E-materiały do kształcenia zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego, sporządzanie dokumentacji na wybranych stanowiskach pracy

BPO.01. Zarządzanie bezpieczeństwem w środowisku pracy - Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 325509

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
analiza ryzyka
analiza ryzyka

badanie ryzykaryzykoryzyka obejmujące określenie granic obiektuobiektobiektu oceny ryzykaocena ryzykaoceny ryzyka (stanowiska pracystanowisko pracystanowiska pracy), identyfikację zagrożeńidentyfikacja zagrożeniaidentyfikację zagrożeń i szacowanie ryzykaszacowanie ryzyka szacowanie ryzyka

bezpieczeństwo i higiena pracy
bezpieczeństwo i higiena pracy

  • zespół warunków, które muszą być zachowane, aby ludzie mogli pracować bezpiecznie, czyli bez wypadku i bez szkody dla zdrowia;

  • zespół przedsięwzięć obejmujący wszystkie działania i angażowane w nie środki służące zapobieganiu urazom (wypadkom przy pracy);

  • stan warunków i organizacji pracy oraz zachowań pracownikówpracownikpracowników zapewniający wymagany poziom ochrony zdrowia i życia przed zagrożeniamizagrożeniezagrożeniami występującymi w środowisku pracy

charakterystyka stanowisk pracy
charakterystyka stanowisk pracy

zbiór informacji określających cechy i obszar stanowiska pracystanowisko pracystanowiska pracy

czynnik szkodliwy
czynnik szkodliwy

czynnik, którego oddziaływanie może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia człowieka

czynnik uciążliwy
czynnik uciążliwy

czynnik niestanowiący zagrożeniazagrożeniezagrożenia dla życia lub zdrowia człowieka, lecz utrudniający pracę lub przyczyniający się w inny istotny sposób do obniżenia jego zdolności do wykonywania pracy lub innej działalności bądź wpływający na zmniejszenie wydajności

czynnik niebezpieczny
czynnik niebezpieczny

czynnik, którego oddziaływanie może prowadzić do urazu lub innego istotnego natychmiastowego pogorszenia stanu zdrowia człowieka bądź zejścia śmiertelnego

działania korygujące
działania korygujące

działania podjęte w celu usunięcia przyczyn istniejącej niezgodnościniezgodnośćniezgodności lub innej niepożądanej sytuacji oraz w celu niedopuszczenia do ich ponownego wystąpienia

działania zapobiegawcze
działania zapobiegawcze

działania podjęte w celu usunięcia przyczyn potencjalnej niezgodnościniezgodnośćniezgodności lub innej niepożądanej sytuacji oraz w celu niedopuszczenia do ich wystąpienia

ekspozycja (narażenie)
ekspozycja (narażenie)

poddanie pracownikapracownikpracownika w określonym czasie oddziaływaniu czynników środowiska pracy, w wyniku którego może być on narażony na utratę zdrowia lub pogorszenie się jego stanu

identyfikacja zagrożenia
identyfikacja zagrożenia

proces rozpoznawania, czy zagrożeniezagrożeniezagrożenie istnieje, oraz określania jego charakterystyk

lista kontrolna
lista kontrolna

kwestionariusz zawierający zbiór zagrożeńzagrożeniezagrożeń/zdarzeń niebezpiecznych związanych ze środowiskiem pracy

monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy
monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy

obserwowanie stanu warunków pracy, zachowań pracownikówpracownikpracowników oraz wyników działań podejmowanych w celu poprawy bezpieczeństwa i higieny pracybezpieczeństwo i higiena pracybezpieczeństwa i higieny pracy, obejmujące w szczególności identyfikację zagrożeńidentyfikacja zagrożeniaidentyfikację zagrożeń, ocenę ryzykaocena ryzykaocenę ryzyka zawodowego oraz analizę przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych

narażenie (ekspozycja)
narażenie (ekspozycja)

podleganie oddziaływaniu czynników niebezpiecznychczynnik niebezpiecznyniebezpiecznych, szkodliwychczynnik szkodliwyszkodliwych lub uciążliwychczynnik uciążliwyuciążliwych związanych z wykonywaniem pracy. Narażenie jest pojęciem charakteryzującym zagrożeniezagrożeniezagrożenie na stanowisku pracystanowisko pracystanowisku pracy wyrażane ilościowo lub jakościowo

niedogodność
niedogodność

stan środowiska pracy, który sam w sobie nie stanowi bezpośredniego zagrożeniazagrożeniezagrożenia dla pracownikapracownikpracownika, ale w poważnym stopniu sprzyja powstawaniu takiego zagrożenia

niezgodność
niezgodność

niespełnienie wyspecyfikowanego wymagania

obiekt
obiekt

osoby lub wartości materialne (budynki/budowle, instalacje, maszyny, narzędzia itp.)

ocena ryzyka
ocena ryzyka

proces analizowania ryzykaryzykoryzyka i wyznaczania jego dopuszczalnościwyznaczanie dopuszczalności ryzyka (wartościowanie ryzyka)wyznaczania jego dopuszczalności, wydawanie opinii (osądu) o ryzyku obejmujące:

  • analizę ryzykaanaliza ryzykaanalizę ryzyka

  • wartościowanie ryzykawyznaczanie dopuszczalności ryzyka (wartościowanie ryzyka)wartościowanie ryzyka

  • decyzję o akceptacji ryzyka lub podjęciu działań w celu jego redukcji

pracodawca
pracodawca

pracodawcą jest jednostka organizacyjna, również nieposiadająca osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracownikówpracownikpracowników

pracownik
pracownik

pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę

prawdopodobieństwo
prawdopodobieństwo

możliwość, szansa wydarzenia się czegoś

rodzaje czynników szkodliwych
rodzaje czynników szkodliwych

chemiczne, fizyczne i biologiczne - są zawsze związane ze środowiskiem pracy i wywołują określone efekty biologiczne lub zdrowotne, które występują podczas narażenianarażenie (ekspozycja)narażenia lub ujawniają się w okresie późniejszym:

  • czynniki szkodliwe chemiczne - stanowią najliczniejszą grupę czynników szkodliwychczynnik szkodliwyczynników szkodliwych; najczęściej występują w postaci pyłów, par, gazów i dymów, które przedostają się do organizmu głównie przez drogi oddechowe, w znacznie mniejszym stopniu przez usta, przewód pokarmowy czy skórę

  • czynniki szkodliwe fizyczne - do nich zalicza się: niekorzystny mikroklimat - zimny i gorący - oraz hałas i drgania mechaniczne

  • czynniki szkodliwe biologiczne - bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty

ryzyko
ryzyko

kombinacja częstości lub prawdopodobieństwaprawdopodobieństwoprawdopodobieństwa wystąpienia określonego zdarzenia wywołującego zagrożeniezagrożeniezagrożenie i konsekwencji związanych z tym zdarzeniem. Pojęcie ryzyka zawsze obejmuje dwa elementy: częstość lub prawdopodobieństwo występowania zdarzenia wywołującego zagrożeniezagrożeniezagrożenie i konsekwencje tego zdarzenia

ryzyko resztkowe
ryzyko resztkowe

ryzykoryzykoryzyko, jakie pozostaje po zastosowaniu (wprowadzeniu) środka ochronnegośrodki ochronneśrodka ochronnego

ryzyko zawodowe
ryzyko zawodowe

prawdopodobieństwoprawdopodobieństwoprawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących stratystratastraty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych, w wyniku zagrożeńzagrożeniezagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy

stanowisko pracy
stanowisko pracy

przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownikpracownikpracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę

strata
strata

fizyczne naruszenie lub/i uszkodzenie zdrowia lub przedmiotu (rzeczy)

strefa zagrożenia
strefa zagrożenia

przestrzeń w otoczeniu stanowiska pracystanowisko pracystanowiska pracy, w której może wystąpić zagrożeniezagrożeniezagrożenie bezpieczeństwa lub ryzykoryzykoryzyko utraty zdrowia lub życia przebywających tam osób

szacowanie ryzyka
szacowanie ryzyka

nadanie materialnej cechy elementom ryzykaryzykoryzyka:

  • ocena prawdopodobieństwaprawdopodobieństwoprawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia niebezpiecznego,

  • określenie stopnia możliwej stratystratastraty/konsekwencji związanych z tym zdarzeniem

szkoda (strata, skutek)
szkoda (strata, skutek)

fizyczny uraz lub/i utrata życia, zdrowia lub majątku (wartości materialnych)

środki ochronne
środki ochronne

  • środki ochrony zbiorowej, środki ochrony indywidualnej lub inne środki (techniczne lub organizacyjne) stosowane w celu ograniczenia ryzyka zawodowegoryzyko zawodoweryzyka zawodowego;

  • środki (sposoby) stosowane w celu zlikwidowania zagrożeniazagrożeniezagrożenia lub zmniejszenia ryzykaryzykoryzyka

wyznaczanie dopuszczalności ryzyka (wartościowanie ryzyka)
wyznaczanie dopuszczalności ryzyka (wartościowanie ryzyka)

formułowanie sądu o ryzykuryzykoryzyku/określanie wartości ryzyka wg przyjętych kryteriów

zagrożenie
zagrożenie

  • stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę;

  • zdarzenie mogące wywołać stratęstratastratę

zagrożenie znaczące
zagrożenie znaczące

zagrożeniezagrożeniezagrożenie mogące spowodować poważny i nieodwracalny uszczerbek na zdrowiu lub śmierć, występujące zwłaszcza przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych

zapis
zapis

dokumentowanie ustaleń i działań obejmujących stosowanie zasad wynikających z przepisów prawnych oraz funkcjonowania systemu bezpieczeństwa i higieny pracybezpieczeństwo i higiena pracybezpieczeństwa i higieny pracy, w tym monitorowania, audytów, przeglądów, szkoleń, działań korygujących i zapobiegawczych

zarządzanie ryzykiem
zarządzanie ryzykiem

ciągły proces ocenyocena ryzykaoceny oraz eliminowania lub co najmniej ograniczania ryzykaryzykoryzyka

zawód
zawód

zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, będących świadczeniami na rzecz innych osób, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki; wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów; szczególnym rodzajem zawodu jest profesja

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela