Film edukacyjny + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmem i wykonaj kolejne polecenia.
Wyobraź sobie, że jesteś archeologiem i odkryłeś zabytek, o którym mówi dr hab. Andrzej Wypustek. Przygotuj opis znaleziska, podkreślając jego znaczenie dla badań nad cywilizacją starożytnych Chin.
Wyjaśnij, co o cywilizacji starożytnych Chin mówi zabytek, o którym jest mowa w filmie.
Zapoznaj się z poniższymi tekstami oraz ilustracjami, a następnie na ich podstawie dokończ zdania.
Tekst A
Fragment „Geografii” autorstwa Strabona, starożytnego greckiego geografa i historyka[Rzeka] wylewa w początku lata, a poczyna wzbierać na wiosnę, kiedy topnieją śniegi w Armenii, tak że z konieczności pola przemieniłyby się w jeziora, a następnie w bagnisko, gdyby się nie odprowadziło rowami i kanałami nadmiaru wody [...]. Stąd powstały kanały. Wymagają zaś wielkiej pracy. Ziemia bowiem jest głęboka, miękka i ustępliwa, tak że prąd z łatwością ją unosi i ogałaca równiny, muł zaś wypełnia kanały i zapycha ich ujścia. W ten sposób nadmiar wód, zalewając równiny nad morzem, tworzy tam jeziora, moczary i sitowia, z których wyrabia się różne przedmioty plecione.
Tekst B
Fragment „Dziejów” autorstwa starożytnego historyka HerodotaOwi [ludzie] przynieśli Hellenom różne umiejętności, a zwłaszcza nieznane im przedtem, jak mi się zdaje, pismo. Przybysze mieli początkowo te same litery [...], lecz z biegiem czasu wraz z językiem zmieniali kształt liter. Dokoła nich przeważnie mieszkali w tym czasie helleńscy Jonowie. Ci nauczyli się od [nich] liter, nieco je przekształcili i zaczęli używać.
Tekst C
Fragment pieśni XVI autorstwa KonfucjuszaKonfucjusz powiedział:
Trzy są rodzaje przyjaźni pożytecznej
i trzy przyjaźni szkodliwej:
Przyjaźń z prawymi [czy]
Przyjaźń ze szczerymi,
Przyjaźń z tymi, którzy wiele słyszeli,
Przynosi pożytek.
Przyjaźń z fałszywie uległymi,
Przyjaźń z pochlebcami,
Przynosi szkodę.
Tekst D
Fragment „Dziejów” starożytnego greckiego historyka HerodotaPo dostarczeniu im zwłok, pokazują tym, co je dostawili, drewniane wzory trupów, zupełnie naturalnie pomalowane [...]. Po oczyszczeniu jamy brzusznej i przepłukaniu jej winem palmowym [...] wycierają roztartymi wonnościami. Wreszcie napełniają brzuch czystą roztartą mirrą, cynamonem i innymi wonnościami - prócz kadzidła ofiarnego - i znowu go zaszywają. Uporawszy się z tym, wkładają zwłoki do [ługu sodowego] i trzymają w ukryciu przez dni siedemdziesiąt [...]. Kiedy upłynie siedemdziesiąt dni myją trupa, owijają całe jego ciało [...] opaskami, smarują je gumą, którą [...] zazwyczaj posługują się zamiast kleju. Następnie krewni otrzymują zwłoki z powrotem i każą sporządzić drewnianą trumnę w kształcie człowieka, w której zamykają zwłoki.
Ilustracja 1
Ilustracja 2
Ilustracja 3
Ilustracja 4
Uzupełnij tabelę na podstawie mapy. Przypisz wymienionym osiągnięciom litery oznaczające rzeki, nad którymi powstały związane z tymi odkryciami cywilizacje.