Gra edukacyjna

Polecenie 1

Jak sprawnie wykonujesz obliczenia na podstawie równań reakcji chemicznych? Zagraj w poniższą grę planszową, a następnie rozwiąż ćwiczenia. Aby wylosować pytanie, kliknij na ikonę kostki do gry. Do dyspozycji masz układ okresowy pierwiastków, a na polach oznaczonych gwiazdkami czekają niespodzianki w postaci ciekawostek i wskazówek. W trybie jednoosobowym Twoim celem jest dotarcie do mety z jak największą ilością punktów. W każdym zadaniu, za prawidłową odpowiedź otrzymasz jeden punkt, zaś za nieprawidłową go utracisz. Nie martw się jednak! W niektórych przypadkach, po udzieleniu złej odpowiedzi otrzymasz podpowiedź oraz możliwość poprawy. Grając z kolei w trybie dwuosobowym, wygrywa osoba, która, osiągając metę, zdobędzie największą ilość punktów. Rzucacie kostką na zmianę. W tym wypadku również albo otrzymujesz jeden punkt za każdą prawidłową odpowiedź, albo go tracisz, jeśli odpowiedź będzie zła. W tym trybie gry nie otrzymujecie podpowiedzi. Powodzenia!

R1L2pV6wINxIq

Gra edukacyjna pt. *Obliczenia na podstawie równań reakcji chemicznych*
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 1

Odpowiedz na pytania.

R1eRNGunjdjmT

Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w równaniu reakcji chemicznej. Możesz pozostawić puste pola.

{}Ca(OH)₂ + ............HCl → {}CaCl₂ + ............H₂O

R1eiywhx04QII

Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w równaniu reakcji chemicznej. Możesz pozostawić puste pola.

{}C₂H₅OH + ............O₂ → ............CO₂ + ............H₂O

R1RduTgc8UrEy

Oblicz stężenie procentowe roztworu wody utlenionej, skoro do jego przygotowania użyto 11 g nadtlenku wodoru oraz 109 g wody.

Podaj odpowiedź z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.
Odpowiedź: Stężenie procentowe roztworu wynosi ............%.

RCJqzVYhoLySr

Uzupełnij liczbę Avogadra (N_A) do trzeciego miejsca po przecinku.

N_A = ............ ⋅ 10²³

RDJthLoj4wOsJ

_{............................ → 34}Se ^{78,96 ← ........................}
Nazwa pierwiastka: .............

_{............................ → 22}Ti ^{47,867 ← ........................}
Nazwa pierwiastka: .............

_{............................ → 13}Al ^{26,98 ← ........................}
Nazwa pierwiastka: .............

RC4EKAgR63NDJ

Oblicz masę cząsteczkową kwasu fosforowego.

Podaj wynik z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.
Odpowiedź: Masa cząsteczkowa kwasu fosforowego wynosi ............ u.

R1VGBZIRtlDrU

Oblicz, ile razy masa cząsteczkowa etanu C₂H₆ jest mniejsza od masy cząsteczkowej glukozy C₆H₁₂O₆.

Należy skorzystać z podanych wartości:
M_O = 16 u
M_H = 1 u
M_C = 12 u
Odpowiedź: Masa cząsteczkowa etanu jest ............ razy mniejsza od masy cząsteczkowej glukozy.

Rlo5jsmLnE3ms

Oblicz stężenie procentowe jodu w jodynie, jeżeli otrzymano ją w wyniku rozpuszczenia 8 g jodu w 72 g etanolu.

Podpowiedź:
Skorzystaj ze wzoru C_p = (m_s/m_r) · 100%

Odpowiedź: Stężenie procentowe jodu w jodynie wynosi ............%.

R14YxKEOXZY41

Jaką objętość stanowi 0,5 molowy roztwór, który zawiera 0,25 mola substancji? Wynik podaj w cm³.

Podpowiedź:
Skorzystaj ze wzoru C_m=n/V

Odpowiedź: Roztwór ma objętość ............ cm³.

R1GiSqDfTldYZ

Rozpuszczono w wodzie 3 g kwasu octowego CH₃COOH, otrzymując 200 cm³ roztworu. Oblicz stężenie molowe otrzymanego roztworu.

Podpowiedź:
Skorzystaj ze wzoru na stężenie molowe.
Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

Odpowiedź: Stężenie molowe roztworu wynosi ............ mol/dm³.

R1WQMbtx0aZ9d

W 0,7 dm³ roztworu znajduje się 18 g glukozy (C₆H₁₂O₆). Oblicz stężenie molowe roztworu cukru.

W obliczeniach przyjmij przybliżone wartości mas atomowych:
M_C = 12 u
M_H = 1 u
M_O = 16 u

Podpowiedź:
Wyznacz liczbę moli glukozy, a następnie wykorzystaj wzór na stężenie molowe.
Wynik podaj z dokładnością do trzech miejsc po przecinku.

Odpowiedź: Stężenie molowe cukru wynosi ............ mol/dm³.

R1bNueCZ0RaMR

W 0,5 dm³ wody gipsowej znajduje się 1 g siarczanu(VI) wapnia. Oblicz stężenie molowe tego roztworu.

W obliczeniach przyjmij przybliżone wartości mas atomowych:
M_Ca = 40 u;
M_S = 32 u;
M_O = 16 u.

Podpowiedź:
Wyznacz masę molową siarczanu(VI) wapnia, a następnie liczbę moli. Liczbę moli wykorzystaj we wzorze na stężenie molowe.
Wynik podaj z dokładnością do trzech miejsc po przecinku.

Odpowiedź: Stężenie molowe roztworu wynosi ............ mol/dm³.

RNhVlvlBE5aag

Oblicz, jaka jest masa atomu złota wyrażona w gramach.

Podpowiedź.
m_Au = 197 u
1 u odpowiada wartości 1,66 · 10^-27kg

Odpowiedź: Masa atomu złota wynosi ............ · 10^............ g.

RwutOOCAIaYpW

Zgromadzono 11,01 · 10²³ atomów sodu. Oblicz, ile to moli.

Podpowiedź.
N= 11,01 · 10²³ atomów
N_A= 6,02 · 10²³ atomów w 1 molu

Podaj odpowiedź z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

Odpowiedź: 11,01 · 10²³ atomów sodu to ............ mola.

RCeXEVgWb0UfP

Oblicz, ile cząsteczek zawartych jest w 5 molach amoniaku (NH₃).

Podpowiedź:
N_A= 6,02 · 10²³ cząsteczek w molu.
Odpowiedź podaj z dokładnością do 2 miejsc po przecinku.

Odpowiedź: W 5 molach amoniaku zawarte jest ............ · 10^............ cząsteczek.

R1MseSsRI91Yp

Wyznacz zawartość procentową węgla (C) w glukozie (C₆H₁₂O₆).

M(O) = 16 g ⋅ mol^-1
M(C) = 12 g ⋅ mol^-1
M(H) = 1 g ⋅ mol^-1

Podpowiedź.
%(C) = M(C)/M(C₆H₁₂O₆) ⋅ 100%.

Odpowiedź: Zawartość procentowa węgla w glukozie wynosi ............%.

RvKRW6A0TAi73

Oblicz, jaką objętość kwasu solnego o stężeniu 0,5 mol ⋅ dm^-3 należy użyć do całkowitego zobojętnienia 100 cm³ roztworu Ca(OH)₂ o stężeniu 0,2 mol ⋅ dm^-3.

2HCl + Ca(OH)₂ → CaCl₂ + 2H₂O

Podpowiedź:
Z reakcji wynika, że na 2 mole HCl przypada 1 mol Ca(OH)₂. Należy obliczyć ilość Ca(OH)₂, która bierze udział w reakcji, a następnie wyznaczyć proporcje względem HCl.

Odpowiedź: Potrzeba ............ cm^-3 kwasu solnego.

R1Cdarszi4TeD

Z dokładnością jednego miejsca po przecinku oblicz, ile dm³ roztworu NaOH o stężeniu 0,3 mol ⋅ dm^-3 należy dodać do 150 cm³ roztworu H₂SO₄ o stężeniu 0,2 mol ⋅ dm^-3, aby otrzymać sól obojętną?

Podpowiedź:
H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O.
Z reakcji wynika, że 1 mol H₂SO₄ reaguje z 2 molami NaOH. Należy obliczyć ilość moli H₂SO₄, a następnie ułożyć proporcje względem NaOH.

Odpowiedź: Należy dodać ............ dm³ roztworu NaOH.

RKNSFDl9hDrmt

Mając do dyspozycji układ okresowy pierwiastków, określ masę molową diazotu i oblicz, ile moli cząsteczek zawartych jest w 10 g diazotu.

M_N=14,01 u
Podpowiedź.
Diazot to N₂. Jego masa molowa jest dwa razy większa niż masa molowa jednego mola atomów azotu.

Odpowiedź: W 10 g diazotu zawarte jest 0,36 mola diazotu.

Riexm9M6YhSOB

Oblicz, ile gramów 10% roztworu azotanu(V) srebra należy użyć do reakcji z 150 cm³ roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm³, aby całkowicie wytrącić powstający osad.

Podpowiedź.
Należy obliczyć liczbę moli HCl, a następnie z równania reakcji chemicznej wyznaczyć proporcję dla azotanu(V) srebra. Niezbędne będzie wyznaczenie masy molowej azotanu(V) srebra.

Odpowiedź: Potrzeba ............ g 10% roztworu azotanu(V) srebra.

RSrprhUaj9ibw

Uzupełnij współczynniki stechiometryczne, a następnie oblicz, ile moli tlenku glinu powstanie w reakcji 6 moli glinu z 3,75 molami tlenu.

Al + O₂ → Al₂O₃

Podpowiedź.
Uzupełniony zapis równania reakcji: 4 Al + 3O₂ → 2 Al₂O₃. Należy obliczyć, jaki substrat w reakcji został użyty w nadmiarze.

Odpowiedź: Powstanie ............ mola tlenku glinu.

RkrjOse3E6UFQ

Oblicz, ile moli tlenku wapnia powstanie w wyniku termicznego rozkładu 3 moli węglanu wapnia.

CaCO₃ → CaO + CO₂

Podpowiedź.
Z zapisu reakcji wynika, że z 1 mola węglanu wapnia powstaje 1 mol tlenku wapnia.

Odpowiedź: Powstaną ............ mole tlenku wapnia.

RDmthygway1En

Oblicz, ile gramów tlenku wapnia powstanie w wyniku termicznego rozkładu 53 g węglanu wapnia.

CaCO₃ → CaO + CO₂

Podpowiedź:
Z zapisu reakcji wynika, że z 1 mola węglanu wapnia powstaje 1 mol tlenku wapnia.

Odpowiedź podaj z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

Odpowiedź: Powstanie ............ g tlenku wapnia.

RJBl1ByMuO8zs

Oblicz, ile gramów rtęci powstanie w wyniku termicznego rozkładu 0,5 mola tlenku rtęci(II).

2HgO ⇄ 2Hg + O₂

Podpowiedź.
Z równania reakcji wynika, że z 2 mola tlenku rtęci(II) powstają 2 mole rtęci (MHg = 200,6 g/mol).

Odpowiedź podaj z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.

Odpowiedź: Powstanie ............ g rtęci.

R1VZbUCEfoM3x

Ćwiczenie 1

Uporządkuj kolejność postępowania w celu wykonania obliczeń.

napisanie równania reakcji chemicznej (zapisanie jakościowe, czyli substratów i produktów)
sformułowanie odpowiedzi
dobranie współczynników stechiometrycznych
obliczenie szukanych wielkości
ułożenie proporcji
oznaczenie danych i szukanych wielkości w równaniu reakcji chemicznej

Ćwiczenie 2

Oblicz, ile moli tlenku glinu powstanie w reakcji $6$ moli glinu z $3,75$ molami tlenu.

4 Al + 3 O_{2} \to 2 {Al}_{2} O_{3}

R1H8OTkeq4NBM

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R5bBQktiRHddz

Należy obliczyć, jaki substrat w reakcji został użyty w nadmiarze.

4 mole Al — 3 mole O_{2}

x — 3,75 mola O_{2}

x = 5 moli Al

Z obliczeń wynika, że glin występuje w nadmiarze. Dlatego dalsze obliczenia wykonujemy względem tlenu.

3 mol O_{2} — 2 mol {Al}_{2} O_{3}

3,75 mola O_{2} — x

x = \frac{2 mole \cdot 3,75 mole}{3 mole}

x = 2,5 mola

W reakcji powstanie $2,5 mola$ tlenku glinu.

Przeczytaj

Sprawdź się