Rozpoznawanie potrzeb i problemów osoby podopiecznej w środowisku domowym
SPO.02. Świadczenie usług opiekuńczo‑wspierających osobie starszej - Opiekun osoby starszej 341202
SPO.05. Świadczenie usług opiekuńczych - Opiekunka środowiskowa 341204
Podopieczny
GRA WCIELANIE SIĘ W ROLĘ
Gra wcielanie się w rolę „Podopieczny” rozpoczyna się ekranem startowym. Klikając przycisk Start, gracz przechodzi do opisu celów i zasad gry. Między ekranami przechodzi się za pomocą przycisku Wstecz lub Dalej.
Każdy tekst oznaczony ikoną Włącz/wyłącz dźwięk jest czytany przez lektora. Gracz ma możliwość wielokrotnego odsłuchania nagrania.
Gra polega na wcielaniu się w rolę opiekuna osoby starszej, który pracuje w domu pomocy społecznej oraz w środowisku. Zadaniem gracza jest zaplanowanie działań opiekuńczych wspólnie z osobą podopieczną oraz zorganizowanie środowiska jej życia z uwzględnieniem jej potrzeb i problemów.
Gra zawiera dwa poziomy. Na poziomie pierwszym gracz ma do wyboru dwie osoby podopieczne, a na poziomie drugim – trzy. Na początku rozgrywki aktywny jest tylko poziom pierwszy.
Po wyborze osoby podopiecznej gracz przechodzi do informacji o jej stanie, opisu działań opiekuna i ekranu rozpoczynającego rozgrywkę w wybranej sytuacji, klikając przycisk Dalej. Przycisk Start powoduje przejście do ekranu, na którym widoczne są miejsca do uzupełnienia z ikoną Kliknij, aby wybrać odpowiednią czynność. Po jej kliknięciu pojawia się okno z podpowiedziami. Zadaniem gracza jest ułożenie czynności opiekuna w odpowiedniej kolejności, biorąc pod uwagę zasady pracy oraz prawa pacjenta. Zaproponowane działania zawierają również błędne odpowiedzi. Każdą czynność należy wybrać tylko raz.
W prawym dolnym rogu ekranu znajduje się przycisk z miniaturą wybranej osoby podopiecznej z ikoną znaku zapytania, po kliknięciu którego otwiera się okno z informacjami o jej stanie i działaniami opiekuna. Jeśli gracz źle ułoży kolejność czynności opiekuńczych, zostaną wyświetlone tylko te, które są na właściwym miejscu. Gracz ma trzy próby, to znaczy, że może się pomylić trzy razy. Czwarta pomyłka powoduje rozpoczęcie gry od nowa.
Po skończonej grze gracz przechodzi się do ekranu podsumowującego z informacją zwrotną oraz przyciskami: Spróbuj ponownie (umożliwiającym ponowną grę) oraz Wybór postaci (umożliwiającym powrót do ekranu z wyborem osoby podopiecznej).
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DMOWQfthm
Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie wykonaj zadanie.
Anna jest osobą samotną. Ma starszego brata, ale utrzymuje z nim jedynie sporadyczne kontakty telefoniczne. Podopieczna mieszka na wsi, pod lasem, w małym, parterowym domu jednorodzinnym, oddalonym o kilkaset metrów od sąsiadów. Utrzymuje bliski kontakt tylko z jedną sąsiadką, która ją codziennie odwiedza. Anna choruje od wielu lat na cukrzycę. Nie przestrzega zaleceń dietetycznych, co powoduje, że ma zmienny, często wysoki poziom glukozy we krwi, który kontroluje nieregularnie. W ostatnim czasie wróciła ze szpitala po przebytym udarze mózgu, po którym pozostał niedowład lewostronny. Porusza się przy pomocy balkonika. Ze znajomymi, którzy mieszkają kilka kilometrów dalej, utrzymuje wyłącznie kontakty telefoniczne. Dom jest częściowo dostosowany do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Przy wyjściu z domu na podwórko jest ułożona rampa podjazdowa, zrobiona z desek, co umożliwia podopiecznej samodzielne wyjście z domu. W łazience jest wanna. Nie ma uchwytów przy sedesie i umywalce, a futryna jest zbyt wąska, co bardzo utrudnia Annie samodzielne korzystanie z łazienki. Szczególną trudność sprawiają jej: kąpiel, mycie głowy oraz zmiana bielizny osobistej i pościelowej. Podopieczna wymaga pomocy podczas wykonywania codziennych czynności domowych, a także robienia zakupów i załatwiania spraw urzędowych. Lubi rozwiązywać krzyżówki, oglądać filmy obyczajowe, czytać gazety i książki podróżnicze, słuchać popularnej, spokojnej muzyki oraz znanych arii operetkowych.
Wybierz wszystkie prawidłowe działania, jakie w tej sytuacji powinna podjąć opiekunka. Możliwe odpowiedzi: 1. Podchodzi i pyta, co się stało., 2. Biegnie do domu po glukometr, który leży na stole. Szybko wraca i mierzy poziom glukozy we krwi. Pomiar wskazuje 50 mg/dl ., 3. Wyjmuje z torebki saszetkę z płynną glukozą i podaje podopiecznej., 4. Siada obok podopiecznej, podtrzymuje ją, wyciera pot z czoła., 5. Siedzi z podopieczną na ławce, a po chwili powoli idą do domu., 6. Pół godziny po śniadaniu ponownie mierzy poziom cukru we krwi., 7. Od razu biegnie do domu, rozpuszcza w ciepłej wodzie dwie łyżki cukru, wraca na podwórko i podaje podopiecznej roztwór do wypicia., 8. Dzwoni na pogotowie., 9. Natychmiast prowadzi podopieczną do domu.
Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie wykonaj zadanie.
82‑letni Tadeusz jest mieszkańcem domu pomocy społecznej. Ma trudności w zaakceptowaniu nowych warunków życia. Jest osobą samotną, nigdy nie założył rodziny. Przed przybyciem do domu pomocy miał przyjaciela, który mieszkał w sąsiednim bloku. Łączyła ich wieloletnia przyjaźń, pomagali sobie nawzajem i wspierali się w trudnych chwilach. Przyjaciel został umieszczony w hospicjum z powodu choroby nowotworowej. Podopieczny bardzo zmartwił się jego chorobą. Utrzymują tylko kontakt telefoniczny.
Tadeusz został umieszczony w pokoju jednoosobowym. Jest smutny, milczący, niechętnie nawiązuje rozmowę z mieszkańcami domu pomocy. Występuje u niego labilność emocjonalna, raz się śmieje, a raz płacze. Nie akceptuje proponowanych zajęć terapeutycznych i nie bierze w nich udziału.
Lubi czytać książki i interesuje się geografią. Ma zaburzenia pamięci (zapomina szczególnie aktualne wydarzenia), jest niezorientowany co do miejsca, czasu i sytuacji. Często zadaje te same pytania, nie pamięta odpowiedzi. W ostatnim czasie zaobserwowano u niego trudności z przypominaniem sobie słów. Mówi niegramatycznymi zdaniami, czyta tylko pojedyncze wyrazy. Występują u niego zaburzenia logicznego myślenia, nie potrafi podejmować decyzji. Czasem nie rozpoznaje opiekującego się nim personelu i współmieszkańców. Śpi w ciągu dnia, w nocy nie potrafi zasnąć. Podopieczny nie ma apetytu, posiłki zjada w małych ilościach, czasami krztusi się podczas picia, niekiedy zapomina o spożyciu posiłku lub korzystaniu ze wszystkich sztućców. Ze względu na reumatoidalne zapalenie stawów ma ograniczoną ruchomość w stawach kolanowych, stawach rąk oraz w lewym stawie łokciowym. Porusza się przy pomocy wózka inwalidzkiego.
Wybierz wszystkie prawidłowe działania, jakie powinien podjąć opiekun. Możliwe odpowiedzi: 1. Zadaje pytanie, dlaczego., 2. Słucha aktywnie podopiecznego, obiecuje zorganizować spotkanie z przyjacielem., 3. Mobilizuje podopiecznego, aby poszedł na śniadanie do jadalni., 4. Obserwuje podopiecznego, jego nastrój i relacje ze współlokatorami podczas śniadania., 5. Po śniadaniu zostaje z podopiecznym, poświęca mu czas, rozmawia o jego zainteresowaniach., 6. Zachęca podopiecznego do udziału w zajęciach terapeutycznych., 7. Zadaje pytanie, dlaczego, ale nie czekając na odpowiedź, przystępuje do wykonywania czynności., 8. Pociesza: „Proszę się nie martwić, wszystko będzie dobrze”., 9. Pociesza: Przynosi śniadanie do pokoju.
Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie wykonaj zadanie.
W domu pomocy społecznej, w dwuosobowym pokoju przebywa 58‑letnia Małgorzata, chorująca od 10 lat na stwardnienia rozsiane. U pacjentki wystąpiło zaostrzenie objawów chorobowych. Nie kontroluje oddawania moczu i ma założone pieluchomajtki. Pacjentka jest osłabiona, leży w łóżku, wymaga pomocy przy zmianie pozycji i wykonywaniu czynności higienicznych, pielęgnacyjnych i opiekuńczych, ale chętnie nawiązuje kontakt słowny.
Wybierz wszystkie prawidłowe działania, jakie w tej sytuacji powinna podjąć opiekunka. Możliwe odpowiedzi: 1. Budzi podopieczną i pyta o zgodę na zmianę pieluchomajtek., 2. Osłania łóżko parawanem. Czeka, aż podopieczna się rozbudzi., 3. Myje i dezynfekuje ręce, zakłada fartuch jednorazowy i rękawiczki., 4. Zgina nogi osoby podopiecznej i robi tzw. budkę. Odpina i obluźnia pieluchomajtki., 5. Chusteczkami nawilżanymi wyciera krocze w kierunku do odbytu., 6. Wyciera szparę pośladkową i zdejmuje pieluchomajtki, zawijając je do środka., 7. W zaczerwienionym miejscu zabezpiecza skórę kremem z tlenkiem cynku., 8. Układa podopieczną na plecach i dopasowuje pieluchomajtki do krocza., 9. Zakłada pieluchomajtki tak, aby indykator wilgotności znajdował się na przedłużeniu linii kręgosłupa., 10. Wychodząc z pokoju, podaje podopiecznej dzwonek i prosi, aby zadzwoniła, kiedy będzie taka potrzeba., 11. Chusteczkami nawilżonymi wyciera krocze w kierunku do spojenia łonowego., 12. Wyciera szparę pośladkową i zdejmuje pieluchomajtki, zawijając je na zewnątrz., 13. W zaczerwienionym miejscu zabezpiecza skórę tłustym kremem.
Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie wykonaj zadanie.
72‑letni Mikołaj jest mieszkańcem domu pomocy społecznej. Z powodu obustronnego zapalenia oskrzeli pozostał cały dzień w swoim pokoju i leży w łóżku. Podopieczny od 10 lat cierpi na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Od tygodnia ma uporczywy kaszel i odpluwa duże ilości wydzieliny. Zgłasza duszności, które nasilają się podczas wysiłku fizycznego. W związku z tym przemieszcza się na wózku inwalidzkim. Wymaga pomocy przy wykonywaniu czynności higieniczno‑pielęgnacyjnych. Lekarz prowadzący zalecił oklepywanie pleców trzy razy dziennie.
Wybierz wszystkie prawidłowe działania, jakie w tej sytuacji powinna podjąć opiekun. Możliwe odpowiedzi: 1. Proponuje, że pójdzie zapytać pielęgniarkę, czy poza oklepaniem pleców, które zlecił lekarz, może zrobić inhalację. Pyta podopiecznego o zgodę., 2. Układa osobę podopieczną w pozycji wysokiej i wykonuje inhalację., 3. Po wykonanej inhalacji proponuje, aby pacjent położył się na boku lub usiadł., 4. Podaje pacjentowi miskę nerkowatą i ligninę, gdyby podczas oklepywania kaszlał i odpluwał duże ilości wydzieliny., 5. Odsłania plecy pacjenta i wykonuje oklepywanie pleców dłonią ułożoną w „łódkę” od podstawy do szczytu płuc., 6. Po zakończeniu oklepywania pyta pacjenta, czy chce pozostać w pozycji na boku czy w pozycji wysokiej., 7. Wychodząc z sali, informuje, że przyjdzie za około 10 minut, i podaje podopiecznemu dzwonek, zachęcając, aby dzwonił zawsze, kiedy jest taka potrzeba., 8. Od razu informuje podopiecznego, że przyszedł oklepać mu plecy, ponieważ lekarz dał takie zlecenie., 9. Układa osobę podopieczną w pozycji płaskiej i wykonuje inhalację., 10. Odsłania plecy pacjenta i wykonuje oklepywanie pleców płaską dłonią od podstawy do szczytu płuc., 11. Wychodząc z sali, informuje, że przyjdzie za około 10 minut.
Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie wykonaj zadanie.
Maria ma 69 lat, jest osobą samotną. Mieszka sama w centrum dużego miasta. Od 10 lat choruje na chorobę Alzheimera. Występują u niej: zaburzenia pamięci krótkotrwałej, obniżona sprawność intelektualna, zaburzenia snu, niepokój, nasilający się w nocy, stany lękowe, obniżony nastrój, płaczliwość. Kiedy czuje się zagrożona, szukając ratunku, wychodzi na ulicę i szuka swojej mamy. Istnieje wtedy duże ryzyko, że się zgubi lub ulegnie wypadkowi. Z powodu pogorszenia się słuchu i wzroku ma problemy z komunikowaniem się z otoczeniem. Ze względu na ograniczenia zdrowotne nie jest w stanie regularnie pielęgnować kończyn dolnych. Ma suchą skórę i długie paznokcie u stóp, nie jest w stanie samodzielnie wykonywać czynności samoobsługowych.
Wybierz wszystkie prawidłowe działania, jakie w tej sytuacji powinna podjąć opiekunka. Możliwe odpowiedzi: 1. Zatrzymuje samochód na najbliższym parkingu i biegnie w poszukiwaniu podopiecznej., 2. Macha do niej już z daleka, uśmiech się, woła, używając imienia: „Pani Marysiu!”., 3. Nie wyprowadza podopiecznej z błędu, kiedy ta zwraca się do niej „mamo”., 4. Sprowadza rozmowę na inne tematy, pyta podopieczną, co dziś robiła, czy ktoś ją odwiedzał, czy dobrze spała w nocy., 5. Pomaga podopiecznej umyć nogi oraz wyszorować paznokcie szczoteczką i pięty pumeksem i pyta o pozwolenie na obcięcie paznokci., 6. Informuje, że przyjdzie następnego dnia, i proponuje drzemkę po spacerze., 7. Dogania podopieczną na przystanku autobusowym, jest zdenerwowana, krzyczy., 8. Przytrzymuje podopieczną, zabrania jej wsiąść do nadjeżdżającego autobusu. Tłumaczy, że ma dość, nie ma już siły, że chyba się zwolni z pracy., 9. Tłumaczy, że mama już od wielu lat nie żyje., 10. Myje nogi podopiecznej, szoruje paznokcie i pięty, obcina paznokcie.