Należą do podstawowych składników odżywczych, stanowią najważniejszy element budulcowy wszystkich organizmów żywych. Elementem budującym białka są aminokwasy, które łączą się ze sobą i tworzą wielocząsteczkowe związki chemiczne o skomplikowanej budowie i dużej masie cząsteczkowej. Spośród 20 aminokwasów ludzkiego organizmu, 8 to aminokwasy niezbędne dla organizmu człowieka (aminokwasy egzogenne), które muszą być dostarczane z pożywieniem.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Inaczej choroba trzewna lub enteropatia glutenozależna. To choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym, w której ma miejsce nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na spożycie glutenu (obecnego w zbożach, np. pszenicy, życie i jęczmieniu). Leczenie celiakii polega na ścisłym przestrzeganiu, przez całe życie, dietydietadiety bezglutenowej.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Dieta to specjalny sposób żywieniażywienie dietetyczneżywienia, który dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, uwzględniając jednocześnie jego wydajnośćwydajnośćwydajność w zakresie trawieniatrawienietrawienia i wchłaniania.

Rp3RANDGYBuOp

Zdjęcie przedstawia tworzenie przykładowej diety. Z góry widoczny jest blat drewnianego stołu, na którym na pierwszym planie u dołu widać dwie ręce – lewa trzyma kartkę z tekstem, a w prawej dłoni widoczny jest długopis dotykający tej kartki. Obok, po prawej leży kartka ze schematycznym rysunkiem człowieka i z tekstem. Powyżej miseczka z sałatą z warzyw. Powyżej lewej ręki zielony talerz z przekrojonym na pół awokado. U góry różne talerzyki z orzechami, połówką owocu granatu, szklanka z sokiem pomarańczowym.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Polega na okresowym lub całkowitym wykluczeniu z jadłospisu produktów wywołujących np. alergię pokarmową i zastąpieniu ich innymi produktami o równoważnych wartościach odżywczychwartość odżywczawartościach odżywczych tak, aby dietadietadieta była dietądietadietą pełnowartościową, dostarczającą wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Sposób żywienia polegający na oszczędzaniu przewodu pokarmowego oraz poprawie stanu zdrowia i odżywienia pacjenta, dzięki ułatwieniu trawieniatrawienietrawienia i wchłaniania składników odżywczych. Sposób żywieniażywienie dietetyczneżywienia stosowany podczas gorączki, rekonwalescencji, w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, czynnościowych chorobach i stanach zapalnych przewodu pokarmowego, nowotworach jelita grubego, ostrych i przewlekłych chorobach układu oddechowego, przy wyrównaniu choroby nerek i dróg moczowych. Może być wskazana także w żywieniużywienie dietetyczneżywieniu osób starszych, małych dzieci czy chorych wymagających dłuższego leczenia.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomiiDHnNsEd3kProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomii

Sposób żywieniażywienie dietetyczneżywienia dostarczający właściwej ilości białkabiałkabiałka do budowy i odbudowy tkanek ustrojowych, produkcji ciał odpornościowych, enzymów, hormonów i białek osocza oraz zapewniający odpowiednią podaż energii tak, aby białkobiałkabiałko nie było wykorzystywane do celów energetycznychwartość energetycznaenergetycznych.

R1MgNraBJAHUb

Grafika przedstawia przykładowe składniki diety łatwostrawnej ze zwiększoną zawartością białka. Od lewej widać biały talerz z dwoma kromkami ciemnego pieczywa, połówką awokado, sałatą i kawałkiem czerwonej papryki. Powyżej miseczka z białym jogurtem i jajko na twardo. Na prawo miseczka z kaszą, poniże której widoczne są dwa plastry banana. Na prawo biała miseczka z musli, na lewo od której cała i pół moreli, zaś na prawo orzechy włoskie.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomiiDHnNsEd3kProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomii

Sposób żywieniażywienie dietetyczneżywienia mający zapewnić odpowiednią ilość energii i składników pokarmowych oraz chronić jamę ustną i przełyk przed podrażnieniem mechanicznym, chemicznym czy termicznym. Temperatura serwowanych posiłków musi być umiarkowana, czyli wynosić ok. 40°C, a potrawy powinny być sporządzane poprzez gotowanie w wodzie lub na parze wodnej.

RIaMJdjV4xDAe

Grafika przedstawia przykładowe składniki diety łatwostrawnej z modyfikacjami konsystencji. Od lewej widać biały talerz z dwoma kolistymi substancjami w kolorze żółtym i pistacjowym oraz nieregularną plamę w kolorze jasnożółtym z drobnymi zielonymi kreseczkami symbolizującymi szczypiorek. Powyżej miseczka z zieloną parującą substancją - zupą, na prawo od niej dwie kromki suchego chleba. Na prawo wysoka szklanka z fioletowym wypełnieniem, obok której widać kilka jagód. Na prawo miseczka z kaszą.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomiiDHnNsEd3kProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomii

Sposób żywieniażywienie dietetyczneżywienia polegający na zmniejszeniu podaży produktów, które są źródłem tłuszczówtłuszczetłuszczów zwierzęcych i cholesterolu. DietadietaDieta ma dostarczyć choremu niezbędnych składników pokarmowych, w ilości zapewniającej utrzymanie należnej masy ciała oraz ochrona chorych narządów poprzez zmniejszenie ich aktywności wydzielniczej. Potrawy należy przygotowywać metodą gotowania w wodzie i na parze oraz dusząc czy piekąc w folii aluminiowej lub pergaminie.

R1UtCWjsiQuf5

Grafika przedstawia przykładowe składniki diety łatwostrawnej z ograniczeniem tłuszczu. Od lewej widoczny jest pomarańczowy słoik z metalową nakrętką, biały talerz z dwoma kromkami pieczywa z prostokątnymi białymi plasterkami twarogu. Powyżej miseczka z jogurtem posypanym drobnymi płatkami, na prawo od niej zielone jabłko. Na prawo szklana miska z czerwoną galaretką z owocami. Na prawo szklanka z pionowym uchwytem z czerwono‑białą słomką wypełniona różową substancją.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomiiDHnNsEd3kProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomii

Sposób żywieniażywienie dietetyczneżywienia mający dostarczyć choremu wszystkich niezbędnych składników odżywczych, ograniczając zarazem produkty wzmagające wydzielanie kwasu solnego. Potrawy sporządza się głównie poprzez gotowanie w wodzie i na parze wodnej. Można stosować także duszenie oraz pieczenie w folii aluminiowej czy pergaminie, jednak bez obsmażania. Potrawy powinno podawać się w temperaturze pokojowej (ani gorące, ani zimne).

R1OzGmCO2neki

Grafika przedstawia przykładowe składniki diety łatwostrawnej z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Od lewej widoczne są: biała miska z zupą pomidorową, startym białym serem i listkiem bazylii, poniżej biały talerz z sałatą z cząstkami pomidorów, ziemniakami, dwoma klopsikami. Na prawo szklanka z pionowym uchwytem z czerwono‑białą słomką wypełniona różową substancją. Na prawo biały talerz z dwoma cylindrycznymi jasnobrązowymi elementami i pociętymi na cienkie paski marchewką i kapustą.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomiiDHnNsEd3kProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomii

Sposób żywieniażywienie dietetyczneżywienia, który zapewnia dostarczenie do organizmu odpowiedniej ilości energii i składników pokarmowych. DietadietaDieta stosowana jest w żywieniużywienie dietetyczneżywieniu osób zdrowych w różnych przedziałach wiekowych. Jest również stosowana w żywieniużywienie dietetyczneżywieniu osób, które pozostają w szpitalach i sanatoriach, ale które nie wymagają wdrożenia leczenia dietetycznego. DietadietaDieta wypełnia dobowe zapotrzebowanie osób zdrowych na wszystkie niezbędne składniki pokarmowe, których ilość jest uzależniona od wieku, płci, masy ciała i aktywności fizycznej.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomiiDHnNsEd3kProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomii

Sposób żywieniażywienie dietetyczneżywienia poprawiający metabolizm oraz zapewniający uzyskanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów polega na komponowaniu posiłków z odpowiednią podażą białekbiałkabiałek, tłuszczówtłuszczetłuszczów i węglowodanówwęglowodanywęglowodanów. Co szczególnie ważne, dieta powinna bazować na węglowodanachwęglowodanywęglowodanach o niskim i średnim indeksie glikemicznym (czyli węglowodanachwęglowodanywęglowodanach złożonych pochodzących z pełnoziarnistych produktów zbożowych – np. gruboziarnistych kasz (np. kasza pęczak czy gryczana), ryżu pełnoziarnistego, makaronu pełnoziarnistego, pieczywa razowego; warzyw, nasion roślin strączkowych czy całych owoców), które są równomiernie rozłożone na posiłki w ciągu dnia. Dieta polega na ograniczeniu spożycia glukozy, fruktozy czy sacharozy (czyli m.in. słodyczy – np. cukierków, żelek, ciastek; cukru, miodu, syropu klonowego, słodzonych napojów gazowanych, napojów i soków owocowych, jogurtów owocowych, smakowych płatków śniadaniowych), a szczególnie wyeliminowaniu ich w formie samodzielnych przekąsek. Polecane techniki gastronomiczne to gotowanie w wodzie, na parze, w kombiwarach, pieczenie i duszenie bez dodatku tłuszczu, pieczenie w folii aluminiowej, pergaminie

R1ceCGSxYvWl2

Grafika przedstawia przykładowe składniki diety z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów. Widoczny jest biały talerz z zielonym groszkiem w strączkach, kawałkiem łososia, kaszą gryczaną i plastrami cukinii i bakłażana.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomiiDHnNsEd3kProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie - Techniki układania diety i poprawnego jadłospisu w żywieniu dietetycznym w gastronomii

Inaczej PKU (z łac. Phenylketonuria). Wrodzona, uwarunkowana genetycznie enzymopatia (zaburzenie), które prowadzi do gromadzenia się w organizmie nadmiaru aminokwasu fenyloalaniny. U chorego dziecka, które zostało zdiagnozowane po urodzeniu testem przesiewowym, najpóźniej w ciągu 2 tygodni od urodzenia należy wprowadzić dietędietadietę niskofenyloalaninową, w której stosuje się specjalne mieszanki zawierające białkabiałkabiałka o niskiej zawartości tego aminokwasu. DietadietaDieta jest podstawą leczenia choroby, a dzięki niej możliwy jest prawidłowy rozwój umysłowy i fizyczny dziecka. Przy braku odpowiedniej dietydietadiety może dojść do ciężkiego upośledzenia umysłowego, problemów z zachowaniem oraz padaczki.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Choroba związana z niedoborem galaktokinazy, która jest chorobą uwarunkowaną genetycznie, dziedziczoną. Polega na zaburzeniu metabolizmu węglowodanówwęglowodanywęglowodanów, w wyniku którego organizm nie jest w stanie metabolizować galaktozy w glukozę. Jeżeli u noworodka potwierdzona zostanie galaktozemia, natychmiast konieczne jest usunięcie z dietydietadiety wszystkich produktów spożywczych zawierających w składzie galaktozę i laktozę.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

W skrócie IG. Jest zdefiniowany jako pole powierzchni pod krzywą odpowiedzi glikemicznej, która jest mierzona po 2 godzinach od spożycia 50 g węglowodanów przyswajalnych z badanego produktu spożywczego, a następnie wyrażona w stosunku do odpowiedzi glikemicznej na taką samą ilość węglowodanówwęglowodanywęglowodanów pochodzącą z produktu standardowego, czyli glukozy, co ważne spożytej przez tę samą osobę. Wskaźnik indeksu glikemicznego opracowano więc na podstawie wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu produktów spożywczych zawierających w swoim składzie węglowodanywęglowodanywęglowodany. Jego wartość określa się w skali od 0 do 100. Indeks glikemiczny równy 100 przyjęto dla glukozy. Im wyższa jest wartość IG danego produktu bądź posiłku, tym potencjalnie wyższe stężenie glukozy we krwi po jego spożyciu. Produkty spożywcze dzielimy zgodnie z wskaźnikiem indeksu glikemicznego na: produkty o niskim IG: <55; produkty o średnim IG: 55‑70; produkty o wysokim IG: >70. Na wartość indeksu glikemicznego mają wpływ: czynniki związane z samymi właściwościami produktów (np. zawartość fruktozy, laktozy czy skrobi); sam proces obróbki produktów spożywczych (np. produkty rozdrobnione czy oczyszczone będą miały wyższy IG); forma produktu i jego obróbka termiczna (owoc w całości będzie miał niższy IG niż sok z tego owocu, gotowana marchewka będzie miała wyższy IG niż surowa); zawartość białka, tłuszczu błonnika i substancji antyodżywczych (białko, tłuszcz i błonnik obniżają IG produktów spożywczych); stopień dojrzałość produktów spożywczych – banan niedojrzały (zielony) będzie miał niższy IG niż banan dojrzały (czarny).

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

W skrócie ŁG (ang. GL). Pokazuje zmianę glikemii po zwyczajowo spożywanej porcji pożywienia, która nie musi wynosić 50 g przyswajalnych węglowodanów, jak to definuje indeks glikemicznyindeks glikemicznyindeks glikemiczny. Ładunek glikemiczny, w odróżnieniu od IGindeks glikemicznyIG, uwzględnia nie tylko jakość spożywanych węglowodanówwęglowodanywęglowodanów, ale także ich ilość. Można go obliczyć poprzez pomnożenie indeksu glikemicznegoindeks glikemicznyindeksu glikemicznego produktu spożywczego przez ilość obecnych w nim węglowodanówwęglowodanywęglowodanów, a następnie dzieląc przez 100. Wartości ładunku glikemicznego produktów spożywczych: niski ŁG: <10; średni ŁG: 11‑19; wysoki ŁG: >20. Ładunek glikemiczny całodziennej diety: niski: <80; średni: 80‑120; wysoki: >120.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Każda dieta, niezależnie od wybranego sposobu żywienia czy niezbędnych na stan zdrowia wykluczeń, ma za zadanie dostarczać odpowiedniej ilości energii oraz składników odżywczych. W przypadku diety wegańskiej, która wyklucza wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, niezwykle ważne jest, aby dieta pokrywała dzienne zapotrzebowanie energetyczne, była różnorodna i bazowała na różnych źródłach białka (np. nasiona roślin strączkowych, orzechy, nasiona, produkty zbożowe, substytut mięsa i nabiału). Dodatkowo należy zwrócić szczególną uwagę na źródła żelaza i odpowiednie komponowanie posiłków, aby zwiększyć przyswajalność żelaza (łączenie z produktami będącymi źródłem witaminy C czy produktami fermentowanymi, unikanie popijania posiłków herbatą) oraz wapnia (poprzez włączenie m.in. produktów fortyfikowanych wapniem) czy jodu (prawidłowa podaż soli kuchennej jodowanej, włączenie wodorostów do jadłospisu). Konieczna jest suplementacja witaminą B12 (źródłem tej witaminy są tylko i wyłącznie produkty pochodzenia zwierzęcego) i witaminą D (w Polsce, ze względu na zamieszkiwaną szerokość geografizną) oraz zazwyczaj kwasami omega‑3.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Jedna ze składowych receptury gastronomicznejreceptura gastronomicznareceptury gastronomicznej, obejmująca ilościowy skład surowców wchodzących w skład potrawy.

Dokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznymDwY43DJcSDokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznym

Są podstawą planowania i/lub kontroli dietdietadiet w grupach osób, lub dietdietadiet indywidualnych, określają ilości energii i składników odżywczych, które gwarantują, że spożycie zgodne z zaleceniami zapobiega chorobom z niedoboru oraz niekorzystnym skutkom nadmiernego spożycia, a w efekcie chorobom dietozależnym. Normy pomagają w codziennej pracy osobom profesjonalnie zajmujących się żywieniemżywienie dietetyczneżywieniem. Normami obowiązującymi obecnie dla populacji polskiej są Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, pod redakcją Mirosława Jarosza, Ewy Rychlik, Katarzyny Stoś, Jadwigi Charzewskiej, opublikowane w 2020 roku przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

To graficzne przedstawienie zasad prawidłowego sposobu odżywiania. To „trójkąt”, w którym pojawiają się grafiki przedstawiające produkty spożywcze w proporcjach odpowiednich do spożycia w ciągu dnia. Warto zaznaczyć, że zaleca się stosowanie piramidy żywieniowejżywienie dietetyczneżywieniowej jedynie przez osoby zdrowe. Im wyższe piętro Piramidy, tym mniejsza ilość i częstość spożywanych produktów z danej grupy żywności. W Polsce obowiązuje obecnie Piramida Zdrowego Żywienia dla osób dorosłych, dzieci i młodzieży, a także osób starszych. Od roku 2016 Piramida Zdrowego Żywienia została poszerzona o nową podstawę, czyli aktywność fizyczną. Od tego czasu mówimy o Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Zgodnie z opinią ekspertów, poza żywieniem dla naszego zdrowia ważna jest również codzienna aktywność fizyczna. Powinno to być co najmniej 30‑45 minut aktywności fizycznej dziennie. Połączenie aktywności fizycznej z dobrze zbilansowanym żywieniem pozwala zapobiec rozwojowi nadwagi i otyłości. Piramidę Zdrowego Żywienia, jak i wszystkie zalecenie dotyczące prawidłowego żywienia dla populacji polskiej tworzy Instytut Żywności i Żywienia im. dr. med. A. Szczygła w Warszawie (od lutego 2020 należący do Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy), które publikuje w ramach projektu Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.

R1Q7ii2S1L1lZ

Grafika przedstawia Piramidę Zdrowego Żywienia. To równoramienny trójkąt, podzielony na 6 pól. Od dołu w polach znajdują się: postać kobiety z psem na smyczy, kobiety uprawiającej nordic walking, osoby pływającej, osoby jadącej na rowerze oraz osoby wchodzącej po schodach; na polu wyżej znajdują się warzywa i owoce; wyżej – pieczywo, kasze, makarony; dalej – mleko, sery, jogurty; wyżej – mięso, ryba, jajo, rośliny strączkowe, a na samej górze – tłuszcze.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Wykaz składników i przepis normujący zestaw składników określonego produktu. Każda receptura powinna zawierać następujące informacje: nazwę potrawy, normatyw surowcowynormatyw surowcowynormatyw surowcowy (ilościowy skład surowców), sposób wykonania, wydajnośćwydajnośćwydajność (masa potrawy otrzymana z użytych surowców), proponowaną wagę porcji, liczbę powstających przy sporządzaniu niektórych potraw zwrotów produkcyjnych, które mogą zostać użyte do przygotowania innych potraw. Na podstawie tych danych można dokonać kalkulacji ceny wyrobu.

RN14mMcQgibLO

Grafika przedstawia przykładową recepturę gastronomiczną. U góry widoczny jest napis Receptura gastronomiczna nr 4 dla potrawy z diety laktoowowegetariańskiej. Receptura przedstawiona jest w tabeli, podzielona na komórki z: Nazwą potrawy, Liczbą porcji, Rodzajem diety, Składnikami wraz z ich opisem, ilością i jednostką. Dalej podany jest sposób wykonania potrawy, wartość energetyczna jednej porcji, wartość odżywcza w jednej porcji, kalkulacja ceny.

Dokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznymDwY43DJcSDokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznym

Graficzny opis zasad zdrowego żywieniażywienie dietetyczneżywienia opublikowany w Polsce w 2020 roku. Pokazuje on zalecane proporcje poszczególnych grup produktów spożywczych w całodziennej diecie. Wokół talerza znajdują się zalecenia: „Jedz mniej”, „Jedz więcej” i „Zamieniaj” oraz szczegółowy opis rekomendacji dla konkretnych grup produktów spożywczych. Talerz zdrowego żywieniażywienie dietetyczneżywienia obejmuje także zalecenia dotyczące aktywności fizycznej i potrzeby utrzymania masy ciała w normie.

R1Iwum7UjrOKE

Grafika przedstawia talerz zdrowego żywienia. Widocznej jest koło symbolizujące talerz, podzielone na pół. Prawa połowa podzielona jest na dwie ćwiartki. W lewej połówce znajdują się różne warzywa i owoce. W prawej połówce, w górnej ćwiartce widoczne są pieczywo, kasze, makarony, natomiast w dolnej ćwiartce widoczne są nabiał, mięso, ryby, jaja. Poza talerzem widoczne są różne składniki spożywcze: na godz. 1 – przekreślona solniczka; na godz. 5 – przekreślone potrawy typu fast food; na godz. 7 butelka z olejem; na godz. 11 – napoje: kawa, herbata, woda.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Niezbędny składnik pokarmowy, będący głównym źródłem glicerolu i  wyższych kwasów tłuszczowych, z których organizm syntezuje inne lipidy. Tłuszcze dostarczają energii, są nośnikiem smaku, źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin i substancji bioaktywnych rozpuszczalnych w tłuszczach.

R1RST7E1k70fT

Zdjęcie przedstawia szklaną miseczkę widzianą z góry na czarnym tle. W środku znajduje się trzy jasnożółte kostki symbolizujące masło.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Złożony proces enzymatycznej hydrolizy wielkocząsteczkowych związków chemicznych w prostsze związki, w celu ich wchłonięcia i przyswojenia przez organizm.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Ilość energii w produkcie, jaką organizm może przyswoić poprzez trawienietrawienietrawienie. Wartość energetyczna jest wyrażana w kilokaloriach (kcal) lub/i kilodżulach (kJ).

Dokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznymDwY43DJcSDokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznym

Informacja o ilości energii (wartość energetycznawartość energetycznawartość energetyczna) i składników odżywczych.

Dokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznymDwY43DJcSDokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznym

Podstawowy składnik odżywczy, główne źródło energii dla organizmu człowieka.

R1SnKItUe8Rdg

Zdjęcie przedstawia węglowodany. Widoczna jest lniana tkanina, na której w pasach rozsypane są (od lewej): biały ryż, żółty makaron, ziemniaki.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Współczynnik aktywności fizycznej (ang. Physical Activity Level). To wskaźnik, który określa poziom aktywności fizycznej człowieka. Jego wartość wykorzystuje się do obliczenia zapotrzebowania energetycznego, niezbędnego do ustalenia całkowitej przemiany energetycznej człowieka. Każdemu poziomowi aktywności fizycznej odpowiada określony wydatek energetyczny, który jest wyrażony jako krotność podstawowej przemiany materii.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Jedna ze składowych receptury gastronomicznejreceptura gastronomicznareceptury gastronomicznej, obejmująca informację o masie potrawy otrzymanej z użytych surowców.

Dokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznymDwY43DJcSDokumentacja interaktywna - Receptury gastronomiczne i kalkulacja wyceny wybranej diety w żywieniu dietetycznym

To certyfikowany znak (symbol polski i międzynarodowy) bezpiecznej żywności bezglutenowej. Jego obecność na opakowaniu oznacza, że produkt jest przebadany pod kątem zawartości glutenu, a zakład produkcyjny przeszedł audyt zgodny ze standardem AOECS. Produkt z przekreślonym kłosem to produkt, który nie zawiera w składzie białek pszenicy (w tym starych jej odmian, takich jak orkisz, płaskurka, samopsza), żyta, jęczmienia, pszenżyta, owsa (z wyjątkiem specjalnego owsa oznaczonego jako bezglutenowy) ani jakichkolwiek surowców z ich dodatkiem. To jednocześnie produkt, który nie uległ zanieczyszczeniu glutenem w procesie produkcyjnym. Produkt bezglutenowy (zgodnie z aktem z 20.07.2016 r.) musi zawierać poniżej 20 mg/kg glutenu (do 20 ppm). Na opakowaniu takiego produktu powinno się znaleźć sformułowanie „bezglutenowy”. Produkt może być także oznaczony graficznie znakiem symbolizującym żywność bezglutenową.

R19wG3VelSdu1

Grafika przedstawia certyfikowany znak bezpiecznej żywności bezglutenowej. Widoczny jest zielony okrąg, w który wpisany jest przekreślony zielony kłos zboża.

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka

Modyfikacja racjonalnego sposobu żywienia, która może dotyczyć zmiany konsystencji posiłków, usunięcia z dietydietadiety wybranych produktów lub grupy produktów czy zmiany wartości energetycznejwartość energetycznawartości energetycznej lub zawartości poszczególnych składników odżywczych.

Rq9KSc8W00zJR

Zdjęcie przedstawia różne składniki żywienia dietetycznego. Na białej tacy widziane z góry i stojącej na białym blacie stołu, widoczne są różne warzywa i owoce: awokado, pomidory, papryka, zielone oliwki, cytryna, a także kawałek łososia, sera żółtego, jaja, miseczka z orzechami, dzbanuszek z mlekiem i kostki czekolady,

Grafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowiekaDuXHypI9YGrafika interaktywna - Dietetyczne żywienie człowieka