Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmami i wykonaj polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DAYRNoTbi
Film nawiązujący do niewoli awiniońskiej i wielkiej schizmy zachodniej.
Wskaż przyczyny wielkiej schizmy zachodniej. Wyjaśnij, na czym ona polegała.
Wymień konsekwencje postanowień soboru bazylejskiego.
Wyjaśnij, czym jest devotio moderna. Podaj założenia tego nurtu.
Wymień założenia wiklefizmu.
Zapoznaj się z fragmentami tekstu źródłowego i wykonaj kolejne polecenia.
Fragment A
Już Bonifacy VIII, ostatni z potężnych papieży średniowiecznych (VIII, 3), został upokorzony i nawet uwięziony w Anagni przez króla francuskiego […]. Ten sam król skłonił w r. 1309 papieża Klemensa V, Francuza, by osiadł na stałe w Avignonie, w południowej Francji.Cytat za: Upadek średniowiecznego życia kościelnego i próby naprawy, w: old.luteranie.pl [dostęp: 31.03.2022].
Fragment B
Grzegorz XI zmarł już w następnym roku po powrocie do Rzymu. Następcą jego wybrano Włocha, Urbana VI. Niezadowoleni z tego kardynałowie francuscy, wybrali spośród siebie drugiego papieża, Klemensa VII, który osiadł w Avignonie. Chrześcijaństwo łacińskie podzieliło się na dwa obozy; jedne narody uznawały papieża rzymskiego, drugie awiniońskiego; a rozłam ten, zwany wielką schizmą zachodnią, trwał blisko 40 lat. Sobór w Pizie chciał w r. 1409 zażegnać ten rozłam, żądając, by obaj ówcześni papieże ustąpili na rzecz nowego, jednego papieża, obranego przez sobór. Ale przez to stan schizmy tylko się pogorszył; do dwu dotychczasowych (papieży: rzymskiego i awiniońskiego, przybył jeszcze trzeci, pizański, który zaczął urzędować w miejscu obrad soboru. Dopiero w r. 1417 zdołał sobór w Konstancji przywrócić Kościołowi zachodniemu jedność pod zwierzchnictwem papieża rzymskiego.Cytat za: Upadek średniowiecznego życia kościelnego i próby naprawy, w: old.luteranie.pl [dostęp: 31.03.2022].
Fragment C
Takie rozwiązanie wzmocniło papiestwo politycznie, ale nie zdołało przywrócić mu powagi moralnej. Przeciwnie stan moralny papiestwa przedstawia się coraz gorzej. Jak niegdyś w wieku X nie różni się dwór papieski w XV stuleciu niczym od współczesnych upadłych moralnie włoskich dworów książęcych. Przepych, przekupstwo, rozpusta, wiarołomstwo, trucicielstwo rządzą w Rzymie i na Watykanie. Papieże szafują majątkiem kościelnym na rzecz krewnych, wśród których nie brak nawet ich własnych synów; nadużywają naczelnej władzy kościelnej, by zdobywać dla nich trony książęce, w ogóle kierują się w rządach Kościoła osobistymi interesami. Czasy te zwie historia okresem nepotyzmu w Kościele. Papież Innocenty VIII i Aleksander VI mieli synów i córki, które wyposażali kosztem państwa kościelnego.Cytat za: Upadek średniowiecznego życia kościelnego i próby naprawy, w: old.luteranie.pl [dostęp: 31.03.2022].
Zapoznaj się z materiałami źródłowymi, a następnie wykonaj polecenia.
Źródło A
W sobotę po Wszystkich Świętych (1414 r.) przybył osobiście a)……….. ubezpieczony glejtem, otrzymanym od króla węgierskiego b)………………………; poprzednio napisał on i otwarcie oświadczył w Pradze, że każdemu gotów jest zdać sprawę ze swej wiary na soborze w c)……………… Ale na nic się zdał glejt królewski. Na skutek oskarżeń i oszczerstw przewrotnych duchownych czeskich, a zwłaszcza prałatów praskich, schwytano go w piątek po świętej Katarzynie tegoż roku, podstępnie wezwano na publiczną dysputę wobec soboru, papieża i kardynałów, wtrącono do ciężkiego więzienia w klasztorze braci kaznodziejów, w okolicy jeziora i otoczono strażą różnej narodowości.
Źródło: Historia powszechna XIV–XV w., oprac. M. Małowist, Warszawa 1954, s. 281.
Źródło B
Źródło C
Cztery artykuły praskie – 1421 r.
My, burmistrz, rajcy, ławnicy i cały lud miasta Pragi, stolicy królestwa czeskiego i innych wiernych temu królestwu – postanawiamy etc. Po pierwsze: by w królestwie czeskim swobodnie i bezpiecznie głoszono słowo Boże i by księża głosili je bez przeszkód […]. Po drugie: by Ciało i Krew najświętszego ukrzyżowanego Chrystusa Pana rozdawane były pod postacią chleba i wina, wszystkim wiernym wolnym od grzechu śmiertelnego, jak postanowił Chrystus. Pan i Zbawca […]. Po trzecie: by (księżom) odebrano i zniesiono ich świecką władzę nad bogactwem, dobrem doczesnym, szkodzącą ich stanowisku, i aby księża dla zbawienia swego wrócili do reguły Pisma św. i żywota apostolskiego, jaki wiódł Chrystus ze swymi apostołami. Po czwarte: by wszystkie grzechy śmiertelne zwłaszcza jawne, a także inne występki przeciw prawu bożemu karano i potępiano (niezależnie) od stanowiska (grzeszącego). Śmierci są godni ci co popełniają grzechy i ci co potakują (grzechom takim) jak: rozpusta, obżarstwo, cudzołóstwo, złodziejstwo, grabież, nienawiść, kłamstwo, krzywoprzysięstwo, zbędna praca, czary, żądza bogactwa, lichwa, a wśród księży: świętokupstwo, kacerstwo, branie pieniędzy za chrzest, za bierzmowanie, za spowiedź, za komunię, za oleje święte, za wodę (święconą), za msze, targowanie się, kupowanie i sprzedawanie mszy, (branie pieniędzy) za msze modlitwy za zmarłych, od postów, za msze zaduszne i inne rzeczy, za kazania za pogrzeb, od (bicia w) dzwony, za po święcenie kościołów, ołtarzy i kaplic, za probostwa, za stanowiska i prałatury, za dostojeństwa, za odpusty; (dalej) stąd wynikające herezje i hańbiące Kościół Chrystusowy: cudzołóstwo i przeklęte płodzenie synów i córek, inne rozpusty, gniew, kłótnie, zwady, obmowa, pozywanie, dręczenie prostego ludu, ograbianie go, (ściąganie) opłat, danin i ofiar. Każdy sprawiedliwy syn swej matki, kościoła świętego, wyrzec się i sprzeciwiać temu, nienawidzić jak diabła i mieć to w obrzydzeniu.
Źródło: Historia powszechna. XIV–XV w. Wybór tekstów, oprac. M. Małowist, Warszawa 1954, s. 135–137.