Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu kierowca mechanik, technik transportu drogowego3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu kierowca mechanik, technik transportu drogowego

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodach kierowca mechanik i technik transportu drogowego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji

$\textbf{TDR.01.}$ Eksploatacja środków transportu drogowego — Kierowca mechanik $8 3 2 2 0 1$, Technik transportu drogowego $3 1 1 9 2 7$7

Cele kształcenia

$\textbf{TDR.01.}$ Eksploatacja środków transportu drogowego

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji:

• przygotowanie do kierowania pojazdami samochodowymi w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B, C oraz kwalifikacji wstępnej,

• ocena stanu technicznego środków transportu drogowego,

• wykonywanie prac związanych z obsługą środków transportu drogowego,

• wykonywanie prac związanych z przewozem drogowym rzeczy.

Pozwala nabywać kompetencje kluczowe:

• w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• w zakresie wielojęzyczności,

• matematyczne oraz te w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Efekty kształcenia

$\textbf{TDR.01.1.}$ Bezpieczeństwo i higiena pracy

Uczeń

5) identyfikuje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

6) przestrzega przepisów prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska występujących w transporcie;

7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii oraz przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

9) udziela pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego;

$\textbf{TDR.01.2.}$ Podstawy transportu drogowego

Uczeń:

1) omawia zakres regulacji ustawowych w zakresie transportu drogowego;

4) określa właściwości ładunków;

7) określa sposoby załadunku i rozładunku środka transportu;

9) stosuje przepisy prawa dotyczące czasu pracy kierowcy;

11) stosuje przepisy prawa dotyczące użytkowania środków transportu;

$\textbf{TDR.01.3.}$ Przygotowanie do kierowania pojazdami w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B, C oraz kwalifikacji wstępnej

Uczeń:

1) stosuje zasady i przepisy służące bezpiecznemu poruszaniu się pojazdem po drodze publicznej;

2) rozpoznaje zagrożenia związane z ruchem drogowym;

3) prowadzi pojazdy samochodowe w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy oraz kwalifikacji wstępnej;

4) wykonuje czynności związane z obsługą pojazdu samochodowego w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B, C oraz kwalifikacji wstępnej;

5) charakteryzuje obowiązki kierowcy i posiadacza pojazdu;

$\textbf{TDR.01.4.}$ Obsługa środków transportu drogowego

Uczeń:

1) rozróżnia części maszyn, mechanizmów i urządzeń stosowanych w środkach transportu drogowego;

2) posługuje się dokumentacją techniczną środków transportu drogowego;

4) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;

5) rozróżnia rodzaje środków transportu drogowego;

6) wyjaśnia budowę oraz zasadę działania zespołów i podzespołów środków transportu drogowego;

7) rozpoznaje instalacje oraz urządzenia elektryczne i elektroniczne stosowane w środkach transportu drogowego;

8) ocenia stan techniczny środków transportu drogowego;

9) sprawdza stan techniczny pojazdu przed wyjazdem;

11) usuwa usterki środka transportu drogowego powstałe podczas jazdy;

12) posługuje się urządzeniami kontrolno‑pomiarowymi środków transportu drogowego;

$\textbf{TDR.01.5.}$ Użytkowanie środków transportu drogowego

Uczeń:

1) określa parametry techniczno‑eksploatacyjne środków transportu drogowego;

2) przestrzega zasad rozmieszczania, mocowania oraz zabezpieczania przewożonych ładunków;

4) korzysta z urządzeń pomocniczych stosowanych w środkach transportu drogowego;

5) odczytuje wskazania urządzeń kontrolno‑pomiarowych stosowanych w środkach transportu drogowego;

6) wykonuje usługi transportowe zgodnie z przepisami prawa krajowego i międzynarodowego;

$\textbf{TDR.01.7.}$ Kompetencje personalne i społeczne

Uczeń:

1) przestrzega zasad kultury osobistej i etyki zawodowej;

2) planuje wykonanie zadania oraz szacuje czas i budżet zadania;

3) ponosi odpowiedzialność za podejmowane działania;

5) stosuje techniki radzenia sobie ze stresem;

7) stosuje zasady komunikacji interpersonalnej;

8) stosuje metody i techniki rozwiązywania problemów;

9) współpracuje w zespole.

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Struktura e‑zasobu

1. WprowadzenieDjrvirByWprowadzenie

   Przedstawia podstawowe informacje o e‑zasobie, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑zasobu.

2. Materiały multimedialne

   Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy.

   Zasób Film instruktażowy - tutorial Przygotowanie środka transportu do jazdyDAJ1DYBXkFilm instruktażowy - tutorial Przygotowanie środka transportu do jazdy to dwa filmy instruktażowe, które przedstawią sposoby przygotowania do jazdy oraz sprzęgnięcie ciągnika z naczepą, a także wzory dokumentacji przewozowej.

   Zasób Gra wcielanie się w rolę Kierowca pojazdu lub zespołu pojazdówDY5iOly2eGra wcielanie się w rolę Kierowca pojazdu lub zespołu pojazdów to gra „wcielanie się w rolę”, która przedstawia codzienną pracę kierowcy. Uczniowie podejmują rolę kierowcy pojazdu ciężarowego oraz kierowcy zespołu pojazdów.

   Zasób Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning Kierowanie pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz CDtLQW9Jg4Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning Kierowanie pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz C to interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning, które pomaga nabyć umiejętności niezbędne do zdobycia prawa jazdy kategorii B, B+E oraz przygotowanie do zdobycia prawa jazdy kategorii C, C1, C+E, C1+E.

   Zasób E‑book Uregulowania dotyczące kierowania pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz CDkFTifJs9E‑book Uregulowania dotyczące kierowania pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz C to e‑book przedstawiający prawne aspekty kierowania pojazdami.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceD130egjbyInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności w zakresie materiałów zawartych w e‑zasobie.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDoinBVREvSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przewodnik dla nauczycielaD2sXfiO9iPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑zasobu w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięDez1w2v0HPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑zasobu w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaD1FbV4XmwNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑zasób.

   • Instrukcja użytkowaniaDWjAQIlxkInstrukcja użytkowania objaśnia działanie zasobu oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑zasobu dla zawodów kierowca mechanik i technik transportu drogowego.

E‑zasób stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z kierowaniem pojazdami z zakresu kategorii B oraz C.

Poniżej zamieszczone zostały propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiałów do pracy w grupach i w zespole klasowym oraz do samodzielnej pracy ucznia w klasie i poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

Praca w grupach i zespole podczas zajęć

Film instruktażowy „Przygotowanie środka transportu do jazdy”

• Nauczyciel dzieli uczniów na $3$ grupy.

• Zadaniem każdej grupy będzie opracowanie instrukcji dotyczącej czynności, jakie ma wykonać kierowca.

• Pierwsza grupa ma zadanie opracować checklistę dotyczącą sprawdzenia stanu technicznego pojazdu kategorii C i sprzęgania pojazdu z naczepą.

• Grupa druga układa listę kolejnych czynności związanych z podłączeniem urządzeń rejestrujących i oznaczeniem pojazdów i ładunku oraz wypełnieniem dokumentów przewozowych i wyboru trasy (bierze w tym pod uwagę także ograniczenia ustawowe).

• Grupa trzecia układa procedurę obsługi codziennej pojazdu wraz z załadunkiem i zabezpieczeniem ładunku.

• Nauczyciel prosi, aby grupy wykonały te opracowania na dużej karcie (np.: na flipcharcie) w taki sposób, aby można było uzupełniać wpisy. Jeśli grupy robią to w wersji cyfrowej, dokument powinien być edytowalny.

• Grupy mają około $10$ minut na wykonanie zadania. Mogą się posługiwać wszelkimi dostępnymi danymi.

• Po upływie określonego czasu nauczyciel prosi grupy o przekazanie własnych notatek kolejnej grupie. Teraz grupy otrzymują dostęp do filmów.

• Grupy analizują materiał filmowy i dopisują (innym kolorem na flipcharcie lub inną czcionką na dokumencie cyfrowym) elementy, które odnaleźli w filmie, a nie znalazły się one w procedurach grupy, która poprzednio opracowywała notatkę.

• Po około $20$ minutach grupy kończą ten etap pracy i przekazują notatki grupie, która nie opracowywała jeszcze danego zagadnienia.

• Ostatnie zadanie z filmami polega na zaproponowaniu (na podstawie procedury) sytuacji, które byłyby błędami w procedurze. Grupy określają, co może pójść nie tak w wykonywaniu czynności, wskazując typowe i nietypowe błędy.

• Grupy, przy każdym przejściu do następnego działania, analizują notatki swoich poprzedników. Zapisują też elementy, z którymi się nie zgadzają, w notatkach na osobnych kartkach.

• Teraz grupy prezentują swoje karty (lub notatki cyfrowe). W trakcie komentują to, co sami wykonali i z czym się nie zgadzają w pracy poprzednich grup.

• Nauczyciel dyskutuje z uczniami i wyjaśnia nieścisłości.

• Uczniowie, po omówieniu, wykonują zdjęcia kart poszczególnych grup.

Gra „wcielanie się w rolę” „Kierowca pojazdu lub zespołu pojazdów”

• Nauczyciel dzieli grupę na dwa zespoły. Przydzila im rolę: kierowcy samochodu ciężarowego lub kierowcy zespołu pojazdów.

• Prosi grupy o zapoznanie się z grą. Zadaniem zespołów, poza przejściem gry (używając swojej przydzielonej postaci), będzie przygotowanie scenek, w których będą odgrywać sytuacje związane z przygotowaniem miejsca pracy przez młodego kierowcę.

• Po wykonaniu zadań w grze, każda z grup zastanawia się, jak takie scenki odegrać.

• Teraz grupy poprzez grę w „kalambury” przedstawiają dane czynności za pomocą gestów, nie używając słów. Druga grupa ma za zadanie odgadnąć, co prezentuje uczeń z pierwszej grupy.

• Grupy na zmianę pokazują ustawienia fotela, kierownicy, lusterek, pasa bezpieczeństwa.

• Drugim elementem ich działania jest wypisanie karteczki z wpisem dotyczącym ewentualnego dokumentu przewozowego.

• Pierwsza grupa czyta tekst z karteczki, a druga grupa dopasowuje do dokumentu przewozowego.

• Ostatnim zadaniem grpu będzie zaprezentowanie, tak jak wcześniej, kalamurów dotyczących: grupa pierwsza przygotowania urzadzeń rejestrujących, grupa druga - sprzęgnięcia ciągnika z naczepą.

• Każde powyższe zadanie jest punktowane.

• Tę grupową rywalizację wygrywa grupa, która zdobędzie najwięcej punktów.

• Przegrani prezentują własną notatkę na forum klasy.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning „Kierowanie pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz C”

• Nauczyciel prosi uczniów o podzielenie się na dwie grupy.

• Pierwsza grupa siada w kręgu twarzą na zewnątrz, druga twarzą do wewnątrz, tworząc krąg zewnętrzny. Uczniowie siedzą w parach, twarzą w twarz.

• Nauczyciel uruchamia grę, pomija jednak film instruktażowy i od razu przechodzi do pytań i zagadnień.

• Uczniowie z kręgu zewnętrznego pytają uczniów z kręgu wewnętrznego o odpowiedź na pierwsze pytanie i proszą ich o uzasadnienie tej odpowiedzi. Następnie sami odpowiadają na pytanie.

• Na znak nauczyciela uczniowie w zewnętrznego kręgu przesuwają się o dwa krzesła w prawo i znów o to samo dopytują kolejnego ucznia (siedzącego naprzeciwko).

• Uczniowie poszukujący rozwiązania zadania wskazują odpowiedź.

• Teraz nauczyciel wskazuje poprawną odpowiedź. Każdy uczeń, który poprawnie odpowiedział (i ten, który szukał i ten, który podpowiadał i uzasadniał), otrzymuje jeden punkt.

• W kolejnym działaniu uczniowie z wewnętrznego kręgu szukają odpowiedzi na pytanie. Podobnie jak koledzy konsultują ją z dwiema osobami: osobą naprzeciwko i — po znaku nauczyciela — osobą w nowej parze oddalonej o dwa krzesła w lewo (przesiadają się na swoich krzesłach).

• Sytuacja się powtarza aż do wyczerpania pytań.

• Po wyczerpaniu puli pytań każdy uczeń sumuje zdobyte przez siebie punkty. Jeśli ich liczba jest większa od połowy możliwych do zdobycia punktów — zaliczył zadanie. Jeśli ich liczba jest mniejsza, zadaniem takiego ucznia będzie samodzielne przejście gry jeszcze raz.

• Nauczyciel podsumowuje działania, zwracając uwagę na formę przyswajania wiedzy - konsultacje z innymi kolegami.

E‑book „Uregulowania dotyczące kierowania pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz C”

• Nauczyciel przygotowuje rozdział „Sytuacje typowe i nietypowe na drodze — zasady zachowania się uczestników ruchu”, wyświetlając na tablicy interaktywnej jego początek „Zasady zachowania się uczestników”.

• Prosi każdego ucznia o zapisanie na oddzielnych karteczkach haseł:

  • Zmieniaj nawyki.

  • Obserwuj, przewiduj.

  • Patrz daleko przed siebie.

  • Patrz w lusterka.

  • Przewiduj, bądź skoncentrowany.

• Teraz kolejno prezentuje sytuacje z e‑booka.

• Przy każdej z sytuacji prosi uczniów o zagłosowanie jedną z pięciu karteczek, która wg nich najlepiej oddaje zasadę, jaką powinien zastosować kierowca w danej sytuacji.

• Uczniowie głosują. W ten sposób dzielą się na grupy (np.: przechodzą do $5$ różnych miejsc sali lekcyjnej).

• Nauczyciel prosi uczniów z poszczególnych grup o uzasadnienie swojej decyzji.

• Kolejno prezentuje sytuacje z e‑booka i spisuje, która zasada w danej sytuacji miała najwięcej głosów. Sam ewentualnie uzasadnia, jeśli wygrywa zasada nieadekwatna do sytuacji.

• Na zakończenie zlicza, które zasady były wskazywane w danych sytuacjach najczęściej.

• Jeszcze raz przypomina zasady zachowania się uczestników ruchu drogowego, wskazując, że zasady są uniwersalne przy kierowaniu każdym pojazdem i warto je znać oraz sprawić, by weszły w nawyk.

Interaktywne materiały sprawdzające

Sposób użycia tych materiałów będzie zależał w dużej mierze od sytuacji i procesu dydaktycznego, w którego trakcie te elementy będą wykorzystywane.

Interaktywne materiały są dedykowane do konkretnych e‑materiałów:

• filmowi przypisane jest ćwiczenie „połącz w pary” — „Metoda siłowa i kształtowa”;

• grze „wcielanie się w rolę” właściwe jest ćwiczenie typu „uporządkuj elementy” „Sprzęganie ciągnika siodłowego z naczepą”;

• grze scenario‑based learning — ćwiczenie typu prawda/fałsz pod nazwą „Kierowanie pojazdami”.

W odpowiednim momencie analizy e‑materiału nauczyciel może przerwać działanie i poprosić uczniów w grupie o wykonanie zadania. Taki przerywnik może zaktywizować grupę, która wykonała już zadanie związane z e‑materiałem; może też naprowadzić grupę na „właściwe tory” przy pracy z notatką. Ćwiczenie sprawdzające może przewrotnie wywołać zainteresowanie tematem. Wykazanie luk wiedzowych może skutkować zaciekawieniem danym materiałem (do którego przewidziane jest zadanie z puli „interaktywne materiały sprawdzające”).

Nauczyciel może użyć testu złożonego z $20$ pytań pod nazwą „Wiadomości dotyczące przepisów ruchu drogowego” do wprowadzenia do zajęć lub do podsumowania.

Praca samodzielna ucznia podczas zajęć

Film instruktażowy „Przygotowanie środka transportu do jazdy”

• Nauczyciel prezentuje fragment filmu dotyczący sprawdzania stanu technicznego pojazdu i przygotowania do jazdy (od $4$ do $9$ minuty).

• W trakcie oglądania uczniowie robią notatki (hasłowo), by jak najwięcej informacji przyswoić.

• Nauczyciel prosi uczniów o przeanalizowanie własnych notatek i porównanie, które z czynności są podobne w przypadku pojazdów kategorii B i C, a które są charakterystyczne tylko dla jednego rodzaju pojazdów.

• W przypadku podłączania przyczepy do pojazdu kategorii B uczniowie muszą posłużyć się innym źródłem informacji niż film (np.: informacjami z youtube).

• Sporządzone notatki przekazują koledze, który je recenzuje, wskazując błędy lub nieścisłości.

• Uczniowie otrzymują dostęp do filmu, dzięki czemu mogą dokładniej przeanalizować notatki kolegów.

• Notatki po recenzji wracają do autorów, którzy poprawiają błędy.

• Błędy omawiane są na forum, a nauczyciel wspólnie z uczniami określa właściwe części wspólne i różnice w procedurach.

Gra „wcielanie się w rolę” „Kierowca pojazdu lub zespołu pojazdów”

• Nauczyciel prosi ucznia, aby wykonał słowniczek wyrazów, które znajdują się w grze.

• Uczeń samodzielnie przechodzi przez grę (jako kierowca pojazdu ciężarowego oraz jako kierowca zespołu pojazdów) i kolejno wypisuje słowa, które według niego powinny znaleźć się w słowniczku; pomoże to w ich rozumieniu podczas przechodzenia przez kolejną grę lub w innych sytuacjach, w których te słowa wystąpią.

• Nauczyciel zaleca, aby w słowniczku znalazło się nie mniej niż $20$ takich pojęć (po dziesięć z każdej roli). Dobór słów do słowniczka będzie zależał tylko od ucznia.

• Na forum klasy nauczyciel prosi uczniów o zaprezentowanie własnych słowniczków.

• Na tablicy zapisuje wszystkie pojawiające się pojęcia. Uzasadnia konieczność znajomości tych pojęć.

• Prosi uczniów, aby przyswoili sobie te pojęcia.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning „Kierowanie pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz C”

• Nauczyciel prosi uczniów o stworzenie poradnika dla osób przygotowujących się do kierowania pojazdami kategorii B i C — na podstawie pytań z gry.

• Uczniowie samodzielnie przechodzą przez grę i, analizując znajdujące się w niej pytania, wyszukują w internecie informacje, które mogłyby pomóc innym uczniom znaleźć poprawne rozwiązanie problemu z zadania. Pigułki wiedzy, które mają przygotować, powinny mieć formę krótkich opisów sytuacji i ich wyjaśnienie — z uzasadnieniem.

• Każde pytanie/zadanie powinno mieć nie więcej niż $7$ zdań.

• Przygotowane poradniki uczniowie mogą zamieścić jako notatkę lub ozdobić zdjęciami.

• Nauczyciel prosi wybrane osoby o zaprezentowanie poradnika na forum klasy i przyznaje im oceny lub inne formy wyróżnienia.

E‑book „Uregulowania dotyczące kierowania pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz C”

• Nauczyciel prosi uczniów o samodzielne przygotowanie trzyminutowego przemówienia na temat ecodrivingu.

• Do dyspozycji uczniów jest rozdział z e‑booka pod hasłem „Dostosowanie techniki kierowania pojazdem do różnych warunków drogowych”. Nauczyciel sugeruje również, że warto wziąć pod uwagę inne rozdziały i tam szukać treści do wypowiedzi.

• Uczniowie przygotowują przemówienia, zapisując na kartce punkty, w których tłumaczą czym jest ecodriving, wskazują jak jeździć autem, stosując tę ideę (zasady) oraz przygotowują bilans zysków i strat związanych z zastosowaniem tej metody jazdy. Finalnie wskazują realny przykład stosowania tej metody jazdy.

• Przykładem zastosowania metody ecodrivingu może być fragment wyszukanego na portalu YouTube filmu.

• Nauczyciel prosi kilku uczniów o wystąpienie z przemówieniem.

• Za każdym razem podsumowuje przemówienie, wskazując jego wartość dodaną w kwestię ecodrivingu.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują test „Wiadomości dotyczące przepisów ruchu drogowego”.

• Na jego podstawie, analizując pytania, układają historię związaną z pytaniami.

• Nauczyciel wskazuje przykładowy początek historii: „Adam po raz kolejny jechał tą ulicą. Nagle zobaczył policjanta, który na skrzyżowaniu stał z rozłożonymi ramionami. Czy policjant pokazywał, że wita go z otwartymi ramionami na tym skrzyżowaniu? Nie, to nie był gest powitania, tylko zakazu. Policjant zakazywał mu wjechać na to skrzyżowanie...” (pytanie z testu „Czy widząc tak ustawionego policjanta, zezwala on na wjazd na skrzyżowanie? Odp.: tak lub nie.”)

• Do kolejnych pytań uczeń układa fabułę i zapisuje ją w notatce.

• W zadaniu nie chodzi o przejście całego testu, tylko o wykorzystanie testu do ułożenia historii. Czas na jej układanie to czas przewidziany na rozwiązanie testu (35 minut).

• Po zakończonym teście uczniowie prezentują swoje historie.

• Historia pozwoli uczniom zapamiętać odpowiedzi na pytania.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych, rozszerza program o ważne zagadnienia i skłania uczniów do podejmowania dyskusji poza lekcjami. Np. użycie filmów lub gry „Kierowca pojazdu lub zespołu pojazdów”, aby potem na zajęciach lekcyjnych przeprowadzić zajęcia na kolejny temat zwiazany z dokumentami niezbędnymi w pracy kierowcy.

Przed lekcją

• Uczeń gra w grę „Kierowca pojazdu lub zespołów pojazdów”. Zapoznaje się z procedurą przygotowania pojazdu do transportu.

• Na bazie gry przygotowuje zestaw pytań, na które będzie się starał odpowiedzieć podczas lekcji.

• Jednocześnie układa procedurę przygotowania kabiny do jazdy.

Podczas lekcji

• Nauczyciel prezentuje zagadnienia przygotowania środka transportu do jazdy podkreślając, że jednym z jego elementów jest przygotowanie kabiny.

• Prosi uczniów o zaprezentowanie procedury przygotowania kabiny, którą uczniowie opracowali w domu.

• Tworzy z uczniami wspólną bazę pytań, na które będą podczas lekcji odpowiadali.

• Używa fragmentu filmu do pokazania całej procedury przygotowania środka transportu do jazdy.

• Stara się odpowiedzieć na wszystkie pytania z puli lub prosi uczniów o przygotowanie w grupach odpowiedzi na pytania.

Praca z uczniami z SPE

E‑materiały są dobrą podstawa do pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Nauczyciel, analizując możliwość użycia ich w pracy z uczniem, powinien rozważyć stan aktywności ucznia. Ważnym elementem jest rozbudzanie zainteresowań ucznia zagadnieniami prezentowanymi w tych e‑materiałach. Konieczne jest odniesienie prezentowanej teorii do modelu funkcjonowania ucznia w świecie stosującym te teorie. Ważnym jest mocne wskazanie działania tych teorii w praktyce. Takim przykładem może być np.: rozdział z e‑booka „Sytuacje typowe i nietypowe na drodze — zasady zachowania się uczestników ruchu”, które bez względu na role zawodowe mogą dotyczyć każdego ucznia.

Dzięki różnym podejściom do tych samych zagadnień teoretycznych budujemy umiejętności poznawania przez ucznia świata zewnętrznego oraz zasad postępowania, rozumowania i działania. Dobrym przykładem jest proceduralne pokazanie w trzech różnych materiałach przygotowania do jazdy (film i dwie gry). Dzięki pracy w parach oraz zastosowaniu metody wymuszonych konsultacji zachodzi doskonalenie mechanizmu podejmowania decyzji przez ucznia.

Bardzo ważnym, przy odpowiednim doborze elementu e‑materiału, jest podejście typu „dziecko ma problem, chcę mu pomóc”. Wariantowość tych e‑materiałów pomaga nauczycielowi pamiętać o tej zasadzie.

Indywidualizowanie pracy z uczniem

Zaprezentowane e‑materiały dają dużą swobodę w indywidualizacji procesu nauczania i uczenia się. Wieloaspektowe podejście, pojawienie się upraszczających procedur lub zastosowanie akcji typu „wskaż to, co ci sugeruje strzałka” daje możliwość zastosowania wielu wariantów pracy z e‑materiałem.

Poniżej przedstawiono przykłady zastosowania różnych części e‑materiału do indywidualizacji i zróżnicowania poziomu trudności materiału:

1. W filmie pojawia się kwestia przygotowania środka transportu do jazdy, w podziale na kategorie. W późniejszym etapie następuje szczegółowy i dokładny opis przygotowania pojazdu ciężarowego. Zawiera on ogólny wstęp wprowadzający oraz szczegółową wiedzę zaprezentowaną przez lektora oraz obraz.

2. W grze „Kierowca pojazdu...” pojawia się młody kierowca, którego zadaniem jest przygotowanie pojazdu zgodnie z procedurami — trzeba podejmować decyzje (co może być trudne bez podstaw teoretycznych lub symulacji), dlatego...

3. W  grze „Kierowanie pojazdami...” uczeń może poczuć się jak na egzaminie na prawo jazdy różnych kategorii. Wysoki stopień trudności może zestresować gracza lub zmotywować go do podjęcia wyzwania.

4. Z e‑booka, z rozdziału „Podstawowe techniki kierowania samochodami”, można dowiedzieć się podstawowych informacji o tych technikach dzięki wiedzy podanej skrótowo w przystępny sposób.

Jest to kilka ujęć podobnego zagadnienia, prezentujących różny stopień trudności, który można dostosować do potrzeb ucznia. Efekt osiągnięty tymi sposobami może być taki sam. W jednym przypadku może składać się z zastosowania jednego e‑materiału, w innym — może wymagać wprowadzenia, aby przejść do części zaawansowanej (np. gry „Kierowanie pojazdami...”).

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści