Animacja
Zapoznaj się z treścią filmu, a następnie wyjaśnij wpływ rozwijających się nauk przyrodniczych na filozofię XVII w.
O co pytają osiemnastowieczni filozofowie? Sformułuj co najmniej trzy pytania związane z omówionymi w filmie wątpliwościami.
Zapoznaj się z fragmentami Myśli Pascala, a następnie wyjaśnij, w jaki sposób siedemnastowieczny filozof postrzega miejsce człowieka w świecie.
MyśliOstatecznie bowiem, czymże jest człowiek w przyrodzie? Nicością wobec nieskończoności, wszystkim wobec nicości, pośrodkiem między niczym a wszystkim. Jest nieskończenie oddalony od rozumienia ostateczności; cel rzeczy i ich początki są dlań na zawsze ukryte w nieprzeniknionej tajemnicy; zarówno niezdolny jest dojrzeć nicości, z której go wyrwano, jak nieskończoności, w której go utopiono. [...]
46.
Myśl stanowi wielkość człowieka. [...]
146.
Człowiek wyraźnie stworzony jest do myślenia, to cała jego godność; cała zaś jego zasługa i cały obowiązek, to myśleć jak się należy, Owóż porządek myśli jest ten, aby zacząć od siebie i od swego stwórcy i swego celu. [...]
347.
Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą. Nie potrzeba, iżby cały wszechświat uzbroił się, aby go zmiażdżyć: mgła, kropla wody wystarczy, aby go zabić. Ale gdyby nawet wszechświat go zmiażdżył, człowiek byłby i tak czymś szlachetniejszym niż to, co go zabija, ponieważ wie, że umiera, i zna przemoc, którą wszechświat ma nad nim. Wszechświat nie wie nic.
Cała nasza godność spoczywa tedy w myśli. Stamtąd trzeba nam się wywodzić, a nie z przestrzeni i czasu, których nie umielibyśmy zapełnić. Silmy się tedy dobrze myśleć: oto zasada moralności. [...]
Dwie rzeczy pouczają człowieka o całej jego naturze, instynkt i doświadczenie.
397.
Wielkość człowieka jest wielka w tym, iż on zna swoją nędzę. Drzewo nie zna swojej nędzy.
Nędzą tedy jest czuć swoją nędzę, ale wielkością jest wiedzieć, że się jest nędznym.
Rozstrzygnij, czy koncepcja człowieka prezentowana przez Pascala jest optymistyczna, czy pesymistyczna. Sformułuj argumenty, którymi potwierdzisz swoje zdanie.