Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmami i wykonaj polecenia.
Wymień cechy architektury romańskiej. Wskaż najważniejsze zabytki architektury romańskiej w Polsce.
Wyjaśnij pojęcie tympanon. Podaj jego przykłady w polskiej sztuce romańskiej.
Wymień cechy wspólne polskich zabytków piśmiennictwa z epoki romańskiej.
Wymień nowatorskie rozwiązania, które pojawiły się w polskiej architekturze i sztuce gotyckiej.
Wymień trzy wady i trzy zalety uniwersalizacji kulturowej oraz trzy wady i trzy zalety indywidualizacji stylu życia.
Opisz, na czym polegał uniwersalny charakter kultury średniowiecznej.
Zapoznaj się ze źródłami A i B. Następnie zaznacz prawidłowe odpowiedzi.
Źródło A
Źródło B
Gotycka architektura ceglana była alternatywą architektury kamiennej, zwłaszcza na terenie krajów północnoeuropejskich, przede wszystkim wokół basenu Morza Bałtyckiego (w obecnych krajach takich jak Dania, Finlandia, Niemcy, Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś, Szwecja, Holandia, Flandria, departamenty Nord i Pas‑de‑Calais), gdzie (nie wszędzie!) brakowało skalnych zasobów naturalnych [...]. Architektura ceglana objęła zarówno sztukę sakralną, jak i świecką. Sakralną architekturę reprezentują kościoły katedralne, klasztorne oraz przede wszystkim fary miast. Ceglane dzieła architektury odzwierciedlały prestiż mieszczaństwa, przede wszystkim w miastach hanzeatyckich, w których rozwinęło się prężnie budownictwo świeckie – tak obwarowania, jak i budynki reprezentacyjne – ratusze i kamienice i inne budynki komunalne (np. szpitale). Dla rycerstwa i zakonów rycerskich czy kasztelanów wznoszono monumentalne zamki wraz z rozbudowanym systemem obronnym. Gotyk ceglany charakteryzuje się z jednej strony niewielką integracją z rzeźbą architektoniczną, charakterystyczną dla architektury kamiennej, z drugiej strony twórczym wykorzystaniem materiału budulcowego, przede wszystkim w dekoracji elewacji za pomocą cegieł o różnym stopniu wypalania (np. niedopałka, wiśniówka, zendrówka czy kopciałka). Pomimo ograniczonych możliwości rzeźbiarskich, wykonywano na cegle lub z terakoty i sztucznego kamienia płaskorzeźbione dekoracje (przede wszystkim ornamentalne i roślinne), ponadto cegła była formowana dla celów stricte dekoracyjnych, stąd też stosowano wyszukane geometryczne układy cegieł w elewacjach zewnętrznych, dekoracja akcentowała niektóre elementy budowli, np. portale, zwieńczenia fasad itd.
Przeanalizuj ilustracje A i B przedstawiające wnętrza kaplicy św. Krzyża w Lublinie. Następnie wskaż zdania prawdziwe i fałszywe. Krótko uzasadnij swoją odpowiedź.
Ilustracja A
Ilustracja B