Churchill: plan zjednoczenia Europy, 19 września 1946 r.

Wszyscy wiemy, że obydwie Wojny światowe, przez które przeszliśmy, zostały wywołane próżną namiętnością niedawno zjednoczonych Niemiec grania dominującej roli w świecie. (…)

Winny musi być ukarany. Niemcy muszą być pozbawione możliwości ponownego uzbrojenia i rozpętania nowej wojny agresywnej. Gdy wszystko zostanie tak przeprowadzone, jak jest przeprowadzane, to wtedy musi nastąpić koniec odpłaty, musi nastąpić to, co pan Gladstone nazwał błogosławionym aktem zapomnienia, musimy wszyscy odwrócić się od okropnej przeszłości. Musimy patrzeć w przyszłość, nie możemy pozwolić sobie na to, żeby wlec za sobą poprzez przyszłe lata nienawiść i zemstę, która powstała z krzywd przeszłości. (…)

Powiem teraz rzecz, która was zdziwi. Pierwszym krokiem do odbudowy rodziny państw europejskich musi być współpraca pomiędzy Francją a Niemcami. Tylko tą drogą Francja może odzyskać moralne i kulturalne kierownictwo Europy. Nie jest możliwa odbudowa Europy bez wielkiej intelektualnie Francji i bez wielkich intelektualnie Niemiec.

(…)

1 Źródło: Churchill: plan zjednoczenia Europy, 19 września 1946 r., [w:] Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej po II wojnie światowej. 1945-1955, część 1, t. 1, oprac. A. Basak, T. Marczak, wybór A. Basak, T. Marczak, Wrocław 1989, s. 108–110.

Konrad Adenauer o znaczeniu Europejskiej Wspólnoty Obronnej

(…)

W dniu 19 marca 1953 roku Bundestag przyjął w trzecim czytaniu większością 62 głosów traktat niemiecki, większością 59 głosów traktat o EWO. (…)

Jeśli już w roku 1952 konieczne było zawarcie układu o Europejskiej Wspólnocie Obronnej oraz kontynuowanie polityki europejskiej rządu federalnego, to od śmierci Stalina stało się to jeszcze bardziej konieczne. (…)

Nie byłoby słuszne budowanie swego sądu o traktacie jedynie na krytyce szczegółów bez dostrzegania tego, o czym powiedziano uprzednio a również istoty i doniosłości traktatu jako całości w takiej sytuacji światowej jak nasza. Gdy rozpatruję i oceniam to dzieło, dochodzę do następującej konkluzji: byliśmy zagrożeni, byliśmy przedmiotem w polityce zagranicznej innych państw, nie potrafiliśmy się bronić. Ten stan zmieniłby się szybko i gruntownie po ratyfikacji traktatu niemieckiego i traktatu o EWO. Moglibyśmy się sami obronić wspólnie z pozostałymi państwami Europejskiej Wspólnoty Obronnej i siłami zbrojnymi NATO. Bylibyśmy zabezpieczeni i włączeni do największej organizacji obronnej, jaką kiedykolwiek stworzyła ludzkość. Przez ratyfikację traktatu o EWO jako wolny naród położyliśmy wraz z innymi fundament pod polityczną i gospodarczą jedność Europy i wnieśliśmy nasz wkład w dzieło ratowania Europy przed grożącym jej upadkiem, i zagładą.

(…)

2 Źródło: Konrad Adenauer o znaczeniu Europejskiej Wspólnoty Obronnej, [w:] Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej po II wojnie światowej.1945-1955, część 2, t. 1, oprac. A. Basak, T. Marczak, wybór A. Basak, T. Marczak, Wrocław 1989, s. 376–381.