„Za mało świata za morzami”
Poszukaj w dowolnych źródłach informacji o Krzysztofie Kolumbie. Zapisz – tutaj lub w zeszycie – krótką notatkę, którą można by zamieścić na stronie internetowej poświęconej wielkim odkryciom geograficznym.
Porównaj swoje notatki z fragmentem książki Michaela H. HartaMichaela H. Harta. Zaznacz dowolnym kolorem informacje w tekście, które są dla ciebie nowe.
Krzysztof KolumbPróbując odnaleźć zachodnią drogę morską z Europy do krajów Wschodu, Kolumb nieoczekiwanie odkrył Amerykę i tym samym wywarł większy wpływ na historię, niż prawdopodobnie sam się spodziewał. Odkrycie Kolumba, które zapoczątkowało epokę badań i kolonizacjikolonizacji Nowego Świata, było jednym z najważniejszych punktów zwrotnych w historii. Dało ono ludom Europy dostęp do dwóch nowych kontynentów, gdzie mogła osiedlać się część ich rosnącej liczebnie populacjipopulacji. Nowe źródło bogactw mineralnych i surowców zmieniło gospodarkę Europy. Odkrycie to spowodowało także zniszczenie cywilizacji Indian amerykańskich. W dalszej perspektywie odkrycie Kolumba doprowadziło również do powstania na półkuli zachodniej wielu nowych narodów, całkowicie odmiennych od ludów indiańskich, które zamieszkiwały niegdyś na tych terenach. Te nowe narody wywarły następnie duży wpływ na losy narodów Starego Świata.
Podstawowe fakty z życia Kolumba są dobrze znane. Urodził się w Genui we Włoszech w 1451 r. Gdy dorósł, został kapitanem i wprawnym nawigatoremnawigatorem. Z biegiem czasu Kolumb nabrał przekonania, że przecinając Atlantyk w kierunku zachodnim, można znaleźć dogodną drogę morską do Azji Wschodniej, i usilnie dążył do realizacji tego pomysłu. W końcu namówił Izabelę I, królową Kastylii, do sfinansowania wyprawy.
Okręty Kolumba opuściły Hiszpanię 3 sierpnia 1492 roku. Po drodze żeglarze zatrzymali się na Wyspach Kanaryjskich, w pobliżu wybrzeża Afryki. 6 września opuścili je i pożeglowali na zachód. Gdy podróż się przeciągała, marynarzy ogarnął strach i chcieli zawrócić. Kolumb nalegał jednak na kontynuowanie wyprawy i wreszcie 12 października 1492 r. żeglarze ujrzeli ląd.
Michael H. Hart, Krzysztof Kolumb, [w:] tegoż, 100 postaci, które miały największy wpływ na dzieje ludzkości, Warszawa 1996, s. 63.
Jakimi cechami musiał się odznaczać Krzysztof Kolumb, żeby poprowadzić wyprawę na nieznane lądy? Zanotuj w kilku zdaniach – tutaj lub w zeszycie – swoje refleksje na ten temat.
Wysłuchaj recytacji wiersza Władysława Broniewskiego pt. „Kolumb”. Zwróć uwagę na przedstawione w tym utworze emocje.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Wiersz Władysława Broniewskiego czyta Krzysztof Kulesza Wiersz Władysława Broniewskiego czyta Krzysztof Kulesza Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego.
Przeczytaj wiersz Władysława Broniewskiego. Zaznacz w tekście dowolnymi kolorami:
dwa epitety,
uosobienie,
porównanie,
metaforę.
KolumbRyczy ocean, ciężko tocząc fale.
Między otchłanią nieb i wód odmęty,
płyną na zachód długo i wytrwale
trzy pod wzdętymi żaglami okręty.Trzeci już miesiąc prują szlak nieznany,
lądu nie widać, lęk pośród załogi.
MirażeMiraże wstają z mętu morskiej piany,
wicher się zrywa gwałtowny, złowrogi.„Wracajmy!” – woła żeglarzy gromada,
lecz Krzysztof Kolumb, śmiały wódz wyprawy,
”Na zachód dalej!” – twardo odpowiada,
jednako bliski i śmierci i sławy.O, ileż woli na to, ileż męstwa
w sercu mieć trzeba, aby wbrew nadziei
wierzyć w marzenie i iść do zwycięstwa,
jak żołnierz, który ginie po kolei.Braknie już jadła i wody do picia,
bunt wśród załogi szerzy się jak dżuma.
”Dalej!” – rozkazał Kolumb – jakby z życia
śmierć tylko wybrał. Rozkazał i duma.On, który ufał losowi i gwiazdom,
zadrżał, a troska czoło mu ocienia...
I nagle spojrzał na bocianie gniazdo,
a stamtąd okrzyk: – „Ziemia! Ziemia! Ziemia!”Wie, że nikt jego nie podzieli sławy,
tak los nagradza tych, co chcą być sami.
Innym wystarczy sen i miska strawy,
jemu – za mało świata za morzami.Władysław Broniewski, Kolumb, [w:] tegoż, Przyjaciele dzieciństwa, Łódź 1986, s. 59.
Władysław Broniewski
Poeta, żołnierz, twórca poezji rewolucyjnej, liryki miłosnej oraz trenów, czyli wierszy żałobnych, tłumacz.
Opowiedz swoimi słowami, co się działo podczas rejsu. Opisz emocje, jakie towarzyszyły wyprawie.
W każdym zadaniu zaznacz poprawną odpowiedź. Pamiętaj, że odpowiedź jest tylko jedna. Do tekstu możesz zaglądać przez cały czas. Jeśli się pomylisz, spróbuj jeszcze raz.
Jakim kapitanem był Krzysztof Kolumb? Dlaczego poeta porównał go do żołnierza? Porozmawiajcie o tym w klasie. Odnieście się zarówno do informacji z tekstu Harta, jak i do własnych notatek oraz wiersza Władysława Broniewskiego.
Zastanówcie się i porozmawiajcie o tym, jak dokonania Kolumba mogą oceniać dziś potomkowie podbitych ludów zamieszkujących tereny Ameryki, czyli Indian. Czy będą podzielali zdanie o pozytywnym znaczeniu jego odkrycia?