Autor przewodnika: Maja Matthews‑Kozanecka, Krzysztof Prętki, Agnieszka Żok

Konsultant przewodnika: Ewa Baum

Spis treści

• Podstawowe informacje o e‑materiale1Podstawowe informacje o e‑materiale

• Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznym2Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznym

• Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału3Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału

• Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych4Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

• Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z przewodnika5Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z przewodnika

Tytuł e‑materiału

Podstawy prawno‑etyczne zawodu i dokumentacja medyczna

Nazwa i symbol cyfrowy zawodu

Opiekun medyczny, 532102

Kod i nazwa kwalifikacji

MED.14. Świadczenie usług medyczno‑pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej

Oznaczenie i nazwa jednostki efektów kształcenia

E‑materiał wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia:

• MED.14.2. Podstawy opieki nad osobą chorą i niesamodzielną oraz podstawy opieki medycznej

• MED.14.3. Rozpoznawanie problemów opiekuńczych i medycznych w opiece nad osobą chorą i niesamodzielną

• MED.14.10. Kompetencje personalne i społeczne

Efekty kształcenia i odpowiadające im kryteria weryfikacji właściwe dla e‑materiału

Osoba ucząca się:

MED.14.2.1) przedstawia prawno‑etyczne podstawy wykonywania zawodu:
MED.14.2.1)1) omawia zasady etyki zawodowej oraz cechy, jakie powinna posiadać osoba wykonująca zawód,
MED.14.2.1)2) wymienia zadania zawodowe wynikające z przepisów prawa,
MED.14.2.1)3) wymienia prawa pacjenta wynikające z przepisów prawa,
MED.14.2.1)4) przestrzega przepisów dotyczących praw pacjenta, ochrony danych osobowych, w tym danych wrażliwych, w związku z realizacją zadań zawodowych,

MED.14.2.2) opisuje system ochrony zdrowia i pomocy społecznej:
MED.14.2.2)1) opisuje główne podmioty opieki zdrowotnej udzielające świadczeń przeznaczonych dla osoby chorej i niesamodzielnej, takich jak: podstawowa opieka zdrowotna, ambulatoryjna opieka specjalistyczna, opieka stacjonarna szpitalna, opieka długoterminowa w stacjonarnych zakładach opiekuńczo‑leczniczych, w zakładach opiekuńczo‑pielęgnacyjnych i w hospicjach stacjonarnych, opieka długoterminowa domowa oraz opieka domowa hospicyjna,
MED.14.2.2)2) wyjaśnia finansowanie systemu ochrony zdrowia,
MED.14.2.2)3) opisuje główne formy organizacyjne pomocy społecznej, takie jak: domy pomocy społecznej, ośrodki wsparcia oraz usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze,

MED.14.2.3) charakteryzuje rynek usług medycznych i opiekuńczych:
MED.14.2.3)1) wyjaśnia pojęcia dotyczące świadczeń zdrowotnych i opiekuńczych, w tym pojęcia: pacjent, podopieczny, ubezpieczony, oraz kryteria kwalifikacyjne do opieki: stan zagrożenia życia, stan zdrowia, poziom sprawności, wiek,
MED.14.2.3)2) wyjaśnia pojęcia: standard usług zdrowotnych, standard usług medycznych, standard usług opiekuńczych,
MED.14.2.3)3) wymienia kryteria oceny jakości świadczonej opieki,
MED.14.2.3)4) wyjaśnia podstawowe różnice w funkcjonowaniu publicznych i niepublicznych podmiotów leczniczych dotyczące podmiotu tworzącego oraz źródeł finansowania działalności leczniczej,
MED.14.2.3)5) wyjaśnia różnice w funkcjonowaniu publicznych i niepublicznych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej dotyczące organu założycielskiego oraz źródeł finansowania,

MED.14.2.10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych:
MED.14.2.10)1) przestrzega zasad netykiety i norm prawnych dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu oraz ochrony informacji i danych,
MED.14.2.10)2) wyszukuje, gromadzi, selekcjonuje, przetwarza i wykorzystuje informacje przydatne w wykonywaniu zadań zawodowych,
MED.14.2.10)3) wprowadza dane do elektronicznej dokumentacji zgodnie z kompetencjami zawodowymi i kodem dostępu,

MED.14.2.11) charakteryzuje dokumentację medyczną:
MED.14.2.11)1) omawia rodzaje dokumentacji medycznej pacjenta,
MED.14.2.11)2) wypełnia dokumentację medyczną związaną z wykonywaniem zadań opiekuna medycznego, taką jak: plan opieki, kartę kontroli podstawowych parametrów życiowych,
MED.14.2. 11)3) dokumentuje wykonanie czynności zawodowych,
MED.14.2.11)4) chroni dokumentację medyczną przed osobami postronnymi i przed zniszczeniem,

MED.14.2.12) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych:
MED.14.2.12)1) wymienia cele normalizacji krajowej,
MED.14.2.12)2) wyjaśnia, czym jest norma i wymienia cechy normy,
MED.14.2.12)3) rozróżnia oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej,
MED.14.2.12)4) korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności,

MED.14.3.1) rozpoznaje problemy funkcjonalne oraz potrzeby biologiczne i psychospołeczne człowieka w poszczególnych fazach życia i stanach zdrowia:
MED.14.3.1)3) dokumentuje wykonanie pomiarów, w tym z użyciem technik komputerowych,
MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,

MED.14.10.1) przestrzega zasad kultury osobistej i etyki zawodowej:
MED.14.10.1)1) wyjaśnia pojęcia: etyka, etyka zawodowa, wartości moralne, hierarchia wartości, reguła, norma moralna, kodeks etyczny, kultura, kultura zachowania,
MED.14.10.1)2) omawia zasady kultury osobistej i etyki, w tym etyki zawodowej,
MED.14.10.1)3) rozpoznaje przypadki naruszeń praw pacjenta i praw człowieka,
MED.14.10.1)4) wskazuje skutki nieprzestrzegania praw pacjenta,
MED.14.10.1)5) rozpoznaje zachowania etyczne i nieetyczne w życiu codziennym i zawodowym,
MED.14.10.1)6) stosuje zasady etykiety językowej, zasady kultury osobistej i ogólnie przyjęte normy zachowania w swoim środowisku,
MED.14.10.1)7) przestrzega zasad netykiety w komunikacji w Internecie,
MED.14.10.1)8) przestrzega zasad związanych z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych osobowych,
MED.14.10.1)9) dba o prestiż i wizerunek zawodu,
MED.14.10.1)10) respektuje zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy związanej z wykonywanym zawodem i miejscem pracy,
MED.14.10.1)11) przestrzega zasady zaufania i poszanowania prywatności w wykonywaniu zadań zawodowych.

Cele ogólne e‑materiału

Materiał wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MED.14. Świadczenie usług medyczno‑pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej:

• rozpoznawania problemów funkcjonalnych oraz potrzeb biologicznych i psychospołecznych osoby chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku;

• świadczenia usług pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku.

Celem e‑materiału jest przygotowanie osoby uczącej się do:

• rozpoznawania problemów funkcjonalnych oraz potrzeb biologicznych i psychospołecznych osoby chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku,

• świadczenia usług pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku.

Struktura e‑materiału, tytuły materiałów multimedialnych wraz z ich typem

• „Podstawy prawno‑etyczne zawodu opiekun medyczny” - audiobookDorMFNKvN„Podstawy prawno‑etyczne zawodu opiekun medyczny” - audiobook

• „Dokumentacja, którą posługuje się opiekun medyczny” - e‑bookDST0UP0YZ„Dokumentacja, którą posługuje się opiekun medyczny” - e‑book

• Interaktywne materiały sprawdzająceDJl2TZSyBInteraktywne materiały sprawdzające

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDFOIgkaJRSłownik pojęć dla e‑materiału

• Przewodnik dla nauczycielaDIzCScbQNPrzewodnik dla nauczyciela

• Przewodnik dla uczącego sięDQUjeNS9tPrzewodnik dla uczącego się

• Netografia i bibliografiaDQUjeNS9tNetografia i bibliografia

• Instrukcja użytkowaniaDIZAq50bfInstrukcja użytkowania

Materiały multimedialne zawierają różny zakres tematyczny, część audiobooka „Podstawy prawno‑etyczne zawodu opiekun medyczny” poświęcona zagadnieniom prawnym może jednak stanowić wprowadzenie do e‑booka „Dokumentacja, którą posługuje się opiekun medyczny”. Osoby uczące się mogą korzystać z materiałów multimedialnych w dowolnej kolejności, choć zapoznanie się w pierwszej kolejności z audiobookiem wprowadzi uczącego się w podstawowe zagadnienia związane z etyką, etyką zawodową oraz prawem. Warto, by przed przeczytaniem e‑booka uczący się zapoznał się z fragmentem audiobooka dotyczącym prawa – może to stanowić wprowadzenie do e‑booka poświęconego dokumentacji medycznej i zasadom jej prowadzenia.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Tytuł materiału multimedialnego

Podstawy prawno‑etyczne zawodu opiekun medyczny

Typ materiału multimedialnego

Audiobook

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

Audiobook:

• zawiera opis podstaw funkcjonowania w Polsce zawodu opiekuna medycznego ze scharakteryzowaniem kompetencji zawodowych w opiece nad osobą chorą i niesamodzielną,

• wyjaśnia podstawy etyki zawodowej,

• objaśnia wykorzystanie w pracy opiekuna medycznego przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,

• charakteryzuje system ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz rynek usług medycznych i opiekuńczych w Polsce i w wybranych krajach UE,

• zawiera dialogi odnoszące się do etyki zawodowej opiekuna medycznego,

• zawiera dialogi odnoszące się do zastosowania przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

MED.14.2.1)1) omawia zasady etyki zawodowej oraz cechy, jakie powinna posiadać osoba wykonująca zawód,
MED.14.2.1)2) wymienia zadania zawodowe wynikające z przepisów prawa,
MED.14.2.1)3) wymienia prawa pacjenta wynikające z przepisów prawa,
MED.14.2.1)4) przestrzega przepisów dotyczących praw pacjenta, ochrony danych osobowych, w tym danych wrażliwych, w związku z realizacją zadań zawodowych,
MED.14.2.2)1) opisuje główne podmioty opieki zdrowotnej udzielające świadczeń przeznaczonych dla osoby chorej i niesamodzielnej, takich jak: podstawowa opieka zdrowotna, ambulatoryjna opieka specjalistyczna, opieka stacjonarna szpitalna, opieka długoterminowa w stacjonarnych zakładach opiekuńczo‑leczniczych, w zakładach opiekuńczo‑pielęgnacyjnych i w hospicjach stacjonarnych, opieka długoterminowa domowa oraz opieka domowa hospicyjna,
MED.14.2.2)2) wyjaśnia finansowanie systemu ochrony zdrowia,
MED.14.2.2)3) opisuje główne formy organizacyjne pomocy społecznej, takie jak: domy pomocy społecznej, ośrodki wsparcia oraz usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze,
MED.14.2.3)2) wyjaśnia pojęcia: standard usług zdrowotnych, standard usług medycznych, standard usług opiekuńczych,
MED.14.2.3)3) wymienia kryteria oceny jakości świadczonej opieki,
MED.14.2.3)4) wyjaśnia podstawowe różnice w funkcjonowaniu publicznych i niepublicznych podmiotów leczniczych dotyczące podmiotu tworzącego oraz źródeł finansowania działalności leczniczej,
MED.14.2.12)1) wymienia cele normalizacji krajowej,
MED.14.2.12)2) wyjaśnia, czym jest norma i wymienia cechy normy,
MED.14.2.12)3) rozróżnia oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej,
MED.14.2.12)4) korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności,
MED.14.10.1)1) wyjaśnia pojęcia: etyka, etyka zawodowa, wartości moralne, hierarchia wartości, reguła, norma moralna, kodeks etyczny, kultura, kultura zachowania,
MED.14.10.1)2) omawia zasady kultury osobistej i etyki, w tym etyki zawodowej,
MED.14.10.1)3) rozpoznaje przypadki naruszeń praw pacjenta i praw człowieka,
MED.14.10.1)4) wskazuje skutki nieprzestrzegania praw pacjenta,
MED.14.10.1)5) rozpoznaje zachowania etyczne i nieetyczne w życiu codziennym i zawodowym,
MED.14.10.1)6) stosuje zasady etykiety językowej, zasady kultury osobistej i ogólnie przyjęte normy zachowania w swoim środowisku,
MED.14.10.1)7) przestrzega zasad netykiety w komunikacji w Internecie,
MED.14.10.1)8) przestrzega zasad związanych z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych osobowych,
MED.14.10.1)9) dba o prestiż i wizerunek zawodu,
MED.14.10.1)10) respektuje zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy związanej z wykonywanym zawodem i miejscem pracy,
MED.14.10.1)11) przestrzega zasady zaufania i poszanowania prywatności w wykonywaniu zadań zawodowych.

Audiobook „Podstawy prawno‑etyczne zawodu opiekun medyczny”, w części poświęconej zagadnieniom prawnym, może stanowić wprowadzenie do e‑booka „Dokumentacja, którą posługuje się opiekun medyczny”. Może zostać wykorzystany np. jako wprowadzenie w zakresie podstaw norm prawnych w zagadnienia związane z dokumentacją medyczną w aspekcie praw pacjenta.

Materiał powiązany jest z interaktywnymi materiałami sprawdzającymi: z testem wielokrotnego wyboru, z zadaniami typu prawda czy fałsz i z krzyżówkami.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• opisywanie podstaw funkcjonowania zawodu opiekuna medycznego w Polsce,

• charakteryzowanie kompetencji zawodowych opiekuna medycznego,

• definiowanie pojęć: etyka, etyka zawodowa oraz dylemat moralny,

• charakteryzowanie systemu kształcenia w zawodzie opiekuna medycznego,

• opisywanie wykorzystania w pracy opiekuna medycznego przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,

• charakteryzowanie systemu ochrony zdrowia i pomocy społecznej w Polsce i w wybranych krajach UE,

• charakteryzowanie rynku usług medycznych i opiekuńczych w Polsce i w wybranych krajach UE,

• korygowanie błędnych informacji zawartych w dialogach.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Praca indywidualna

Po odsłuchaniu audiobooka osoba ucząca się zdobywa nowe informacje o podstawach etyczno‑prawnych zawodu opiekuna medycznego. W celu lepszego zrozumienia i podsumowania materiału można go zilustrować za pomocą np. map myśli, fiszek – samodzielnie opracowanych przez uczącego się. Można też przygotować drzewko decyzyjne dotyczące wybranego zagadnienia, np. dylematu moralnego, etyki, prawa, stworzyć listę pytań (uczący się opracowuje dla innych listę pytań lub niedokończonych zdań). Materiał można także wykorzystać do lekcji odwróconej. Uczący się zapoznają się z wybranym przez nauczyciela fragmentem audiobooka, np. przepisy ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta czy opis rynku usług medycznych i opiekuńczych w Polsce i w wybranych krajach UE, a na zajęciach prowadzą dyskusję kierowaną, np. porównują polski i unijny rynek usług medycznych.

Praca w grupach

Nauczyciel dzieli uczących się na cztero-, pięcioosobowe grupy. Każda grupa zapoznaje się z wybraną przez nauczyciela częścią audiobooka, np. dotyczącą zadań zawodowych opiekuna medycznego, etyki, prawa czy reformy systemu opieki zdrowotnej. W trakcie zajęć każda grupa przygotowuje plakat lub komiks na ten temat, a następnie prezentuje go pozostałym uczącym się.

Wzorując się na scenkach przedstawionych w audiobooku, grupy mogą przygotować własne scenki prezentujące etyczne lub nieetyczne zachowania opiekuna medycznego. Pozostałe grupy mogą oceniać przedstawione zachowanie opiekuna, powołując się na odpowiednie przepisy prawa.

Nauczyciel może przygotować opisy przypadków zachowań opiekuna medycznego – różne dla poszczególnych grup. Uczący się dyskutują w grupach, oceniając zachowanie opiekuna, a następnie prezentują innym swoje analizy.

Praca z całym zespołem

Odwołując się audiobooka, warto wspólnie omówić zadania zawodowe opiekuna medycznego. Wybrane lub chętne osoby uczące się mogą przygotować opisy poszczególnych miejsc zatrudnienia opiekuna medycznego i przedstawić całemu zespołowi efekty swej pracy. Warto zachęcić uczących się do wyszukania w Internecie filmików prezentujących różne sytuacje z udziałem osób chorych lub będących podopiecznymi opiekunów. Następnie uczący się mogą wspólnie dokonać analizy zachowań z punktu widzenia etyki zawodowej opiekuna medycznego oraz przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Praca indywidualna

Osoba ucząca się odtwarza samodzielnie materiał multimedialny w dogodnym dla siebie czasie. W celu utrwalenia, porządkowania lub poszerzania wiedzy osoba ucząca się może materiał zilustrować za pomocą np. mapy myśli, fiszek, drzewa decyzyjnego.

Praca w grupach

Grupy uczących się mogą przygotować, np. w postaci broszury informacyjnej, plakatu lub filmu, opisy placówek medycznych i pomocy społecznej znajdujących się w danej miejscowości. Uczący się przedstawiają lub udostępniają pozyskane informacje pozostałym grupom.

Na podstawie audiobooka uczący się mogą przygotować indywidualnie lub w grupach studia przypadków na wybrany przez siebie temat i poprosić innych uczących się, by ocenili np. zachowania opiekuna medycznego.

Odsłuchany materiał może posłużyć uczącemu się do przygotowania się do egzaminu, systematyzowania i utrwalania wiadomości.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

Audiobook i zawarte w nim źródła mogą pobudzać kreatywność, aktywizować uczącego się i poszerzać jego zainteresowania, pomóc w przygotowaniach do konkursów i olimpiad. Materiał można wykorzystać do odwrócenia ról – osoba ucząca się prowadzi z kolegami lekcje na temat np. kształcenia w zawodzie opiekuna medycznego, etyki zawodowej i jej roli, powinności etycznych opiekuna medycznego, praw pacjenta ważnych w pracy opiekuna medycznego czy reformy systemu ochrony zdrowia.

Korzystając indywidualnie z audiobooka, literatury i innych źródeł, osoba ucząca się, która przyswoiła już wiadomości, może opracować materiały (np. prezentację) pogłębiające jej wiedzę z danego zakresu.

Osoba ucząca się, która ma problem z opanowaniem materiału multimedialnego lub nie była obecna na zajęciach, może na jego podstawie stworzyć np. broszurę czy ulotkę dotyczącą kształcenia w zawodzie opiekuna medycznego i zadań zawodowych, etyki i etyki zawodowej, relacji między etyką a prawem, systemu pomocy społecznej, przygotować komiks.

Tytuł materiału multimedialnego

Dokumentacja, którą posługuje się opiekun medyczny

Typ materiału multimedialnego

E‑book

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

E‑book przedstawia wzory dokumentów, którymi posługuje się opiekun medyczny w ramach wykonywania swoich zadań zawodowych, oraz przykłady wypełnienia dokumentów w języku polskim, angielskim i niemieckim:

• kartę indywidualnych czynności pielęgnacyjnych i opiekuńczych/ individual card for nursing and care activities/ Pflegeprotokoll,

• wywiad opiekuna medycznego/ interview of a personal support worker/ Pflegeanamnese,

• kartę gorączkową/ fiver card/ Körpertemperaturmessung,

• kartę obserwacyjną chorego/ patient observation card/ Krankenbeobachtung,

• kartę zmiany pozycji ciała/ repositioning card/ Positionierungsprotokoll.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

MED.14.2.10)1) przestrzega zasad netykiety i norm prawnych dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu oraz ochrony informacji i danych,
MED.14.2.10)2) wyszukuje, gromadzi, selekcjonuje, przetwarza i wykorzystuje informacje przydatne w wykonywaniu zadań zawodowych,
MED.14.2.11)1) omawia rodzaje dokumentacji medycznej pacjenta,
MED.14.2.11)2) wypełnia dokumentację medyczną związaną z wykonywaniem zadań opiekuna medycznego, taką jak: plan opieki, kartę kontroli podstawowych parametrów życiowych,
MED.14.2.11)3) dokumentuje wykonanie czynności zawodowych,
MED.14.2.11)4) chroni dokumentację medyczną przed osobami postronnymi i przed zniszczeniem,
MED.14.3.1)3) dokumentuje wykonanie pomiarów, w tym z użyciem technik komputerowych,
MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,
MED.14.10.1)7) przestrzega zasad netykiety w komunikacji w Internecie,
MED.14.10.1)8) przestrzega zasad związanych z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych osobowych,
MED.14.10.1)9) dba o prestiż i wizerunek zawodu,
MED.14.10.1)10) respektuje zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy związanej z wykonywanym zawodem i miejscem pracy.

E‑book jest powiązany z interaktywnymi materiałami sprawdzającymi: z zadaniami typu prawda czy fałsz, z zadaniami polegającymi na uzupełnianiu karty indywidualnych czynności pielęgnacyjnych i opiekuńczych (wypełnianie e‑dokumentu i zadanie ukierunkowane na grupowanie) oraz z krzyżówkami.

W celu wprowadzenia lub powtórzenia wiadomości w zakresie podstaw prawnych ważnych w zawodzie opiekuna medycznego można przy omawianiu zagadnień poświęconych dokumentacji medycznej wykorzystać część audiobooka poświęconą prawu.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• definiowanie pojęcia dokumentacji,

• określanie celów i zasad prowadzenia dokumentacji,

• wybieranie istotnych informacji medycznych i odnotowywanie ich w dokumentacji,

• wymienianie rodzajów dokumentacji medycznej prowadzonej w podmiocie leczniczym,

• rozróżnianie dokumentacji prowadzonej przez opiekuna medycznego,

• określanie, kto ma prawo do dokumentacji medycznej,

• definiowanie pojęcia tajemnicy zawodowej,

• określanie czasu przechowywania dokumentacji medycznej.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Praca indywidualna

Uczący się mogą wykorzystać materiał do systematyzowania i utrwalania wiedzy, przygotowania się do egzaminu.

Uczący się mogą indywidualnie analizować opracowane przez nauczyciela studia przypadku z opisem stanu zdrowia pacjenta i na tej podstawie przygotować komplet dokumentów, a następnie wypełnić je. Opracowane przez nauczyciela historie podopiecznych powinny dotyczyć sytuacji, w których wymagane będzie uzupełnienie przez opiekuna medycznego dokumentacji medycznej przedstawianej w e‑booku, np. karty indywidualnej czynności pielęgnacyjnych i opiekuńczych, karty obserwacyjnej chorego, karty gorączkowej. Po wypełnieniu dokumentacji przez osoby uczące się nauczyciel inicjuje dyskusję dotyczącą poprawności wykonania zadania przez poszczególne osoby w grupie. Osoby uczące się dzielą się z nauczycielem wątpliwościami, które pojawiły się podczas wypełniania dokumentacji, nauczyciel odpowiada na pytania.

Po zapoznaniu się z e‑bookiem osoba ucząca się może wypisać na kartce najważniejsze pojęcia związane z przedstawioną w nim tematyką, aby potem próbować je wyjaśnić na podstawie własnych skojarzeń, doświadczeń, posiadanej wiedzy (np. dokumentacja medyczna, dokumentacja medyczna indywidualna, dokumentacja medyczna zbiorcza, dane osobowe, dane wrażliwe, odleżyna, tajemnica zawodowa, rynek usług medycznych, bilans płynów, bilans wodny, NFZ – Narodowy Fundusz Zdrowia itp.). Następnie, samodzielnie lub z nauczycielem, może sprawdzić w słowniku odpowiednią definicję. Potem uczący się może przygotować fiszki.

Praca w grupach

Po zapoznaniu się z e‑bookiem uczący się mogą, pracując w grupach, przygotować się do zbierania wywiadu z pacjentem, a następnie przeprowadzić wywiad z przedstawicielami innej grupy.

Nauczyciel może zaproponować dyskusję w cztero- lub pięcioosobowych grupach (przykładowe tematy: „Zagadnienia etyczno‑prawne w prowadzeniu, gromadzeniu i archiwizacji danych osobowych i wrażliwych pacjentów przez opiekuna medycznego”, „Właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych związane z dokumentowaniem”, „Dokumentacja medyczna w zawodzie opiekuna medycznego”, „Etyka zawodowa opiekuna medycznego” itp.). Po przeanalizowaniu problemu przez grupy następuje przedstawienie najważniejszych tez na forum, nauczyciel podsumowuje dyskusję i podkreśla najważniejsze wnioski.

Nauczyciel dzieli zespół na pięć homogenicznych grup liczących mniej więcej tyle samo osób. Zadaniem każdej grupy jest znalezienie w Internecie przykładów formularzy danego typu związanych z dokumentacją medyczną dotyczącą czynności zawodowych opiekuna medycznego:

• grupa 1 – wywiad opiekuna medycznego,

• grupa 2 – plan pielęgnowania i opieki,

• grupa 3 – karta obserwacyjna,

• grupa 4 – karta zmiany pozycji ciała,

• grupa 5 – karta gorączkowa. Zadaniem grup jest analiza znalezionych dokumentów – jakie informacje powtarzają się w formatkach danego typu? Jaka jest kolejność pojawiających się elementów? Jak są zaprojektowane graficznie schematy formatek? Co ułatwia, co utrudnia uzupełnianie dokumentacji? – itp.
  Po zakończeniu pracy grup nauczyciel proponuje podsumowanie na forum wniosków wypracowanych przez poszczególne grupy. Wskazuje, że choć nie ma ustandaryzowanych dokumentów, to w wyszukanych przez grupy formularzach danego typu pojawiają się kluczowe elementy, na które powinien zwrócić uwagę opiekun medyczny, prowadząc dokumentację potwierdzającą czynności wykonywane w pracy zawodowej.

Osoby uczące się przygotowują się w trzyosobowych grupach do udziału w scence dotyczącej uzupełniania dokumentacji przez opiekuna medycznego podczas wywiadu z pacjentem. Jedna z osób wciela się w postać pacjenta, druga – w postać opiekuna medycznego, a trzecia osoba jest obserwatorem. Po tym, jak uczący się odegrają scenkę prezentującą wypełnienie formularza zamieszczonego w e‑booku, w rozdziale „Wywiad opiekuna medycznego”, nauczyciel sprawdza gotowy formularz w każdej grupie, przekazując informacje zwrotne o tym, czy formularz został poprawnie uzupełniony. Następnie nauczyciel może zaproponować dyskusję na forum, podczas której osoby wcielające się w postać pacjenta podzielą się swoim wrażeniami wyniesionymi z wywiadu na temat swojego stanu zdrowia, „opiekunowie medyczni” wskażą bariery i problemy, z którymi zetknęli się, prowadząc wywiad i uzupełniając dokumentację, natomiast obserwatorzy przedstawią swoje opinie o poziomie komunikacji w trakcie prowadzenia wywiadu z pacjentem – mocne i słabe strony.

Praca z całym zespołem

Aby lepiej zrozumieć materiał, można go zilustrować, opracowując np. mapę myśli, gry słowne (np. ostatnia litera/pierwsza litera), gry dydaktyczne, dyskusję, metaplan, burzę mózgów, debatę, listę pytań lub niedokończonych zdań, studium przypadku, projekt.

Po zapoznaniu się z e‑bookiem osoby uczące się mogą wspólnie z nauczycielem przygotować mapę myśli na temat dokumentowania czynności podejmowanych przez opiekuna medycznego, np. „Rodzaje dokumentacji medycznej indywidualnej i zbiorczej – przykłady”.

Po przeczytaniu e‑booka osoby uczące się po kolei odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytania dotyczące poruszonych w materiale zagadnień: rodzajów dokumentacji medycznej prowadzonej w podmiocie leczniczym, celów i zasad prowadzenia dokumentacji, sposobów gromadzenia i archiwizowania dokumentacji medycznej przez opiekuna medycznego, pojęcia tajemnicy zawodowej, określania, kto ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej i przez jaki czas należy ją przechowywać.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Praca indywidualna

E‑book może być wykorzystany przez uczącego się do przygotowania się do udziału w lekcji odwróconej. Osoba ucząca się zgodnie z zaleceniami nauczyciela może po zapoznaniu się z e‑bookiem stworzyć w domu przed przyjściem na zajęcia: prezentację multimedialną, schemat, infografikę lub inne opracowania graficzne, które będą omawiane na zajęciach. Przykładowe tematy: „Etyka zawodowa opiekuna medycznego”, „Właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych związane z dokumentowaniem”, „Dokumentacja medyczna w zawodzie opiekuna medycznego” itp.

E‑book może zostać wykorzystany w pracy indywidualnej poza zajęciami np. do powtórzenia materiału, utrwalenia wiedzy przed sprawdzianem, przygotowania się do egzaminu.

Praca w grupach

W celu utrwalenia i uporządkowania wiedzy uczący się przygotowują w grupach dwu-, trzy- lub czteroosobowych:

• mapy myśli (np. „Dokumentacja prowadzona przez opiekuna medycznego”, „Dane w dokumentach medycznych – rodzaje i przykłady”, „Zasady prowadzenia, gromadzenia i przechowywania dokumentacji medycznej przez opiekuna medycznego” itp.),

• zestawy pytań czy zdań niedokończonych dotyczących przedstawionych w e‑booku zagadnień związanych z dokumentacją medyczną. Pytania te będą stawiane nauczycielowi na zajęciach.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

Opracowując zadania dla uczących się, nauczyciel powinien uwzględnić zróżnicowanie zadań: inne dla uczniów, którzy mają trudności z opanowaniem materiału prezentowanego w multimedium, inne dla uczniów, którzy opanowali materiał i mogą go poszerzać, wykorzystywać w praktyce i do rozwiązywania problemów (analiza przypadku). Uczący się mogą wykorzystać materiał do systematyzowania i utrwalania wiedzy, przygotowania się do egzaminu. Uczący się może opracować studium przypadku, np. w ramach zajęć praktycznych – opisać stan zdrowia pacjenta i na tej podstawie przygotować komplet dokumentów.

Osoby uczące się, które opanowały materiał, mogą opracować planszę lub broszurę z przeznaczonymi dla opiekuna medycznego informacjami o zasadach etyczno‑prawnych związanych z prowadzeniem dokumentacji z przebiegu leczenia lub z przebiegu pielęgnacji. Po sprawdzeniu tych materiałów przez nauczyciela uczący się mogą zaprezentować je osobom, które mają trudności z przyswojeniem wiedzy.

Uczący się przeprowadzają (np. w parach) z przedstawicielem jednego z zawodów medycznych (np. lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, fizjoterapeuta) wywiad na temat roli opiekuna medycznego i oczekiwanych od niego kwalifikacji w opiece nad pacjentem i współpracy w zespole terapeutycznym.

Osoby uczące się, które mają problem z opanowaniem materiału lub były nieobecne na zajęciach, mają możliwość ciągłego wglądu w e‑book. Dzięki temu są w stanie kilkukrotnie przeczytać zmieszczone w nim informacje i zastanowić się nad uzupełnieniem konkretnego formularza dokumentacji medycznej (wywiad opiekuna medycznego, plan pielęgnowania i opieki, karta obserwacyjna, karta zmiany pozycji ciała, karta gorączkowa). Samodzielne uzupełnienie wydrukowanych formularzy pozwoli osobom uczącym się rozwinąć umiejętności praktyczne w zakresie prawidłowego prowadzenia dokumentacji medycznej.

Po zapoznaniu się z zagadnieniami przedstawionymi w e‑booku osoby uczące się mogą też przygotować zestaw pytań dotyczący trudnych pojęć czy zapisów w formatkach dokumentów. Pytania te będą skierowane do nauczyciela lub osób uczących się, które już przyswoiły materiał.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Test wielokrotnego wyboru:

• „Podstawy prawno‑etyczne i dokumentacja medyczna w zawodzie opiekuna medycznego

Opis materiału sprawdzającego

Test składa się z dwudziestu czterech pytań o różnym stopniu trudności. Spośród nich osoba ucząca się losuje osiem, próg zaliczenia wynosi 50% (4 punkty). Czas rozwiązywania testu to 12 minut (1,5 minuty na pytanie). Za każde pytanie uczący się otrzymuje 1 punkt. System losuje kolejność pytań i kolejność dystraktorów.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• wyświetlania wskazówek naprowadzających w przypadku błędnej odpowiedzi,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Utrwalenie wiadomości dotyczących etyki, etyki zawodowej, systemów ochrony zdrowia oraz dokumentacji medycznej.

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.14.2.1)1) omawia zasady etyki zawodowej oraz cechy, jakie powinna posiadać osoba wykonująca zawód,
MED.14.2.1)2) wymienia zadania zawodowe wynikające z przepisów prawa,
MED.14.2.1)3) wymienia prawa pacjenta wynikające z przepisów prawa,
MED.14.2.1)4) przestrzega przepisów dotyczących praw pacjenta, ochrony danych osobowych, w tym danych wrażliwych, w związku z realizacją zadań zawodowych,
MED.14.2.2)1) opisuje główne podmioty opieki zdrowotnej udzielające świadczeń przeznaczonych dla osoby chorej i niesamodzielnej, takich jak: podstawowa opieka zdrowotna, ambulatoryjna opieka specjalistyczna, opieka stacjonarna szpitalna, opieka długoterminowa w stacjonarnych zakładach opiekuńczo‑leczniczych, w zakładach opiekuńczo‑pielęgnacyjnych i w hospicjach stacjonarnych, opieka długoterminowa domowa oraz opieka domowa hospicyjna,
MED.14.2.2)2) wyjaśnia finansowanie systemu ochrony zdrowia,
MED.14.2.3)4) wyjaśnia podstawowe różnice w funkcjonowaniu publicznych i niepublicznych podmiotów leczniczych dotyczące podmiotu tworzącego oraz źródeł finansowania działalności leczniczej,
MED.14.2.11)3) dokumentuje wykonanie czynności zawodowych,
MED.14.2.12)2) wyjaśnia, czym jest norma i wymienia cechy normy,
MED.14.10.1)1) wyjaśnia pojęcia: etyka, etyka zawodowa, wartości moralne, hierarchia wartości, reguła, norma moralna, kodeks etyczny, kultura, kultura zachowania,
MED.14.10.1)2) omawia zasady kultury osobistej i etyki, w tym etyki zawodowej,
MED.14.10.1)3) rozpoznaje przypadki naruszeń praw pacjenta i praw człowieka,
MED.14.10.1)8) przestrzega zasad związanych z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych osobowych,
MED.14.10.1)9) dba o prestiż i wizerunek zawodu,
MED.14.10.1)10) respektuje zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy związanej z wykonywanym zawodem i miejscem pracy,
MED.14.10.1)11) przestrzega zasady zaufania i poszanowania prywatności w wykonywaniu zadań zawodowych.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Krzyżówki:

• „Etyka zawodowa”

• „Zasady wykonywania zawodu opiekuna medycznego”

• „Etyka a prawo”

• „Dokumentacja medyczna”

Opis materiału sprawdzającego

Cztery krzyżówki o różnym poziomie trudności: jedna krzyżówka łatwa, zawierająca dziewięć pytań‑haseł, z których zostaje ułożone hasło główne „intymność”, dwie krzyżówki o średnim poziomie trudności, zawierające jedenaście i siedem pytań‑haseł, z których zostaną ułożone hasła „świadczenia” i „opiekun”, jedna krzyżówka trudna, zawierająca siedem pytań‑haseł, z których zostaje ułożone hasło „pacjent”.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Utrwalenie wiadomości z zakresu etyki, etyki zawodowej, systemów ochrony zdrowia oraz dokumentacji medycznej.

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.14.2.1)1) omawia zasady etyki zawodowej oraz cechy, jakie powinna posiadać osoba wykonująca zawód,
MED.14.2.1)2) wymienia zadania zawodowe wynikające z przepisów prawa,
MED.14.2.1)3) wymienia prawa pacjenta wynikające z przepisów prawa,
MED.14.2.1)4) przestrzega przepisów dotyczących praw pacjenta, ochrony danych osobowych, w tym danych wrażliwych, w związku z realizacją zadań zawodowych,
MED.14.2.2)2) wyjaśnia finansowanie systemu ochrony zdrowia,
MED.14.2.11)1) omawia rodzaje dokumentacji medycznej pacjenta,
MED.14.2.11)2) wypełnia dokumentację medyczną związaną z wykonywaniem zadań opiekuna medycznego, taką jak: plan opieki, kartę kontroli podstawowych parametrów życiowych,
MED.14.2.11)3) dokumentuje wykonanie czynności zawodowych,
MED.14.3.1)3) dokumentuje wykonanie pomiarów, w  tym z użyciem technik komputerowych.
MED.14.10.1)1) wyjaśnia pojęcia: etyka, etyka zawodowa, wartości moralne, hierarchia wartości, reguła, norma moralna, kodeks etyczny, kultura, kultura zachowania,
MED.14.10.1)2) omawia zasady kultury osobistej i etyki, w tym etyki zawodowej,
MED.14.10.1)6) stosuje zasady etykiety językowej, zasady kultury osobistej i ogólnie przyjęte normy zachowania w swoim środowisku,
MED.14.10.1)7) przestrzega zasad netykiety w komunikacji w Internecie,
MED.14.10.1)8) przestrzega zasad związanych z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych osobowych,
MED.14.10.1)9) dba o prestiż i wizerunek zawodu,
MED.14.10.1)10) respektuje zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy związanej z wykonywanym zawodem i miejscem pracy,
MED.14.10.1)11) przestrzega zasady zaufania i poszanowania prywatności w wykonywaniu zadań zawodowych.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadania typu prawda czy fałsz:

• „Etyka w zawodzie opiekuna medycznego”

• „Podstawy prawne i dokumentacja medyczna w zawodzie opiekuna medycznego”

Opis materiału sprawdzającego

Każdy materiał składa się z zadań o różnym stopniu trudności. Zadania zawierają zdania. Uczący się ma określić, czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Utrwalenie wiadomości z zakresu etyki, etyki zawodowej, systemów ochrony zdrowia oraz dokumentacji medycznej.

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.14.2.1)4) przestrzega przepisów dotyczących praw pacjenta, ochrony danych osobowych, w tym danych wrażliwych, w związku z realizacją zadań zawodowych,
MED.14.2.2)2) wyjaśnia finansowanie systemu ochrony zdrowia,
MED.14.2.2)3) opisuje główne formy organizacyjne pomocy społecznej, takie jak: domy pomocy społecznej, ośrodki wsparcia oraz usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze,
MED.14.2.11)1) omawia rodzaje dokumentacji medycznej pacjenta,
MED.14.2.11)2) wypełnia dokumentację medyczną związaną z wykonywaniem zadań opiekuna medycznego, taką jak: plan opieki, kartę kontroli podstawowych parametrów życiowych,
MED.14.2.11)3) dokumentuje wykonanie czynności zawodowych,
MED.14.3.1)3) dokumentuje wykonanie pomiarów, w tym z użyciem technik komputerowych,
MED.14.10.1)1) wyjaśnia pojęcia: etyka, etyka zawodowa, wartości moralne, hierarchia wartości, reguła, norma moralna, kodeks etyczny, kultura, kultura zachowania,
MED.14.10.1)2) omawia zasady kultury osobistej i etyki, w tym etyki zawodowej,
MED.14.10.1)5) rozpoznaje zachowania etyczne i nieetyczne w życiu codziennym i zawodowym,
MED.14.10.1)7) przestrzega zasad netykiety w komunikacji w Internecie,
MED.14.10.1)8) przestrzega zasad związanych z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych osobowych,
MED.14.10.1)9) dba o prestiż i wizerunek zawodu,
MED.14.10.1)10) respektuje zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy związanej z wykonywanym zawodem i miejscem pracy,
MED.14.10.1)11) przestrzega zasady zaufania i poszanowania prywatności w wykonywaniu zadań zawodowych.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Wypełnianie e‑dokumentu:

• „Karta indywidualnych czynności pielęgnacyjnych i opiekuńczych chorego po wypadku komunikacyjnym”

• „Karta indywidualnych czynności pielęgnacyjnych i opiekuńczych chorego po udarze”

Zadanie ukierunkowane na grupowanie:

• „Rodzaje dokumentacji medycznej”

Opis materiału sprawdzającego

Materiał składa się z trzech zadań. Dwa z nich polegają na uzupełnieniu karty indywidualnych czynności pielęgnacyjnych i opiekuńczych (zaznaczenie określonych czynności wykonywanych u pacjenta osobiście przez opiekuna medycznego) na podstawie opisu indywidualnego przypadku. Jedno zadanie polega na dopasowaniu wymienionej dokumentacji medycznej do odpowiednich jej rodzajów (dokumentacja indywidualna wewnętrzna, dokumentacja indywidualna zewnętrzna).

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Utrwalenie wiadomości z zakresu ochrony danych osobowych, rodzaju i sposobu prowadzenia dokumentacji medycznej.

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.14.2.1)4) przestrzega przepisów dotyczących praw pacjenta, ochrony danych osobowych, w tym danych wrażliwych, w związku z realizacją zadań zawodowych,
MED.14.2.10)1) przestrzega zasad netykiety i norm prawnych dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu oraz ochrony informacji i danych,
MED.14.2.10)2) wyszukuje, gromadzi, selekcjonuje, przetwarza i wykorzystuje informacje przydatne w wykonywaniu zadań zawodowych,
MED.14.2.11)1) omawia rodzaje dokumentacji medycznej pacjenta,
MED.14.2.11)2) wypełnia dokumentację medyczną związaną z wykonywaniem zadań opiekuna medycznego, taką jak: plan opieki, kartę kontroli podstawowych parametrów życiowych,
MED.14.2.11)4) dokumentuje wykonanie czynności zawodowych,
MED.14.2.11)4) chroni dokumentację medyczną przed osobami postronnymi i przed zniszczeniem.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

E‑materiały ułatwiają zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu. Ułatwia to dostęp do informacji, likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Minimalne wymagania sprzętowe zgodne z wymaganiami zpe.gov.pl

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści