latało nad rejonem celów. Tymczasem został otwarty ogień z ciężkich dział morskich eskadry na baterie obrony pobrzeża, podczas gdy stopniowo wchodziły do akcji destroyery1 i wielka ilość statków pomocniczych, a statki inwazyjne dopadły brzegu, wojsko zaczynało szturmować wybrzeże.

[...] Druga armia brytyjska dokonała wypadu na odcinek Złoty wraz z 50 dywizją 30 korpusu. Na odcinku centralnym, zwanym Juno, znajdowała się 3 dywizja kanadyjska, a na lewo od niej 3 dywizja brytyjska (odcinek Miecza); obie wchodziły w skład I korpusu [...].

W wyniku operacji naszego dnia D uzyskaliśmy oparcie na kontynencie Europy.

Osiągnięto zaskoczenie, wojska walczyły świetnie, a straty nasze były o wiele mniejsze, niż to kiedykolwiek zdawało się możliwe.

CART25 Źródło: II front – Normandia, Bernard Law Montgomery, Inwazja na Europę – 6 czerwca 1944 roku, [w:] Krzysztof Juszczyk, Teresza Maresz, Historia w tekstach źródłowych, t. 4, Rzeszów 1996, s. 11.

Berlin --- Akt kapitulacji Niemiec --- 8 maja 1945 roku

1. My, niżej podpisani, działając w imieniu naczelnego dowództwa niemieckiego, zgadzamy się na bezwarunkową kapitulację Naczelnemu Dowódcy Armii Czerwonej i równocześnie Naczelnemu Dowództwu Sojuszniczych Sił Ekspedycyjnych wszystkich naszych sił zbrojnych na lądzie, na morzu i w powietrzy, jak również wszystkich sił znajdujących się obecnie pod dowództwem niemieckim.

2. Naczelne dowództwo niemieckie wyda natychmiast rozkaz wszystkim dowodzącym niemieckimi siłami na lądzie, na morzu i w powietrzu, jak również wszystkim siłom znajdującym się pod dowództwem niemieckim, przerwać działania wojenne 8 maja 1945 r. o godzinie 23.01 według czasu środkowoeuropejskiego, pozostać na swych pozycjach, które w tym czasie będą zajmowały oraz całkowicie rozbroić się, wydając wszystką broń i sprzęt wojenny miejscowym dowódcom sojuszniczym.

[...]

1. W przypadku, gdy niemieckie naczelne dowództwo albo jakiekolwiek siły zbrojne, znajdujące się pod jego rozkazami, nie będą postępowały zgodnie z tym aktem kapitulacji, Naczelne Dowództwo Armii Czerwonej, jak również Naczelne Dowództwo Sojuszniczych Sił Ekspedycyjnych podejmą takie kroki represyjne lub inne zarządzenia, jakie uznają za nieodzowne.

CART26 Źródło: Akt kapitulacji, dostępny w internecie: https://pl.wikisource.org/wiki/Akt_kapitulacji_Trzeciej_Rzeszy_z_8_maja_1945.

Fragment wspomnień żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Mariana Słowińskiego

Alarm rano. Robiłem śniadanie, woda już prawie się ugotowała. Wszystko wylewam, pędzę do czołgu. Lecimy do przodu [...]. Kiedyśmy dotarli w okolice Chambois, otrzymaliśmy rozkaz zdobycia wzgórza 262. [...] Rozmaicie po drodze było. Pamiętam, że pędziłem jeden z pierwszych w tym tłumie czołgów pułkowych. W kurzu jeden drugiego nie widział. Żeśmy pędzili strasznie, nie zważając na nic. Pamiętam jak dzisiaj, wpadliśmy na wzgórze 262 przed godziną trzynastą. Kiedy żeśmy się rozparcelowali na nim, a czołgów było ponad pięćdziesiąt, i kiedyśmy spojrzeli w dół, to żeśmy oszaleli, co się dzieje na dole. Cała masa wojsk niemieckich, cała masa broni pancernej, czołgów, wozów konnych, samochodów – wszystko się przemieszcza: w lewo, w prawo, pogubione, pozamykane. Nikt nie wie, w którą stronę iść. My na górze, a przed nami gdzieś czterysta‑pięćset‑tysiąc metrów, cała masa tych wojsk niemieckich. Kiedy pułkownik Aleksander Stefanowic dał rozkaz otwarcia ognia, to nie trzeba było nawet celować. Się tłukło strasznie... Okropne to było widowisko, ale muszę coś powiedzieć: tutaj poczułem się wreszcie panem sytuacji. Tym, który jest na górze. Ciężkie były te trzy dni. Okropne. Spać nie mogliśmy. W nocy Niemcy podchodzili nas i kolegom nożami podcinali gardła nawet. Nie wolno było zasnąć w czołgu. Nie było nic do picia. Jedzenia nie było. Zmęczenie było ogromne.

CART27 Źródło: Fragment wspomnień żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Mariana Słowińskiego. Cytat za: https://histmag.org/Bitwa-pod-Falaise-polskie-czolgi-w-Normandii-9856.