E-materiały do kształcenia zawodowego

Kontrola instalacji oświetleniowej w pojeździe samochodowym

MOT.06. Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojadów samochodowych - Technik pojazdów samochodowych 311513

bg‑orange

Reflektory samochodowe

E‑BOOK

1

Spis treści

4

Reflektory – budowa

Reflektor to element wyposażenia samochodu, którego zadaniem jest oświetlanie drogi przed pojazdem poprzez emisję skierowanego strumienia światła. Kierunek emisji światła jest określony przez przepisy dotyczące ruchu drogowego oraz normy homologacyjne.

Główne elementy budowy reflektora to: obudowa, lustro (odbłyśnik), źródło światła (czyli żarówka), szyby oraz urządzenie regulujące. Urządzenie regulujące (elektryczne lub mechaniczne) ma na celu dostosowanie kąta padania światła do optymalnego poziomu. Nowoczesne modele samochodów posiadają automatyczne systemy regulujące położenie źródła światła za pomocą specjalnych czujników, które wykrywają położenie nadwozia i dostosowują optymalne ułożenie światła. Natomiast w starszych pojazdach regulacja ta może być wykonywana ręcznie za pomocą specjalnego regulatora, zwykle znajdującego się na desce rozdzielczej.

Lustro – odbłyśnik jest elementem, którego zadaniem jest odbijanie i skupianie światła. Jego kształt może być paraboloidalny, wieloparaboloidalny lub elipsoidalny. Lustro paraboloidalne jest wykonane z ciągnionej blachy stalowej, która jest szlifowana, lakierowana, a następnie pokrywana warstwą aluminium. Lustro wieloparaboloidalne składa się z wielu wycinków paraboloid, które mają taki sam punkt skupienia. Produkcja tego typu lustra jest bardzo skomplikowana i wymaga użycia tworzyw sztucznych odpornych na wysokie temperatury oraz formowanie metodą prasowania lub wtryskiwania. Pozwala to na najdokładniejsze skierowanie strumienia światła, ponieważ wykorzystywana jest cała powierzchnia odblaskowa. Natomiast projektor posiada elipsoidę obrotową z dwoma punktami skupienia. W jednym z nich znajduje się źródło światła, które odbija się od zwierciadlanej powierzchni i przechodzi przez drugie ognisko, a następnie się zawęża. W przypadku projektora można używać lamp ksenonowych oraz żarówek halogenowych.

Obecnie stosuje się dwa rodzaje szyb: rozpraszające i gładkie. Ich głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa elementom wewnątrz pojazdu oraz pełnej emisji światła. Szyba gładka jest półprzezroczysta, a do jej produkcji często wykorzystuje się tworzywa sztuczne. Natomiast szyba rozpraszająca może być również wykonana z tworzywa sztucznego lub szkła. Dzięki konstrukcji opartej na wielu pryzmatach lub soczewkach uzyskuje się efekt rozdziału światła w pionie i na boki.

R1MFf9Si9Tfot
Budowa reflektora
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Oznakowanie reflektorów

W poniższej tabeli przedstawiono oznakowanie reflektorów.

Tabela 2. Oznaczenia rodzaju świateł reflektora przedniego (źródło: Moduł 2. Budowa, zasada działania i diagnozowanie oświetlenia. [online])

Oznaczenie

Rodzaj światła

A

Pozycyjne

B

Przeciwmgłowe przednie

C

Mijania

R

Drogowe

CR

Drogowe i mijania z możliwością jednoczesnego włączania

C/R

Drogowe i mijania bez możliwości jednoczesnego włączania

HC

Halogenowe mijania

HR

Halogenowe drogowe

HCR

Halogenowe drogowe i mijania z możliwością jednoczesnego włączania

HC/R

Halogenowe drogowe i mijania bez możliwości jednoczesnego włączania

DC

Ksenonowe mijania

DR

Ksenonowe drogowe

DC/R

Ksenonowe drogowe i mijania bez możliwości jednoczesnego włączania

DCR

Ksenonowe drogowe i mijania z możliwością jednoczesnego włączania

Litera E wraz z cyfrą wskazującą na europejską homologację:

  • E1 – Niemcy,

  • E2 – Francja,

  • E3 – Włochy,

  • E4 – Holandia,

  • E5 – Szwecja,

  • E6 – Belgia,

  • E7 – Węgry,

  • E8 – Czechy,

  • E9 – Hiszpania,

  • E10 – Jugosławia,

  • E11 – Wielka Brytania,

  • E12 – Austria,

  • E13 – Luksemburg,

  • E14 – Szwajcaria,

  • E20 – Polska.

Żarówki stosowane w pojazdach

W poniższej tabeli przedstawiono rodzaje żarówek stosowanych w różnych typach oświetlenia.

Tabela 3. Żarówki stosowane w różnych rodzajach oświetlenia

Rodzaje oświetlenia stosowanego w samochodach

Rodzaj żarówki do danego typu oświetlenia

Lampy przeciwmgielne (halogeny)

H3, H4, H11, H15

Reflektory główne

  • H1, H2, H4, H7, H9, H11, H15, HB3, HB4 (halogenowe)

  • D2S, D2R, D1R (ksenonowe)

Lampy kierunkowskazów

P21W, PY21W, W5W, R5W

Lampy boczne

W5W, R5W

Lampy tylne

P21W, P21/5W

Lampy obrysowe i dodatkowe

R5W, P21/5W, W5W, C5W

Żarówki H1

Żarówki H1 to popularny typ żarówek stosowanych w oświetleniu pojazdów, służących do oświetlenia pojazdu podczas jazdy zarówno w trybie mijania, jak i w trybie drogowym. Charakteryzują się wysoką mocą wynoszącą około 55W, co przekłada się na wysoką jasność świecenia (ok. 1550lm). Trwałość żarówek H1 jest zmienna i zwykle waha się w granicach 330550 godzin. Obecnie na rynku są dostępne również modele o zwiększonej wydajności, jednak tego typu żarówki są mniej trwałe.

RpalqYbeXgmWI
Żarówka samochodowa H1
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Żarówki H3

Żarówki H3 to rodzaj żarówek samochodowych charakteryzujących się przede wszystkim specjalnym przewodem połączeniowym. Ich żarnik jest umiejscowiony poprzecznie w żarówce. Są stosowane głównie w światłach przeciwmgłowych, rzadziej w światłach drogowych. Moc żarówek H3 to 55W, a strumień świetlny wynosi 1450lm.

RfiIwGflK4LKm
Żarówka samochodowa H3
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Żarówki H4

Żarówki H4 to rodzaj żarówek halogenowych, które posiadają dwa żarniki i obsługują światła drogowe i mijania lub światła drogowe i przeciwmgłowe. Są one dość powszechne w motoryzacji i posiadają moc 55W oraz wydajność świetlną 1000lm. W celu uniknięcia oślepiania kierowców jadących z naprzeciwka w środku żarówki zamontowana jest metalowa płytka, która przysłania część światła emitowanego przez drugie włókno. Okres eksploatacji żarówek H4 zależy od warunków użytkowania i wynosi od 350 do 700 godzin.

R19WB7B9WhE5h
Żarówka samochodowa H4
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Żarówki H7

Żarówki H7 to popularne żarówki halogenowe, które pojawiły się w motoryzacji w 1995 r. Służą do oświetlania pojazdu zarówno dla świateł mijania jak i drogowych, charakteryzują się dobrym rozkładem światła dzięki jednemu żarnikowi. Wydajność świetlna wynosi ok. 1500lm, a moc 55W. Żywotność żarówki waha się od 330 do 550 godzin pracy. Niektóre modele (np. Philips Night Vision) dostępne są w dwóch wersjach – do samochodów z lampami soczewkowymi lub reflektorowymi.

R16QnWeD34FKa
Żarówka samochodowa H7
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Żarówki HB4

Żarówki HB4 to nowoczesne rozwiązanie, które zdobywa coraz większą popularność w motoryzacji. Ten typ żarówek charakteryzuje się doskonałym rozkładem światła, co zwiększa bezpieczeństwo podczas jazdy. Szczelne zamknięcie i precyzyjne dopasowanie do reflektorów zwiększa ich trwałość i efektywność. Żarówki te posiadają moc 51W i strumień świetlny 1095lm, co jest porównywalne z innymi dostępnymi na rynku produktami. Dostępne są one głównie w specjalistycznych serwisach motoryzacyjnych.

RgcYeyPdgYFTI
Żarówka samochodowa HB4
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Lampy wyładowcze oraz żarniki ksenonowe

Źródłem światła w reflektorach ksenonowych są lampy HID, czyli High Intensity Discharge. Charakteryzują się one wysoką wydajnością świetlną, sięgającą nawet 3000lm, czyli ponad dwukrotnie większą niż tradycyjne żarówki halogenowe. Ksenony posiadają również długą trwałość sięgającą nawet 3000 godzin. Minusem jest jednak cena, ponieważ lampy ksenonowe, reflektory oraz przetwornice prądu są dość drogie. Na rynku dostępne są różne typy żarników ksenonowych, takie jak: D2S, D2R i D1R.

R1Xbiw7Gxl4iu

Ksenony – budowa i zastosowanie

RAKZxDto8bZt5
Reflektory ksenonowe
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ksenony to rodzaj źródeł światła wykorzystywanych głównie w światłach mijania. Charakteryzują się one bardzo jasnym strumieniem świetlnym, szybkim zapłonem, długą żywotnością oraz oszczędnością energii. Ich popularność wynika z faktu, że emitują bardzo jasną wiązkę światła oraz posiadają szybszy czas zapłonu niż tradycyjne żarówki halogenowe. Są również bardziej trwałe i oszczędne, ponieważ zużywają mniej energii, a jednocześnie produkują więcej światła. Wewnątrz reflektora znajduje się palnik wyładowczy, który pod wpływem wysokiego napięcia emituje światło. Do tego celu wykorzystywany jest przetwornik oraz zabezpieczenie zapłonnika. Za przesłanie do palnika napięcia o mocy 20000V odpowiedzialny jest przetwornik współpracujący z reflektorem.

Ksenony są dostępne w dwóch rodzajach: soczewkowym (D2S) i odbłyśnikowym (D2R). Rozwiązanie odbłyśnikowe ma specjalną przesłonę, która zapobiega samooślepieniu, natomiast rozwiązanie soczewkowe ma dokładniejsze wyznaczenie granicy światła i cienia niż reflektory odbłyśnikowe. Oba rozwiązania posiadają przetwornik wysokiego napięcia, układ zabezpieczający i zapłonnik odpowiedzialny za dostarczenie prądu do bańki ksenonowej. Należy pamiętać o tym, że ksenony obsługują tylko światła mijania, dlatego w światłach drogowych muszą być zamontowane żarówki halogenowe niezależnie od rodzaju rozwiązania.

RmahMWU92XLLg
Reflektory ksenonowe
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Biksenony – budowa i zastosowanie

Biksenony to rodzaj reflektorów samochodowych, które wykorzystują ksenonowe żarówki. W przeciwieństwie do zwykłych reflektorów posiadających osobną żarówkę do światła mijania i drogowego biksenony posiadają jedną żarówkę, która jest w stanie zmieniać swoje położenie. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie różnych kątów świecenia, co pozwala na lepsze oświetlenie drogi podczas jazdy. Biksenony są uważane za bardziej nowoczesne i bardziej skuteczne rozwiązanie niż tradycyjne reflektory.

RRseNN9EhbNFM
Reflektory biksenonowe
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RYFwz8j5VJ3qa
Reflektory biksenonowe
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Nielegalne modyfikacje

Nielegalne modyfikacje związane z oświetleniem to samodzielny montaż ksenonów lub przyciemnianie lamp.

Montaż zestawu, który pozwala na współpracę reflektora halogenowego z żarówkami ksenonowymi, jest niezgodny z prawem. Standardowy klosz i odbłyśnik nie są przystosowane do pracy z jasnym światłem emitowanym przez lampy wyładowcze. W rezultacie snop światła jest skierowany nieprawidłowo i może oślepiać innych użytkowników drogi. Montaż nielegalnych ksenonów może skutkować różnymi konsekwencjami prawnymi, takimi jak: mandat, odebranie dowodu rejestracyjnego, brak przedłużenia ważności badania technicznego. W skrajnych przypadkach nieprawidłowy montaż może prowadzić do pożaru.

Przyciemnianie lampy na własną rękę za pomocą folii lub specjalnego sprayu jest niezgodne z prawem, ponieważ takie działanie ogranicza przepuszczalność światła przez klosz i sprawia, że sygnały emitowane przez reflektor są mniej widoczne dla innych użytkowników drogi. Konsekwencjami takiej modyfikacji mogą być: mandat, odebranie dowodu rejestracyjnego, brak przedłużenia ważności badania technicznego.

R13451lLLj85l
Nielegalne przeróbki reflektorów samochodowych
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Światła zakrętowe – dynamiczne

Dynamiczne światła zakrętowe to rozwiązanie, które polega na automatycznym obracaniu reflektorów w zależności od promienia pokonywanego zakrętu. Są one zamontowane w specjalnej ramie, która pozwala na obrót wokół osi pionowej. Kąt obrotu w zakresie ±15 stopni jest dostosowany do promieni zakrętów do około 200m. Dzięki temu rozprowadzenie światła odpowiada kątowi skrętu, co pozwala kierowcy na wcześniejsze dostrzeżenie przebiegu zakrętu i odpowiednie dopasowanie stylu jazdy. Dynamiczne światła zakrętowe działają zarówno w połączeniu ze światłami mijania, jak i drogowymi, ciągle dostosowując się do prędkości jazdy.

R1EKlQNyv0AL3
Światła zakrętowe – dynamiczne:
1 - statyczne światła zakrętowe,
2 - światła mijania.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Światła zakrętowe – statyczno‑dynamiczne

Dynamiczne światła zakrętowe to układ pozwalający na automatyczne obracanie świateł mijania w zależności od promienia aktualnie pokonywanego zakrętu. Reflektory projekcyjne są zamontowane w ramie, która pozwala na obrót wokół osi pionowej, dostosowując kąt obrotu do promienia zakrętów do około 200m. Technologia ta pozwala na wydłużenie zasięgu oświetlenia w zakręcie nawet o 25m, co umożliwia lepszą widoczność i bezpieczniejszą jazdę. W przypadku zakrętów o większym lub mniejszym promieniu dodatkowym rozwiązaniem mogą być statyczne światła zakrętowe lub światła skrętu, które są automatycznie dołączane do świateł mijania, zależnie od prędkości jazdy i sygnału kierunkowskazu. Sterownik analizuje parametry takie jak prędkość jazdy, kąt skrętu i sygnał kierunkowskazu, aby zwiększyć komfort jazdy poprzez stopniowe rozjaśnianie i ściemnianie źródeł światła.

R5A8BgX1d5cmG
Światła zakrętowe – statyczno‑dynamiczne:
1 - statyczne światła zakrętowe,
2 - światła mijania.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Doświetlenie drogi

Moduł doświetlania drogi do domu w samochodzie to układ, który pozwala na automatyczne włączenie świateł pojazdu po wyłączeniu silnika. Moduł ten jest zazwyczaj połączony z systemem zamknięcia centralnego lub systemem bezkluczykowym, dzięki czemu po otwarciu drzwi lub zamknięciu pojazdu światła pozostają włączone przez określony czas, aby umożliwić komfortowe i bezpieczne dojście do domu. Taki moduł zazwyczaj pozwala na samodzielne wybranie czasu doświetlania od 10s do nawet 3min.

RQxpCWEhRTIV2
Schemat montażu modułu doświetlania drogi do domu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Regulacja zasięgu – ręczna

Ręczna regulacja świateł w samochodzie polega na dostosowaniu kąta nachylenia reflektorów za pomocą specjalnych pokręteł lub przełączników znajdujących się na desce rozdzielczej pojazdu. Kąt nachylenia reflektorów należy regulować w pionie, aby zapewnić optymalne rozproszenie światła na drodze. Regulacja ta jest wykonywana przed rozpoczęciem jazdy lub po zmianie warunków drogowych, takich jak: zmiana wysokości samochodu, zmiana poziomu ciężkości na pokładzie.

R86T6cmUp1Kin
Regulacja zasięgu świateł przednich
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ustawienie 0 jest przeznaczone do jazdy z obciążeniem kierowcy i pasażera na przednim siedzeniu natomiast pozycje 1-3 są przeznaczone do ustawienia wysokości świateł przednich w zależności od obciążenia tyłu pojazdu.

R1UGyPDRcMMW0
Regulacja wiązki światła reflektorów
Źródło: dostępny w internecie: https://pixabay.com/pl/.

Regulacja zasięgu – półstatyczna

Półstatyczna regulacja zasięgu oświetlenia polega na automatycznym dostosowywaniu kąta nachylenia reflektorów do aktualnej sytuacji na drodze. Jest ona realizowana przez specjalny układ, który na podstawie danych z czujników prędkości, kąta skrętu kierownicy oraz przyspieszenia pojazdu dokonuje płynnej regulacji kąta nachylenia świateł. Dzięki temu, światło jest skierowane tam, gdzie jest potrzebne, co pozwala na lepszą widoczność drogi i zwiększa bezpieczeństwo jazdy.

Regulacja zasięgu – dynamiczna

Dynamiczna regulacja zasięgu oświetlenia w samochodzie polega na automatycznym dostosowywaniu kąta i zasięgu świateł do warunków jazdy oraz sytuacji na drodze. Systemy dynamicznej regulacji zasięgu oświetlenia wykorzystują czujniki takie jak kamery lub czujniki zbliżeniowe, aby określić odległość od innych pojazdów oraz od przeszkód na drodze, a następnie automatycznie dostosowywać kąt i zasięg świateł w celu zapewnienia optymalnego oświetlenie drogi. Ta funkcja pozwala na lepszą widoczność i bezpieczeństwo podczas jazdy, zwłaszcza w trudnych warunkach oświetleniowych, takich jak zmrok, mgła czy deszcz.

Urządzenia czyszczące

Urządzenia do czyszczenia reflektorów zamontowane w pojeździe:

  • spryskiwacze reflektorów – niektóre pojazdy wyposażone są w spryskiwacze reflektorów, podobne do spryskiwaczy szyb, rozpylają one automatycznie płyn, który usuwa bród i zanieczyszczenia,

  • system automatycznego mycia reflektorów – luksusowe modele samochodów mogą być wyposażone w system automatycznego mycia reflektorów, używają one wody pod ciśnieniem lub specjalnych płynów, pozwalających utrzymać reflektory w czystości,

  • uszczelki i elementy uszczelniające, które chronią przed wilgocią,

  • układ czyszczenia reflektorów (dysze wirowe, zawór centralny, węże w systemie wtykowym, płyn z pompą wirnikową, elektroniczny sterownik czasowy.

Budowa lampy zespolonej

R1UOSLyF8qorg
Przekrój lampy zespolonej
1 – wspornik lampy,
2 – odbłyśnik,
3 – klosz z układem optycznym,
4 – uszczelka,
5 – żarówka,
6 – karoseria pojazdu.
R1IKAPf2jEPsd
Systemy optyczne z żarówkami
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Lampa zespolona przeznaczona dla samochodów osobowych składa się przeważnie z trzech zespołów: wspornika lampy, obudowy i klosza. Wspornik lampy zapewnia prawidłowe ustawienie jednego lub kilku źródeł światła względem systemu optycznego lampy, obudowa zawiera odbłyśniki, które są z reguły wyprofilowane, natomiast dodatkowe struktury optyczne klosza wpływają na rozkład światła. Lampy zespolone pełnią kluczową funkcję w bezpieczeństwie ruchu drogowego. Służą do informowania innych uczestników ruchu o zmianie kierunku jazdy, hamowaniu oraz zwiększają widoczność pojazdu w trudnych warunkach atmosferycznych.

Rodzaje systemów optycznych reflektorów

Wyróżniamy następujące układy optyczne reflektorów: system paraboloidalny, system elipsoidalny DE, system swobodnych płaszczyzn oraz system super DE w kombinacji z systemem FF.

System paraboloidalny

Reflektor samochodowy w systemie paraboloidalnym składa się z odbłyśnika, który jest ukształtowany z wielu współosiowych paraboloid o różnych ogniskowych, szyby rozpraszającej oraz dwuwłóknowej żarówki. Od dołu żarnik jest osłonięty przez półwalcową przesłonkę, która uniemożliwia odbicie promieni i skierowanie ich ku dołowi na drogę. Przesłonka jest ścięta, co zapewnia asymetryczny rozsył światła mijania. Żarnik światła drogowego jest umieszczony w ognisku paraboloidy, co powoduje, że promienie odbite od odbłyśnika są równoległe do osi optycznej. Natomiast żarnik światła mijania jest umieszczony przed ogniskiem paraboloidy.

RkBnVnpt0gUp6
Reflektor z systemem paraboidalnym
a) widok z przodu wykorzystanej powierzchni odbłyśnika,
b) pryzmaty i elementy rozpraszające światło (1 – odbłyśnik, 2 – źródło światła, 3 – przysłona promieni, 4 – szyba rozpraszająca).
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

System elipsoidalny DE

System oświetlenia elipsoidalnego składa się z reflektora, przesłony oraz żarówki. Reflektor ma kształt elipsoidy i skupia światło w drugim ognisku, co pozwala na skoncentrowanie światła w jednym punkcie. Przesłona ogranicza rozdział światła i tworzy granice światła i cienia. Ta metoda jest szczególnie skuteczna w przypadku reflektorów o wysokiej mocy, takich jak światła przeciwmgłowe.

R18oXBkEb2vvn
Reflektor z systemem elipsoidalnym DE
a) widok z przodu wykorzystywanej powierzchnia odbłyśnika i kształt przesłony,
b) kierunek promieni światła w ognisku (1 – odbłyśnik, 2 – źródło światła, 3 – przysłona, 4 – soczewka, 5 – szyba reflektora).
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

System swobodnych płaszczyzn zwierciadła

W systemie swobodnych płaszczyzn zwierciadła możliwe jest wykorzystanie niemal wszystkich powierzchni zwierciadła. Płaszczyzny są tak ukierunkowane, aby odbijać światło i kierować je ku dołowi na drogę.

R1WNQpjXZPWX2
Reflektor z systemem swobodnych płaszczyzn
a) płaszczyzna odbłyśnika,
b) odchylenie i rozproszenie światła bezpośrednio przez płaszczyzny zwierciadlane (1 – odbłyśnik, 2 – źródło światła, 3 – przysłona promieni, 4 – szyba reflektora).
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

System super DE w kombinacji z systemem FF

Odbłyśnik w tym systemie przejmuje światło od lampy. Światło kierowane przez odbłyśnik na przesłonę ulega rozdzielaniu, pada na soczewkę, a następnie jest kierowane na drogę.

R1f1qdqG33GSy
Reflektor z system super DE w kombinacji z systemem FF
a) widok z przodu wykorzystywana powierzchnia odbłyśnika i kształt przesłony,
b) kierunek promieni światła w ognisku widok z góry (1 – odbłyśnik, 2 – źródło światła, 3 – przysłona, 4 – soczewka, 5 – szyba reflektora).
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

LED w oświetleniu sygnalizacyjnym

W oświetleniu sygnalizacyjnym samochodu występuje m.in. LED‑owe oświetlenie tylnych świateł, świateł przeciwmgielnych, świateł drogowych, świateł kierunkowskazów oraz świateł awaryjnych. Nowoczesne samochody często wyposażane są również w dynamiczne światła zakrętowe, które działają na podczerwień.

RsBIKtNYO5OJE
LED w oświetleniu sygnalizacyjnym
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Porównanie własności świetlnych

Oświetlenie w samochodzie może być różnego rodzaju, jednak najczęściej stosowane to halogeny, żarówki ksenonowe i LED‑y. Halogeny to tradycyjne żarówki, które są niedrogie i łatwo dostępne, jednak ich żywotność jest krótka i emitują ciepłe światło. Żarówki ksenonowe charakteryzują się długą żywotnością i jasnym, białym światłem, jednak są one droższe w zakupie i montażu. LED‑y to nowoczesne źródło światła, które charakteryzuje się bardzo długą żywotnością, niskim zużyciem energii i jasnym, białym światłem. Są one droższe niż halogeny, jednak ich cena zaczyna się zmniejszać.

Biorąc pod uwagę własności świetlne, można stwierdzić, że żarówki ksenonowe i LED‑y są lepsze niż halogeny, jednak ich cena jest wyższa. Wszystko zależy od indywidualnych preferencji i potrzeb oraz budżetu.

Tabela 4. Efektywność różnych rodzajów żarówek samochodowych

Źródło światła

Efektywność w lm/W

Żarówka klasyczna (np. W5W)

515

Żarówka halogenowa (np. H1, H3, H4, H7)

1030

Żarówki ksenonowe

80100

Żarówki LED

50100

Warunki techniczne świateł

Warunki techniczne oświetlenia samochodowego zależą od przepisów dotyczących ruchu drogowego w danym kraju lub regionie. Oświetlenie samochodowe musi spełniać określone wymagania dotyczące jasności, barwy światła, kąta rozsyłu i kierunku światła, a także działać poprawnie i być zgodne z normami bezpieczeństwa. W przypadku oświetlenia przedniego musi być zapewniona widoczność drogi przed pojazdem oraz jego odpowiednie oświetlenie, tak aby był widoczny dla innych uczestników ruchu drogowego. Oświetlenie tylne musi zapewniać widoczność pojazdu od tyłu oraz sygnalizować zmiany kierunku jazdy poprzez kierunkowskazy.

W rozporządzeniu ministra infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia w § 13 (Ogólne warunki świateł pojazdu) zapisano m.in.:

  1. Światła pojazdu powinny odpowiadać następującym warunkom ogólnym:

    • światła przeznaczone do oświetlania drogi przed pojazdem powinny być umieszczone w sposób umożliwiający łatwą regulację kierunku strumienia świetlnego;

    • osie świateł sygnalizacyjnych powinny być równoległe do płaszczyzny jezdni, osie świateł odblaskowych bocznych i pozycyjnych bocznych powinny być ponadto prostopadłe do podłużnej płaszczyzny symetrii pojazdu, a osie pozostałych świateł sygnalizacyjnych - równoległe do tej płaszczyzny; dopuszcza się odchylenia od powyższych kierunków nie większe niż 3°;

    • światła tego samego rodzaju powinny mieć takie same właściwości świetlne i powinny być umieszczone symetrycznie względem podłużnej płaszczyzny symetrii pojazdu; warunku symetrii rozmieszczenia nie stosuje się do świateł oświetlających tylną tablicę rejestracyjną oraz pojedynczych świateł cofania i przeciwmgłowych tylnych;

    • nie powinny oślepiać innych uczestników ruchu; warunku nie stosuje się do świateł drogowych;

    • światła mijania powinny dawać wyraźną granicę światła i cienia;

    • światła czerwone nie powinny być widoczne z przodu, a światła białe (żółte selektywne) - z tyłu, z wyjątkiem światła cofania oraz świateł dodatkowych przewidzianych w § 24 ust. 1 pkt 8, § 25 ust. 2, § 26 ust. 3, § 27 ust. 2, § 31 ust. 1 oraz w § 32 ust. 1.

  2. Wymagania dotyczące połączeń elektrycznych obwodu oświetlenia pojazdu:

    • światła pozycyjne przednie i tylne, światła obrysowe (jeśli pojazd jest w nie wyposażony), światła obrysowe boczne (jeśli pojazd jest w nie wyposażony) i światła oświetlające tylną tablicę rejestracyjną mogły być włączane i wyłączane tylko jednocześnie; warunek ten nie obowiązuje, gdy światła pozycyjne oraz obrysowe boczne pełnią funkcję świateł postojowych lub gdy światła obrysowe boczne migają (świecą światłem przerywanym) razem z kierunkowskazami po tej samej stronie pojazdu, lub gdy funkcja świateł pozycyjnych przednich jest realizowana zastępczo przez włączone światła mijania, drogowe lub przeciwmgłowe przednie;

    • światła drogowe, światła mijania i światła przeciwmgłowe przednie nie mogły być włączone, jeżeli nie są włączone równocześnie światła wymienione w pkt 1, z tym że przepisu nie stosuje się do świateł drogowych lub mijania, kiedy są używane do wysyłania krótkich, przerywanych sygnałów ostrzegawczych; światła drogowe, światła mijania lub światła przeciwmgłowe przednie mogą zastępczo realizować funkcję świateł pozycyjnych przednich, pod warunkiem że ich instalacja elektryczna zapewnia automatyczne ponowne włączenie świateł pozycyjnych w razie awarii któregokolwiek z wyżej wymienionych świateł oświetleniowych”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne