Stosowanie wyrażeń algebraicznych
5. Mnożenie i dzielnie sum algebraicznych przez jednomian
Z mnożeniem i dzieleniem mamy wielokrotnie styczność, np. podczas liczenia odsetek lub przy domowych wypiekach, gdy chcemy przygotować ciasto o innej masie niż to w przepisie.
Potrafimy więc bez trudu obliczać ilorazy i iloczyny gdy mamy określone dane. Problem rodzi się w chwili, gdy zamiast konkretnej liczby pojawiają się wyrażenia algebraiczne. Umiejętność posługiwania się abstrakcyjnymi zmiennymi jest użyteczna nie tylko w matematyce. Warto więc dobrze opanować jej podstawy.
Jednomian jest szczególnym przypadkiem wielomianu. W tym materialne zajmiemy się obliczaniem iloczynów i ilorazów sum algebraicznych i jednomianów.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RgO4nPYIClkWL
Animacja przedstawia jak wykonać przykładowe zadanie, wykorzystując mnożenie sumy algebraicznej przez liczbę.
Pomnóżmy sumę algebraiczną przez liczbę
Pomnóżmy teraz tę samą sumę przez jednomian .

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R16OhlbPi8j0y
Animacja przedstawia w jaki sposób możemy podzielić sumę algebraiczną przez liczbę.
Wykorzystując wiadomości dotyczące dodawania, odejmowania i mnożenia przez jednomian sum algebraicznych, możemy wykonywać działania na sumach algebraicznych. W przypadku wyrażeń algebraicznych obowiązuje taka sama kolejność wykonywania działań, jak dla wyrażeń arytmetycznych.
Zapisujemy w najprostszej postaci:
W pierwszej kolejności wykonujemy mnożenie
W ostatnim etapie wykonana została redukcja wyrazów podobnych.
Aby pomnożyć jednomian przez sumę algebraiczną, mnożymy każdy składnik sumy przez ten jednomian.
Aby podzielić sumę algebraiczną przez jednomian, dzielimy każdy składnik sumy przez ten jednomian.
Pomnóżmy sumę algebraiczną przez jednomian . Wykorzystamy twierdzenie dotyczące mnożenia potęg o tej samej podstawie.
.
Podzielmy sumę algebraiczną przez jednomian zakładając, że i .
Skorzystamy z twierdzenia dotyczącego dzielenia potęg o tej samej podstawie.
Podzielmy teraz tę samą sumę przez jednomian . Niech w dalszym ciągu i .
Przeciągnij i upuść.
, , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,
a) .......................... .......................... ..........................
b) .......................... .......................... ..........................
c) .......................... .......................... ..........................
d) .......................... .......................... ..........................
e) .......................... .......................... ..........................
f) .......................... .......................... ..........................
g) .......................... .......................... ..........................
Przeciągnij i upuść.
, , , , , , , , ,
a) .............................................................. ..............................................................
b) .............................................................. ..............................................................
c) .............................................................. ..............................................................
d) .............................................................. ..............................................................
e) .............................................................. ..............................................................
Połącz w pary.
<span aria-label="cztery x indeks górny, dwa, plus, dwadzieścia x" role="math"><math><mn>4</mn><msup><mrow><mi>x</mi></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></msup><mo>+</mo><mn>20</mn><mi>x</mi></math></span>, <span aria-label="dwa x, minus, pięć y" role="math"><math><mn>2</mn><mi>x</mi><mo>-</mo><mn>5</mn><mi>y</mi></math></span>, <span aria-label="y, minus, trzy x" role="math"><math><mi>y</mi><mo>–</mo><mi> </mi><mn>3</mn><mi>x</mi></math></span>, <span aria-label=" minus, sześć x, plus, dwadzieścia jeden y" role="math"><math><mo>-</mo><mn>6</mn><mi>x</mi><mo>+</mo><mn>21</mn><mi>y</mi></math></span>, <span aria-label="cztery x indeks górny, dwa, y, minus, dwadzieścia x y" role="math"><math><mn>4</mn><msup><mrow><mi>x</mi></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></msup><mi>y</mi><mo>-</mo><mn>20</mn><mi>x</mi><mi>y</mi></math></span>, <span aria-label="cztery x y, minus, dwa" role="math"><math><mn>4</mn><mi>x</mi><mi>y</mi><mo>-</mo><mn>2</mn></math></span>, <span aria-label="czternaście x y, minus, osiem y" role="math"><math><mn>14</mn><mi>x</mi><mi>y</mi><mo>-</mo><mn>8</mn><mi>y</mi></math></span>, <span aria-label="cztery x, plus, dwadzieścia" role="math"><math><mn>4</mn><mi>x</mi><mo>+</mo><mi> </mi><mn>20</mn></math></span>
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6.
Kwadrat nazywamy magicznym, jeżeli sumy wyrazów w każdym wierszu, w każdej kolumnie i na przekatnych są takie same. Przeciągnij i upuść tak, aby poniższy kwadrat stał się kwadratem magicznym.
, , , , ,
.................................................. ..................................................
.................................................. ..................................................
.................................................. ..................................................
W szkole, w której uczy się Dorota, oceny semestralne wystawia się w oparciu o średnią ważoną. Średnią ważoną oblicza się, dzieląc sumę wszystkich iloczynów ocen i ich wag przez sumę wszystkich wag.
Zapisz i przedstaw w najprostszej postaci wyrażenie przedstawiające średnią ważoną ocen Doroty z matematyki, jeżeli dziewczynka uzyskała piątek z wagą i piątek z wagą , czwórek z wagą , czwórek z wagą , jedną trójkę z wagą i jedną trójkę z wagą Suma wag wszystkich ocen Doroty wynosi .
Przeciągnij i upuść.
, , , , , , , , , , , , , , ,
a) ................................................................................
b) ................................................................................
c) ................................................................................
d) ................................................................................
Wiadomo, że:
;
.
Zapisz w najprostszej postaci.
b) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8.
c) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8.
d) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8.
e) 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8.
Przeciągnij i upuść jednomiany tak, aby podane równości były prawdziwe.
, , , , , , ,
a) ............
b) ............ ............
c) ............
d) ............ ............
e) ............ ............
Połącz w pary.
<span aria-label="sześć x indeks górny, trzy, y indeks górny, dwa, minus, dwanaście x indeks górny, dwa, y indeks górny, trzy" role="math"><math><mn>6</mn><msup><mi>x</mi><mn>3</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>2</mn></msup><mo>-</mo><mn>12</mn><msup><mi>x</mi><mn>2</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>3</mn></msup></math></span>, <span aria-label="sześć x indeks górny, trzy, y indeks górny, dwa, minus, dziesięć x indeks górny, dwa, y indeks górny, trzy" role="math"><math><mn>6</mn><msup><mi>x</mi><mn>3</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>2</mn></msup><mo>-</mo><mn>10</mn><msup><mi>x</mi><mn>2</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>3</mn></msup></math></span>, <span aria-label="dziesięć x indeks górny, trzy, y indeks górny, dwa, minus, dziesięć x indeks górny, dwa, y indeks górny, dwa" role="math"><math><mn>10</mn><msup><mi>x</mi><mn>3</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>2</mn></msup><mo>-</mo><mn>10</mn><msup><mi>x</mi><mn>2</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>2</mn></msup></math></span>, <span aria-label=" minus, sześć x indeks górny, dwa, y indeks górny, dwa, minus, trzy x indeks górny, dwa, y indeks górny, trzy" role="math"><math><mo>-</mo><mn>6</mn><msup><mi>x</mi><mn>2</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>2</mn></msup><mo>-</mo><mn>3</mn><msup><mi>x</mi><mn>2</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>3</mn></msup></math></span>, <span aria-label="cztery x indeks górny, trzy, y, minus, osiem x indeks górny, dwa, y indeks górny, trzy" role="math"><math><mn>4</mn><msup><mi>x</mi><mn>3</mn></msup><mi>y</mi><mo>-</mo><mn>8</mn><msup><mi>x</mi><mn>2</mn></msup><msup><mi>y</mi><mn>3</mn></msup></math></span>
Dane są wyrażenia algebraiczne:
,
, gdzie i .
Wykonaj działania i przedstaw wyniki w najprostszej postaci.
Notatnik
Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.