Wirtualne laboratorium – S
Czy potrafisz wymienić reakcje, jakim ulegają alkohole polihydroksylowe? Jakie produkty można otrzymać? W poniższym wirtualnym laboratorium można sprawdzić, jakim reakcjom ulega propano-,,-triol. Zaplanuj i przeprowadź eksperymenty, korzystając ze sprzętu, szkła laboratoryjnego i odczynników chemicznych, które pozwolą Ci rozwiązać poniższy problem badawczy. Hipotezy, obserwacje, wyniki i wnioski zanotuj w formularzu. Po wykonaniu eksperymentów rozwiąż poniższe zadania.
Czy potrafisz wymienić reakcje, jakim ulegają alkohole polihydroksylowe? Jakie produkty można otrzymać? Zapoznaj się z opisem przeprowadzonych eksperymentów, a następnie wykonaj polecenia.
Analiza eksperymentu: Badanie reaktywności alkoholi polihydroksylowych.
Problem badawczy: Jakim reakcjom ulegają alkohole polihydroksylowe?
Hipoteza: Propano-,,-triol reaguje z sodem, z kwasami organicznymi oraz ulega dehydratacji pod wpływem stężonego kwasu siarkowego().
Sprzęt laboratoryjny:
cylinder miarowy – podłużne szklane naczynie laboratoryjne w kształcie walca z umieszczoną na ściance podziałką objętości. Służy do odmierzania cieczy;
bibuła do osuszania – kawałek białej chłonnej bibuły;
krystalizator – płaskie naczynie laboratoryjne, które służy do procesu krystalizacji;
pęseta – narzędzie o sprężystych ramionach używane do chwytania przedmiotów, których mały rozmiar utrudnia lub uniemożliwia manipulację za pomocą rąk;
zlewka – naczynie szklane o kształcie cylindrycznym, stosowane do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych;
probówki – podłużne naczynia szklane do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych;
pipety Pasteura – wąska rurka do pobierania i przenoszenia niewielkiej ilości cieczy przy pomocy ssawki;
palnik gazowy – rodzaj sprzętu z regulacją płomienia, umożliwiający podgrzewanie substancji chemicznych;
trójnóg – urządzenie w kształcie pierścienia, zaopatrzone w trzy wkręcane nogi, mocowane prostopadle do jego powierzchni, służące do ustawiania nad palnikiem naczyń laboratoryjnych, przeznaczonych do podgrzania;
łapa do probówek – rodzaj trzymaka służący do uchwycenia probówki.
Odczynniki chemiczne:
propano-,,-triol (gliceryna);
alkoholowy roztwór fenoloftaleiny;
sód;
kwas etanowy (octowy);
kwas siarkowy() stężony.
Przebieg eksperymentów:
Eksperyment
Odmierzono za pomocą cylindra miarowego centymetrów sześciennych propano-,,-triolu.
Odmierzoną ilość propano-,,-triolu wprowadzono do krystalizatora.
Dodano kilka kropli alkoholowego roztworu fenoloftaleiny.
Wprowadzono mały kawałek sodu (pamiętano o osuszeniu z nafty).
Eksperyment
Do probówki wprowadzono po centymetry sześcienne propano-,,-triolu i kwasu etanowego.
Dodano kilka kropli stężonego kwasu siarkowego().
Probówkę wstawiono do zlewki z gorącą wodą.
Po kilku minutach przelano ciecz z probówki do zlewki z zimną wodą.
Eksperyment
Do probówki wprowadzono propano-,,-triol.
Dodano kilka kropli stężonego kwasu siarkowego().
Obserwacje:
Sód pływa w postaci kulki, która zmniejsza swoją wielkość – sód roztwarza się; wydziela się bezbarwny, bezwonny gaz. Roztwór po dodaniu alkoholowego roztworu fenoloftaleiny zmienił kolor na malinowy.
Wyczuwalny, charakterystyczny zapach.
Wyczuwalny, charakterystyczny zapach.
Wyniki:
Propano-,,-triol ulega reakcji z sodem, w wyniku czego powstaje związek o odczynie zasadowym.
Propano-,,-triol ulega reakcji z kwasem etanowym, w wyniku czego powstaje związek o charakterystycznym zapachu.
Propano-,,-triol ulega reakcji w środowisku stężonego kwasu siarkowego(), w wyniku czego powstaje związek o charakterystycznym zapachu.
Wnioski:
Propano-,,-triol reaguje z sodem, ponieważ obserwowane jest roztwarzanie metalu. W wyniku reakcji chemicznej powstaje propano-,,-triolan sodu o odczynie zasadowym, co jest potwierdzone poprzez malinowe zabarwienie roztworu z fenoloftaleiną. Powstającym bezbarwnym i bezwonnym gazem jest wodór.
Propano-,,-triol reaguje z kwasem etanowym, w wyniku czego powstaje trietanian propano-,,-triolu.
Propano-,,-triol pod wpływem stężonego kwasu siarkowego() ulega dehydratacji, w wyniku czego powstaje propenal.
Hipoteza została potwierdzona.
Zapisz równania reakcji chemicznych, które miały miejsce w powyższym eksperymencie.
Produktem jednego z doświadczeń jest związek o podanym wzorze półstrukturalnym:
Produktem jednego z doświadczeń jest związek o podanym wzorze półstrukturalnym: