Na pewno wiesz już, jaki jest wzór toluenu i do jakiej grupy związków należy, ale czy wiesz, jakim reakcjom ulega? Przeprowadź doświadczenie w wirtualnym laboratorium chemicznym, uzupełnij formularz, a następnie rozwiąż zadania.
Spróbuj wykonać doświadczenie samodzielnie. Jeśli jednak będziesz mieć problemy, możesz skorzystać z instrukcji, która znajduje się pod znakiem zapytania w prawym górnym rogu.
RDqJonSrCVPZz1
Podpowiedźgreenwhite
Toluen ze względu na swoją budowę może ulegać różnym rodzajom reakcji. Należą do nich m.in. substytucja elektrofilowa i substytucja rodnikowa.
Obecność grupy metylowej może również wpływać na reakcje łańcucha ułatwiając lub utrudniając ich przebieg.
R19W9aeuGf67d
Obserwacje: Spójrz na zawartość probówek i zastanów się, jakie zmiany zaszły. Jaki kolor przyjął uniwersalny papierek wskaźnikowy?
Wyniki: Zapisz, czy w obu probówkach zaszła reakcja chemiczna i na co wskazuje barwa uniwersalnego papierka wskaźnikowego.
Wnioski: Zastanów się, jaką rolę odgrywa światło oraz bromek żelaza() w reakcji toluenu z wodą bromową i co jest produktem reakcji.
Sprawdź, czy Twoje obserwacje, wyniki i wnioski są podobne do poniższych.
Obserwacje: W obu probówkach ich zawartość odbarwia się, a zwilżony uniwersalny papierek wskaźnikowy zabarwia się na czerwono.
Wyniki: W obu probówkach zaszła reakcja. Czerwona barwa uniwersalnego papierka wskaźnikowego świadczy o powstaniu substancji, której wodny roztwór wykazuje odczyn kwasowy.
Wnioski: W obydwu przypadkach reakcje zachodzą pod wpływem katalizatorów: dla reakcji w pierwszej probówce jest nim światło, a dla reakcji w drugiej probówce – bromek żelaza(). Produktem obu reakcji jest bromowodór (kolor czerwony uniwersalnego papierka wskaźnikowego). Hipoteza została potwierdzona.
Na pewno wiesz już, jaki jest wzór toluenu i do jakiej grupy związków należy, ale czy wiesz, jakim reakcjom ulega? Zapoznaj się z opisem przeprowadzonego doświadczenia, a następnie rozwiąż zadania.
Analiza doświadczenia: Badanie reaktywności toluenu wobec bromu.
Problem badawczy: Czy toluen reaguje z bromem w obecności światła lub bromku żelaza()?
Hipoteza: Toluen ulega reakcji z bromem zarówno w obecności światła, jak i bromku żelaza().
Odczynniki:
toluen
bromek żelaza()
woda bromowa
Sprzęt laboratoryjny:
probówki – podłużne naczynia szklane do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych;
statyw na probówki – prostokątny sprzęt laboratoryjny z rzędami otworów, w których umieszczane są probówki;
pipety – wąskie rurki służące do pobierania i przenoszenia niewielkiej ilości cieczy przy pomocy ssawki;
łyżki laboratoryjne – długie trzonki wykonane ze szkła, porcelany lub metalu zakończony z jednej strony łyżeczką, służące do nabierania sypkich substancji chemicznych;
uniwersalne papierki wskaźnikowe – kawałek bibuły najczęściej w kształcie paska, nasączony roztworem substancji chemicznej będącej indykatorem i wysuszony.
Instrukcja wykonania doświadczenia:
Do dwóch probówek ostrożnie wprowadzono za pomocą pipety szklanej po około toluenu.
Następnie do obu probówek dodano za pomocą pipety szklanj po około kropli wody bromowej.
Pierwsza probókę przesieniono w zaciemnione miejsce, a następnie dodano do niej niewielką ilość . Zamieszano zawartość ostrożnie wstrząsając. Do wylotu probówki zbliżono zwilżony wodą uniwersalny papierek wskaźnikowy.
Druga probówkę zamknięto korkiem, a następnie wystawiono na działanie światła słonecznego lub silnej żarówki. Po kilku minutach zbliżono zwilżony wodą uniwersalny papierek wskaźnikowy do wylotu probówki.
Zanotowano obserwacje i wnioski.
Obserwacje:
W obu probówkach ich zawartość odbarwia się, a zwilżony uniwersalny papierek wskaźnikowy zabarwia się na czerwono.
Wyniki:
W obu probówkach zaszła reakcja. Czerwona barwa uniwersalnego papierka wskaźnikowego świadczy o powstaniu substancji, której wodny roztwór wykazuje odczyn kwasowy.
Wnioski:
W obydwu przypadkach reakcje zachodzą pod wpływem katalizatorów: dla reakcji w pierwszej probówce jest nim światło, a dla reakcji w drugiej probówce – bromek żelaza(). Produktem obu reakcji jest bromowodór (kolor czerwony uniwersalnego papierka wskaźnikowego). Hipoteza została potwierdzona.
R1WGU6j3H5rpx
Ćwiczenie 1
1
11
Ćwiczenie 1
Wiedząc, że mimo bardzo podobnych obserwacji w obu probówkach w wyniku reakcji powstały różne produkty organiczne, uzupełnij poniższe równania reakcji, dorysowując wzory odpowiednich związków chemicznych.
RIL9m8EkW709P
R1NBB04Yw78fU1
W wyniku reakcji pod wpływem światła podstawieniu ulega grupa alkilowa, a w wyniku reakcji pod wpływem bromku żelaza() podstawieniu ulegają dwa atomy wodoru, w pozycjach wynikających z wpływu kierującego podstawnika rodzaju, jakim jest grupa metylowa.
RmZZVUAHf9SO6
R9qkB6gxzrPvg
Ćwiczenie 1
Ćwiczenie 2
Uzupełnij zdania, wstawiając w puste pola odpowiednie wyrazy spośród wymienionych możliwości.