Nasza okolica zmienia się
Badamy krajobraz naszej okolicy
Notatnik
Żyjąc na co dzień w jednym miejscu, nie zwracamy uwagi na otaczające nas środowisko. Czasem warto zatrzymać się i spojrzeć na otaczający nas krajobraz.
Wybierz się na wycieczkę po najbliższej okolicy. Zwróć uwagę na różnice pomiędzy krajobrazami naturalnymi a przekształconymi przez człowieka. Zanotuj liczbę i rodzaj budowli stworzonych przez człowieka oraz ilość i wygląd terenów zielonych. Który z krajobrazów podoba ci się najbardziej i dlaczego?
Jak czystym powietrzem oddychamy?
Często słyszymy, że powietrze w górach lub lesie jest zdrowsze niż w centrach dużych miast, ponieważ jest czystsze. Dlaczego tak jest? Przyjrzyj się poniższej grafice i odczytaj źródła zanieczyszczeń powietrza.
Powietrze zawiera nie tylko potrzebny nam tlen, znajdują się w nim także substancje szkodliwe, np. gazy pochodzące ze spalin samochodowych. Na terenach wiejskich również występują różne źródła zanieczyszczeń, jednak nie ma ich tak dużo jak w miastach. Zanieczyszczenia powietrza są szkodliwe nie tylko dla nas, ale też dla zwierząt i roślin. U tych ostatnich mogą powodować usychanie liści lub niszczenie pni. Znajdujące się w powietrzu zanieczyszczenia różnymi drogami przedostają się do żywych organizmów, powodując ich choroby.
Sprawdź czystość powietrza, którym oddychasz!
Pomiar czystości powietrza w domu.
odkurzacz
wacik kosmetyczny
taśma klejąca
Przyczep wacik kosmetyczny do wlotu rury odkurzacza, tak aby nie został przez niego wciągnięty.
Włącz odkurzacz na 5 minut. Zwróć uwagę, aby rura odkurzacza nie leżała na ziemi, a uniesiona ku górze.
Po upłynięciu 5 minut, wyłącz odkurzacz. Zdejmij delikatnie wacik. Oceń, czy na waciku znajdują się zanieczyszczenia.
Jeżeli w pomieszczeniu występuje duże zanieczyszczenie powietrza można zobserwować ciemny osad na waciku.
Jak czyste są zbiorniki wodne w naszym otoczeniu?
Mimo że woda jest nam tak bardzo potrzebna, ludzie ją zanieczyszczają, np. odprowadzając do rzek ścieki. Działania takie skutkują wymieraniem organizmów, które tam żyją. Wraz z wodą szkodliwe związki przenikają do ciał organizmów, zatruwając je i powodując choroby, a nawet śmierć. Poza tym zanieczyszczenia powietrza mogą przeniknąć wraz z opadem deszczu lub śniegu do wody w glebie lub rzekach czy jeziorach.
Sprawdzenie, czy można ocenić czystość wody na podstawie jej wyglądu.
litrowy słoik,
woda,
łyżeczka,
atrament lub farba.
Napełnij słoik wodą.
Wlej do środka dwie krople farby. Wymieszaj łyżeczką. Oceń, czy kolor wody znacząco się zmienił.
Większość substancji w wodzie jest rozpuszczona i nie wpływa na jej właściwości takie jak kolor, zapach czy wygląd. Przez to woda może się nam wydawać czysta.
Jak śmieci wpływają na czystość gleb?
Zanieczyszczona woda może przedostać się do gleby, która wchłania ją wraz z rozpuszczonymi w niej substancjami. Rośliny mogą je pobrać, co prowadzić może do ich uszkodzenia, a nawet śmierci. Zanieczyszczenia gleby pochodzą też z wyrzucanych przez nas śmieci. Substancje, z których są one złożone, stopniowo przenikają do gleby. Szczególnie szkodliwe odpady to zużyte baterie, farby i oleje, gdyż zawierają dużą ilość toksycznych związków. Zanieczyszczenie gleby szkodzi również nam. Zjadając owoce i warzywa z zatrutych roślin, sprawiamy, że toksyczne substancje trafiają do naszych organizmów.
Wykonaj doświadczenie według instrukcji, aby sprawdzić, jak zanieczyszczenia wpływają na rozwój rośliny
Ukazanie wpływu zanieczyszczeń na wzrost i rozwój roślin.
4 niewielkie talerzyki,
paczka nasion rzeżuchy,
ziemia ogrodowa,
ocet spożywczy,
sól kuchenna,
detergent w postaci płynu do czyszczenia toalety lub mycia podłogi,
woda.
Napełnij talerzyki glebą i wysiej ok. 10 nasion rzeżuchy.
Poczekaj kilka dni, aż pojawią się zielone kiełki (pamiętaj, że ziemia powinna być stale wilgotna). Postaw talerzyki w ciepłym, wilgotnym i nasłonecznionym miejscu.
Pamiętaj, aby podpisać talerzyki, by wiedzieć, jaka substancja została do niego dodana.
Do pierwszego talerzyka nalej 3 łyżki octu, do drugiego wlej wody i dosyp 3 łyżeczki soli kuchennej, a do trzeciego wlej 3 łyżki detergentu. Do czwartego niczego nie dodawaj – to będzie twoja próba kontrolna, co oznacza, że na te rośliny nie będą działać żadne dodatkowe czynniki.
Nazajutrz sprawdź, co stało się z rzeżuchą – zanotuj swoje obserwacje.
Prowadź obserwacje rano i wieczorem przez kilka następnych dni, notując swoje spostrzeżenia.
Rzeżucha podlewana octem, wodnym roztworem soli i środkiem chemicznym nie rośnie tak dobrze, jak ta podlewana wodą. Wzrost rośliny jest zależny od tego, jakie substancje znajdują się w podłożu.
Podsumowanie
Głównymi źródłami zanieczyszczenia powietrza są zakłady przemysłowe, piece w domach oraz spaliny samochodów.
Źródła zanieczyszczenia gleby to na przykład woda zawierająca szkodliwe substancje oraz odpady.
Zanieczyszczenia powietrza przedostają się do wody oraz gleby, powodując na przykład uszkodzenia i obumieranie roślin oraz zatrucia zwierząt.
Słownik
jeden z pierwiastków charakteryzujący się żółtą barwą; wykorzystywany m.in. w produkcji zapałek i gumy
substancja niszcząca inne materiały przy bezpośrednim zetknięciu z nimi