Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmem, a następnie wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DGfH848p1
Film nawiązujący do treści materiału Cesarstwo wschodnie.
Opisz, w jaki sposób mieszkańcy Bizancjum odnosili się do dziedzictwa tradycji antycznej.
Wyjaśnij, które z elementów antycznej sztuki i kultury miały największą szansę na przetrwanie dla potomnych. Uzasadnij odpowiedź.
Zapoznaj się z zamieszczonymi niżej fragmentami dwóch dzieł bizantyjskiego historyka Prokopiusza z Cezarei (ok. 500 – ok. 565 r.), a następnie wykonaj polecenie.
Tekst A
O budowlachSpośród innych zalet miasta [tj. Konstantynopola] morze usytuowane jest najpiękniej, jako że tworząc zatoki i z wąskich przesmyków przechodząc w wielki, otwarty akwen, czyni je wyjątkowo pięknym i daje żeglarzom ciche schronienie w portach, a przez to obficie zaopatruje gród w produkty potrzebne do życia i czyni go wielce dostatnim.
[…] Linia brzegowa zatoki rozciąga się na ponad czterdzieści stadiów, a wzdłuż niej jest wiele miejsc dogodnych do kotwiczenia.
[…] Takie jest usytuowanie owej zatoki. Cesarz Justynian upiększył ją po obu stronach budowlami, przez co uczynił jeszcze znamienitszą. Po lewej stronie zatoki wzniósł martyrium poświęcone Świętemu Wawrzyńcowi, bowiem poprzednie było zupełnie pozbawione światła i tonęło w ciemnościach. […] Ponadto wzniósł całkowicie nowy przybytek ku czci Świętych Pryska i Mikołaja. Bizantyńczycy bardzo lubią odwiedzać to miejsce: jedni, by modlić się i oddawać cześć świętym, którzy zamieszkali pośród nich, inni po prostu dlatego, że doceniają urok otoczenia i położenia świętego miejsca, odkąd cesarz cofnął morze i osadził wysunięte daleko w wodę fundamenty kościoła.
Źródło: Prokopiusz z Cezarei, O budowlach, tłum. P. Grotowski, ks. V, rozdz. 2, 13 i ks. VI, rozdz. 1–4.
Tekst B
Historia sekretna[Justynian] uważał również za stosowne wydawać dużo pieniędzy na jakieś budowle nadmorskie, usiłując powstrzymać nieustanny napór fal; piętrzył kamienie i posuwał się od brzegu w morze, jak gdyby chciał współzawodniczyć z jego przypływami i siłą bogactwa zmierzyć się z potęgą żywiołu.
Źródło: Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. A. Konarek, rozdz. 8.
Rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Z punktu widzenia faktografii oba teksty przekazują dokładnie tę samą informację. | □ | □ |
| Prokopiusz popierał zabudowę nabrzeża stolicy przez cesarza, ale wyłącznie budynkami sakralnymi. | □ | □ |
| Tekst A możemy określić jako panegiryk, natomiast tekst B jako pamflet. | □ | □ |
| Napisanie obu cytowanych wyżej tekstów przez tego samego autora dyskredytuje je jako wiarygodne źródła historyczne. | □ | □ |
| Tytuł tekstu B Historia sekretna wskazuje, że krąg odbiorców tego dzieła był bardzo wąski. | □ | □ |