Przewodnik dla nauczyciela

Wprowadzenie

Drodzy Nauczyciele!

„Nowoczesne kształcenie stawia nauczyciela w roli mentora. Odejście nauczyciela od roli „dostarczyciela” wiedzy, który przy tablicy prowadzi wykład (a głównym zadaniem uczniów jest słuchanie i notowanie najważniejszych informacji) pozwala na rozbudzenie kreatywności uczących się i postawienie ich w roli poszukiwaczy wiedzy” (Koncepcja e‑materiałów do kształcenia zawodowego).

Celem Przewodnika dla nauczyciela jest przedstawienie e‑materiału „Planowanie procesu produkcji szkła” dla kształcenia zawodowego zawartego na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej, z którego nauczyciel i uczeń mogą korzystać podczas zajęć kształcenia zawodowego, a także podczas pracy poza zajęciami (uczniowie mogą sięgać do e‑materiałów w ramach pracy domowej lub z własnej inicjatywy, np. przygotowując się do lekcji, do egzaminów).

Nauczycielu, mamy nadzieję, że e‑materiały pozwolą Ci zwiększyć efektywność nauczania. Przewodnik zbudowany jest z następujących elementów:

Spis treści

1. Ogólna koncepcja e‑materiału1. Ogólna koncepcja e‑materiału
2. Cele ogólne e‑materiału2. Cele ogólne e‑materiału
3. Struktura e‑materiału3. Struktura e‑materiału
3.1. Materiały multimedialne3.1. Materiały multimedialne
3.2. Obudowa dydaktyczna3.2. Obudowa dydaktyczna
4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału
5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej
5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć
5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej i w grupach poza zajęciami5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej i w grupach poza zajęciami
5.3. Indywidualizowania pracy z uczniem/uczniami podczas zajęć i poza nimi5.3. Indywidualizowania pracy z uczniem/uczniami podczas zajęć i poza nimi
5.4. Organizowania pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych5.4. Organizowania pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
6. Opis materiałów sprawdzających6. Opis materiałów sprawdzających
7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału

1. Ogólna koncepcja e‑materiału

E‑materiał „Planowanie procesu produkcji szkła” wspiera osiąganie efektów kształcenia z wybranych jednostek efektów kształcenia określonych dla kwalifikacji CES.04 Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła:
CES.04.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.3. Procedury jakościowe w produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła wyodrębnionej w zawodzie szkolnictwa branżowego: technik technologii szkła 311925.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2. Cele ogólne e‑materiału

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji CES.04 Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła:
- organizowania i prowadzenia procesów wytwarzania wyrobów ze szkła,
- kontrolowania przebiegu procesów technologicznych przemysłu szklarskiego.

Celem e‑materiału jest przedstawienie w zrozumiały i obrazowy sposób procesów produkcji szkła, aspektów technologicznych związanych z produkcją szkła, zarządzania procesami produkcyjnymi oraz opracowania dokumentacji technologicznej stanowiącej o jakości produkowanych wyrobów ze szkła.

E‑materiał ma stanowić pomoc w procesie nauczania/uczenia się w ww. zawodach, oraz wspierać osiąganie wybranych efektów kształcenia poprzez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego, rozwój kompetencji komunikacyjno–cyfrowych, lepsze dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się, a tym samym przyczynić się do poprawy efektywności pracy dydaktyczno–wychowawczej.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3. Struktura e‑materiału

3.1

3.1. Materiały multimedialne
Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy oraz nabycie kompetencji zawodowych. E‑materiał „Planowanie procesu produkcji szkła” składa się z czterech materiałów multimedialnych:

• Film edukacyjnyDEBtxzow2Film edukacyjny: Zarządzanie procesem produkcji szkła,
• Sekwencje filmoweDt9hdyLKqSekwencje filmowe: Technologiczne aspekty produkcji szkła sodowo‑wapniowego,
• Plansze interaktywneDNKYdDqT0Plansze interaktywne: Deklaracje właściwości użytkowych dla wyrobów szklanych,
• Schemat interaktywnyD12khhZDzSchemat interaktywny: Deklaracje właściwości użytkowych i parametrów technicznych dla szkła budowlanego.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3.2

3.2. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceD14jvwkhfInteraktywne materiały sprawdzające - pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu podziału surowców ceramicznych i przygotowania masy ceramicznej.
• Słownik pojęć dla e‑materiałuDXRuKmrJuSłownik pojęć dla e‑materiału - zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.
• Przewodnik dla nauczycielaD199wXQS5Przewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału dla kształcenia zawodowego zawartego na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Przewodnik zawiera opis materiałów multimedialnych, które mają pomóc nauczycielowi w procesie kształcenia – czyli organizowania procesu nabywania przez uczniów wiedzy i umiejętności, ich sprawdzania jako elementu końcowego tego procesu lub diagnozującego – jaką wiedzę i umiejętności uczniowie już posiadają, aby potem indywidualizować proces kształcenia.
• Przewodnik dla uczącego sięD1E3gmjd5Przewodnik dla uczącego się - zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
• Netografia i bibliografiaDgMQvjxNPNetografia i bibliografia - stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między jego elementami

W e‑materiale nauczyciel ma możliwość wykorzystania następujących materiałów multimedialnych:

• Film edukacyjnyDEBtxzow2Film edukacyjny: Zarządzanie procesem produkcji szkła – prezentuje informacje dotyczące procesów produkcji szkła, systemów wspomagających i usprawniających procesy produkcji szkła oraz metody motywowania pracowników. Ich angażowania się w działania na rzecz poprawy organizacji i jakości pracy, czy jakości produkowanego wyrobu, poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy. Nauczyciel korzystający z danego materiału ma możliwość konwersacji z uczniami na temat procesów produkcji szkła, właściwej pracy pracowników w hutach szkła.

Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CES.04.2 Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.2.7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań
CES.04.2.7.1) rozróżnia programy komputerowe do wykonywania zadań zawodowych
CES.04.2.7.2) sporządza raporty z wykonanych zadań zawodowych, wykorzystując programy komputerowe
CES.04.2.7.3) sporządza rysunki techniczne, wykorzystując programy komputerowe
CES.04.2.8) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych
CES.04.2.8.1) wymienia cele normalizacji krajowej
CES.04.2.8.2) podaje definicje i cechy normy
CES.04.2.8.3) rozpoznaje oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej
CES.04.2.8.4) korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności
CES.04.3. Procedury jakościowe w produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.3.1) przestrzega procedur dotyczących systemów zarządzania procesem produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.3.1.1) rozpoznaje systemy zarządzania procesem produkcji
CES.04.3.1.2) wymienia narzędzia usprawniające zarządzanie procesem produkcji w ramach systemu usprawniającego procesy produkcji
CES.04.3.1.3) wskazuje korzyści wynikające z funkcjonowania systemów zarządzania procesem wytwarzania
CES.04.3.3) stosuje procedury zarządzania jakością, bezpieczeństwem i środowiskiem
CES.04.3.3.1) przedstawia funkcje zintegrowanego systemu zarządzania jakością
CES.04.3.3.2) rozróżnia zasady dokumentowania jakości w zintegrowanych systemach zarządzania jakością
CES.04.3.3.3) rozróżnia techniki zarządzania jakością
CES.04.3.3.4) wykonuje prace zgodnie z technikami zarządzania jakością.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- charakteryzowanie systemu organizowania stanowiska pracy w zakładzie produkcyjnym,
- określanie bezpiecznych warunków pracy w zakładzie produkcyjnym,
- dobieranie aspektów dla właściwej jakości produkcji,
- nadzorowanie etapów produkcji szkła,
- planowanie, uporządkowanie, kierowanie i kontrolowanie działań produkcyjnych w zakładzie.

• Sekwencje filmoweDt9hdyLKqSekwencje filmowe: Technologiczne aspekty produkcji szkła sodowo‑wapniowego – prezentują krótkie sekwencje filmowe dotyczące etapów produkcji szkła, wyrobów ze szkła.
Nauczyciel korzystający z danego materiału multimedialnego ma gotowy zbiór filmów do wykorzystania w swojej pracy dydaktycznej przedstawiający poszczególne etapy produkcyjne, tak aby z uczeniem mógł prowadzić rozmowę na ich temat, zwracać uwagę na ważne rzeczy lub uzupełniać oraz poszerzać pewne wiadomości i wiedzę z tego zakresu.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- opisywanie etapów procesów produkcji szkła sodowo‑wapniowego,
- podawanie przykładów rodzajów szkła sodowo‑wapniowego,
- charakteryzowanie maszyn i urządzeń w poszczególnych etapach produkcyjnych szkła sodowo‑wapniowego,
- opracowywanie schematów technologicznych produkcji szkła.

• Plansze interaktywneDNKYdDqT0Plansze interaktywne: Deklaracje właściwości użytkowych dla wyrobów szklanych – prezentują wiedzę z zakresu opracowywania deklaracji właściwości użytkowych dla szkła budowlanego.
Nauczyciel korzystający z danego materiału multimedialnego ma gotowy zbiór planszy do omówienia z uczniami, prezentujący poszczególną wiedzę dotyczącą szkła budowlanego, oznakowania wyrobów budowlanych, właściwości użytkowych szkła budowlanego oraz opracowania deklaracji właściwości użytkowych szkła budowlanego przez jego producenta.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- dobieranie szkła budowlanego stosowanego jako wyrób budowlanych,
- opisywanie podstawowych wymagań stawianych obiektom budowlanym,
- charakteryzowanie właściwości użytkowych oszkleń stosowanych w budownictwie,
- określanie zawartości i etapów opracowania deklaracji właściwości użytkowych dla wyrobów budowlanych będących szkłem,
- stosowanie oznaczeń na wyrobach budowlanych.

• Schemat interaktywnyD12khhZDzSchemat interaktywny: Deklaracje właściwości użytkowych i parametrów technicznych dla szkła budowlanego – prezentuję wzór dokumentu DWU dla szkła budowlanego będącego wyrobem budowlanym.
Nauczyciel korzystający z danego materiału multimedialnego ma możliwość na jego podstawie omówić deklarację właściwości użytkowych oraz zastosować ją w zadaniach praktycznych dla ucznia.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- prezentowanie zawartości dokumentu DWU,
- opisywanie podstawowych informacji zawartych w poszczególnych punktach dokumentu DWU, wymagań stawianych obiektom budowlanym,
- sprawdzanie wiedzy w praktyczne, przy własnym opisywaniu DWU dla wyrobu budowlanego.

Wskazane materiały multimedialne wraz z obudową dydaktyczną są powiązane ze względu na osiągnięcie ogólnego celu opracowanego e‑materiału.
Jest to nowoczesna pomoc dydaktyczna wspomagająca proces uczenia się/nauczania.
Przedstawione elementy składowe e‑materiału stanowią całość obrazującą procesy produkcji szkła wraz z elementami związanymi z jakością tych wyrobów, stanowiącymi dziś bardzo ważny aspekt całej produkcji szkła. Pracownik huty szkła (technik technologii szkła) powinien zdawać sobie sprawę z ważności aspektów związanych z jakością i ergonomią stanowisk pracy, mającą wpływ na dobrą organizację pracy.
W danym e‑materiale uczący się ma możliwość po zapoznaniu się z danymi materiałami multimedialnymi wykonania ćwiczeń w formie Interaktywnych materiałów sprawdzających w myśl metody dydaktycznej – utrwalanie nabytej wiedzy, a następnie dokonania samooceny i kontroli własnej wiedzy. W Interaktywnych materiałach sprawdzających znajduje się test ćwiczeniowy składający się z 12 zadań testowych oraz powiązane ćwiczenia – łącznie 7 zadań ćwiczeniowych. Wszystkie ćwiczenia z Interaktywnych materiałów sprawdzających stanowią podsumowującą całość pracy z e‑materiałem. Obudowa dydaktyczna w formie Netografii oraz bibliografii warunkuje proces samokształcenia uczącego się.
E‑materiał jako pomoc dydaktyczna dla uczniów i słuchaczy zawodu szkolnictwa branżowego: technik technologii szkła służy nowoczesnemu kształceniu zawodowemu, by w zmieniającym się świecie informatyzacji i rozwoju przemysłu 4.0 w atrakcyjny sposób dostarczać uczniom treści zgodne z aktualną wiedzą i rozwojem technologii przemysłowej.
E‑materiał jest odpowiedzią na potrzeby dzisiejszego uczącego się, nauczyciela oraz pracodawców zainteresowanych przygotowaniem pracowników do pracy zawodowej, oraz pozyskaniem wykwalifikowanej, młodej kadry pracowniczej.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej

5.1

5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć

- praca indywidualna uczniów – przykładem pracy indywidualnej uczniów może być przygotowanie wyznaczonego przez nauczyciela tematu: Zarządzanie hutą szkła – ważne zasady. Uczeń podczas indywidualnego przygotowania tworzy zasady ważne z punktu widzenia zarządzania przedsiębiorstwem. Uczniowie sami wybierają sposób prezentacji zagadnienia, a następnie na zajęciach przedstawiają swoje materiały, dyskutują z innymi uczniami, co jest ważne podczas pracy w hucie szkła, jakich zasad oraz norm powinni przestrzegać wszyscy pracownicy huty szkła.

- praca uczniów w grupach – nauczyciel na zajęciach dzieli uczniów na grupy. Poszczególne grupy zapoznają się ze schematem deklaracji właściwości użytkowych dla szkła budowlanego, a następnie wykonują ćwiczenie przydzielone danej grupie. Każda grupa wykonuje plakat dotyczący jednego/dwóch elementów składowych deklaracji.

Ćwiczenie:
Zapoznajcie się z Schematem interaktywnym: Deklaracje właściwości użytkowych i parametrów technicznych dla szkła budowlanego, a następnie wykonajcie plakat prezentujący jeden z punktów wzoru deklaracji właściwości użytkowych, aby przedstawić co powinno być w tym punkcie (zawartość), przykład wypełnienia, inne informacje – ważne z punktu widzenia opracowania DWU.

R1SWSW1Nb5Gp5

Grafika przestawia ilustrację interaktywną z deklaracją właściwości użytkowych. Składa się ona z punktów do uzupełnienia oraz tabeli do uzupełnienia. Opis deklaracji. 1. Niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu (do uzupełnienia). 2. Zamierzone zastosowanie lub zastosowania (do uzupełnienia). 3. Producent (do uzupełnienia). 4. Upoważniony przedstawiciel (do uzupełnienia). 5. System(-y) oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych (do uzupełnienia). 6. A. Norma zharmonizowana (do uzupełnienia). 6. B. Europejski dokument oceny (do uzupełnienia). 7. Deklarowane właściwości użytkowe (tabela do uzupełnienia). Tabela składa się z trzech kolumn: Charakterystyki, Właściwości użytkowe, Zharmonizowana specyfikacja techniczna. Deklarowane wartości użytkowe produktu (określonego wyrobu budowlanego). 8. Odpowiednia dokumentacja techniczna lub specjalna dokumentacja: Właściwości użytkowe wyrobu budowlanego są zgodne z punktem 7. Niniejsza deklaracja właściwości użytkowych wydana zostaje na wyłączną odpowiedzialność producenta określonego w punkcie 4. Miejsce, data (do uzupełnienia); W imieniu producenta podpisał/podpisała (do uzupełnienia).

Każda z grup pracuje zgodnie z zasadami pracy grupowej, a na koniec przedstawia na forum klasy efekty wykonanego ćwiczenia oraz zostaje oceniona.

- praca z całym zespołem klasowym – Nauczyciel na zajęciach z całym zespołem klasowym omawia Sekwencje filmowe: Technologiczne aspekty produkcji szkła sodowo‑wapniowego. Następnie w grupie ćwiczeniowej uczniowie otrzymują do pracy jeden z etapów produkcji szkła, np. topienie, inni formowanie itd. Do poszczególnego etapu otrzymują od nauczyciela pomocniczy rysunek lub schemat, a na podstawie wiedzy, rysunku/schematu oraz informacji z Internetu pracują nad przedstawieniem jednego etapu produkcji szkła.

Zadanie dla uczniów:
W grupie ćwiczeniowej opracujcie charakterystykę jednego z etapów produkcji szkła sodowo‑wapniowego. Każda z grup pracuje zgodnie z zasadami pracy grupowej. Praca poszczególnych grup ćwiczeniowych będzie stanowiła podsumowanie lekcji. Grupy przedstawią na forum klasy efekty wykonanego ćwiczenia oraz zostają ocenione.
Nauczyciel wraz z zespołem klasowym dokonuje analizy końcowej. Uczniowie wskazują, które elementy podczas rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5.2

5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej i w grupach poza zajęciami (np. z wykorzystaniem metody lekcji odwróconej)

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych metodą lekcji odwróconej (flipped classroom). Istota lekcji odwróconej polega na zapoznaniu się przez uczniów z omawianym multimedium, np. przygotowanymi przez nauczyciela słowami kluczowymi i nagranymi materiałami, dodatkowo materiałami z Internetu – przed zajęciami. Natomiast podczas lekcji wiedzę tę powinni porządkować, poszerzać, wykorzystywać w praktyce, do rozwiązywania problemów np. w pracy grupowej. Nauczyciel w sposób zaplanowany inicjuje proces nauki, wprowadzając temat i formułując cele. Następnie udostępnia uczącym się materiały i zadania do samodzielnego wykonania. Nauczyciel zmienia swój sposób działania przenosząc nacisk na procesy poznawcze zachodzące u uczących się. Metodę odwróconej lekcji można stosować do pojedynczych zajęć dydaktycznych, jak i do większych partii materiału.
Przygotowanie indywidualne w domu do lekcji odwróconej na podstawie Filmu edukacyjnego: Zarządzanie procesem produkcji szkła może polegać na następujących działaniach — po wprowadzeniu na lekcji tematu, nauczyciel demonstruje inny film na temat Lean Manufacturing, zapowiada, że film przyda się do zadania praktycznego na następnej lekcji, omawia z uczniami materiał filmowy, zwraca uwagę na ważne elementy, inicjuję dalsze prace uczniów, stara się wzbudzić w nich ciekawość tematyką zajęć. Następnie zleca swoim uczniom obejrzenie filmu edukacyjnego z e‑materiału.
Uczniowie w domu zapoznają się z filmem, a przychodząc na następne zajęcia, są podzieleni na grupy i wykonują swoje zadanie praktyczne.

Zadanie praktyczne dla uczniów: Opracujcie w grupie mapę mentalną związaną z planowaniem operacyjnym produkcji w hucie szkła. Mapę przedstawcie w ciekawy sposób. Swoją pracę będziecie prezentować podczas zajęć.
Swoją pracę grupy uczniów przedstawiają na forum, dzielą się własnymi spostrzeżeniami, odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela oraz kolegów podczas prezentacji.
Praca uczniów w zespole powinna zostać podsumowana oraz oceniona. Uczniowie na zajęcia lekcji odwróconej powinni przyjść przygotowani, a w szkole wykonają praktyczne zadanie.

Co, gdy uczeń nie zapozna się z materiałami? W takim przypadku zaleca się przesunąć odpowiedzialność na stronę ucznia, np. może usiąść z boku podczas zajęć i nadrobić zaległość – niestety, najprawdopodobniej w ten sposób straci element praktyczny. Proponuje się dać też czas, by za pomocą tutoringu rówieśniczego – uczniowie, którzy zapoznali się z materiałami przedstawili je (streścili) tym, którzy tego nie zrobili. Na początku lekcji dobrze jest wyjaśnić wszelkie wątpliwości, odpowiedzieć na pytanie uczniów np. z czym mieli problem? – to także jest istotą flipped classroom.
Podczas lekcji w klasie nauczyciel inicjuje pracę w parach, grupach. Wykonana praca uczących się umożliwi im ugruntowanie swojej wiedzy i umiejętności. Warto skupić się zarówno na tym, co uczniowie oceniają pozytywnie, jak i tym, co w ich odczuciu było negatywne. Na takie podsumowanie nigdy nie powinno zabraknąć czasu.

Innym aspektem do wykorzystania przez nauczyciela może stać się przygotowanie uczniom „wyciągu” z zajęć albo zestawu słów kluczowych, by na koniec mieli poczucie spójności i porządku. Można też zaproponować opracowanie listy słów kluczowych z całym zespołem klasowym jako podsumowanie zajęć, np. słowa kluczowe: etapy produkcji, planowanie pracy, zarządzanie przedsiębiorstwem, itd. Uczniowie w ten sposób będą mieli możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Problem niezrozumienia materiału lekcyjnego spada do minimum, a uczniowie przygotowani do zajęć zyskują pewność siebie niezbędną do aktywnego uczestnictwa w ćwiczeniach. Można uczniom przydzielić punkty za pracę i zaangażowanie w lekcję.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5.3

5.3. Indywidualizowanie pracy z uczniem/uczniami podczas zajęć i poza nimi

Praca uczniów na lekcji, w trakcie zajęć, powinna być tak zorganizowana przez nauczyciela, aby zapewnić każdemu uczniowi warunki sprzyjające maksymalnemu rozwojowi osobowości.
Dlatego należy uwzględnić prowadzenie lekcji na tzw. kilku poziomach nauczania, m.in.:
- stosowanie metod polisensorycznego, czyli wielozmysłowego uczenia się z wykorzystaniem materiałów multimedialnych,
- pracę uczniów w grupach warunkowaną np. poprzez podział uczniów z różnymi uzdolnieniami, umiejętnościach i wiadomościami – tak, aby mogli oni wymienić się swoimi spostrzeżeniami, pomagać sobie, uczyć się od siebie, wymienić opinie czy uwagi na temat realizowanego ćwiczenia. Walorem takiej pracy jest wykorzystanie możliwości uczniów zdolniejszych do wyjaśniania niezrozumiałych zagadnień kolegom, którzy wymagają dodatkowych wyjaśnień. Na początku tak prowadzonych zajęć uczniowie słabi są bierni, często tylko przysłuchują się wypowiedziom swoich kolegów w zespole, stopniowo rozpoczynają własną aktywność i wykorzystują swój potencjał. Wszyscy uczniowie nabierają wiary we własne możliwości, często w ten sposób mogą uzupełnić brakujące wiadomości,
- pracę uczniów w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie z określaniem limitu czasu na daną pracę, z zastosowaniem kart pracy (o różnym stopniu trudności, sposobach czy formach wykonania) do danej lekcji, które umożliwią każdemu uczniowi przerabianie kolejnych partii materiału,
- stosowanie wszelkich możliwych form kontroli wiedzy i umiejętności,
- ocenianie postępów ucznia z uwzględnieniem możliwości, wysiłku i wkładu pracy na zajęciach.

Przykładem pracy uczniów na zajęciach niech stanie się Sekwencja filmowa: Technologiczne aspekty produkcji szkła sodowo‑wapniowego, gdzie uczniowie (para uczniów) wykonują rysunek schematyczny jednego z etapów produkcji szkła, inna praca pracuje nad innym etapem i na koniec mamy gotowy schemat technologiczny produkcji szkła flaot.

Innym przykładem indywidualizacji procesu dydaktycznego uczniów stosowanym na zajęciach jest przydzielanie im zróżnicowanych zadań/prac — uczniom, (tym, którzy mają trudności z opanowaniem materiału oraz tym, którzy szybko przyswoili materiał i mogą go poszerzać, wykorzystywać w praktyce, do rozwiązywania problemów). Można też wykorzystać metodę tutoringu rówieśniczego, który pozwala na naukę według własnego planu, we własnym tempie, w komfortowych warunkach i bezpiecznych relacjach. Uczniowie mają możliwość dostosowania wielu elementów sytuacji edukacyjnej do siebie.

Proponuje się następujące zasady:
Określenie celów nauczania. Należy określić zamierzone cele nauczania, zarówno w odniesieniu do tutorów (uczniów), jak i tutee (podopiecznych uczniów). Nauczyciel wprowadza uczniów w omawianą tematykę materiału multimedialnego np. Filmu edukacyjnego, skupiając się na ważnych elementach filmu, zapoznaje uczniów z efektami kształcenia – określa ważne aspekty systemu 5S wykorzystywanego w przedsiębiorstwach produkcyjnych.
Celami lekcji będzie: prezentacja elementów z systemu 5S oraz korzyści dla przedsiębiorstwa wynikające ze stosowania systemu.

Podział ról. Na podstawie informacji o uczniach oraz ich indywidualnych potrzeb należy ustalić dokładne zasady współpracy w grupie. Na potrzeby tego zadania uczniowie zostają podzieleni na dwie, 4 - osobowe grupy, w których będą wykonywać swoje ćwiczenia. Dobór uczniów pracujących w jednym zespole jest niezwykle ważny. W każdej z grup powinni znaleźć się uczniowie wykazujący zdolności do sprawnego przygotowania ćwiczenia/zadania, którzy mają większe doświadczenie, wiedzę i poziom kompetencji oraz tacy, którzy mogą doświadczać trudności w omawianym zakresie. Taka propozycja zapewni uczącym się zadowalające efekty i da możliwość wszystkim grupom równą i sprawiedliwą rywalizację. Tutorzy będą pomagać tutee w przygotowaniu zadania oraz w utrwalaniu nabytej wiedzy i umiejętności. Uczniowie razem będą pochylać się nad celem swoich działań, nad materiałami, nad zadaniami – ci, którzy są bieglejsi, mogą tłumaczyć wykonanie zadania uczniom mniej biegłym. Ale wszyscy pracują razem nad zagadnieniem np. podziału surowców naturalnych ze względu na ich właściwości chemiczne i mineralogiczne, stosowane w przemyśle ceramicznym. Ta metoda zakłada równość, jedyna różnica dotyczy stopnia opanowania materiału. Warto zwracać również uwagę na interakcje pomiędzy uczniami – wzajemną akceptację, szacunek, rozumienie siebie wzajemnie. Aby ta strategia działała – powinna towarzyszyć jej atmosfera bezpieczeństwa, współpracy, relacyjności. Każdy z członków danego zespołu powinien mieć przypisaną rolę uwzględniającą jego umiejętności. Tutor otrzymuje od nauczyciela odpowiedzi do zadań/pytań prowadzących. Kiedy zespół ukończy ich rozwiązywanie, tutor sprawdza efekty pracy. Taki podział ról z jednej strony umożliwia utrwalenie i doskonalenie materiału przez tutorów, z drugiej natomiast zachęca do zaangażowania i kreatywności w nauce tutee. Metoda tutoringu rówieśniczego sama z siebie nie kształtuje umiejętności współpracy – ona jedynie otwiera przestrzeń do kształtowania takich umiejętności, to znaczy, że np. podczas wspólnej pracy może dojść do konfliktów i zadrażnień – stąd niezwykle istotna jest rola uważnego nauczyciela, który takie konflikty powinien moderować.
Przejrzysta metoda. Grupy, wykonują przydzielone zadanie, np. przygotujcie prezentację multimedialną dotyczącą podziału elementów z systemu 5S, korzystając z Filmu edukacyjnego. Należy upewnić się, że ustalone zasady i procedury są przejrzyste i zrozumiałe zarówno dla tutora, jak i tutee. Wszystkie grupy oglądają Film edukacyjny i rozpoczynają zajęcia, opracowując plan pracy i przygotowując swoje zadania (prezentacja multimedialna) za pomocą pytań prowadzących. Tutorzy czuwają nad poprawnością wykonywanych zadań/pytań, które można tak zróżnicować, aby każdy z uczniów miał możliwość zmierzenia się z problemem bez niepotrzebnego stresu czy zniechęcenia. Uczniowie pracują, przedstawiają w ciekawy sposób elementy systemu 5S. Nauczyciel nie ingeruje w wybory uczniów, przyjmuje rolę obserwatora wspierającego przebieg zajęć.
Wsparcie tutorów (uczniów) – może polegać na swoistej superwizji z nauczycielem przed zajęciami i po zajęciach - omówienie pracy, a potem podsumowanie działań lub podzielenie się z całym zespołem klasowym, omawiając wspólnie napotykane trudności oraz poszukując najbardziej efektywnych form oddziaływań. Uczniowscy tutorzy mogą mieć nieco więcej wiedzy przedmiotowej albo większą biegłość w wykonywaniu zadań z danego zagadnienia. (na podstawie http://poradniapp-slupca.pl/tutoring-rowiesniczy/).
Podsumowanie lekcji – po ukończonej lekcji przeprowadzone zostaje podsumowanie wyznaczonych celów i efektów pracy. Nauczyciel może wyświetlić na tablicy interaktywnej pytania podane na początku lekcji. Uczniowie udzielają odpowiedzi poprzez przygotowane prezentacje multimedialne. Nauczyciel wspólnie z grupami analizuje ich refleksje na temat przeprowadzonych zajęć. Warto skupić się zarówno na tym, co uczniowie oceniają pozytywnie, jak i tym, co w ich odczuciu było negatywne. Na takie podsumowanie nigdy nie powinno zabraknąć czasu.
Można uczniom przydzielić punkty za pracę i zaangażowanie w lekcję.
Wskazówki dla nauczycieli dotyczące pracy z uczniami zaangażowanymi w proces tutoringu rówieśniczego:
- pozwól uczniom samodzielnie opracować plan pracy – umożliwi to wykształcenie poczucia sprawstwa i kompetencji wśród zaangażowanych w pracę uczniów,
- naucz swoich uczniów sygnalizowania trudności, zwracania się o pomoc, pracuj nad tym, by nie obawiali się zadawania pytania Tobie i kolegom,
- pamiętaj, by chwalić efekty pracy i w akceptowalny sposób informować o porażkach, np. „Doceniam to, jak bardzo się starasz, jednak to zadanie rozwiązałabym inaczej”,
- umożliwiaj uczniom w trakcie zajęć wymianę wiedzy i doświadczeń – dzięki temu wzbudzisz w nich ciekawość świata (uczniowie wiedzą bardzo dużo, często więcej, niż nam się wydaje),
- dyskretnie nadzoruj tutoring rówieśniczy, aby uczniowie w obu rolach (tutora i tutee) czuli się bezpiecznie, mieli poczucie autonomii i kompetencji,
- nie ingeruj przedwcześnie w kontakt tutorski między uczniami, aby tutor mógł sam znaleźć sposób na wsparcie rówieśnika,
- umożliwiaj wszystkim uczniom podejmowanie roli tutora, jak i tutee, aby mogli się przekonać, w jakichś obszarach są fachowcami, czy nawet ekspertami,
- zachęcaj uczniów (zarówno tutora, jak i tutee) do gromadzenia swoich prac, co umożliwi późniejsze analizy i ocenę efektywności,
- staraj się motywować uczniów do korzystania z niekonwencjonalnych metod nauczania – sugeruj tworzenie fiszek, rysunków, korzystanie z aplikacji,
- zachęcaj uczniów do samodzielnej ewaluacji (np. poprzez stworzenie do tego specjalnych kart ewaluacyjnych) – tak, by w parze lub grupie podzielili się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami. (na podstawie http://poradniapp-slupca.pl/tutoring-rowiesniczy/).
Wskazówki dla uczących się na temat tutoringu rówieśniczego.
Uczniów należy wprowadzić do tej metody, poświęcić czas na to, by omówić z nimi proponowaną tabelę, by mogli zrozumieć sens takiej formy pracy. I przede wszystkim – że jest to forma pracy na lekcji, a nie towarzyskiego przerywnika podczas zajęć.

R15MngDbHByRY

Tabela dotyczy wskazówek dla uczących się. Zawiera pytania i odpowiedzi. Co to jest tutoring rówieśniczy? Tutoring rówieśniczy zakłada pewną nierówność. Oznacza to, ze uczniowie uczą się wzajemnie. W rolę tutora wchodzi uczeń, który lepiej opanował dany materiał i pomaga swoim kolegom z klasy w jego zrozumieniu. Co zakłada tutoring rówieśniczy? Zakłada, że w jednym momencie Ty jesteś nauczycielem swojej koleżanki / kolegi z klasy, a za chwilę role mogą się zmienić. Nauczyciel przedmiotowy cały czas czuwa i pomaga w organizacji pracy, jest konsultantem i rozwiązuje ewentualne konflikty. Dlaczego to jest skuteczne? Pomimo braku przygotowania pedagogicznego, uczniowie potrafią lepiej wyjaśnić rówieśnikom rozmaite zagadnienia i pomóc im w opanowaniu wiedzy. Praca odbywa się w przyjaznej atmosferze. Uczniowie pomagają sobie nawzajem, a także doskonalą swój warsztat w zakresie komunikacji. Dzięki jasno określonym celom przez nauczyciela przedmiotowego są lepiej zmotywowani. Korzyści dla tutora: 1. Uczeń, przekazując wiedzę, sam również ja powtarza i utrwala. Przyjmując punkt widzenia swojego kolegi/ koleżanki rozszerza również własne spojrzenie na dane zagadnienie. 2. Tutor czuje się doceniony i zauważony, co pozytywnie wpływa na jego pewność siebie, motywację i samoocenę. 3. Wzmacnia swoje zdolności komunikacji i wystąpień publicznych. Korzyści dla ucznia (tutee): 1. Nauka odbywa się w luźnej atmosferze, skupionej na chęci bycia razem, gotowości pomagania i wzajemnego uczenia się. 2. Uczniowie mają szansę na wymianę umiejętności z osobami o podobnym spojrzeniu, na podobnym etapie rozwojowym , ale o innych kompetencjach i zainteresowaniach. 3. Prowadzi do wymiany doświadczeń oraz doceniania możliwości i mocnych stron innych osób. 4. Redefiniując problem uczeń zaczyna lepiej rozumieć zagadnienia, z którymi miał trudności. Wady tutoringu rówieśniczego: 1. Zbyt luźna atmosfera, przez którą uczniowie nie skupiają się na postawionych przed sobą celach. 2. Odgrywanie przed tutorem roli „Alfy i Omegi” i nie proszenie nauczyciela przedmiotowego o pomoc, nawet w sytuacji, gdzie uczeń (tutor) nie jest pewny swojej wiedzy. 3. Występowanie zawsze w tej samej roli (jako tutor bądź jako tutee). Kilka wskazówek na koniec… 1. Przed rozpoczęciem wspólnej nauki wskazane jest, aby obie strony, chociaż pobieżnie zapoznały się z materiałem. 2. Wszystkim uczniom przyświeca chęć wzajemnego zrozumienia, zatem podstawą jest uważne słuchanie siebie nawzajem. 3. Uczeń – tutor nie powinien wykorzystywać swojej przewagi. 4. Uczeń – tutee stara się aktywnie przyswoić przekazywaną mu wiedzę, nie tylko biernie czekać, aż uczeń – tutor go nauczy.

Indeks górny (na podstawie: https://szkoladobrejrelacji.pl/tutoring-to-za-malo-czyli-do-czego-zainspirowala-nas-tutoringowa-rewolucja/) Indeks górny koniec

Praca uczących się poza zajęciami, z wykorzystaniem materiałów multimedialnych daje możliwość utrwalania i poszerzania wiadomości poprzez przydzielenie zróżnicowanych ćwiczeń: obowiązkowych, dodatkowych dla chętnych oraz ćwiczeń zaproponowanych przez samych uczących się. Ćwiczenia proponowane przez nauczyciela z wykorzystaniem materiałów multimedialnych powinny mieć zróżnicowaną formę pod względem stopnia trudności, sposobu i formy wykonania np. podaniem przez nauczyciela dodatkowej instrukcji (wskazówek merytorycznych, technicznych) do wykonania danego ćwiczenia. Przykładem pracy indywidualnej dla uczniów poza zajęciami, może być np.:

- Ćwiczenie obowiązkowe: Po przeanalizowaniu Filmu edukacyjnego masz możliwość poszerzenia informacji na temat zarządzania przedsiębiorstwem – hutą szkła magazynu surowców, zastanów się jakie cechy charakteru oraz kompetencje powinien posiadać dyrektor przedsiębiorstwa. Możesz opracować prezentację multimedialną lub stworzyć swoje własne fiszki (ręcznie lub komputerowo).
- Ćwiczenie dodatkowe dla chętnych: Opracuj pytania wraz z rozwiązaniami na temat Lean Manufacturing. Możesz stworzyć swoje własne fiszki (ręcznie lub komputerowo).
- Ćwiczenie zaproponowane przez samych uczących się: Uczniowie sami wybierają sposób prezentacji wyznaczonego przez siebie tematu na podstawie Filmu edukacyjnego: Zarządzanie procesem produkcji szkła.

Swoje opracowania z ćwiczeń oddają do sprawdzenia nauczycielowi.
Wprowadzone formy pracy uczących się poza zajęciami powinny być sprawdzone, poprawione i ocenione przez nauczyciela, mogą też być sprawdzane przez uczniów sobie nawzajem. Zaleca się zasugerować uczniom kilka propozycji metod skutecznej nauki: przygotowanie własnych notatek, zrobienie zdjęć (np. tablic, fragmentu normy i zapisków w trakcie sesji burzy mózgów), opracowanie rysunków w formie mapy myśli, stworzenie swoje własne fiszki (ręcznie lub komputerowo). Dany sposób wspomaga umiejętność selektywnego odbierania informacji, jak i samego uczenia się.
Film edukacyjny, Sekwencje czy inne materiały multimedialne — pozwalają na poznawanie materiału, a także powtarzanie w dowolnym tempie, indywidualnym dla każdego uczącego się. Zawierają wiadomości z zakresu e‑materiału. Multimedia mogą być także inspiracją do rozwijania wiedzy uczących się. Nauczyciel może zaproponować, aby uczący się poszukał w innych źródłach informacji na temat, który jest przedstawiony w Filmie edukacyjnym. Nauczyciel zachęca do poszukiwania, poszerzania swoich wiadomości, zachęca do indywidualnej samodzielnej pracy, aby potem zweryfikować efekty kształcenia.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5.4

5.4. Organizowanie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Dbając o indywidualizację procesu nauczania, należy pamiętać o konieczności dostosowania wymagań dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wszystkich uczniów obowiązują treści podstawy programowej, dlatego też proces indywidualizacji może odbywać się tylko na poziomach: doboru metod nauczania i oceniania. Nauczyciel, pracując z młodzieżą o SPE może opracować wskazówki do pracy wynikające z trudności w uczeniu się, które będą odnosiły się do:
- pracy na zajęciach, np. dostosowanie wymagania do możliwości ucznia, stosowanie wyjaśnień do ćwiczeń i zadań, prowadzenie zajęć z wykorzystaniem różnych technik i metod pracy, dostosowanie tempa pracy ucznia, stosowanie częstych pochwał i zachęt, stwarzanie warunków do wielokrotnego powtarzania i utrwalania materiału oraz oceniania, np. nie omawiać na forum klasy błędów popełnionych przez ucznia, przy ustalaniu oceny należy brać pod uwagę różne czynniki, stosować korzystną dla ucznia ocenę opisową, pokazującą mocne i słabe strony jego pracy. Indywidualizacja pracy z uczniem o SPE wymaga od nauczyciela dostosowania: warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb i możliwości ucznia. Przykładem pracy dla uczniów o SPE mogą być ćwiczenia, które różnicują poziomy trudności, a uczniowie zdolniejsi powinni pomagać uczniom słabszym lub tworzyć jeden obszar zdobywanych wiadomości i umiejętności.
Film edukacyjny daje możliwość korzystania z niego we własnym tempie dla każdego ucznia poprzez wielokrotne powtarzanie materiału przez powiększanie, pomniejszanie elementów, przesuwanie, dopasowywania elementów, wybór obiektów z menu. Daje możliwość rozwijania, czytania i odsłuchania informacji obrazowych/tekstowych na temat rozkroju szkła.

Ćwiczenie: Na podstawie Filmu edukacyjnego: Zarządzanie procesem produkcji szkła wypiszcie zasady efektywnej pracy zespołowej, które powinniśmy stosować w hucie szkła.

Nauczyciel w toku wykonania ćwiczenia będzie wspierał zespół uczniów o SPE lub wyznaczy innego odpowiedzialnego ucznia, tzw. lidera grupy.
Innym przykładem pracy dla uczniów może być forma zabawowa tj. tworzenie rysunków skojarzeń z danym zagadnieniem z filmu. Następnie nauczyciel może pokazywać rysunki, a uczniowie odgadują hasła. Rysunki można wykorzystywać kilkakrotnie, wprowadzić pewne poprawki i nadal stosować, aby uczniowie przyswoili wiedzę z danego materiału multimedialnego.
Mając na uwadze redukcję rywalizacji o stopień i indywidualizacje (szczególnie w przypadku uczącego się o SPE), dobrym rozwiązaniem są techniki oceniania kształtującego np. poprzez przekazywanie informacji zwrotnej dotyczącej oceny realizacji ćwiczenia.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6. Opis materiałów sprawdzających

W e‑materiale nauczyciel ma możliwość skorzystania z ćwiczeń powiązanych z danym materiałem, stanowiących rodzaj materiałów sprawdzających dla uczącego się:
• Film edukacyjnyDEBtxzow2Film edukacyjny: Zarządzanie procesem produkcji szkła – zawiera treści pomagające rozwiązać dwa ćwiczenia, których celem jest utrwalenie wiadomości dotyczących procesów zarządzania przedsiębiorstwem.
• Sekwencje filmoweDt9hdyLKqSekwencje filmowe: Technologiczne aspekty produkcji szkła sodowo‑wapniowego – zawierają treści pomagające rozwiązać dwa ćwiczenia, których celem jest utrwalenie wiadomości z zakresu procesów etapów produkcji szkła i wyrobów ze szkła.
• Plansze interaktywneDNKYdDqT0Plansze interaktywne: Deklaracje właściwości użytkowych dla wyrobów szklanych – zawierają treści pomagające rozwiązać dwa ćwiczenia, których celem jest utrwalenie wiadomości z zakresu właściwości użytkowych wyrobów ceramicznych.
• Schemat interaktywnyD12khhZDzSchemat interaktywny: Deklaracje właściwości użytkowych i parametrów technicznych dla szkła budowlanego – zawiera treści pomagające rozwiązać jedno ćwiczenie praktycznego, którego celem jest utrwalenie wiadomości z zakresu opracowania deklaracji właściwości użytkowych dla wyrobów szklanych.
• Interaktywne materiały sprawdzająceD14jvwkhfInteraktywne materiały sprawdzające – tanowią test ćwiczeniowy składający się z 12 zadań zamkniętych. Test utrwalający wiedzę uczniów w zakresie zagadnień e‑materiału przygotowuje do rozwiązywania zadań na pisemnym/teoretycznym egzaminie zawodowym.
Zagadnienia sprawdzające z e‑materiału wspierają osiąganie wybranych efektów kształcenia oraz spełniają kryteria weryfikacji właściwe dla omawianych multimediów:
CES.04.2 Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.2.7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań
CES.04.2.7.1) rozróżnia programy komputerowe do wykonywania zadań zawodowych
CES.04.2.7.2) sporządza raporty z wykonanych zadań zawodowych, wykorzystując programy komputerowe
CES.04.2.7.3) sporządza rysunki techniczne, wykorzystując programy komputerowe
CES.04.2.8) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych
CES.04.2.8.1) wymienia cele normalizacji krajowej
CES.04.2.8.2) podaje definicje i cechy normy
CES.04.2.8.3) rozpoznaje oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej
CES.04.2.8.4) korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności
CES.04.3. Procedury jakościowe w produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.3.1) przestrzega procedur dotyczących systemów zarządzania procesem produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.3.1.1) rozpoznaje systemy zarządzania procesem produkcji
CES.04.3.1.2) wymienia narzędzia usprawniające zarządzanie procesem produkcji w ramach systemu usprawniającego procesy produkcji
CES.04.3.1.3) wskazuje korzyści wynikające z funkcjonowania systemów zarządzania procesem wytwarzania
CES.04.3.3) stosuje procedury zarządzania jakością, bezpieczeństwem i środowiskiem
CES.04.3.3.1) przedstawia funkcje zintegrowanego systemu zarządzania jakością
CES.04.3.3.2) rozróżnia zasady dokumentowania jakości w zintegrowanych systemach zarządzania jakością
CES.04.3.3.3) rozróżnia techniki zarządzania jakością
CES.04.3.3.4) wykonuje prace zgodnie z technikami zarządzania jakością.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z przewodnika

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

Windows 7 lub nowszy
OS X 10.11.6 lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

Chrome w wersji 69.0.3497.100
Firefox w wersji 62.0.2
Safari w wersji 11.1
Opera w wersji 55.0.2994.44
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści