RbTywitNSLN3o
Ilustracja przedstawia szkolną tablicę w kolorze zielonym. Na tablicy znajdują się obliczenia wykonane białą kredą.

Równania - bo świat jest w równowadze

Źródło: Pexels.com, licencja: CC BY 3.0.

3. Rozwiązywanie równań

Czy wiesz, że za pomocą równań chciano przewidzieć pogodę?

ReRzi6V7x20gT
Źródło: dostępny w internecie: Pexels.com, domena publiczna.

1963 roku Edward Norton Lorenz amerykański matematyk i meteorolog opracował równania opisujące zależności między parametrami pogody. Wydawało mu się, że jeżeli wykorzysta komputer do rozwiązania tych równań, to będzie można przewidzieć pogodę z dużą dokładnością. Okazało się jednak, że nawet niewielka zmiana jednej liczby w którymś z równań powoduje otrzymanie bardzo różnych wyników. Lorenz udowodnił w ten sposób, że niewielka zmiana w jednym z punktów atmosfery może być przyczyną ogromnych zmian w innym jej obszarze. Nazwano to „efektem motyla” – ruch skrzydeł motyla nad Amazonką, może wywołać burzę w Karolinie Północnej w USA. Lorenz udowodnił więc, że przewidywanie pogody długofalowej w oparciu o naukę jest niemożliwe.

Równania, które stworzył Lorenz były bardzo skomplikowane, zawierały wiele niewiadomych. My ograniczymy się do rozpatrywania w tym materiale, równań tylko z jedną niewiadomą.

1

RównaniemRównanieRównaniem nazywamy dwa wyrażenia algebraiczne (z których przynajmniej jedno zawiera literę) połączone znakiem „=”.

Wyrażenia występujące po obu stronach znaku „=” nazywamy stronami równania, a wyrażenia algebraiczne występujące w równaniu nazywamy jego wyrazami.

R10UzdbFWB3i4
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Grafika przedstawia dwa równania. Po lewej stronie grafiki znajduje się równanie: 2x-6=x+10. Za pomocą klamry zaznaczono 2x-6 i podpisano jako: „lewa strona równania”. Tak samo zaznaczono człon x+10. i podpisano go jako: „prawa strona równania”. Po prawej stronie ekranu znajduje się drugie równanie: x+7-4+3x=4-x. Od każdego elementu składowego lewej strony równania poprowadzono strzałkę, na końcu której znajduje się podpis: „wyrazy równania”. Od każdego elementu składowego prawej strony równania także poprowadzono strzałkę, na końcu której znajduje się podpis: „wyrazy równania”.

Przykład 1

Określimy wyrazy równania: 8x+10-x+2=x-3.

Wyrazy równania: 8x, 10, -x, 2, x, -3.

Litery występujące w równaniu nazywamy niewiadomymi. Jeżeli w równaniu występuje tylko jedna niewiadoma, to równanieRównanierównanie nazywamy równaniem z jedną niewiadomą. Jeśli niewiadoma ta występuje w pierwszej potędze, to równanie nazywamy równaniem pierwszego stopnia z jedną niewiadomą.

Równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą

Równania, które nie są równaniami pierwszego stopnia z jedną niewiadomą

4x-2=x+1
4-a+1=0

4x-2=y+1
4x2-2=x+1

Mówimy, że dana liczba spełnia równanieRównanierównanie, jest rozwiązaniem równania lub pierwiastkiem równania, jeżeli po podstawieniu jej w miejsce niewiadomej otrzymujemy równość prawdziwą.

Przykład 2

Sprawdzimy, że liczba 4 jest rozwiązaniem równania 2x-2=x+2.

Podstawiamy liczbę 4 do prawej i lewej strony równania w miejsce niewiadomej x.

L=2·4-2=8-2=6
P=4+2=6
L=P

Zbiór wszystkich liczb spełniających dane równanieRównanierównanie, nazywamy zbiorem rozwiązań równania.

Równania nazywamy równoważnymi, gdy mają ten sam zbiór rozwiązań. Pokażemy teraz sposoby rozwiązywania równań metodą równań równoważonych. Metoda ta pozwala w prosty sposób wyznaczyć niewiadomą, przekształcając kolejno dane równanie na prostsze równania równoważne.

Aby otrzymać równanie równoważneRównanie równoważnerównanie równoważne danemu, obie strony równania możemy przekształcić, stosując prawa działań lub przeprowadzając redukcję wyrazów podobnych.

Przykład 3

Rozwiążemy równanie 4x-3-3x-4=7.

4x-3-3x-4=7
4x-12-3x+12=7 – wykonaliśmy wskazane działania
x=7 – przeprowadziliśmy redukcję wyrazów podobnych

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba 7.

Równanie równoważneRównanie równoważneRównanie równoważne danemu możemy też otrzymać, mnożąc lub dzieląc obie strony równania przez tę samą liczbę różną od zera.

Przykład 4

Rozwiążemy równanieRównanierównanie 4x=20.

Sposób 1:
Mnożymy obie strony równania przez 14.

4x=20   |·14
14·4·x=14·20
x=5

Sposób 2:
Dzielimy obie strony równania przez 4.

4·x:4=20:4
x=5

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba 5.

Równanie równoważneRównanie równoważneRównanie równoważne danemu otrzymamy, jeżeli do obu stron równania (lub od obu stron równania) dodamy (odejmiemy) to samo wyrażenie.

Przykład 5

Znajdziemy rozwiązanie równania 2x-6=x+10.

W równaniu tym niewiadome występują po obu stronach równania. Będziemy tak przekształcać równoważnie równanie, aby po jednej stronie równania otrzymać niewiadomą, a po drugiej wiadome.

2x-6=x+10
2x-6-x=x+10-x – od obu stron równania odejmujemy x
x-6=10 – zredukowaliśmy wyrazy podobne
x-6+6=10+6 – do obu stron dodajemy 6
x=16 – zredukowaliśmy wyrazy podobne

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba 16.

Przykład 6

Rozwiążemy równanie 2x+1-2=16-3x+2.

2x+1-2=16-3x+2
2x+2-2=16-3x-6 – wykonaliśmy mnożenie
2x=10-3x – zredukowaliśmy wyrazy podobne
2x+3x=10-3x+3x – do obu stron równania dodajemy 3x
5x=10 – zredukowaliśmy wyrazy podobne
5x:5=10:5 – dzielimy obie strony równania przez 5
x=2

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba 2.

Równania, które dotychczas rozwiązywaliśmy miały zawsze jedno rozwiązanie. Takie równania nazywamy oznaczonymi. Są też równania, które mają nieskończenie wiele rozwiązań. Takie równania nazywamy tożsamościowymi.

Przykład 7

Rozwiążemy równanie 6-3x-5=37-x.
Wykonujemy wskazane działania i redukujemy wyrazy podobne.

6-3x-5=37-x
6-3x+15=21-3x   |-6-15
6-3x+15-6-15=21-3x-6-15
-3x=-3x   |+3x
-3x+3x=-3x+3x
0=0

Otrzymaliśmy równość arytmetyczną.

Odpowiedź:
Każda liczba spełnia to równanieRównanierównanie. Równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań.

Nie każde równanie ma rozwiązanie. Równania, które nie mają rozwiązań nazywamy sprzecznymi.

RWbfPSCoQzl0o
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Przykład 8

Przykłady równań oznaczonych.

  • 2m-1=m+4 
    2m-1=m+4   |-m
    2m-m-1=m+4-m
    m-1=4   |+1
    m-1+1=4+1
    m=5

  • 3x-2+6=0
    3x-6+6=0
    3x=0   |:3
    x=0

  • 4--x-4-4=-x
    4+x+4-4=-x
    4+x=-x   |+x
    4+x+x=-x+x
    2x+4=0   |-4
    2x+4-4=0-4
    2x=-4   |:2
    x=-2

  • 21+x-2x-1=x-4
    2+2x-2x+2=x-4
    4=x-4   |+4
    4+4=x-4+4
    8=x

Przykład 9

Przykłady równań tożsamościowych.

  • a+4=4+a
    a+4=4+a   |-a-4
    a+4-a-4=4+a-a-4
    0=0
    Równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań.

  • 25-3a+4=27-3a
    10-6a+4=14-6a
    14-6a=14-6a   |-14+6a
    14 6 a 14 + 6 a = 14 6 a 14 + 6 a
    0=0
    Równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań.

  • a-1·-1=1-a-1-2(a-1)
    -a+1=-1+a-2a+2
    -a+1=-a+1   |+a-1
    -a+1+a-1=-a+1+a-1
    0=0
    Równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań.

  • 3--a-1=a+4
    3+a+1=a+4   |-a-4
    4+a-a-4=a+4-a-4
    0=0
    Równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań.

Przykład 10

Przykłady równań sprzecznych.

  • y+6=2y-5+y
    y+6=2y-5-y
    y+6=y-5   |+5-y
    y+6+5-y=y-5+5-y
    11=0 - sprzeczność
    Równanie nie ma rozwiązania.

  • y+1=y   |-1-y
    y+1-1-y=y-1-y
    0=-1 - sprzeczność
    Równanie nie ma rozwiązania.

  • -y+3+y=0
    -y-3+y=0
    -3=0 - sprzeczność
    Równanie nie ma rozwiązania.

  • 31-y+2=3-3y-1
    3-3y+2=3-3y+3
    5-3y=6-3y   |+3y
    5-3y+3y=6-3y+3y
    5=6 - sprzeczność
    Równanie nie ma rozwiązania.

Przykład 11

Rozwiążemy równanie.

x-3+2x=x+4+x

Redukujemy wyrazy podobne po obu stronach równania.

3x-3=2x+4

Do obu stron równania dodajemy 3.

3x-3+3=2x+4+3

Redukujemy wyrazy podobne.

3x=2x+7

Od obu stron równania odejmujemy 2x, aby po lewej stronie równania otrzymać niewiadome.

3x-2x=2x+7-2x

Redukujemy wyrazy podobne.

x=7

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba 7.

Przykład 12

Rozwiążemy równanie.

4x+1=x-21-2x

Po prawej stronie równania wykonujemy mnożenie.

4x+1=x-2+4x

Redukujemy wyrazy podobne po prawej stronie równania.

4x+1=5x-2

Do obu stron równania dodajemy 2-4x.

4x+1+2-4x=5x-2+2-4x

Redukujemy wyrazy podobne.

3=x

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba 3.

Przykład 13

Rozwiążemy równanie.

1-2-x-3+x=5-1-2x

Opuszczamy nawiasy po obu stronach równania.

1-2+x-3-x=5-1+2x

Redukujemy wyrazy podobne.

-4=4+2x

Od obu stron równania odejmujemy 4.

-4-4=4-4+2x

Redukujemy wyrazy podobne.

-8=2x

Dzielimy obie strony równania przez 2.

-8=2x   |:2
-4=x

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba -4.

Przykład 14

Rozwiążemy równanie.

2x-1-21+x=3x-1-4

Po obu stronach równania wykonujemy mnożenie.

2x-2-2-2x=3x-3-4

Redukujemy wyrazy podobne po obu stronach równania.

-4=3x-7

Do obu stron równania dodajemy 7.

-4+7=3x-7+7

Redukujemy wyrazy podobne.

3=3x

Dzielimy obie strony równania przez 3.

3=3x   |:3
1=x

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba 1.

Przykład 15

Rozwiążemy równanie.

 4-x-6+2x+1=5x-1+31-x-x

Wykonujemy mnożenie, opuszczamy nawiasy.

4-x+6+2x+2=5x-5+3-3x-x

Redukujemy wyrazy podobne.

12+x=x-2

Odejmujemy od obu stron równania x.

12+x-x=x-2-x
12=-2

Otrzymaliśmy równość arytmetyczną sprzeczną.

Odpowiedź:
Równanie nie ma rozwiązania.

W przypadku gdy rozwiązanie równania wymaga wielu przekształceń, łatwo pomylić się w obliczeniach. Warto więc wtedy sprawdzić, czy znaleziona liczba jest rzeczywiście rozwiązaniem równania.

Przykład 16

Rozwiążemy równanie -23-x+2:2=34x+1-2x-1+x+2 i wykonamy sprawdzenie.

-23-x+2:2=34x+1-2x-1+x+2

Wykonujemy najpierw działania w nawiasach kwadratowych.

-6-2x+2:2=34x+4-2x+2+x+2
-8-2x:2=32x+6+x+2

Wykonujemy dzielenie po lewej stronie, a po prawej – mnożenie.

-4+x=6x+18+x+2

Przekształcamy tak równanie, aby po prawej stronie otrzymać wyrażenia z niewiadomą, a po lewej wiadome.

-4+x=7x+20   |-20-x
-4+x-20-x=7x+20-20-x
-24=6x   |:6
-4=x

Sprawdzenie:

Do obu stron równania w miejsce x wystawiamy -4.

L=-23--4+2:2=-2·7+2:2
L=-16:2=-8
P=34-4+1-2-4-1+-4+2
P=34·-3-2-5+-2
P=3-12+10-2
P=3·-2-2=-6-2=-8

Wartości wyrażeń po obu stronach równania są równe.

P=L

Wyznaczona liczba jest rozwiązaniem równania.

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba -4.

Przykład 17

Rozwiążemy równanie, opisując kolejne kroki rozwiązania.

--x-1+x-1-1=-1-x+x-1+1

Rozwiązanie:

--x-1+x-1-1=-1-x+x-1+1

Opuszczamy nawiasy zwykłe.

--x+1+x-1-1=-1+x+x-1+1

Redukujemy wyrazy podobne.

-1=2x-1

Dodajemy do obu stron liczbę 1.

0=2x

Dzielimy obie strony równania przez 2.

0=x

Odpowiedź:
Rozwiązaniem równania jest liczba 0.

Ilustracja interaktywna

1
R8xVm9Cky0Lm6
Na grafice ukazana jest tablica szkolna, a na niej zapisane są następujące elementy. W centralnej części jest napis "Równania". Poniżej, z lewej strony tablicy znajdują się następujące równania: m+5x‑3=2(x‑m); a‑b-c=0,3d; a^4+(4x‑2y):3=0. Z prawej strony tablicy znajdują się następujące równania: a‑5=a^3; k(k+2k)=0; (1,2‑m^4)/m=2. W dolnej części tablicy znajdują się następujące równania: 3x‑6=0; a‑6(a‑1)=6‑5a; 5‑3y=4(1‑y)+4.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia tablicę szkolną, na której zapisano równania. Na ilustracji znajduje się dwanaście punktów interaktywnych, po kliknięciu, w które wyświetla się ramka z tekstem oraz nagraniem głosowym z nim tożsamym.

  1. Pierwszy punkt znajduje się nad równaniami w kolorze żółtym, jego treść jest następująca: równania z kilkoma niewiadomymi. W równaniach po obu stronach znaku równości występują wyrażenia algebraiczne. Wyrażenia te zawierają litery, oznaczające liczby, których nie znamy. Nazywamy je niewiadomymi. W każdym z tych równań występują co najmniej dwie litery. Są to równania z kilkoma niewiadomymi.

  2. Drugi punkt znajduje się po prawej stronie, nad równaniami w kolorze niebieskim, jego treść brzmi: równania z jedną niewiadomą. W każdym z tych równań występuje tylko jedna niewiadoma. Są to równania z jedną niewiadomą.

  3. Trzeci punkt znajduje się nad równaniami w kolorze pomarańczowym, jego treść jest następująca: równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą. W każdym z tych równań jest jedna niewiadoma i ta niewidoma występuje w pierwszej potędze. Są to równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą.

    Punkty cztery, pięć oraz sześć przedstawiają równania należące do grupy równań z kilkoma niewiadomymi.

  4. m+5x-3=2x-m Jest to równanie z niewiadomymi x oraz m.

  5. a-b-c=0,3d Jest to równanie z czterema niewiadomymi: a, b, c, d.

  6. a4+4x-2y:3=0 Jest to równanie z trzema niewiadomymi: a, x, y.

    Kolejne trzy punkty, czyli siedem, osiem i dziewięć należą do równań z jedną niewiadomą.

  7. a-5=a3 Jest to równanie z niewiadomą a, występującą w trzeciej potędze. Jest to równanie stopnia trzeciego z jedną niewiadomą.

  8. kk+2k=0 Jest to równanie stopnia drugiego z jedną niewiadomą k.

  9. 1,2-m4m=2 Równanie z niewiadomą m, występującą w czwartej potędze. Jest to równanie stopnia czwartego z jedną niewiadomą.

    Ostatnie trzy równania, należą do równań pierwszego stopnia z jedną niewiadomą.

  10. 3x-6=0 Rozwiązaniem tego równania jest liczba 2.

    Rzeczywiście:
    3x-6=0
    3x-6=0   |+6
    3x-6+6=0 +6 
    3x=6   |:3
    3x3=63
    x=2

  11. a-6a-1=6-5a Jest to równanie tożsamościowe. Każda liczba rzeczywista spełnia to równanie.

    Rzeczywiście:
    a-6a-1=6-5a
    a-6a+6=6-5a
    -5a+6=6-5a   |-6+5a
    -5a+6-6+5a=6-5a-6+5a
    0=0

    Otrzymana równość jest zawsze prawdziwa.

  12. 5-4y=41-y+4 Żadna liczba nie spełnia tego równania. Takie równanie nazywamy sprzecznym. To równanie nie ma więc rozwiązania.

    Rzeczywiście:
    5-4y=41-y+4
    5-4y=4-4y+4
    5-4y=-4y   |+4y
    5-4y+4y=-4y+4y
    5=0

    Otrzymaliśmy sprzeczność. Równanie nie ma rozwiązania.

Polecenie 1

Zapoznaj się z ilustracją interaktywną i na jej podstawie wskaż równaniaRównanierównania, które nie są równaniami pierwszego stopnia z jedną niewiadomą.

  1. 3x-4y=x-y

  2. a+12-5=a-2

  3. m-1=m3

  4. x-12-8=x

  5. 9-k=6k+1-k

Ry7bEeqNeAwlC
(Uzupełnij)
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2

Jakie wyrażenie należy wstawić w miejsce A, aby otrzymać równanieRównanierównanie tożsamościowe?

4x-1+32+x=5x+A
R1W5AvNhhUUIZ
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3

Podaj sformułowanie, które należy wpisać w miejsce kropek.

Równanie sprzeczne to równanieRównanierównanie, które ...

RvR4etxOTK6Zw
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
3
R1NMPUegIC89n
Ćwiczenie 1
W zadaniu znajduje się pole, w które należy przeciągnąć równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą oraz drugie pole, w które należy przeciągnąć równania, które takie nie są.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ry5wv2IwcsZ5j
Ćwiczenie 2
Rozwiązaniem równania 3-3x-1=2x-5+1 jest liczba Możliwe odpowiedzi: 1. -3, 2. 3, 3. -2, 4. 2
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1bYf5pS9fYQs
Ćwiczenie 3
Liczba 1 jest rozwiązaniem równania Możliwe odpowiedzi: 1. 2x-6=8, 2. 5x-x+1=8-2x-1, 3. -2x+4=2-x, 4. 8-3x=3+2x
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
RNSBUM8RgpSoL
Uzupełnij zdania wpisując odpowiednie liczby. Jeżeli 6x=9 to 2x=Tu uzupełnij Jeżeli x+1=5 to 3+3x=Tu uzupełnij Jeżeli x-1=-2 to -x+1=Tu uzupełnij Jeżeli 4x+1=x-6 to 3x=Tu uzupełnij Jeżeli x:10=5 to 2x=Tu uzupełnij
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
RNsFPir9sgoBw
Połącz w pary równania równoważne. 23-a-6=4-a-1 Możliwe odpowiedzi: 1. 2a=5-a, 2. -2a+12=3+a, 3. 2a=3-a, 4. -2a=5-a, 5. -12-2a=a+5 -23-a+6=4-a+1 Możliwe odpowiedzi: 1. 2a=5-a, 2. -2a+12=3+a, 3. 2a=3-a, 4. -2a=5-a, 5. -12-2a=a+5 23+a-6=4-a-1 Możliwe odpowiedzi: 1. 2a=5-a, 2. -2a+12=3+a, 3. 2a=3-a, 4. -2a=5-a, 5. -12-2a=a+5 23-a+6=4+a-1 Możliwe odpowiedzi: 1. 2a=5-a, 2. -2a+12=3+a, 3. 2a=3-a, 4. -2a=5-a, 5. -12-2a=a+5 -23+a-6=4+a+1 Możliwe odpowiedzi: 1. 2a=5-a, 2. -2a+12=3+a, 3. 2a=3-a, 4. -2a=5-a, 5. -12-2a=a+5
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
RuvWROnMjQ46q
Łączenie par. Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz Prawda - jeżeli zdanie jest prawdziwe, Fałsz - jeżeli jest fałszywe.. Redukując po każdej stronie równania 8+4x-x-3=5x-6-5x wyrazy podobne otrzymujemy 3x+5=-6.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wykonując po każdej stronie równania10-62-x=51+x-3 mnożenie otrzymujemy 10-12+6x=5+5x-3.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Po wykonaniu dzielenia w równaniu 10x-5:5=2x otrzymujemy 2x-5=2x.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Opuszczając nawiasy po każdej stronie równania 4-x-x-1=-3x-4 otrzymujemy 4-x-x-1=-3x+4.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 7
R1WrE5lcSdQsM
Przeciągnij równania na odpowiednie pola. Równania oznaczone: Możliwe odpowiedzi: 1. -x+x-1+1=0, 2. x+x-1+1=2x, 3. -x-x-1+1=0, 4. x-x-1+1=x, 5. x+x-1+1=0, 6. -x-x-1+x=x, 7. -x+x-1+1=0, 8. 2x-x-1+1=0 Równania tożsamościowe: Możliwe odpowiedzi: 1. -x+x-1+1=0, 2. x+x-1+1=2x, 3. -x-x-1+1=0, 4. x-x-1+1=x, 5. x+x-1+1=0, 6. -x-x-1+x=x, 7. -x+x-1+1=0, 8. 2x-x-1+1=0 Równania sprzeczne: Możliwe odpowiedzi: 1. -x+x-1+1=0, 2. x+x-1+1=2x, 3. -x-x-1+1=0, 4. x-x-1+1=x, 5. x+x-1+1=0, 6. -x-x-1+x=x, 7. -x+x-1+1=0, 8. 2x-x-1+1=0
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8

Wykaż, że równanie 23x-4--x-1:7+1=-32+x+4x nie ma rozwiązania.

R1Mx2IPbDLSD0
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9

Rozwiąż równania.

  1. 8- 3x=3+2x

  2. 5x-x+1=11-2x-1

  3. 7x-1-61-x=0

RxzXkNLOUmlIC
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Wykaż, że równanie 5 3 ( 1 4 x ) + 2 ( 3 6 x ) = 0 nie ma rozwiązania.

R1eLstmu20KkI
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 11

Wykaż, że równanie -2x-3+2x+1=5 ma nieskończenie wiele rozwiązań.

RgUM3i3AfjBGm
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
ROYE8IsICKxgx1
Ćwiczenie 12
Połącz w pary równanie z jego rozwiązaniem x+16=10 Możliwe odpowiedzi: 1. -4, 2. -13, 3. -6, 4. 4, 5. 6, 6. 0 2x=8 Możliwe odpowiedzi: 1. -4, 2. -13, 3. -6, 4. 4, 5. 6, 6. 0 x4=0 Możliwe odpowiedzi: 1. -4, 2. -13, 3. -6, 4. 4, 5. 6, 6. 0 13x=2 Możliwe odpowiedzi: 1. -4, 2. -13, 3. -6, 4. 4, 5. 6, 6. 0 x=2x Możliwe odpowiedzi: 1. -4, 2. -13, 3. -6, 4. 4, 5. 6, 6. 0 3x=1 Możliwe odpowiedzi: 1. -4, 2. -13, 3. -6, 4. 4, 5. 6, 6. 0
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Rfd8NVeZM2vT01
Ćwiczenie 13
Połącz równanie z jego rozwiązaniem. -2 Możliwe odpowiedzi: 1. 112x=3, 2. 0,125x=34, 3. 214x=-9, 4. 0,4x=1,2, 5. 2x=-4, 6. 14x=-34 -3 Możliwe odpowiedzi: 1. 112x=3, 2. 0,125x=34, 3. 214x=-9, 4. 0,4x=1,2, 5. 2x=-4, 6. 14x=-34 2 Możliwe odpowiedzi: 1. 112x=3, 2. 0,125x=34, 3. 214x=-9, 4. 0,4x=1,2, 5. 2x=-4, 6. 14x=-34 -4 Możliwe odpowiedzi: 1. 112x=3, 2. 0,125x=34, 3. 214x=-9, 4. 0,4x=1,2, 5. 2x=-4, 6. 14x=-34 3 Możliwe odpowiedzi: 1. 112x=3, 2. 0,125x=34, 3. 214x=-9, 4. 0,4x=1,2, 5. 2x=-4, 6. 14x=-34 6 Możliwe odpowiedzi: 1. 112x=3, 2. 0,125x=34, 3. 214x=-9, 4. 0,4x=1,2, 5. 2x=-4, 6. 14x=-34
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RuRDqvFqBj4yO
Ćwiczenie 14
Dostępne opcje do wyboru: -920, 0, 2,84, 14, -2, -214, -14, 413, 3, -120, 0,4, 4,2. Polecenie: Rozwiąż równanie. Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. 3a=1,2
a= luka do uzupełnienia -2x=12
x= luka do uzupełnienia -34z=1,5
z= luka do uzupełnienia 314v=1
v= luka do uzupełnienia -2,84x=0
x= luka do uzupełnienia -513p=225
p= luka do uzupełnienia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RIlTTcJlj6QzW1
Ćwiczenie 15
Zadanie interaktywne
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RTxtoIPdzkKs3
Ćwiczenie 16
Rozwiąż równanie. Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. 3+y=-2y
y= 1. -2, 2. -147, 3. -4, 4. 11116, 5. 3, 6. 123, 7. 0, 8. 9, 9. 135, 10. 1, 11. -7, 12. -1, 13. -17a-1=5a-1
a= 1. -2, 2. -147, 3. -4, 4. 11116, 5. 3, 6. 123, 7. 0, 8. 9, 9. 135, 10. 1, 11. -7, 12. -1, 13. -172x-35=x+1
x= 1. -2, 2. -147, 3. -4, 4. 11116, 5. 3, 6. 123, 7. 0, 8. 9, 9. 135, 10. 1, 11. -7, 12. -1, 13. -1723x+5=13
x= 1. -2, 2. -147, 3. -4, 4. 11116, 5. 3, 6. 123, 7. 0, 8. 9, 9. 135, 10. 1, 11. -7, 12. -1, 13. -17-34+14t=1,5
t= 1. -2, 2. -147, 3. -4, 4. 11116, 5. 3, 6. 123, 7. 0, 8. 9, 9. 135, 10. 1, 11. -7, 12. -1, 13. -17-0,4z+2,7=115z
z= 1. -2, 2. -147, 3. -4, 4. 11116, 5. 3, 6. 123, 7. 0, 8. 9, 9. 135, 10. 1, 11. -7, 12. -1, 13. -17
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RtRAasAjhXO0t1
Ćwiczenie 17
Zastanów się, które równanie będzie równoważne do równania podanego. Uzupełnij zdania, przeciągając w luki odpowiednie równania lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Równoważne do równania 2x+4=6  będzie równanie 1. 3x=10, 2. 5x=8, 3. 5x=10, 4. 6x=4, 5. 2x=2, 6. 7x=5, 7. 3x=2, 8. 2x=16, 9. 2x=4, 10. 9x=2.Równoważne do równania 12x=4 będzie równanie 1. 3x=10, 2. 5x=8, 3. 5x=10, 4. 6x=4, 5. 2x=2, 6. 7x=5, 7. 3x=2, 8. 2x=16, 9. 2x=4, 10. 9x=2. Równoważne do równania 5x=10 będzie równanie 1. 3x=10, 2. 5x=8, 3. 5x=10, 4. 6x=4, 5. 2x=2, 6. 7x=5, 7. 3x=2, 8. 2x=16, 9. 2x=4, 10. 9x=2.Równoważne do równania 3x=1 będzie równanie 1. 3x=10, 2. 5x=8, 3. 5x=10, 4. 6x=4, 5. 2x=2, 6. 7x=5, 7. 3x=2, 8. 2x=16, 9. 2x=4, 10. 9x=2.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R4XcO0DdAR0Qv1
Ćwiczenie 18
Połącz w pary równania równoważne. 3x+2=5 Możliwe odpowiedzi: 1. 6x+1=3x+10, 2. 2x-1=4x, 3. 2x=8, 4. 2x+2=5-x x-12=2x Możliwe odpowiedzi: 1. 6x+1=3x+10, 2. 2x-1=4x, 3. 2x=8, 4. 2x+2=5-x 12x=2 Możliwe odpowiedzi: 1. 6x+1=3x+10, 2. 2x-1=4x, 3. 2x=8, 4. 2x+2=5-x 2x-1=x+2 Możliwe odpowiedzi: 1. 6x+1=3x+10, 2. 2x-1=4x, 3. 2x=8, 4. 2x+2=5-x
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RYEdbjDkKlbgL1
Ćwiczenie 19
Kliknij w lukę, aby wyświetlić listę rozwijalną i wybierz odpowiednie liczby tak, aby równania były równoważne. 2x=84x= 1. 3, 2. 10, 3. 4, 4. 11, 5. 6, 6. 2, 7. 7, 8. 17, 9. 16, 10. 5x2=4x+4= 1. 3, 2. 10, 3. 4, 4. 11, 5. 6, 6. 2, 7. 7, 8. 17, 9. 16, 10. 52x+3=14x+ 1. 3, 2. 10, 3. 4, 4. 11, 5. 6, 6. 2, 7. 7, 8. 17, 9. 16, 10. 5 =23x1=2x5x 1. 3, 2. 10, 3. 4, 4. 11, 5. 6, 6. 2, 7. 7, 8. 17, 9. 16, 10. 5 =2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R13XpoSLGPoEi1
Ćwiczenie 20
Kliknij w lukę, aby wyświetlić listę rozwijalną i wybierz taką liczbę lub wyrażenie algebraiczne, aby równanie było sprzeczne. x=x+ 1. -5x+2, 2. -5x, 3. x+2, 4. 1, 5. -3x+25x3=2 1. -5x+2, 2. -5x, 3. x+2, 4. 1, 5. -3x+22x+3=x+ 1. -5x+2, 2. -5x, 3. x+2, 4. 1, 5. -3x+223x=1+ 1. -5x+2, 2. -5x, 3. x+2, 4. 1, 5. -3x+2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RIkTXv59xZgwL1
Ćwiczenie 21
Kliknij w lukę, aby wyświetlić listę rozwijalną i wybierz takie wyrażenie algebraiczne, aby równanie było tożsamościowe. x6=x 1. -3x+1, 2. 2x+2, 3. x-2, 4. 6, 5. 3x313+x=1+ 1. -3x+1, 2. 2x+2, 3. x-2, 4. 6, 5. 3x3x+2=x+ 1. -3x+1, 2. 2x+2, 3. x-2, 4. 6, 5. 3x1-2x=x+ 1. -3x+1, 2. 2x+2, 3. x-2, 4. 6, 5. 3x
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Rb6EKlBlzk6eA
Ćwiczenie 22
Które równanie nie ma rozwiązania? Zaznacz wszystkie prawidłowe odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. 2x-3=2x+3, 2. 2x+5=3x+5, 3. 12x+4=x-23+14x, 4. 3x-2x+1=x-3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R9Jz0qhNjpVvJ
Ćwiczenie 23
Które równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań? Zaznacz wszystkie prawidłowe odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. 3x+2-1=3x+5, 2. 1-3x=12x+3x+12, 3. 2+x=122x+4, 4. 13x+1=319x+1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RsbTt4YPeXyKS1
Ćwiczenie 24
Przeciągnij elementy z dolnej sekcji do górnej. Równania tożsamościowe Możliwe odpowiedzi: 1. 3x1=2+3x, 2. x1=x+1, 3. 2x=2x+1, 4. 2x+1=x+1, 5. 5x=2x, 6. 2x+1=2x+12, 7. 3x1=2x1 Równania sprzeczne Możliwe odpowiedzi: 1. 3x1=2+3x, 2. x1=x+1, 3. 2x=2x+1, 4. 2x+1=x+1, 5. 5x=2x, 6. 2x+1=2x+12, 7. 3x1=2x1 Równania, które mają jedno rozwiązanie Możliwe odpowiedzi: 1. 3x1=2+3x, 2. x1=x+1, 3. 2x=2x+1, 4. 2x+1=x+1, 5. 5x=2x, 6. 2x+1=2x+12, 7. 3x1=2x1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RJWwBp5k1jDMx
Ćwiczenie 25
Jakie jest równanie x+2=2-x? Zaznacz prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. sprzeczne, 2. ma jedno rozwiązanie, 3. tożsamościowe, 4. nie ma rozwiązania
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Rv8TDqifgTgGu
Ćwiczenie 26
Wybierz równanie, które nie jest równoważne pozostałym równaniom. Możliwe odpowiedzi: 1. 2x+4=2, 2. 2x+1=-1, 3. 2x=6, 4. 4x=-4
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RSvAUy8fVdGlb
Ćwiczenie 27
Która liczba spełnia równanie -x+1-x-1=x-x-1-x? Zaznacz prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. 0, 2. 1, 3. 2, 4. 3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R6L29jgDoCZiL
Ćwiczenie 28
Elementy do uszeregowania: 1. 33x+2=7, 2. 3x=75, 3. 3x=12, 4. x=4, 5. 31x+2=7, 6. 3x+5=7
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1Vzbmy1KjTwV
Ćwiczenie 29
Ułóż w kolejności, w jakiej to równanie powinno być rozwiązane. Elementy do uszeregowania:
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RhOjctMhSooGV
Ćwiczenie 30
Rozwiąż równanie. Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby. 3x-1-x+2=5
x= 1. 1, 2. 12, 3. -4, 4. -2, 5. 2, 6. 2, 7. 32, 8. równanie tożsamościowe, 9. -19, 10. 3, 11. 0, 12. 67, 13. -34, 14. równanie sprzeczne2x-x-1=3+3x-2
x= 1. 1, 2. 12, 3. -4, 4. -2, 5. 2, 6. 2, 7. 32, 8. równanie tożsamościowe, 9. -19, 10. 3, 11. 0, 12. 67, 13. -34, 14. równanie sprzeczne-2x-1+2x=3-x-1
x= 1. 1, 2. 12, 3. -4, 4. -2, 5. 2, 6. 2, 7. 32, 8. równanie tożsamościowe, 9. -19, 10. 3, 11. 0, 12. 67, 13. -34, 14. równanie sprzeczne124x-2-2x+1=5x+22x-1
x= 1. 1, 2. 12, 3. -4, 4. -2, 5. 2, 6. 2, 7. 32, 8. równanie tożsamościowe, 9. -19, 10. 3, 11. 0, 12. 67, 13. -34, 14. równanie sprzeczne-x-1+23x-1=-2x +5
x= 1. 1, 2. 12, 3. -4, 4. -2, 5. 2, 6. 2, 7. 32, 8. równanie tożsamościowe, 9. -19, 10. 3, 11. 0, 12. 67, 13. -34, 14. równanie sprzeczne-31-x-5x+2=-2x+1
Jest to 1. 1, 2. 12, 3. -4, 4. -2, 5. 2, 6. 2, 7. 32, 8. równanie tożsamościowe, 9. -19, 10. 3, 11. 0, 12. 67, 13. -34, 14. równanie sprzeczne.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RfsAV4w0py5dN
Ćwiczenie 31
Rozwiąż równania i połącz je w pary z rozwiązaniami. x+13+2x5=2 Możliwe odpowiedzi: 1. x=2311, 2. x=1213, 3. x=1110, 4. x=-711, 5. x=12, 6. x=2141 x2+x3+x4=1 Możliwe odpowiedzi: 1. x=2311, 2. x=1213, 3. x=1110, 4. x=-711, 5. x=12, 6. x=2141 2x-32+x=x+13 Możliwe odpowiedzi: 1. x=2311, 2. x=1213, 3. x=1110, 4. x=-711, 5. x=12, 6. x=2141 3x-17-x-22=0 Możliwe odpowiedzi: 1. x=2311, 2. x=1213, 3. x=1110, 4. x=-711, 5. x=12, 6. x=2141 x-13-x+14=x Możliwe odpowiedzi: 1. x=2311, 2. x=1213, 3. x=1110, 4. x=-711, 5. x=12, 6. x=2141 x+12-2x3=x-1-x5 Możliwe odpowiedzi: 1. x=2311, 2. x=1213, 3. x=1110, 4. x=-711, 5. x=12, 6. x=2141
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RoQDIiwf8ddpc
Ćwiczenie 32
Rozwiąż równanie. Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. x+12+3x=14+2x-1
x= 1. 256, 2. 916, 3. 7, 4. -112, 5. -5, 6. -125, 7. -11531, 8. 11757, 9. 2, 10. 711, 11. -134, 12. 1614, 13. 1133x-12=x+15-2x-1
x= 1. 256, 2. 916, 3. 7, 4. -112, 5. -5, 6. -125, 7. -11531, 8. 11757, 9. 2, 10. 711, 11. -134, 12. 1614, 13. 113x-2x-13=12-3x+2
x= 1. 256, 2. 916, 3. 7, 4. -112, 5. -5, 6. -125, 7. -11531, 8. 11757, 9. 2, 10. 711, 11. -134, 12. 1614, 13. 113x2+113-x3=13x+12
x= 1. 256, 2. 916, 3. 7, 4. -112, 5. -5, 6. -125, 7. -11531, 8. 11757, 9. 2, 10. 711, 11. -134, 12. 1614, 13. 113115x-213x-2=2x-2325-x
x= 1. 256, 2. 916, 3. 7, 4. -112, 5. -5, 6. -125, 7. -11531, 8. 11757, 9. 2, 10. 711, 11. -134, 12. 1614, 13. 1133-2x-17+2x=1,5x-3-x2
x= 1. 256, 2. 916, 3. 7, 4. -112, 5. -5, 6. -125, 7. -11531, 8. 11757, 9. 2, 10. 711, 11. -134, 12. 1614, 13. 113
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 33

Zapisz i rozwiąż równanie opisujące sytuację przedstawioną na rysunku.

RaB1U41ctYdKt1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RhHUom4xUuve2
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1MHCCldMU8BW
Ćwiczenie 33
Rozwiąż równanie. Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. 10y+6=26
y= 1. 16, 2. 3, 3. 5, 4. 112, 5. 2, 6. 186a+5=35
a= 1. 16, 2. 3, 3. 5, 4. 112, 5. 2, 6. 184x+62·6=20
x= 1. 16, 2. 3, 3. 5, 4. 112, 5. 2, 6. 18a+2a+1+2a+5+a+3a+5+3a+1=37
a= 1. 16, 2. 3, 3. 5, 4. 112, 5. 2, 6. 18
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RJSHn0LfFz4Bx
Ćwiczenie 34
Zapisz i rozwiąż równanie. Uzupełnij odpowiedzi, przeciągając w luki odpowiednie wyrażenia lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Średnia arytmetyczna liczb xx+4 jest równa 10.
Odpowiedź: Rozwiązanie to 1. x+x+42=10, x=8, 2. x2+3=2x+12, x=5, 3. 5·2x=25, x=2,5.Liczba 25 jest pięć razy większa od podwojonej liczby x.
Odpowiedź: Rozwiązanie to 1. x+x+42=10, x=8, 2. x2+3=2x+12, x=5, 3. 5·2x=25, x=2,5.Liczby: o 3 większa od połowy x2 razy mniejsza od 2x+1 są równe.
Odpowiedź: Rozwiązanie to 1. x+x+42=10, x=8, 2. x2+3=2x+12, x=5, 3. 5·2x=25, x=2,5.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 35

Wyznacz wszystkie wartości a, dla których rozwiązaniem równania 2x+1+4+a·x=18-2x jest liczba całkowita.

R77d1tHkewXeW
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 36

Jakie wyrażenie należy wstawić w miejsce v, aby równanie miało nieskończenie wiele rozwiązań?

-232x-v-1=-3-2-x+2v-2+23v-1+x+1
RN4gsaXnL46gl
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Słownik

równanie
równanie

dwa wyrażenie algebraiczne (z których przynajmniej jedno zawiera literę) połączone znakiem „=”.

równanie równoważne
równanie równoważne

równania mające ten sam zbiór rozwiązań.

Notatnik

Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.

R1b8OvSPUG8s3
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.